Чӳк уйӑхӗн 24-мӗшӗнче Чӑваш Республикин правительствин пуҫлӑхӗ Иван Моторин Украинӑран куҫса килнисене пулӑшу парассипе ӗҫлекен ушкӑнӑн ларӑвне ирттернӗ.

ЧР ӗҫпе социаллӑ хӳтлӗх министрӗ Сергей Димитриев Украинӑран ирӗксӗр тарса килнӗ 61 ҫын пурӑннине пӗлтернӗ. Вӗсенчен 34-шне вӑхӑтлӑха «Юрма» предприятире тата 37-шне «Чувашиякурорт» кану ҫуртӗнче вырнаҫтарнӑ. Йывӑрлӑх кӑларса тӑратакан ыйтусене вӑхӑтра татса пама хӗрӳ лини те йӗркеленӗ.

Украинӑран вӑхӑтлӑха килнисене пулӑшма федераци хыснинчен 20,8 млн тенкӗ куҫарса панӑ. Кунсӑр пуҫне республикӑри Хӗрарӑмсен канашӗ ыркӑмӑллӑх фончӗ урлӑ 1 млн тенкӗ пулӑшу куҫарнӑ. Укҫапа выртса тӑма кравать, чашӑк-тирӗк, ытти хатӗр илнӗ. Ӗҫпе тивӗҫтерекен служба Украинӑран тарса килнисене ӗҫ вырӑнӗпе тивӗҫтерессипе ҫивӗч тимленине ӗнентернӗ.

Сӑнсем (5)

Республикӑна ертсе пыракансем кӑна мар, районти ертӳҫӗсем те халӑх патне тухса ҫӳреҫҫӗ. Ӗнер, чӳк уйӑхӗн 24-мӗшӗнче, Патӑрьел район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Рудольф Селиванов Патӑрьел тата Тури Туҫа ял тӑрӑхӗсен депутачӗсемпе тата унти ҫамрӑксемпе тӗл пулнӑ.

Района ертсе пыраканпа пӗрлех райадминистрацин структура подразделенийӗсен пуҫлӑхӗсем, газ службин ӗҫченӗсем таранах пухӑннӑ.

Тӗлпулу тӗллевӗ пирки каланӑ май Рудольф Селиванов район центрӗнчи ӗҫ, ытти тӑрӑхпа танлаштарсан, тимлӗрех те тӗплӗнрех тишкерме ыйтнине хистенине палӑртса хӑварнӑ. Район центрӗнче тӗрлӗ професси, конфесси, наци ҫыннисем пурӑнаҫҫӗ. Тӗрлӗ ял тӑрӑхӗпе районтан килнисем йышли те район аталанӑвне витӗм кӳрет тесе шухӑшлать Рудольф Селиванов. "Пирӗн халӑха хумхантаракан мӗпур ыйтӑва пирӗн пӗлсе тӑмалла", - тенӗ вӑл.

Сӑнсем (31)

Сергей Димитриев министр

Республикӑра пурӑнакан ӗҫсӗр ҫынсене «Работа в России» (чӑв. Раҫҫейри ӗҫ) ваканси бази пулӑшать. Ку шухӑша Чӑваш Республикин правительствин эрнесерен иртекен планеркинче республикӑн ӗҫлевпе социаллӑ хӳтлӗх министрӗ Сергей Димитриев палӑртса хӑварнӑ.

Ҫынсене ӗҫпе тивӗҫтерме республикӑра патшалӑх программи йышӑннӑ. Ӑна пурнӑҫа кӗртме пурӗ 494,4 млн тенкӗ пӑхса хӑварнӑ, вӗсенчен 271 миллионне — федераци хыснинчен. Кӑҫалхи вунӑ уйӑхра 349 миллион тенкӗпе усӑ курнӑ.

Программӑна кӑҫал 81 пин ҫын хутшӑнмалла. Паянхи кун тӗлне илес пулсан, 94,9 проценчӗ ку майпа усӑ курнӑ.

Программӑн тӗп тӗллевӗ — ӗҫсӗррисене вырӑн тупса парасси. Паянхи куна 39 пин ҫынна ӗҫе вырнаҫтарнӑ. Кӑтарту пӗлтӗрхипе танлаштарсан пысӑкрах пулнине Сергей Димитриев «Работа в России» ваканси базине йӗркелесе янинче те курать-мӗн.

Инҫе ҫула йывӑр тиевлӗ урапасемпе ҫӳрекенсем паян Шупашкарта митинга пухӑннӑ.

Водительсем тӗп хуламӑрти Чапаев палӑкӗ патне федераци ҫулӗпе ҫӳренишӗн укҫа тӳлеттерессине хирӗҫҫине палӑртма пуҫтарӑннӑ. Федераци правительствин йышӑнӑвӗпе килӗшменнине кӑтартас шухӑшлӑ ҫынсем 100 ҫынна яхӑн пухӑннӑ.

