Шупашкарта демографи лару-тарӑве лайӑхланать теме пулать. Ав кунта кӑҫал саккӑрмӗш йӗкӗреш ҫуралнӑ.
Шупашкарти Мускав район администрацийӗн ЗАГС пайӗн ӗҫченӗсем йӗкӗреш ашшӗ-амӑшне саламланӑ. Ачасене кунта пушӑн 26-мӗшӗнче регистрациленӗ.
Арҫын ачапа хӗрача пуш уйӑхӗн 17-мӗшӗнче ҫут тӗнчене килнӗ. Хӗрачана ашшӗ-амӑшӗ Анастасия ят панӑ. Арҫын ача — Иван. Ҫемьен вӗсемсӗр пуҫне пӗр ача пур. Йӗкӗреш ҫуралсан вара вӗсем нумай ачаллӑ кил-йыш шайне лекнӗ.
Кашни ача пултаруллӑ. Анчах ӑна аслисен вӑхӑтра тупса палӑртмалла, малалла аталантарма пулӑшмалла. Ҫак кунсенче «Хӗллехи юмах» тата «Хавхалану» Пӗтӗм Раҫҫей пултарулӑх куонкурсӗсене пӗтӗмлетнӗ.
Конкурса шкулсенче, лицейсенче, гимназисемпе колледжсенче 1–11-мӗш классенче вӗренекен ачасем валли йӗркеленӗ.
Конкурсра Тӑвай районӗн ачисем те хастар хутшӑннӑ, хӑш-пӗр номинацире палӑрнӑ. Акӑ Тӑвайри ачасен ӳнер шкулӗн вӗрентекенӗн Светлана Глуховӑн воспитанникӗсем «Юрӑ-кӗвӗ пултарулахӗ» номинацие хутшӑннӑ. Фортепиано дуэчӗ — Варвара Лашманова тата Анастасия Григорьева («Фортепиано» уйрӑм), Анастасия Петрова («Пӗтӗмӗшле фортепиано» класс).
Конкурс пӗтӗмлетӗвӗ ҫапларах: «Хӗллехи юмах» конкурсра фортепиано дуэчӗ 1-мӗш вырӑна тивӗҫнӗ. «Хавхаланура» Анастасия Петрова 2-мӗш вырӑн йышӑннӑ.
Пушӑн 26–31-мӗшӗсенче Римра ачасемпе ҫамрӑксен пултарулӑхӗн «Viva, Roma!» II Пӗтӗм тӗнче конкурс-фестиваль иртет. Шупашкарти ачасен ӳнер шкулӗн вӗренекенӗсем унта хутшӑнӗҫ.
Ҫак фестиваль «Пултарулӑх салючӗ» пӗтӗм тӗнче проекчӗн пӗр пайӗ. Вӑл ачасен темиҫе фестивальне пӗрлештерет. Шупашкарти ачасен ӳнер шкулӗнче ӑс пухакан тӑватӑ ача конкурсра хӑйсен ӗҫӗсене катартӗҫ. Ентешӗмӗрсен ҫӗнтерес шанӑҫ пысӑк. Вӗсем пурте пултаруллӑ, унччен тӗрлӗ конкурса хутшӑннӑ.
Римран таврӑннӑ хыҫҫӑн ачасем мультфильм хатӗрлеме палӑртнӑ. Вӗсем хӑйсен проектне «Европӑри ҫулҫӳрев, е Шупашкар ачисен Италири тӗлӗнмелле ҫулҫӳревӗ» ят парасшӑн. Мультфильма Шупашкарӑн 545 ҫулхи юбилейне халаллӗҫ.
Улатӑр районӗнче пурӑнакан арҫын тӗлӗшпе пуҫарнӑ пуҫиле ӗҫе тишкерсе пӗтернӗ, приговор хатӗрленӗ.
ЧР Прокуратурин пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, 21 ҫултискер кӑҫалхи нарӑс уйӑхӗнче килте ӳсӗр пулнӑ. Хайхискер пӗрле пурӑнакан хӗрарӑмпа харкашма тытӑннӑ. Урнӑскер унӑн икӗ уйӑхри ачине кӑмакана персе ҫунтарассипе хӑратнӑ. Арҫын пӗчӗкскере ярса илнӗ те вут ҫунакан кӑмака патне илсе пынӑ.
Арҫын, Терещенко хушаматлӑскер, хӑйӗн айӑпне йышӑннӑ. Ӑна поселени колоние 8 уйӑхлӑха ямалла тунӑ.
Ачасен сывлӑхне ҫирӗплетес, вӗсен пурнӑҫне тӗрӗс йӗркелес тӗллевпе Шупашкарта ҫӗнӗ проект хута кайнӑ.
Шупашкар хула администрацийӗн официаллӑ порталӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫак енпе ӗҫ пырать. Шупашкарти ача пахчисенче проекта пурнӑҫлас тӗллевпе фитнес енӗпе хушма занятисем пулӗҫ. Проекта чи пӗрремӗш пурнӑҫлаканни — 108-мӗш ача пахчи. Занятисенче вӑй-хал культурин инструкторӗ ачасем валли физкультурӑпа сывлӑха ҫирӗплетмелли занятисем ирттерӗ. Инструкторсем фитнес енӗпе ятарлӑ вӗренӳ витӗр тухӗҫ.
Вӑрнарти тӗп вулавӑшра пултаруллӑ ачасемпе тӗлпулу иртнӗ. «Культурӑна сыхласа Чӑваш Ене аталантарар» темӑпа йӗркеленӗ мероприятие Культура ҫулталӑкне халалланӑ.
Уява Вӑрнар районӗнчи пултаруллӑ ҫамрӑксене чӗннӗ. Вӗсем пурте — Олимпиада ҫӗнтерӳҫисем, сӑвӑ-калав, юмах ҫыракансем. Ачасем хӑйсем пирки, пултарулӑхӗ ҫинчен каласа кӑтартнӑ, малашлӑхра мӗн тӑвассипе паллаштарнӑ. Ҫак мероприятире кашниех хӑйӗн литературӑри пултарулӑхне кӑтартма пултарнӑ.
Уява Вӑрнар районӗнчи общество деятелӗ, журналисчӗ, поэчӗ Михаил Васильева чӗннӗ. Вӑл ачасене хӑйсен пултарулӑхне малалла аталантарма ӑнӑҫу суннӑ. Тӗлпулу вӗҫӗнче Юрий Ялавин сӑввисем янӑранӑ. Вӗсем кӑҫал «Чӑваш Ен литератури: 2012 ҫулхи кӗнеке» конкурса хутшӑнмашкӑн списока кӗнӗ. Вулавӑш ӗҫченӗсем ачасене «Чӑваш Ен литератури: 2012 ҫулхи кӗнеке» куравпа паллаштарнӑ, ҫак конкурсри «Вулав лидерӗ», «Чи лайӑх буктрейлер» номинацисенче хутшӑнма чӗнсе каланӑ.
Нумай ачаллисем тесенех теприсем: «Ӗлӗк ним укҫи те паман, пурнӑҫӗ те йывӑр пулнӑ, пӗрех ҫуратнӑ. Халӗ укҫашӑн ҫуратаҫҫӗ», — теҫҫӗ-ха. Апла-и, капла-и, патшалӑх кӳрекен ҫӑмӑллӑхпа мӗншӗн усӑ курас мар?
Сӑнавҫӑсем палӑртнӑ тӑрӑх, ҫӑмӑллӑхпа регионти саккунсем ҫуккипе усӑ курайманнисем те пур. Тӗслӗхрен, пирӗн Чӑвашра та чӑрмав сисӗнет. Федераци саккунӗпе килӗшӳллӗн пӑхса хӑварнӑ ытти ҫӑмӑллӑхпа пӗрлех нумай ачаллисен, сӑмахран, ачисене шкулта тӳлевсӗр апатлантарма ирӗк пур. Шупашкар хулине илсен, ун пек майпа сахал тупӑшлисем кӑна усӑ кураяҫҫӗ. Тата... пурте мар — сахал тупӑшлисенчен 15–30 процентӗнчен ытла мар. Ҫак йӗркене «Шупашкар хулинчи муниципалитетӑн вӗренӳ учрежденийӗсенче вӗренекенсене апатлантарассине йӗркелесси» положенипе пӑхса хӑварнӑ.
