Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Утаркассипе Мишеркасси ял халӑхӗ Ҫимӗк кунӗпе ял уявӗсене Шӗмешке вӑрманӗнче ирттерчӗҫ. Ӗлӗк, совет самани вӑхӑтӗнче, «Искра» хуҫалӑх панкрута тухиччен, ҫурхи уй-хир ӗҫӗсене вӗҫлесен яланах Шӗмешке вӑрманӗнче пухӑнса ӗҫпе юрӑ уявне йӗркелетчӗҫ. Малтанхи йӑла-йӗркесене чӗртсе тӑратас тесе ял тӑрӑхӗпе икӗ ял ҫыннисем самаях тӑрӑшнӑ. Вӑрманӗ те тирпейлӗ, сӗтелӗсем те янтӑ, пушартан сыхланас тесе шыв пички те хатӗр.
Шӗмешке вӑрманӗнче илемлӗ юрӑ-кӗвӗ янӑрани хаваслӑ кӑмӑл-туйӑм ҫуратрӗ, таврана шашлӑк шӑрши сарӑлчӗ. Ӗҫ вӑхӑтне пӑхмасӑрах вӑрмана халӑх йышлӑ пуҫтарӑнчӗ. Тӑвансемпе, юлташсемпе, Мишеркасси шкулӗнче пӗрле вӗреннисемпе, вӗрентекенсемпе чылай ҫул иртнӗ хыҫҫӑн курса калаҫни темрен те паха.
Уява район администрацийӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗ Алексей Порфирьев уҫрӗ, ял уявӗпе, Ҫимӗк ячӗпе саламларӗ. Район шайӗнчи обществӑлла ӗҫсенче палӑрнисене райадминистрацин Хисеп хучӗсене пачӗ. Пантьӑк ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Виталий Музяков уява ирттерме пулӑшнӑ ял ҫыннисене — Наталия Филиппована, Людмила Анчикована, Роза Седована, Михаил Храмова, вӑрӑм ӗмӗрлӗ кинемейсене — Утаркассинчи Евдокия Михатайкинана тата Мишеркассинчи Мария Сидорована, чи нумай выльӑх-чӗрлӗх ӗрчетекен хушма хуҫалӑх хуҫисене — Утаркассинчи Зойӑпа Леонид Лукинсене, Мишеркассинчи Зойӑпа Николай Вазяковсене — Хисеп хучӗсем парса чысларӗ.
Ӗнер Вӑрмар районӗнчи Сӗнтӗрте район кунӗ иртнӗ. Ӑна вырӑнти чиркӗве уҫнӑранпа 200 ҫул ҫитнине халалланӑ. Хӑй вӑхӑтӗнче Сӗнтӗр икӗ ялтан: Чулкасран тата Сӗнтӗртен — тӑнӑ.
Ҫимӗк ячӗпе ирех чиркӳре кӗлӳ пуҫланӑ, чан ҫапнӑ. Службӑна районти тата вырӑнти ял тӑрӑхӗнчи тӳре-шарасем те, район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Константин Никитин тата ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Иван Гаврилов, пырса ҫитнӗ. Депутатсен районти пухӑвӗн депутачӗсенчен пӗри, Леонид Павлов, районпа ял тӑрӑхӗн хуҫисенчен юлман.
Сӗнтӗр уявне ял пуҫарса яракансен тата унӑн кун-ҫулне аталантаракансен уявӗ тесе хакланӑ райадминистраци пуҫлӑхӗ Константин Никитин. Уява официаллӑ майпа уҫнӑ хыҫҫӑн юрӑ-кӗвӗ янӑратнӑ, спорт вӑййисем иртнӗ. Каҫхине вара ташӑ каҫӗ йӗркеленӗ, салют та пулнӑ.
Сӑнсем (71)
Елчӗк районӗнчи Ҫӗнӗ Эйпеҫ ялӗ 150 ҫулхи юбилейне паллӑ тӑвать. Ватӑсем каланӑ тӑрӑх, ял Кивӗ Эйпеҫри ҫынсем кунта куҫса килнипе пуҫланнӑ. Ку 1864 ҫулта пулнӑ, пуҫараканӗ — Антипер.
Энтепе юханшывӗ хӗрринче 98 арҫын тата 111 хӗрарӑм пурӑнма тытӑннӑ. Пурте Кивӗ Эйпеҫрен куҫса килнӗ. 1884 ҫулта кунта 51 кил, 319 ҫын, 704 гектар ҫӗр, 388 гектар вӑрман пулнӑ.
XX ӗмӗр пуҫламӑшӗнче 15 хуҫалӑх Ҫӗпӗре куҫса кайнӑ. Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫине Ҫӗнӗ Эйпеҫрен 117-ӗн тухса кайнӑ, вӗсенчен 67-шӗ таврӑнман.
Пирвайхи культура вучахӗ 1930-мӗш ҫулсенче уҫӑлнӑ. Вӑл — вулав ҫурчӗсем. Унта Павел Сергеевич Ксенофонтов тата Семен Андреевич Воробьев ӗҫленӗ. П.С.Ксенофонтов хӑй чӑваш пьесисем ҫырнӑ, ялта драма куржокӗ йӗркеленӗ.
Ҫӗнӗ Эйпеҫ хӑйӗн халӑхӗпе мухтанать. Кунтан паллӑ ҫын нумай тухнӑ. Вӗсен йышӗнче — ЧР тава тивӗҫлӗ тухтӑрӗ Аркадий Пирожков, ЧР ял хуҫалӑхӗн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗсем Владимир Евполов тата Владимир Воробьев, ЧР тава тивӗҫлӗ механизаторӗ Николай Мустаев, Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ премине тивӗҫнӗ Олег Мустаев, Николай Журавлев майор-генерал…
Уявра ялта пурӑнакан кашни кил-йышран пухӑннӑ.
Ҫӗртмен 24-мӗшӗнче Чӑваш Ен тӗп уява — Республика кунне — паллӑ тӑвӗ. Ӑна 1995 ҫулта Чӑваш автономи облаҫӗ 75 ҫул тултарнине халалласа уявлама тытӑннӑ.
Йӑлапа килӗшӳллӗн Республика кунӗ умӗн районсенче Акатуйсемпе Сабантуйсем иртеҫҫӗ. Ҫӗртмен 23–24-мӗшӗсенче хула-районсенче спорт ӑмӑртӑвӗсем, культура акцийӗсем, фестивальсем, концертсем иртеҫҫӗ.
Кӑҫал та яланхи пекех «Раҫҫей ҫӑлкуҫӗсем» Пӗтӗм Раҫҫей фестивалӗ тата «Руҫ ӑстисем» алӗҫ ӑстисен Пӗтӗм Раҫҫей конкурсӗ иртӗ.
Ҫулсерен муниципалитетсен хушшинче Республика кунне уявламашкӑн ирӗк ҫӗнсе илессишӗн конкурс иртет. Ҫӗнтернӗ тӑрӑхра Шупашкарпа танах мероприятисем иртеҫҫӗ. Кӑҫал ав уяв Комсомольски районӗнче пулӗ.
Ҫитес ҫул Республика кунӗ ӑҫта иртесси те паллӑ. Хальхинче конкурсра Канаш районӗ ҫӗнтернӗ. Эппин, 2015 ҫулта уяв Шупашкарта тата Канаш районӗнче иртӗ.
Республикӑн «Чӑвашавтотранс» предприятийӗ Ҫимӗк тӗлӗнче ҫӑва енне каякан маршрутсен шутне ӳстерме шантарать.
Ваттисен праҫникӗнче, ҫӗртмен 7-мӗшӗнче тата ҫӗртмен 8-мӗшӗнче 10-мӗш маршрутпа ҫӳрекен автобуссен йышне вунна ҫитерме йышӑннӑ, 14-мӗшне — хӗрӗхе. Вӗсем Чукун ҫул вокзал ҫумӗнчи Вокзал ҫумӗ лапамран хускалӗҫ. 3-мӗш маршрутпа ҫӳрекен автобус ҫав кунсенче Карачура ҫӑви патнех ҫитӗ. Ӑна 10 хутчен хутламалла тӑвӗҫ. 249-мӗш номерлин йышне те 12 таран ҫитерӗҫ.
