Электронлă вулавăш

Хамăр савăнăçсене

Танлаштарса пăхатăп,

Йăлт тĕлĕнсе каятăп.

Пирĕн ыр савăнăçсем —

Вилнĕ çын савăнăçсем.

Çын аллинче хĕсĕнсе

Пурăнакан çын юрлать,

Пирĕн ĕçсĕр пурнăçа

Вăл асăнтарса тăрать.

Çамрăк ача умĕнче

Пушаннă вар сарăлнă,

Вăл хурланса ун çине

Тĕлĕнсе пăхса тăнă.

Мĕншĕн вăл хурланнине

Çамрăк витĕр пĕлсе тăнă,

Анчах вăл асăннипе

Ăшне пăтратас темен.

Хура куçлă чикан хĕрĕ

Яланах унпа пĕрле.

Вĕçен кайăк евĕрлĕ,

Ирĕк унăн аллинче.

Кăнтăр хĕвел тӳперен

Ыр çуттипе илемлĕн

Ăна ăшăтса тăрать.

Тата çамрăкăн мĕншĕн

Чĕри хыт сикет иккен?

Мĕнле шухăш пăтратать,

Ăна йăвăрлантарать?

Асапа та, хĕне те

Туррăн кайăкĕ пĕлмест,

Çавăнпа йăвине те

Ĕмĕрлĕхе çавăрмасть.

Йăвăç туратти çинче

Вăрăм çĕре сĕнк пулать;

Хĕрлĕ хĕвел мал енче

Ялтăртаттарса тухать, —

Вара Турă сассине

Кайăк чикет хăлхине,

Вăл ялт сиксе тăрать те

Юрлать-ярать юррине.

Тĕнче илемне кӳрсе,

Çуркунне иртсе каять,

Ун хыçĕнчен çăвĕ те

Сисĕнмесĕр шăвăнать.

Тĕтреллĕ кĕрхи кунсем

Юлашкинчен çитеççĕ,

Çĕр çумĕнчен пĕлĕтсем

Ярăлтатса шăваççĕ.

Салху ун чух çынсене.

Кăвак тинĕс леш енне

Кайăксем те вĕçеççĕ,

Пиртен ăшă еннелле

Çуркуннеччен тараççĕ.

Пирĕн çамрăк таркăн та,

Вĕçен кайăк евĕрлĕ,

Тĕрĕс вырăн ниçта та

Тупаймасăрах çӳренĕ.

Чикансенĕн йăлине

Ниепле хăнăхайман,

Кирек кăçта та ун куçне

Çул курăннă такăррăн;

Чатăр кирек кăçта та

Ăна çĕрле хӳтĕленĕ.

Хĕвел çутăлса тухсан

Вăл вăраннă ăйхăран,

Кун ирттересси çинчен

Нихçан та шухăшламан.

Çак ывăннă чĕрене

Пурнăç хумĕ тапратма

Пултарайман нихçан та.

Çутă çăлтăр аякра,

Кăчăк туртса чĕннĕ пек,

Çак çамрăка хăш чухне

Йăлтăртатса илĕртнĕ.

Кĕтмен çĕртен вăхăтпа

Ĕлĕк çемçе пурнăçра

Вылянипе савăшни

Ун куç умне курăннă.

Пушă хирте пĕр-пĕччен

Вăл хурланса тăрайнă,

Часах çавăн пек чухне

Çӳлте, ун пуç тăрринче,

Аслати кĕмсĕртетнĕ;

Вăйлă çăмăр айĕнче,

Уярта пек, шухăшсăр

Вăл сĕнксе пăхса тăнă,

Пӳлĕхе пăхăимасăр

Хăй ирĕкпе пурăннă.

Епле унăн ăшĕнче

Çил-тăвăл пек шухăшсем

Пăтранаççĕ вĕресе —

Турă анчах сиртĕрсем!

Ун асаплă кăкăрĕ

Вĕри шывла вĕренĕ!

Нумай пулать-и вара

Вăл кулянма пăрахни?

Лăп шухăшпа пурăнни

Ĕнтĕ пычĕ нумая.

 

Земфира

Тусăм, кала-ха мана,

Эс пурне те пăрахса

Пирĕн пата килнĕшĕн

Кулянмасна чĕререн?

 

Алеко

Эпĕ мĕн пăрахнă-ши?

 

Земфира

Эс, Алеко, ман çинчен:

Вăл, — эпĕ хуласемпе

Çуралса ӳснĕ çĕре,

Пĕлĕшсене прахнăран, —

Хуйхăрать пулĕ тесе

Шухăшлатăн пулĕ, тен.

 

Алеко

Эп мĕн çинчен кулянса,

Тусăм, хуйхăрăп иккен?

Хула хĕсĕк пурнăçне,

Унăн шăршлă сывлăшне

Эс, Земфира, пĕлсенччĕ!

Унта, хӳме ăшĕнче,

Тăвăрланса пурăнаççĕ,

Ирхи уçă сывлăшпа

Кăкăрсене уçаймаççĕ;

Çеçкеллĕхре ыр шăршпа,

Çуркунне пулсан, вĕсем

Çӳреймеççĕ савăнса.

Шухăш хыççăн хваласа,

Юратуран вăтанаççĕ;

Хăйсен ирĕкне хăйсем

Таварла сутăлаççĕ.

Пуян чаплă çыннисем —

Суя турă вĕсемшĕн,

Вара вĕсен пуçĕсем

Тайăлаççĕ укçашăн

Çав клеткесем умĕнче —

Çапла вĕсем ирĕкрен

Тăлланаççĕ сăнчăрпа.

Мĕн эп пăрахрăм иккен?

Пĕр-пĕрне улталаса

Çисе калаçассине,

Ушкăн курайманнине —

Ак ĕнтĕ эпĕ мĕнтен

Тарнă çуралнă çĕртен.

 

Земфира

Çапах та пулин унта

Чаплă пӳлĕмлĕ çуртсем,

Тĕслĕ-тĕслĕ кавăрсем,

Ялан тенĕ пек тата

Чаплă ĕçкĕ-çикĕсем,

Савăнăçлă вăйăсем;

Хĕрĕсенĕн тумĕсем

Чаплă калама та çук!

 

Алеко

Хулари савăнăçсем

Ниме те тăмаç вĕсем.

Пĕл, юрату çук çĕрте

Савăнăç пурăнмасть те.

Хĕрĕсене эс курсан!

Хаклă йышши тумсăрах,

Ахах йышши тумсăрах,

Ахах ятлă чулсăрах

Лайăх эсĕ вĕсенчен!

Эй, ман çемçе тусăмçăм,

Ах, мана ан пăрахсам.

Манăн мĕн пур шухăш та

Сана хытă юратса,

Пĕр-пĕринпе савăшса

Пурăнас шухăш анчах.

Ирĕккĕн тарнă çĕрте

Пурăнасчĕ-ха пĕрле.

 

Ватă

Пуян çынсем хушшинче

Эс çуралнă пулин те

Юратмастăн-çке пире;

Анчах ялан ирĕкре

Савмĕ пĕрмаях сана,

Ачашра ӳснĕ çынна.

Пирĕн хушра авалтан

Пĕр халлап пур ĕлĕкрен.

Пулнă авал пĕр паша.

Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... » —

Хаклав:

Шухăшĕ: --...вăйсăр...мухтамаллах   мар...вăйлă
Чĕлхе илемлĕхĕ: --...илемсĕр...чаплах   мар...илемлĕ
Содержанийĕ: --...ăшах...вăтам...тарăн