Чӑваш Енӗн Ӗҫлев тата социаллӑ хӳтлӗх министерстви ӗҫсӗррисен йышне эрнесерен пӗтӗмлетет. Паянхи кун тӗлне илсен, ӗҫсӗрлӗх центрӗсенче шута илнисен йышӗ 11 пин те 529 ҫынпа танлашнӑ. Ку вӑл ӗҫлекенсен пӗтӗмӗшле йышӗн 1,9 проценчӗ тенине пӗлтерет.

Хальхи вӑхӑтра пирӗн республикӑра ӗҫсӗррисене тӳлекен пособин чи пысӑк виҫи 12 пин те 130 тенкӗпе танлашать, чи пӗчӗкки – 1500 тенкӗ. Кама миҫе тенкӗ тӳлесси ҫыннӑн шалӑвӗнчен килет. Малтанхи виҫӗ уйӑхра шалӑвӑн 75 поценчӗ чухлӗ (анчах чи пысӑк пособи виҫинчен ытла мар) тӳлесе тӑраҫҫӗ, тепӗр икӗ уйӑх – 60 процент (анчах 5 пинрен ытла мар).

Ӗҫсӗрлӗх пособине пирӗн ҫӗршывра 2020 ҫулхи пуш уйӑхӗнче, кӑшӑлвирус алхасма пуҫланнӑ вӑхӑтра, 8 пинрен 12 пин те 130 тенке ҫити ӳстернӗччӗ. Малтанласа вӑхӑтлӑх мера терӗҫ те, анчах кайран та вӑл виҫене чакамарӗҫ.

Чӑваш Енри хӑш-пӗр организаци-предприятире шалу вӑхӑтра тӳлемен тӗслӗхсем халӗ те тӗл пулаҫҫӗ. Ӗҫ укҫин парӑмне кӑҫалхи икӗ уйӑхра 3,5 миллион тенкӗ тӳлесе татнӑ. Республикӑн Ӗҫ тата социаллӑ хӳтлӗх министерствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, парӑма шыраса илессишӗн тӗрлӗ ӗҫ туса ирттерме тивет. Районсемпе хуласен администрацийӗсенчеларусем ирттереҫҫӗ. Республикӑра виҫӗ енлӗ комисси йӗркеленӗ, ведомствӑсем хушшинчи комисси Элтепер ҫумӗнче ӗҫлет.

Ҫулталӑк пуҫланнӑранпа 6 организацире, сӑмахран, «Шупашкарти промстройпроект» проект институтӗнче, «СУОР» ҫурт-йӗр тӑвакан комбинатра, Вӑрмарти кайӑк-кӗшӗк хапрӑкӗнче, парӑма 3,5 миллион тенкӗлех чакарнӑ.

Вӑрмарти кайӑк-кӗшӗк фабрики шалупа парӑма кӗнӗ. Ҫавна вырӑнти прокуратура тӗрӗсленӗ май тупса палӑртнӑ. 35 ҫын умӗнче предприяти 390 пин тенкӗ парӑм пухнӑ.

Предприятин гендиректорӗ тӗлӗшпе прокуратура административлӑ ӗҫ пуҫарнӑ. Надзор органӗ унпах ҫырлахман-ха — парӑма шыраса илес тесе суда ҫитнӗ.

«Ҫыхӑнура» форумра пӗлтернӗ тӑрӑх, унччен те кайӑк-кӗшӗк фабрикинче шалу парӑмӗ пулнӑ. Ун чухне 2020 ҫулхи утӑ уйӑхнчен пуҫласа раштав таран тӳлемен. Уншӑн пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Кунсӑр пуҫне 41 ҫынна икӗ уйӑх таран шалу тӳлемен. Парӑма тӳлесе татнӑ хыҫҫӑн пуҫиле ӗҫе хупса хунӑ.

Маларах Федерацин налук службин Чӑваш Енри управленийӗ предприятие панкрута кӑларас тесе суда тухнӑ. Предприятин налукҫасен умӗнчи парӑмӗ 3,8 миллион тенкӗрен иртнӗ. Анчах Чӑваш Енӗн Арбитраж сучӗ панкрута кӑларас ӗҫе чарса лартнӑ.

Пурнӑҫра укҫасӑр ниепле те май ҫук та, ирӗксӗрех ун виҫи пирки шухӑшлама тивет.

