Сайта кӗр | Регистраци | Сайта кӗрсен унпа туллин усӑ курма пулӗ
 +20.3 °C
Ватти ҫук та — латти ҫук.
[ваттисен сӑмахӗ]
 

Хыпарсен ҫыххи: Тӗнчере

Тӗнчере

Америкӑри тинтерех уҫӑлнӑ пӗр компани пӑрӑхри шывран самантра хӗрлӗ эрех тума вӗренсе ҫитнӗ.

«Тӗлӗнтермӗш машина» хӗрлӗ эрехе виҫӗ кунта хатӗрлеет иккен. Ун валли иҫӗм ҫырли е ҫырла материалӗ, юмах тути калакан япаласем, шыв кӑна кирлӗ иккен. Ҫавсене хутӑштарнӑ хыҫҫӑн хутӑш йӳҫнине ятарлӑ приложени тӑрӑх сӑнаса ларасси кӑна юлать теҫҫӗ.

«Тӗлӗнтермӗш машинӑна» шухӑшласа кӑларакансен пӗри, Филипп Джеймс ятлӑ ҫын, хайхи хатӗр лавккара 20 доллар ытла тӑракан хӗрлӗ эрехе пӗр ик долларпах кӑларма май панине пӗлтернӗ-мӗн. Анчах ҫак эрехе нумай упраймӑн — 2 эрнерен ытла тытсан пӑсӑлать.

Аппарат технологине пысӑк вӑрттӑнлӑхра тытаҫҫӗ иккен. Пӗр кӗленче хакӗ 499 доллар тӑрать теҫҫӗ.

 

Тӗнчере

Нумай пулмасть кӑна кӑна Раҫҫей спортсменӗсем пуҫласа медале тивӗҫрӗҫ. Ӑна илсе килекенни — конькипе тупӑшакан Ольга Граф. Вӑл 1983 ҫулта Омск хулинче ҫуралнӑ, национальноҫӗпе — нимӗҫ.

Ӑмӑртӑва пуҫламӑшӗнчен пуҫласа пӑхакансем Юлия Скокова ҫӗнтерессе те малтанласа шанчӗҫ-тӗр. Ара, тупӑшӑва вӑл та начар мар пуҫларӗ-ҫке. Анчах кайран старта вӑйлӑраххисем тухрӗҫ. Ҫапла вара Юлия Скокова 9-мӗш вырӑн йышӑнчӗ. Раҫҫейӗн тепӗр спортсменки Екатерина Шихова — 21-мӗш.

Ылтӑн медаль хуҫи — Голланди спортсменӗ Ирен Вюст. Виҫӗ пин метра вӑл 4.00,34 минутра чупса тухрӗ. 4.01,95 минутра ӗлкӗрнӗ Чехи спортсменӗ — Мартина Сабликова кӗмӗл медаль хуҫи.

Арҫынсен скиатлонӗ те питӗ хумхантармалла иртрӗ. Шел те, пирӗн Максим Вылегжанин финиша тӑваттӑмӗш ҫитрӗ, ҫапла вара ӑна бронза лекмерӗ.

 

Тӗнчере Марит Бьорген
Марит Бьорген

Халӗ кӑна Сочире скиатлон енӗпе хӗрарӑмсен ӑмӑртӑвӗ вӗҫленчӗ. 15 километрлӑ инҫӗшрен ҫуррине спорстменсем классика мелӗпе тупӑшрӗҫ, тепӗр ҫуррине – «конькилле» ярӑнса.

Унта Норвеги спортсменӗсене ҫитекен пулмарӗ: вӗсемнчен харӑсах иккӗмӗшӗ медальсене тивӗҫрӗҫ. Пӗрремӗш вырӑна Марит Бьорген, виҫҫӗмӗшне Хайди Венг ҫӗнсе илчӗ. Тепӗр Норвеги йӗлтӗрҫи Тереза Йохауг финиша тӑваттӑмӗш ҫитрӗ. Кӗмӗл медале Швеци спортсменки Шарлотта Калла тивӗҫрӗ.

Раҫҫей йӗлтӗрҫисенчен Юлия Чекалева вӑйлӑрах пулчӗ: финиша вӑл 15-мӗш ҫитрӗ. Малти виҫӗ теҫеткене лекнисен шутӗнче ҫавӑн пекех Наталья Жукова (17-мӗш), Ольга Кузюкова (24-мӗш), Ирина Хазова (28-мӗш).

 

Тӗнчере

Германири Росдорф хулинче ӗне вити сирпӗннӗ тет. Ку хутӗнче вӑрӑ-хурах алхасман — ӗнесем хӑйсемех айӑплӑ тесе пӗлтереҫҫӗ.