Инҫе ҫула йывӑр тиевлӗ урапапа ҫӳрекенсене малашне укҫа тӳлеттерме тытӑнасшӑн. Миҫе ҫухрӑм кайнине «Платон» ятлӑ тытӑм шутласа пырӗ. Водительсем ӗнентернӗ тӑрӑх, вӗсенчен укҫа илме тытӑнсан апат-ҫимӗҫ, стройматериал, ытти тавар 12 процент хакланса кайӗ.

Инҫе ҫула йывӑр тиевлӗ урапасемпе ҫӳрекенсен митингне йӗркелесе ирттерме Раҫҫей Федерацийӗнчи Коммунистсен партийӗ регионти уйрӑмӗ пулӑшнӑ. Асӑннӑ партин ЧР Патшалӑх Канашӗнчи фракцийӗн ертӳҫи Дмитрий Евсеев та ҫавсене ҫул укҫи тӳлеттернине хирӗҫ-мӗн.

Паян республикӑн премьер-министрӗ Иван Моторин туризма аталантарассипе ӗҫлекен канаш ларӑвне ирттернӗ.

ЧР культура министрӗн ҫумӗ Иван Иванов Чӑваш Енри туризм рынокӗ лайӑх кӑтартусемпе палӑрнине асӑннӑ. Пӗлтӗрхипе танлаштарсан ҫитӗнӳ 25 процент пулнине каланӑ. Туризма аталантарассипе ӗҫлекен организацисем 110 пин ҫынна пулӑшу кӳнӗ. Тӑвайӗнче, Йӗпреҫре, Елчӗкре туризм кирлӗ пек шайра йӗркеленсе аталанса пырать.

Ӗҫлесе ҫитерейменни те пур. Чӑваш Енре 40 ытла турфирма, анчах та вӗсем Раҫҫейӗн пӗрлӗхлӗ базинче ҫук-мӗн. Иван Моторин Чӑваш Ен Культура тата Экономика министерствисене маршрутне йӗркене кӗртме хушнӑ.

Ларӑва пухӑннисем ҫавӑн пекех ҫитес, 2016-мӗш ҫул, валли тӗрлӗ курав планне те ҫирӗплетнӗ.

Нумаях пулмасть республикӑра виҫӗ ҫын ром ӗҫнӗ хыҫҫӑн вилни пирки чылай калаҫрӗҫ. Халӑхра сас-хура тухнӑ тӑрӑх, хӗрпе каччӑ реанимацире вилнӗ. Ишлейре хӑнара пулнӑ хӗрарӑм вара Кӳкеҫ пульницинче куҫне хупнӑ.

Кун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Тӑватӑ ҫынна айӑплӑ тесе шутлаҫҫӗ. Вӗсене аслӑ суд йышӑнӑвӗпе килӗшӳллӗн тытса чарнӑ.

Ҫакна тума пултарнӑ тӑватӑ ҫынна кӗске вӑхӑтрах тытса чарнӑ. Вӗсен йышӗнче — коммерци организацийӗн тӗп директорӗ, унӑн амӑшӗ, еркӗнӗ тата вӗсен пӗлӗшӗ.

Прокуратура пӗлтернӗ тӑрӑх, вӗсене Пуҫиле кодексӑн 238-мӗш статйин 3-мӗш пайӗпе килӗшӳллӗн 10 ҫул таранах йӗплӗ пралук леш енне ӑсатма пултараҫҫӗ.

«Ирӗклӗх» общество организацийӗ влаҫа Чӑваш Енре Улӑп скульптурине лартма сӗнсе ҫыру янӑ пулнӑ. Ӑна Етӗрне районӗнчи М-7 ҫул хӗррине лартма сӗннӗ.

Нумаях пулмасть ЧР Министрсен Кабинечӗ ҫырӑва хуравланӑ. Чӳкӗн 23-мӗшӗнче янӑ ҫырура ЧР Правительствин председателӗн ҫумӗ Алла Салаева алӑ пуснӑ.

«ЧР Правительстви мифологи сӑнарӗсен палӑкӗсене лартма хирӗҫ мар. вӗсем халӑх историне кӑтартаҫҫӗ пулсан кирлӗ. Анчах, пирӗн шухӑшпа, сӑнарсен пӗлтерӗшӗ Чӑваш Ен шайӗнче кӑна мар, Раҫҫей шайӗнче те пултӑр», — тенӗ унта. Вырӑсла вариантне те илсе кӑтартар. «Правительство ЧР не против установки на территории ЧР новых памятников значимым мифологическим персонажам прошлого. Памятники нужны, если они отражают важную страницу истории народа. Однако в выборе персонажей для памятника нужно, на наш взгляд, руководствоваться значимостью героя в масштабах не только Чувашии, но и страны (как бы она ни называлась в разные времена), а также необходимостью увековечения имен людей, которые жили на нашей земле, прославляли наш чувашский край. Безусловно, это воины, защищавшие нашу страну в разные времена от захватчиков; это наши деды и прадеды, возрождавшие нашу страну из руин Великой Отечественной войны».