Чӑвашстат пӗлтернӗ тӑрӑх, пӗлтӗрхи кӑрлач-чӳк уйӑхӗсенче (ҫулталӑка пӗтӗмлетсе ӗлкӗреймен-ха) пирӗн республикӑри вӑтам шалу виҫи 31 пин те 44 тенкӗпе танлашнӑ. Ку вӑл 2019 ҫулхи танлаштаруллӑ тапхӑртинчен (тепӗр майлӑ каласан, кӑрлач-чӳк уйӑхӗсенчинчен) 6,8 процент нумайрах.

Чи пысӑк ӗҫ укҫи — компьютер, электрон тата оптика хатӗрӗсем туса кӑларакансен. Вӗсем уйӑхсерен вӑтамран 52 пин те 336 тенкӗ ӗҫлесе илеҫҫӗ. Тумтир кӑларнӑ ҫӗрте ӗҫлекенсен вара ӗҫ укҫи пӗчӗк. Вӗсен уйӑхне 14 пин та 697 тенкӗ илнипех ҫырлахма тивет.

Пурнӑҫра укҫасӑр ниепле те май ҫук та, ирӗксӗрех ун виҫи пирки шухӑшлама тивет.

Чӑвашстат пӗлтернӗ тӑрӑх, пӗлтӗрхи кӑрлач-чӳк уйӑхӗсенче (ҫулталӑка пӗтӗмлетсе ӗлкӗреймен-ха) пирӗн республикӑри вӑтам шалу виҫи 31 пин те 44 тенкӗпе танлашнӑ. Ку вӑл 2019 ҫулхи танлаштаруллӑ тапхӑртинчен (тепӗр майлӑ каласан, кӑрлач-чӳк уйӑхӗсенчинчен) 6,8 процент нумайрах.

Чи пысӑк ӗҫ укҫи — компьютер, электрон тата оптика хатӗрӗсем туса кӑларакансен. Вӗсем уйӑхсерен вӑтамран 52 пин те 336 тенкӗ ӗҫлесе илеҫҫӗ. Тумтир кӑларнӑ ҫӗрте ӗҫлекенсен вара ӗҫ укҫи пӗчӗк. Вӗсен уйӑхне 14 пин та 697 тенкӗ илнипех ҫырлахма тивет.

«Работа в России» (чӑв. Раҫҫейри ӗҫ) trudvsem.ru вакансисен бази пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑрлач уйӑхӗнче шалу енчен чи илӗртӳллӗ ӗҫ вырӑнӗсен шутне инженерсем, механиксем, машинистсем, пилотсем, программистсем тата стоматологсем кӗнӗ.

Пысӑк квалификациллӗ инженерсем уйӑхне 300 пин тенкӗ таран ӗҫлесе илме пултараҫҫӗ. Сӑмахран, Хабаровск тӑрӑхӗнче сӑрт-ту предприятийӗсенче ҫавӑн пек тӳлеҫҫӗ иккен. Калиннград тата Челябинск облаҫӗсенче инженерсене уйӑхсерен 200 пин тенкӗ тӳлеме хатӗр.

Чукоткӑра, Тутарстанра, Якут Республикинче ҫӗр чавакан тата тиекен машинӑсемпе ӗҫлекен машинистсемпе механиксем 200-300 пин тенкӗ ӗҫлесе илеҫҫӗ.

Свердлов, Красноярск, Ямал-Ненецк, Воронкж, Камчатка, Ханты-Манси, Саха (Якути) тӑрӑхӗнче стоматологсем, инфекционистсем, терапевтсем, анестезиолог-реаниматологсем кирлӗ. Вӗсене 100 пин тенкӗ таран тӳлеҫҫӗ.

Чӑваш Енри олимп резервӗн спорт шкулӗсенче тӑрӑшакан тренерсем уйӑхсерен вӑтамран 22 пин тенкӗ ӗҫ укҫи илеҫҫӗ. Ку вӑл хушма пӗлӳ паракан организацисенче илекенсен шалӑвӗнчен 25 процент пӗчӗкрех.

Тренерсемшӗн ҫивӗч ыйтӑва Чӑваш Ен Пуҫлӑхӗ ҫумӗнчи Стратеги аталанӑвӗ тата проект ӗҫ-хӗлӗ енӗпе ӗҫлекен канашӑн ларӑвӗнче хускатнӑ. Республика Элтеперӗ Олег Николаев шухӑшланӑ тӑрӑх, шалу виҫине тишкермеллех. Унтан та ытларах — ку ыйтӑва Раҫҫей Патшалӑх Думин депутачӗсемпе пӗрле татса памалла тесе каланӑ.

