Салампи

Петĕр Хусанкай | Сăвă | 1942


1

Пĕчĕкçеççĕскерĕм!

Ма эс пысăк мар-ши?

Çырăттăн чиперрĕн

Кунсерен пĕр аршăн.

 

Салтака манмашкăн

Епле эс пултарăн?

Вăл сана ачашшăн

Асăнать, мăнтарăн.

 

Ун лутра çĕр пӳрчĕ

Санпа çеç илемлĕ.

Кӳр чуппине, кӳрччĕ!..

Вилĕм тек килеймĕ.

 

2

Чĕвĕл-чĕвĕл чĕкеçсем

Ларчĕç бруствер хĕррине.

Алă вĕççĕн çĕклесе

Чĕкеçрен чĕлхе илме

Эп сана вĕрентеймерĕм.

Каçарах, пĕчĕкçĕскерĕм!

 

Вĕлле хурчĕ тутанать

Çеçпĕле те ӳхлĕме.

Сим кӳмешкĕн тутуна,

Çу пек çепĕç пуплеме —

Пылпа çу эп сĕреймерĕм,

Каçарах, пĕчĕкçĕскерĕм!

 

3

Кунĕн-çĕрĕн çумăр, çумăр,

Тăхлан çумăр пуç çинче...

Эс, юрать-ха, çумма-çуммăн.

Эс, юрать-ха, пит инçе.

 

Хăш чухне эп, ывăнсассăн,

Сан сăнна пăхатăп та —

Çĕкленет каллех ман сассăм,

Ватăлма каллех тăхтап.

 

Хăш чухне, стройра пырса та,

Юнпа хытнă çӳссене

Эп куратăп та - сасартăк

Тăп тăратăп, çӳçенеп...

 

Кунĕн-çĕрĕн çумăр, çумăр,

Тăхлан çумăр пуç çинче...

Эс, юрать-ха, çумма-çуммăн.

Эс, юрать-ха, пит инçе.

 

4

Урамра çилсем кумаççĕ,

Шăтăк-шăхăр шăхăрать.

Иксĕрех эсир кун-каçăн,

Япăхатăр, ахăрах.

 

Кив тетте те пушă аркă,

Кам кӳрес-ха çĕннине?

«Чăвашла юрласа пар-ха»

Тетĕн эс асаннӳне.

 

Асаннӳ юрлать... Пĕлесчĕ:

Мĕн юрлать-ши ватăскер?

Ман пуласчĕ пĕчĕкçеççĕ,

Çип-çинçе те кĕп-кĕске.

 

Ман халап-юмах итлесчĕ,

Сывламасăр, санашкал,

Савăнса вĕçне çитесчĕ,

Сĕтĕресчĕ çунашка.

Халь ак эпĕ, итлесен те,

Манас çук салтак хĕçне.

Вăрçă юмах мар иккен те, —

Ман пĕлесчĕ ун вĕçне.

 

Анчах эп пĕлеп, пĕлетĕп:

Халапла кирек мĕнле,

Эс пур чух вăрçă вĕçне те

Чĕррĕнех эп çитмелле.

 

5

Салампи! Паян кĕрешрĕ

Икĕ кайăк кăнтăрла:

Пĕри хуп-хура хĕреслĕ,

Тепри хĕрлĕ çăлтăрлă.

 

Хăваларĕç, кĕр-кĕрлерĕç,

Сăхрĕç хытă пĕр-пĕрне;

Чикĕм пуçлă кускаларĕç,

Кĕç ӳкмерĕç çĕр çине.

 

Окопран пăхса выртатпăр

Хăш палли çĕнтерессе.

Кăшт тăрсассăн хĕрлĕ çăлтăр

Вут хыптарчĕ хĕресе.

 

Персе анчĕ леш, хĕресĕ,

Тĕтĕм-çулăм кăларса.

«Пултаратăн, çăлтăр, эсĕ!» —

Терĕç пирĕн харăсах.

6

Эс çуралнă ::хулана:Ленинград пирки сăмах пырать::

Тăшман илнĕ çавăрса.

Çывăрсам, ан кулянах:

Парăнмасть вăл. Çывăрсам.

 

Эс алхаснă пӳлĕмре

Сивĕ, тĕттĕм, пуш-пушах.

«Çывăр, килĕн ӳлĕмрен»

Тет резин упа, кушак.

 

Эс çӳренĕ пахчана

Халь ӳкеççĕ етресем.

Пĕр турат та тăшмана

Пуçне таймĕ. Тĕлĕрсем.

Эс чӳхеннĕ шыв-шура

Пăтратаççĕ ют çынсем.

Вăл тасалĕ — ан хăра:

Пулмĕ юшкăн та вĕсен!

 

Уйăх чăмрĕ Атăла,

Аякра сăпку халь сан.

Эп тасатрăм пăшала.

Çывăр, çывăр, лăплансам...

 

7

Ах, яту хитре-çке санăн!

Тупса хунă-мĕн такам...

Тӳррипе калас пулсассăн,

Кĕвĕçеп пăртак, ачам.

 

Сан ятна эп асăнсассăн,

Тин пусап вун саккăра.

Халăх çамрăклăхĕ манăн

Куç умне тухса тăрать.

 

А пĕлетни эс, чиперĕм,

Тутаркас таврашĕнчи

Салампи ятлă пĕр хĕрĕн

Кун-çулне? Тăхта-ха, чим...

 

Юрăсти пулнă аппу çав,

Пуçлăх пулнă уявра.

Ку сахал: вăл пăлхав пуçĕ

Пулнă теççĕ каярах.

 

Те çĕр çул, те ик çĕр çул-ха

(Пĕлме çук тĕрĕссипе) -

Чăвашсем пăлханнă шухă

Аслă Атăл хĕррипе.

 

Атăл урнă: «Кам кама-ха!»

Хӳнĕ вăл шыв хӳмесем.

Çăварлăхланă урхамаххăн

Шăлне йĕрнĕ хумĕсем.

 

Хуçасен кимми-таврашĕ

Ваннă, путнă куç курах.

Путнăçем хуçи паврашнă:

«Тур çырлах! Шуçи хурах!»

Ват юманлăх кăмăлланă

Яш çилле вĕчĕхтерсе.

Юмансем пуçне сулланă

«Парăнмастăпăр!» тесе.

Эс пăлетни — çуллахи çĕр

Чи яштак юман сине,

Чи çӳле çав Салампи хĕр

Шур пĕркенчĕк карнине?

 

Халăха çапла пуçтарнă —

Пуртăпа та сенĕкпа

Улпутсен, мăрса-турханăн

Мăшкăлне пĕтерес пек.

 

Анчах çичĕ хут капланнă

Мăшкăл пирĕн мăй çине.

Салампи ĕçĕ хупланнă,

Çитеймен вăл хăй вĕçне.

 

Тăшман çарĕ ухăланă,

Çурнă шур пĕркенчĕке.

Темĕн чухлĕн тыткăнланнă,

Пăлхав пуçĕ те лекет.

 

Пуçилле ăна ăсатнă

Инçетри сĕм вăрмана.

Ун ятне манман асаплă,

Тертлĕ халăх, самана.

Çавăн пекех пăхăр

add comment Çĕнĕ комментари хуш


Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... » —
Хаклав:
Шухăшĕ:
Чĕлхе илемлĕхĕ:
Содержанийĕ: