Вӑрнарта чарӑннӑ пуйӑсран пыл вӑрланине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ-ха.

«Сергач хулине ҫитнӗ пуйӑсра вакунри контейнер уҫӑ пулнине асӑрханӑ. Унччен маларах вӑл Вӑрнарта чарӑннӑ, ҫавӑнпа пуйӑссенчи тиевсене вӑрлакансемпе кӗрешекен ӗҫченсем тӳрех унта ҫул тытнӑ», — хыпарланӑччӗ Софья Савнеш.

441 банка пыл вӑрланӑ каччӑсене кӗҫех тытса чарнӑ. Вӗсем ҫав районтах пурӑнаканскерсем пулнӑ. 26-ри ҫамрӑк 23-ри тата 19-ти каччӑсене вакунтан тавар вӑрлама сӗннӗ.

Иртнӗ ҫулхи чӳк уйӑхӗн 15-мӗшӗнче вӗсем чукун ҫул станцине ҫитнӗ. Вакун питӗркӗчне ватнӑ та унти пыла машина ҫине тиесе кайнӑ.

87 пин тенкӗлӗх вӑрланӑ ҫамрӑксене суд ҫулталӑкран пуҫласа ҫулталӑк та ултӑ уйӑх таран хупса усрамасӑр айӑплама йышӑннӑ.

«Август» фирма Тутарстанри «Алабуга» ятарлӑ экономика зонинче ҫӗнӗ савут хута янӑ. Кун пирки предприяти хӑйӗн сайтӗнче те, тӗнче тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗсенче те хыпарланӑ.

Ҫак йӗркесен авторӗ илтнӗ тӑрӑх, савута малтанласа Чӑваш Енре тӑвасшӑн пулнӑ. Анчах «Август» ертӳҫисем ӑна Тутарстанра хута яма йышӑннӑ. Ҫак фирмӑн Вӑрнарта хутӑш препартсен савучӗ ӗҫлет.

Сӑмах май каласан, Чӑваш Ен Элтеперӗ иртнӗ ҫулхи ака уйӑхӗн 24-мӗшӗнче ЧР Патшалӑх Канашӗн 19-мӗш сессийӗнче республика Правительстви 2017 ҫӳлта епле ӗҫлени пирки отчет тунӑччӗ. Ҫавӑн чухне «Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей» партин пайташӗ Сергей Семенов Михаил Васильевича хӑш-пӗр усламҫӑна хӗсеҫҫӗ тесшӗнни сисӗннӗччӗ. Ыйтӑвӗнче депутат хӑш-пӗр хушамата асӑннӑччӗ. Михаил Игнатьев Чӑваш Енри усламҫӑсене ӗҫлеме меллине ӗнентернӗччӗ.

Вӑрнарсем вырӑнти шыв башнипе хӑпартланасшӑн. Чӑваш Енӗн Строительство, архитектура тата ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх министерствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, вырӑнти башня Вӑрнар поселокӗн туризм экспоначӗ пулса тӑма пултарать.

Вӑрнарти историпе таврапӗлӳлӗх музейӗе ертӳҫи Елена Шарипова башня никӗсӗнче Раҫҫей империйӗнче туса кӑларнине палӑртакан тимӗр деталь тупнине пӗлтернӗ-мӗн. Унччен башня пулнӑскере артефакт тесе хаклама май пур теҫҫӗ.

Башньӑпа нумаях пулмасть Чӑваш Енӗн тӗп архитекторӗ Александр Шевлягин, Хулана аталантарас енӗпе ӗҫлекен компетенци центрӗн ертӳҫи Этнер Егоров тата Шупашкарти «Кванториум» ача-пӑча технопаркӗн ертӳҫи паллашнӑ. Вӗсем ҫав кун Вӑрнарта пулнӑ, ҫула май башньӑпа кӑсӑкланнӑ.

ЧР Юстици министерстви «Чӑвашҫӑкӑрпродукчӗ» АУн патшалӑх пакечӗсене каллех сутма тӑратнӑ. Тӳре-шара ӑна пӗлтӗрех приватизацилеме хӑтланнӑ, анчах туянакан тупӑнман.

Аукцион ака уйӑхӗн 4-мӗшӗнче иртӗ. Унта республика харпӑрлӑхӗнчи мӗнпур акцие сутма тӑратӗҫ. Малтанхи хак – 722,1 миллион тенкӗ, аукцион утӑмӗ – 7,2 миллион тенкӗ. Заявкӑсене пуш уйӑхӗн 29-мӗшӗччен йышӑнӗҫ.