Ирхи ҫичӗ сехетрен пуҫласа каҫхи 19 сехетчен Богдан Хмельницки урампа Фучик урамӗ пӗрлешнӗ вырӑнтан Карачурари чукун ҫул переезчӗ патне ҫити каякан автобуссене тата ҫӳреме ирӗк илнӗ транспортсӑр пуҫне ыттисене кайма ирӗк памӗҫ. Йӗркене пӑхса тӑма ҫул-йӗр инспекторӗсемпе ҫул-йӗрпе патруль службисене явӑҫтарӗҫ.
Ӗлӗкрех ял уявӗсене ирттересси йӑлараччӗ. Шел те, юлашки вӑхатра ку чылай ҫӗрте манӑҫа тухса пырать. Вӑрнар районӗнчи Пуканкасси ялӗнче вара ак йӑлана тытсах пыраҫҫӗ.
Пуканкасси ял уявӗ нумаях пулмасть иртнӗ. Халӑх тӗплӗн хатӗрленнӗ. Ун умӗн тавралӑха тирпей-илем кӗртнӗ. Уяв кунӗнче чӑваш тумӗ тӑхӑнса клуб еннелле утнӑ. Унта тӗрлӗ тӗслӗ хӑюсем ҫакнӑ, хӑма ҫапса сцена тунӑ, шӳрпе ҫиме сӗтел хатӗрленӗ. Унтах алӑ ӗҫӗсен куравне йӗркеленӗ.
Икӗ урамра пурӑнакансем юрласа утса ял варринче тӗл пулнӑ, вӑйӑ картине тӑрса «Тутӑр ҫук, тутӑр ҫук» вӑйӑ вылянӑ. Уява ял тӑрӑхӗн депутачӗ Виктор Анисимов уҫнӑ. Унтан ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Алексей Петров пурне те уяв ячӗпе саламланӑ.
Уявра Пуканкассинчи «Чашма» фольклор ушкӑнӗ, ветерансен «Утмӑлтурат» ушкӑнӗ, Кушар Юнтапари юрӑпа ташӑ ушкӑнӗ, Ярмушка ялӗнчи шулта вӗренекенсем юрӑ-ташӑпа савӑнтарнӑ.
Алӑ ӗҫӗсен куравӗ пите пуян пулнӑ. Пуканкассинчи Елена Васильева ав турӑшсене вӗтӗ шӑрҫаран ӑсталанӑ, Любовь Анисимова вак укҫасенчен шкатулка тунӑ, Мария Павлова ҫекӗлпе тата йӗппе тутӑрсем, салфеткӑсем ҫыхнӑ, тӗрленӗ.
Ҫу уйӑхӗн 31-мӗшӗнче Йӗпреҫ районӗн халӑхӗ ака-суха пӗтнине уявланӑ. Унта ЧР информаци политикипе массӑллӑ коммуникацисен министрӗ Валентина Андреева та хутшӑннӑ.
Уяв Йӗпреҫри культурӑпа кану паркӗнче иртнӗ. Ял тӑрӑхӗсен наци йӑлипе килӗшӳллӗн капӑрлатнӑ автоколонна делегацийӗ культура центрӗнчен Этнографи музей комплексӗ патнелле ҫул тытнӑ.
ЧР информаци политикипе массӑллӑ коммуникацисен министрӗ Валентина Андреева Йӗпреҫ районӗн халӑхне уй-хир ӗҫӗсене ӑнӑҫлӑ вӗҫленӗ ятпа саламланӑ. Унтан Валентина Владимировна Чӑваш Республикин патшалӑх наградисене панӑ. ЧР ял-хуҫалӑх министрӗн ҫумӗ Ирина Кошкина, Йӗпреҫ район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Николай Чугаров тата ытти хисеплӗ ҫынсем тӑрӑшса ӗҫлекен халӑх пирки сахал мар ырӑ сӑмах каланӑ.
Уявра хуҫалӑхсем, механизаторсем, выльӑх-чӗрлӗх ӗрчетекенсем, предприятисем, организацисем хушшинче иртнӗ экономика тупӑшӑвӗн ҫӗнтерӳҫисене чысланӑ. Чи лайӑх пултарулӑх ушкӑнӗсем те парнесӗр юлман. Районти чи лайӑх спортсменсене те палӑртнӑ.