Тренерсен шалӑвӗ Федерацин Атӑлҫи округӗнче чи пӗчӗкки иккен. Раҫсейри вӑтам шалуран вара икӗ хут сахалрах.

Республика Элтеперӗ тренерсен шалӑвне педагогсемпе пӗрле ӳстермелле саккун йышӑнсан тӗрӗс. Ҫавӑн пек йышӑнӑва ҫӗршыв шайӗнче тумалла. Хальлӗхе вара ыйтӑва республикӑн Финанс тата Спорт министерствисен пӗр шухӑшлӑн пулса татса пама хушнӑ.

Чӑваш Енре пурӑнакансем миҫе тенкӗ шалупа ҫырлахма хатӗррине пӗлтернӗ.

«Про Город» хаҫат тӗнче тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗсенчен пӗринче ыйтӑм йӗркеленӗ. Унта хутшӑннӑ Чӑваш Ен ҫыннисенчен 4,82 проценчӗ халӗ чи пӗчӗк ӗҫ укҫи илсе пурӑннине пӗлтернӗ. Ҫавӑнпа вӗсем кӑҫал 20 пин тенкӗ илсен те савӑнӗччӗҫ. 3,53 проценчӗ 25 пин тӳлесен ҫырлахӗ. 9,67 проценчӗ 25-35 пин тенкӗ илме ӗмӗтленет, 18,07 проценчӗ — 35-45 пин тенкӗ, 17,1 проценчӗ — 45-55 пин, 12,77 проценчӗ — 55-75 пин, 11,28 проценчӗ 75-100 пин тенкӗ, 22,76 проценчӗ кӑҫал 100-150 пин тенкӗрен кая мар ӗҫлесе илессе шанать.

Ыйтӑма 4 024 ҫын хутшӑннӑ.

Ӗҫ тата кадрсем шыракан hh.ru сайтӑн тӗпчев служби Чӑваш Ен ҫыннисем урӑх региона тухса кайма хатӗррине тӗпченӗ. Ыйтӑма хутшӑннисенчен 35 проценчӗ ют ҫӗре кайма хатӗр, 40 проценчӗ кун пирки шухӑшлать. 19 проценчӗ ҫеҫ тӑван кӗтесрех юласшӑн.

Ыйтӑма хутшӑннӑ Чӑваш Ен ҫыннисенчен 24 проценчӗ Мускава пысӑк шалу, Краснодар тӑрӑхне лайӑх климӑт, Питӗре хӑтлӑ хула шыраса каяс кӑмӑллӑ. Пирӗн республика ҫыннисене ҫавӑн пекех Ленинград облаҫӗ (7%), Мускав облаҫӗ (6%), Крым (5%), Калининград облаҫӗ (4%), Тутарстан (2%), Тӗмен облаҫӗ (1%), Ҫӗнҫӗпӗр облаҫӗ (1%) илӗртеҫҫӗ.

Чӑваш Енӗн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче тӳре-шаран иртнӗ ҫулхи декларацине вырнаҫтарнӑ. Эпир вӗсенчен хӑшне-пӗрне ҫеҫ илсе кӑтартӑпӑр.

Республикӑн ял хуҫалӑх министрӗн Сергей Артамоновӑн пӗлтӗрхи тупӑшӗ 3 миллион та 773 пин тенкӗпе танлашнӑ; Чӑваш Ен Тӗп суйлав комиссийӗн ертӳҫин Александр Цветковӑн – 2 миллион та 448 пин тенкӗпе; экономика аталанӑвӗн министрӗн тивӗҫне пурнӑҫлакан Дмитрий Краснов – 4 миллион та 843 тенкӗпе. Чӑваш Енӗн РФ Президенчӗ ҫумӗнчи полпречӗ Петр Чекмарев тӗп ӗҫре 2 миллион та 565 пин тенкӗ тата 1 миллион та 200 пин тенкӗ хушма тупӑш илнӗ; строительство министрӗ Александр Героев – 3 миллион та 675 пин тенкӗ; информаци политикин министрӗ Михаил Анисимов тӗп ӗҫре 3 миллион та 224 пин тенкӗ ӗҫлесе илнӗ, унӑн хушма тупӑшӗн виҫи – 8 948 тенкӗ.