Палӑртмалла: «Чӑвашҫӑкӑрпродукчӗ» - Атӑл тӑрӑхӗнче ҫӑнӑх туса кӑларакан пысӑк предприяти. Вӑл ҫӑкӑр пӗҫерекен, пылак ҫимӗҫ хатӗрлекен, макарон туса кӑларакан организацисене ҫӑнӑхпа тивӗҫтерет. Унӑн филиалӗсем Шупашкарти тата Канашри элеваторсем, Вӑрмарти, Вӑрнарти, Тӗрлемесри, Ҫӗмӗрлери ҫӑкӑр пӗҫерекен предприятисем шутланҫҫӗ.

Вӑрнар хула поселенийӗ «Формирование комфортной городской среды» патшалӑх программипе килӗшӳллӗн укҫа-тенке тивӗҫӗ. Ку укҫана епле тӑкаклассине пӗлме Вӑрнара Строительство министерствин комиссийӗ, банк тата общество элчисем килнӗ.

Патшалӑх программипе килӗшӳллӗн, 9 миллион тенкӗ уйӑрса парӗҫ. Ку укҫа-тенкӗпе Вӑрнар поселокӗнчи картишсене тата общество территорийӗсене хӑтлӑлатӗҫ. Малтанлӑха каланӑ тӑрӑх, Симӗс тата Ҫурҫӗр тӑкӑрлӑкӗсенчи нумай хваттерлӗ ҫуртсен умне ҫутӑ тӑвӗҫ, ача-пӑча лапамӗсем, саксем, ҫӳп-ҫап контейнерӗсем вырнаҫтарӗҫ, газонсемпе клумбӑсене илемлетӗҫ. Ҫак ӗҫсене кӑҫал тума палӑртнӑ.

2020 ҫулта Астӑвӑм скверне тата культура ҫурчӗ умӗнчи Культура паркне хӑтлӑлатасшӑн. Анчах малтан дизайн-проект хатӗрлемелле.

Тӗнче тетелӗнче кашни утӑмрах – ултавҫӑсем. Ҫавӑнпа ЧР ШӖМӗ асӑрхануллӑрах пулма ыйтать. Халӑх тетелӗсенче ларнӑ чухне ҫынсем мӗн ҫырнине ӗненмеллех-и?

Нумаях пулмасть Улатӑрта пурӑнакан 23 ҫулти хӗр 3 пин тенкӗсӗр тӑрса юлнӑ. Халӑх тетелӗнче аппӑшӗнчен ун патне ҫыру килнӗ, лешӗ укҫа куҫарса пама ыйтнӑ. Йӑмӑкӗ нимӗн шутламасӑрах кӑтартнӑ счет ҫине укҫа куҫарнӑ. Кун хыҫҫӑн тин вӑл аппӑшӗ патне укҫа ҫитнипе ҫименнине пӗлме шӑнкӑравланӑ. Лешӗ вара нимӗнле укҫа та ыйтман, йӑмӑкӗ страницӑна «ҫӗмӗрнӗ» ултавҫӑсемпе ҫырӑннӑ иккен.

Вӑрнарта пурӑнакан 29-ти хӗрарӑм никамран та кивҫен илмен. Анчах пӗр кунхине ун патне пӗлӗшӗ шӑнкӑравланӑ та кивҫене хӑҫан парса татассипе интересленнӗ. Ун патне халӑх тетелӗнче ҫак хӗрарӑмран ҫыру килнӗ-мӗн, укҫа ыйтнӑ. Чӑннипе вара ку ӗҫ – ултавҫӑсен.

Етӗрне районӗнче пурӑнакан 24-ри хӗр ӗҫ укҫин справкисӗрех кредит илме ӗмӗтленнӗ. Ун патне халӑх тетелӗнче «кредитор» ҫырнӑ, страховкӑшӑн 5 пин тенкӗ куҫарма ыйтнӑ. Укҫа кӑтартнӑ счет ҫине куҫсанах «кредитортан» пӑс та юлман.

Вӑрнар поселокӗнчи спорт шкулӗн пӑр катокӗн пуҫлӑхӗн экс-заведующийӗ тӗлӗшпе икӗ пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри следстви управленийӗн пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, вӑл билетсем сутнӑ укҫана кӗсйине чикнӗ тесе шухӑшлаҫҫӗ.