Официалла пай хыҫҫӑн сцена ҫинче пысӑк концерт пулнӑ.
«Хыпар» Издательство ҫурчӗ Пӗтӗм тӗнчери ачасене хӳтӗлмелли кун умӗн шӑпарлансене парнепе савӑнтарнӑ. Делегаци Кӳкеҫри тӳрленмелли интернат шкула ҫитнӗ.
Пушӑ алӑпа мар. Уяв умӗн организаци ертӳлӗхӗ ҫак шкулти ачасене кӗнекесемпе журналсем парнелеме шухӑшланӑ. Ҫу уйӑхӗн 30-мӗшӗнче, республикӑри шкулсенче вӗренӳ вӗҫленнӗ кун, «Хыпар» делегацийӗ ҫула тухнӑ.
«Хыпар» Издательство ҫурчӗн директорӗн-тӗп редакторӗн ҫумӗ Геннадий Максимов тата социаллӑ пурнӑҫпа вӗренӳ пайӗн пуҫлӑхӗ Ирина Иванова ачасем умӗнче тухса калаҫнӑ, кӗнеке ҫын пурнӑҫӗнче пӗлтерӗшлӗ вырӑн йышӑнни пирки каласа кӑтартнӑ.
Интернат шкул директорӗ Сергей Савкин тата педагогсем кӗтмен парнешӗн савӑнса хӑнасене тав тунӑ. Ҫак кун Кӳкеҫри интернат шкул вулавӑшӗ 300 кӗнекепе пуянланнӑ.
Сӑнсем (33)
Пӗтӗм тӗнчери ачасене хӳтӗлемелли кун Ҫӗнӗ Шупашкарти «Химик» культура керменӗ умӗнчи лапамра кӳмесен «Пирӗн тӗлӗнтермӗш» конкурсӗ иртнӗ.
Конкурса чылай ҫын хутшӑннӑ. Ашшӗ-амӑшӗ хӑйсен тӗпренчӗкӗн кӳмисене мӗнле кӑна илемлетмен! Кӑмака, чечек… евӗр. Мероприятире пысӑк тата пӗчӗк кӳмесем, велосипедсем те пулнӑ.
Чи илемлӗ кӳмесен хуҫисене парнесемпе хавхалантарнӑ.
Сӑнсем (39)
Паян Канаш районӗ Акатуя Асхва ялӗн стадионӗнче паллӑ тунӑ. Мероприятие сумлӑ хӑнасем чылаййӑн ҫитнӗ. Вӗсен йышӗнче — ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев та.
Акатуйра ял хуҫалӑх техникин куравӗ, ял тӑрӑхӗсен хӑна картишӗсем ӗҫленӗ. Кунта алӗҫӗсемпе киленме те май пулнӑ. «Ӑсталӑхпа илемлӗх тӗнчинче» ачасем вылянӑ-сикнӗ, аттракционсемпе ярӑннӑ. «Паха тӗрӗ» фабрикӑн специалистчӗсем ӑсталӑх класӗсем кӑтартнӑ.
Хӑнасене Канашсем чӑваш тумӗ тӑхӑнса ҫӑкӑр-тӑварпа кӗтсе илнӗ. Ял хуҫалахӗнче палӑрнӑ ҫынсене парнесемпе чысланӑ. Халӑх гала-концертпа киленнӗ. Сцена ҫине «Канаш ен мерченӗсем» ушкӑн, районти халӑх пултарулӑх ушкӑнӗсем, Самар облаҫӗнчен ҫитнӗ пултарулӑх ушкӑнӗ, чӑваш эстрада ҫӑлтӑрӗсем тухнӑ.
Спорт ӑмӑртӑвӗсем чылай пулнӑ. Пӗтӗмпе — 15 тӗс. Лаша спорчӗн тупӑшӑвӗ уйрӑмах илӗртнӗ. Кунта 1600 метрлӗ дистанцире хӗрӳ ӑмӑрту пынӑ. Ҫӗнтерӳҫӗне тиха тата така парнеленӗ.
+20.3 °C