Йӗрке хуралҫисем ӑнлантарса панӑ тӑрӑх витере метан — хайхи шӑк-пӑхран пӑсланнӑ, выльӑх-чӗрлӗхӗ те пӑсӑк шӑш кӑлармасӑр тӑман пуль — виҫерен ытлашши пухӑнса тулнӑ. Статика электричествине пула газ хыпса илнӗ хыҫҫӑн вите сирпӗннӗ те.

Пурӗ витере 90 ӗне пулнӑ тет, вӗсенчен пӗри ҫех ҫулӑмпа аманнӑ. Тата вите тӑррине сиен кӳнӗ тет.

 

Тӗнчере Кунталӑксен хакӗсем
Кунталӑксен хакӗсем

Тӗнче тетелӗнче кӑҫал ҫӗнӗ юхӑм ҫуралнӑ тет. Тенчипех 1986 ҫулхи кунталӑксене (календарьсене) шыраҫҫӗ. Сӑлтавӗ те паллӑ — вӑл ҫулхи кунсем кӑҫалхисемпе пӗр килеҫҫӗ иккен. Кунта сӑмахӗ чикӗ леш енчи ҫӗршывсем пирки пырать пулинех, пирӗн ҫершывра вара 28 ҫул хушшинче самана самай улшӑнчӗ — уявӗсем хӑйсен кунӗсене ылмаштарса пӗтерчӗҫ те вӗсем хальхи вӑхӑтра ытлашшиех юрӑхлах мар пуль.

Британири Би-би-си пӗлтернӗ тӑрӑх хальхи вӑхӑтра халӑх хӑйсен чӑланӗсемпе сунтӑхӗсенче упранакан 1986 ҫулхи кунталӑксене хӗрсе кайсах шыраҫҫӗ. E-bay лавккара унашкаллисен хакӗ 100$ та ҫитет иккен.

1986 ҫулхипе кӑҫалхи ҫулталӑксен уйрӑмлӑхӗ — вӗсем иккӗшӗ те юнкун пуҫланса юнкунах вӗҫленеҫҫӗ.

Хыпар ҫӑлкуҫӗ: http://itar-tass.com/obschestvo/869376
 

Тӗнчере

Сицилин (Итали) тухӑҫ енчи ҫыранӗнче вырнаҫнӑ Этна вулкан каллех вут-хӗм кӑларма пуҫланӑ. Иртнӗ уйӑхсемпе танлаштарсан вӑл самай хӗрӳлленнӗ иккен. Италири геофизикӑпа вулканологин наци институчӗ пӗлтернӗ тӑрӑх кратертан тухакан лава ҫухрӑм тӑршшӗ таран тӑсӑлнӑ.

Этна лава пӗрӗхтерме пуҫлас умӗн иртнӗ уйӑхра икӗ хутччен «вӑранса» пӑхнӑ — вӑл ӗҫлеме пуҫланине сӑнавҫӑсем чӳкӗн 17-мӗшӗнче тата 28-мӗшӗнче асӑрханӑ.

Этна вут-хӗм кӑларнине хальхи вӑхӑтра Катанипе Таориминӑран сӑнама пулать теҫҫӗ.

 

Тӗнчере

Пӗрре шухӑшлатӑн та чӑваш чӗлхи чӑвашсене мар, ытти халӑхсене ҫеҫ кирлӗ пек туятӑн. Вӗсем унта, чикӗ леш енче, ӑна хаваспах вӗренеҫҫӗ, пирӗннисене вара темшӗн хистесе вӗрентме тивет.

Ак, нумай пулмасть, Японирен хыпар килнӗ. Унта пурӑнакан Нао Кудо чӑваш чӗлхине вӗренме шут тытнӑ. Чи малтанах вӑл Геннадий Дегтярёв хатӗрленӗ «Изучаем чувашский язык» кӗнекене алла илнӗ. Инҫетри ҫӗршывра ӑна епле туянни паллӑ мар, анчах вӗренӗве ҫӑмӑллатма дискӗ пулман имӗш унӑн. Чӑвашла вӗренекен каччӑ кӗнеке авторӗнчен ҫак диска ытсан Геннадий Дегтярёв пӗр шутласа тӑмасӑрах ӑна пулӑшма шутланӑ, аудиофайлсене тӗнче тетелӗ урлӑ ярса панӑ.

Нао Кудо иккен, Токиори ют чӗлхесен университетӗнче вӗренет, унта вӑл вырӑс чӗлхине ӑша хывать. Раҫҫей поэзипе кӑсӑкланнӑ май вӑл Геннадий Айхин сӑввисемпе интересленсе кайнӑ — вӗсене вӑл пирӗн поэтӑн тӑван чӗлхипе вуласшӑн иккен. Ҫитес ҫул яппун студенчӗ Чӑваш Ене те килсе каяс шухӑшлӑ. 2014 ҫулта Геннадий Айхи 75 ҫул тултарнине шута илсен ҫак ҫулҫӳрев уншӑн чӑн та пӗлтерӗшле пулмалла.

Малалла...

 

Тӗнчере Ӳпӗннӗ палӑк
Ӳпӗннӗ палӑк

Украинӑра пӑлхав пыни пирки чылайӑшӗ пӗлет ӗнтӗ. Виктор Янукович президент Европӑпа туслашас вырӑнне Раҫҫей ертсе пыракан Таможня пӗрлӗхне суйланӑ хыҫҫӑн чӳкӗн 24-мӗшӗнче Кейӳ тата ытти хуласенче халӑх майдана пухӑнма пуҫланӑ. Чӳкӗн 30-мӗшӗнче Кейӳ хулинче пӑлхавсем самаях хӗрнӗ — вӑл кун «Беркут» текет спецназ пухӑннӑ халӑха вӑйпа салатма тытӑннӑ. Хайхи раштавӑн 1-мӗшӗнче вара халӑх тата та ытларах тухнӑ, хӑш-пӗр правительство ҫурчӗсене йышӑннӑ. Ӗнер митинга халӑх ҫӗнӗрен пухӑнма тытӑннӑ — Кейӳре пӗрисем 200, теприсем 300 пин пуҫтарӑннӑ тесе пӗлтереҫҫӗ. Чи малтанах вӗсем Украина правительствине отставкӑна яма ыйтаҫҫӗ.

Пӑлхав вӑхӑтӗнче ӗнер Кейӳри Бессараби тӳремӗнче вырнаҫнӑ Ленин палӑкне те персе антарнӑ. Ку ӗҫе «Свобода» нацилле пӗрлӗх ҫыннисем тунӑ теҫҫӗ. Ленина раштавӑн 1-мӗшӗнчех персе антарасшӑн пулнӑ, анчах та ун чухне милици чӑрмантарнӑ. Хальхинче вара, милици ӗҫченӗсем ҫывӑхра пулнӑ пулин те палӑка ҫӗмӗрекенсене хирӗҫ кайман.

Палӑка 1946 ҫулта вырнаҫтарнӑ иккен. Постамент ҫӳллӗшӗ 6,8 метр, хӑй палӑкӗ вара — 3,45 метр.

Хыпар ҫӑлкуҫӗ: http://lenta.ru/news/2013/12/08/lenin/
 

Тӗнчере

Виҫӗмкун, раштавӑн 3-мӗшӗнче, шыва чи пысӑк карапа антарнӑ — унӑн тӑршшӗ 488 метр иккен. Ӑна Кӑнтӑр Корея ҫӗршывӗнче Shell корпораци ыйтнипе Samsung Heavy Industries компани ӑсталанӑ.

Ҫак капмар карап тинӗс хӗрринчи ӑшӑх вырӑнта ҫутҫанталӑк газне кӑларнӑ ӗҫе хутшӑнӗ. Ӑҫта ӗҫлессине те палӑртнӑ — Австралин ҫурҫӗрти сӑмсахӗ ҫывӑхӗнче, Брум хулинчен 475 ҫухрӑм ҫӳрҫӗр-тухӑҫалла. Ҫулталӑк хушшинче вӑл 3,6 миллион шӗветнӗ газпа тивӗҫтерме пултарӗ иккен. Карап ҫинче ҫӗре пӑралама, газа шӗветме тата упрама кирлӗ пур хатӗр те пур имӗш. Туп-тулли тултарсан унӑн пӗтӗмӗшле йывӑрӑшӗ 600 пин тоннӑна ҫитет. Танлаштарма: чи пысӑк аваиносеца илсен ҫак йывӑрӑшпа тан пулма улттӑ тан кирлӗ пулӗ имӗш.

Ҫӗр айӗнчен кӑларнӑ газа Prelude FLNG карап хӑй илсе ҫитерме (каллӗ-маллӗ кусиччен газ кӑларӗ ӗнтӗ), ҫак ӗҫе ятарлӑ ытти карапсем пурнӑҫлӗҫ. Карап пӗтӗмпе 25 ҫул ӗҫлемелле имӗш.