Следовательсем акӑ мӗн тӗпчесе пӗлнӗ: 2018 ҫулта ҫак пуҫлӑх катокпа ярӑнмашкӑн туяннӑ билет укҫине икӗ хутчен кассӑна паман, хӑйӗн кӗсйине чикнӗ. Пӗтӗмпе уяреждени 200 пин тенкӗ ытла шутласа кӑларайман.

Халӗ икӗ пуҫиле ӗҫе пӗр производствӑна пӗрлештернӗ, ӑна малалла тӗпчеҫҫӗ.

Вӑрнар поселокӗнче пурӑнакан арҫын Магнитогорскри йӗрке хуралҫисене ура ҫине тӑратнӑ. Ҫавскер асӑннӑ хулари Карл Маркс проспектӗнчи чарӑнура сирпӗтмелли хатӗр пуррине пӗлтерсе шӑнкӑравланӑ. Йӗрке хуралҫисем вырӑна ҫитсе тӗрӗсленӗ те хӑрушшши нимӗн те тупса палӑртман.

Пустуй шӑнкӑравласа минретекен арҫынна та часах тытса чарнӑ. Вӑл Вӑрнар поселокӗнче пурӑнаканскер пулнӑ. «Znak.com» тӗнче тетелӗнчи хаҫат пӗлтернӗ тӑрӑх, 34-ри вӑй питти «Красное& Белое» экспедиторӗнче ӗҫленӗ. Арҫынна пакунлисем килӗнче тытса чарнӑ. Суя хыпарпа шӑнкӑравласа хуйхатнӑскер ӳсӗр пулнӑ. Мӗн тӑвас, ӳсӗр ҫыншӑн тинӗс те чӗркуҫҫи таран ҫеҫ теҫҫӗ те... 34-ри экспедитор тӗлӗшпе пакунлисем халӗ пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.

Ҫитес ҫулхи кӑрлачӑн 1-мӗшӗ хыҫҫӑн ялти пенсионерсен пенсине ӳстерсе парассине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер, пенсин страховани пайӗ ҫумне 25 процент хушса тӳлӗҫ. Ҫитес ҫулхи кӑрлачӑн 1-мӗшӗ хыҫҫӑн ҫав виҫе 5334 пин те 19 пуспа танлашӗ. Апла пулсан 1333 тенкӗ те 55 пус хушӑнӗ.

Хуласем: Шупашкар, Ҫӗнӗ Шупашкар, Улатӑр, Канаш, Куславкка, Сӗнтӗрвӑрри, Ҫӗмӗрле, Етӗрне, Ҫӗрпӳ — ял шутланманни каламасӑрах паллӑ ӗнтӗ. Хула йышши поселоксем те ял шутланмаҫҫӗ. Чӑваш Енре ун пеккисем ҫаксем: Вӑрнар, Йӗпреҫ, Вӑрмар, Кӳкеҫ, Буинск, Ҫӗнӗ Лапсар, Сосновка. Вӗсенче ялта 25 ҫул ытла ӗҫленӗ 72 пенсионер пурӑнать.

Ялта пропискӑра тӑракан, анчах хулара пурӑнакан пенсионерсен пенсийӗ вара ӳсӗ. Ҫавна вӗсен хутпа ҫирӗплетмелле.

Сергач хулине ҫитнӗ пуйӑсра вакунри контейнер уҫӑ пулнине асӑрханӑ. Унччен маларах вӑл Вӑрнарта чарӑннӑ, ҫавӑнпа пуйӑссенчи тиевсене вӑрлакансемпе кӗрешекен ӗҫченсем тӳрех унта ҫул тытнӑ.

Контейнерта вара банкӑсене тултарнӑ пыл пулнӑ. Вӗсене Вӑрнарта чукун ҫул ҫывӑхӗнче тупнӑ. 440 банкӑна типӗ курӑкпа тата туратсемпе витсе пытарнӑ.

Кӗҫех ҫак ӗҫе тунӑ ҫынна та тупса палӑртнӑ. Вӑл – пирӗн республика ҫынни, пыла хӑйӗн машинипе тиесе тухма палӑртнӑ. Каярахпа унччен те судпа айӑпланнӑ тепӗр икӗ ҫынна тытса чарнӑ. Ҫак виҫӗ арҫын каҫхине станцӑна пынӑ, чукун ҫул контейнерӗнчи пыла вӑрланӑ-мӗн. Пӗтӗмпе — 87 пин тенкӗ ытлалӑх.