Малалла...

«Про Город» тунӑ сӑн

Чӑваш Енре «Ҫӗнӗ ҫул — ҫӗнӗ ҫемьере» акци каллех вӑй илнӗ. Ӑна ҫулсерен ирттересси йӑлана кӗнӗ ӗнтӗ.

Акци чӳк уйӑхӗн 20-мӗшӗнчен пуҫласа кӑрлачӑн 15-мӗшӗччен иртет. Ӑна ЧР Вӗренӳ тата ҫамрӑксен политикин министерстви йӗркелет.

Акципе килӗшӳллӗн, аслисем ача ҫуртӗнчи шӑпӑрлансене каникул вӑхӑтӗнче ҫемьене илме пултараҫҫӗ. Вӗсем ҫапла майпа Ҫӗне ҫула ҫӗнӗ ҫемьере кӗтсе илеҫҫӗ.

Ачана ҫемьене вӑхӑтлӑх илес тесен вырӑнти опекӑпа попечительлӗх органӗсене ҫитмелле, кирлӗ документсем пухмалла.

Ачасем хӑйсене каникул вӑхӑтӗнче ҫемьене илессе чӑтӑмсӑррӑн кӗтеҫҫӗ. Хальлӗхе 143 ача Ҫӗнӗ ҫула ҫӗнӗ ҫемьере кӗтсе илме хатӗрленет.

Чӑваш Енре ҫынсем элитлӑ эрехпе наркӑмӑшланса вилни самай шӑв-шав ҫӗклерӗ. Кун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ те пуҫарчӗҫ. Пӗтӗмпе 900 ешчӗк ром туртса илнӗ, контрафактлӑ эрехе тата ӑҫта сутнине те тӗпчеҫҫӗ халӗ.

Ҫапла ҫав, этем пуймашкӑн ҫӑмӑл меслет шырать, «ҫӑмӑл» укҫа чылайӑшне илӗртет. Паллах, пакунлисем вилмеллех наркӑмӑшлӑ ром Чӑваш Ене ӑҫтан тата мӗнле майпа килнине тӗпчесе тӗрӗслӗхе тӑрӑ шыв ҫине кӑларӗҫ. Ҫакӑ паха — ешчӗксене туртса илнӗ, унсӑрӑн «хаклӑ йышши» ромпа миҫе ҫын наркӑмӑшланӗччӗ-ши?

Халӑх, чылайӑшӗ ӗнтӗ, тахҫанах пӗлет: йӳнӗ эрех сисчӗвлентермелле. Йӳнни йӳнӗҫтерет теҫҫӗ. Сахал-им халӗ «тӗп сакайӗнче» кӑларакан эрех? Кашни утӑмрах. Халӑх пӗлекен маркӑллӑ эрехсене суя туса кӑлараҫҫӗ. Халӗ лавккасене те ӗненме ҫук. «Тӗп сакайӗнче» кӑларни унта та пур. Нумаях пулмасть пӗр арҫын каланине илтрӗм. «Паян лавккаран эрех туянтӑм. Хӑса-хӑса ӗҫрӗм, тути начар», — терӗ вӑл. Паллӑ ӗнтӗ — паха эрех пулман вӑл. Анчах ҫакна кура мӗн тума ӗҫнӗ-ха вӑл ӑна? Ӑнланма ҫук.

Ромпа наркӑмӑшланса ҫынсем вилни пирки хыпар сарӑлсан тӗнче тетелӗнче тӗрлӗ информаци тухма пуҫларӗ.

Малалла...

Ҫӗнӗ ҫул ҫывхарать. Хӗл мучи вара ачасене хӑйӗн патне хӑнана чӗнет. Шупашкар ачисем Ҫӗнӗ ҫул уявӗн хуҫи патӗнче нумаях пулмасть пулса курнӑ.

Тӗп хулари пӗр шкулта 5-мӗш класра ӑс пухакан ачасем тӗнче шайӗнче ирттернӗ «Мӗн вӑл — туслӑх?» конкурсра ҫӗнтернӗ. Кун хыҫҫӑн вӗсене Хӗл мучин ҫӗршывне официаллӑ майпа чӗннӗ.

5-мӗш класс ачисем Аслӑ Устюг хулинче темиҫе кун пурӑннӑ. Вӗсем хӗл мучине саламлӑ юрӑ шӑрантарса панӑ. Вӗсем ӑна видео ҫине ӳкернӗ. Ҫавӑн пекех ачасем Хӗл мучипе калаҫнӑ, ӑна тӗрлӗ ыйту панӑ.

Чӳкӗн 18-мӗшӗнче уяв иртнӗ. Ачасем Асамлӑх шкулӗнче вӗренме пултарнӑ, унта асамҫӑн сертификатне илнӗ. Ун чухне Хӗл мучи ҫӗршыври пӗрремӗш чӑрӑша ҫутнӑ.