Федералсем нумай ачаллӑ ҫемьесене тата вӗсем епле ҫӑмӑллӑхпа усӑ курма пултарнине вырӑнта йышӑнмаллине палӑртса хӑварнӑ иккен. Нумай ачаллӑ кил-йышсене палӑртакан саккун, ытти хӑш-пӗр регионти евӗрех, пирӗн патра та ҫук-мӗн. Ҫапла вара Раҫҫей Президенчӗ 1992 ҫулта йышӑннӑ Хушура нумай ачаллисене тӳлевсӗр апатлантармалла текен ҫӑмӑллӑх пурнӑҫа кӗреймест.
Республикӑн ача-пӑча вулавӑшӗнче шапӑрлансем «Верить в чудеса», «Веселая карусель» кӗнекесен авторӗпе Светлана Гордеевӑпа тӗл пулнӑ.
Светлана Гордеева сӑвӑсем, калавсем ҫырать, хӑш-пӗр кӗнекене хӑйех илемлетет. Унӑн «Верить в чудеса» кӗнеки авторӑн ӳкерчӗкӗсемпе пичетленнӗ, «Чи нумай вуланакан кӗнеке — 2008» конкурсра ача-пӑча литератури йышӗнче 2-меш вырӑна тивӗҫнӗ. Светлана Гордееван пултарулӑхне Раҫҫей шайӗнче те палӑртнӑ. 2011 ҫулта ача-пӑча литературин «Пегас» конкурсӗнче вӑл 1-мӗш вырӑна тивӗҫнӗ.
Светлана Гордеевапа «Кӗнекене чӗререн вула!» девизпа ачасен тӗл пулӑвне республикипех ирттерме палӑртнӑ.
Ача-пӑча кӗнекин эрни Трак шкулӗнчен пӑрӑнман. Унта Пӗтӗм тӗнчери поэзи кунне те паллӑ тунӑ. Ӑна пуш уйӑхӗн 21-мӗшӗнче уявлаҫҫӗ. Шкула Любовь Петрова та ҫитнӗ. Вӑл — Чӑваш писателӗсен тата Писательсен халӑхсем хушшинчи пӗрлешӗвӗн союзӗсен членӗ, А. Талвир тата Эмине премийӗсен лауреачӗ.
Трак шкулӗнчи акт залӗ иртенпех савӑнӑҫпа тулнӑ. Вӗренекенсем сӗтелсем ҫинче выртакан кӗнекесене тимлӗн пӑхнӑ, тишкернӗ. Хӑйне евӗр куравра Любовь Алексеевна Петрова сӑвӑҫӑн, прозаикӑн кӗнекисем те пулнӑ.
Тӗлпулура Любовь Петрова хӑйӗн пӗрремӗш сӑввисене вуланӑ. Вӑл вӗсене 6-мӗш класрах ҫырнӑ. Вӗсем — анне, вӗрентекен, ачасем, юрату ҫинчен. Поэтесса ачасене тимлӗ итленӗшӗн тав тунӑ. 3-мӗш класра ӑс пухакан Александрӑпа Игорь ӑна сӑвӑсем парнеленӗ. Вӗренекенсем Любовь Петрована пултарулӑх каҫалӑкӗнче ҫитӗнӳ тума ӑнӑҫу суннӑ.
Ачалӑх теттесемпе, юмахсемпе ҫыхӑннӑ. Пӗчӗк чухне «Ҫарӑк», «Йӑвача» тата ытти юмахпа паллашман ҫын пур-ши? Ҫак кӗнекесем — хаклӑ тупра.
Надежда Григорьева (Яковлева) вара ачасене ӑсталанӑ юмах сӑнарӗсемпе паллаштарать. Вӑл Шупашкарти ача пахчинче ӗҫлет. Унта юмах сӑнарӗсен хӑйне евӗр кӗтес пур. Пӗтӗмпех Надеждӑн амӑшӗ Мария Михайловна ҫыхнӑ. Кӗтес пуян: халӑх тата литература юмахӗсен сӑнарӗсем пур.
Теттесем ҫемҫе. Мария Михайловнӑн ӗҫӗсем пӗчӗкскерсене савӑнтараҫҫӗ. Ачасем уйрӑмах пӳрнене тӑхӑнтартмалли теттесемпе выляма кӑмӑллаҫҫӗ.
+14.3 °C