 

Тӗнчере Олег Цыпленков сӑнӗ
Олег Цыпленков сӑнӗ

Турци патшалӑхӗн Стамбул хулинче чӳкӗн 25–30-мӗшсенче Тӗрӗк тӗнчин ҫамрӑк усламҫисен пӗрремӗш аслӑ пухӑвӗ пулнӑ. Ӑна Пӗтӗм тӗнчери тӗрӗк ҫамрӑкӗсен пӗрлешӗвӗ (ертӳҫи Екрем Абдулаев /Азербайджан/) йӗркеленӗ.

Пурӗ 23 ҫӗршывран 200 ытла делегат пуҫларӑннӑ. Голланди, Венгри, Болгари, Румыни, Косово, Кипр, Греци, Турци, Азербайджан, Кӑркӑстан, Казахстан, Туркменистан, Афганистан, Иракпа Иран, Сири — хутшӑннӑ ҫӗршывсен йышӗ пӗчӗк пулман. Раҫҫейрен те пынӑ: Тува, Пушкӑрт, Тутар, Дагестан, Калмӑк, Чӑваш республикисенчен, Омск облаҫӗнчен килнӗ. МАФУНран делегатсем Мари Элтен тата Коми Республикинчен пулнӑ.

Чӑваш Республикинчен ҫак аслӑ пухӑва иккӗн хутшӑннӑ: Олег Михайлович Цыпленков тата Чӑваш патшалӑх университечӗн экономика факультечӗн 3-мӗш курс студентки Кузнецова Анастасия Борисовна. Настӑна Шупашкарти Суту-илӳпе промышленность палати янӑ.

Олег Михайлович каласа панӑ тӑрӑх ҫак пухӑва питӗ лайӑх та тӗплӗн хатӗрленӗ, докладсем те делегатсемшӗн питӗ интереслӗ пулнӑ. Аслӑ пухура Курултай йӗркелемелли пирки йышӑнчӗҫ, унӑн Уставне хатӗрлерӗҫ. Тӗрӗк тӗнчин ҫамрӑк усламҫисен курултайне регистрациленӗ вӑхӑтра сиксе тухма пултаракан ыйтусене татса пама 9 ҫынран тӑракан комитет суйларӗҫ — унта ытларах Турципе Азербайджан ҫыннисем тата Европӑри усламҫӑсем кӗчӗҫ.

Малалла...

 

Страницӑсем: 1 ... 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, [30], 31
Orphus

Баннерсем

Шутлавҫӑсем

0 Хурал кӗтесӗ (чат)

Ҫанталӑк

Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (15.06.2024 21:00) уяр ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 750 - 752 мм, 21 - 23 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 0-2 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа хӗвеланӑҫ енчен вӗрӗ.

Гороскоп

СурӑхВӑкӑрЙӗкӗрешРакАрӑсланХӗрТарасаСкорпионУхӑҫӑТу качакиШывтӑканПулӑсем
Сурӑх: Хутсемпе çыхăннă шухăшсемпе туйăмсене йĕркене кĕртĕр. Килĕшÿсем тăвăр, вĕренĕр. Шалти сасса итлĕр - вăл улталамĕ. Ĕçлĕ тата туслă çыхăнусене йĕркелĕр.Ĕçлĕ партнерсене хăвăрăн шухăша ĕнентернĕ чухне хăвăра алăра тытăр, сасса ан хăпартăр.

Ҫӗртме, 15

1922
102
Ҫеҫпӗл Мишши, паллӑ чӑваш сӑвӑҫи ҫут тӗнчерен уйрӑлнӑ.
1931
93
Абашев Владимир Никифорович, чӑваш литература тӗпчевҫи ҫуралнӑ.
1977
47
Алка Александр Егорович, чӑваш сӑвӑҫи, ҫыравҫи, драматургӗ, тӑлмачӗ, критикӗ вилнӗ.
2003
21
Шемекеев Виталий Дмитриевич, чӑваш сӑвӑҫи, ҫыравҫи ҫут тӗнчерен уйрӑлса кайнӑ.
Пулӑм хуш...Пулӑм хуш...

Ыйтӑм

Чӑваш йӑли тӑрӑх хӑнана пынӑ арҫынна камӑн ӑсатмалла?
хуҫа тарҫи
пӗтӗм кил-йышпа тухаҫҫӗ
хуҫа арӑмӗ
хӑнана ӑсатма никам та тухмасть
хуҫа хӑй
хӑни ҫулне ахаль те пӗлет, ӑсатмасӑр та
хуҫин ҫитӗннӗ ачисем
хуть те кам тухсан та
ӑсатма тухни — ҫылӑх, юрамасть
кил-йышри арҫын