Электронлă вулавăш

— Ан сӳпĕлтет кирлĕ мара, — тенĕ упăшки. — Кампа улăштарам-ха эп сана? Ĕмĕрне пулас çуккине калаçатăн!

— Çапах та, мĕнле-ха, эппин…

— Эрнере пĕр-икĕ хут киле килсе кайăп эпĕ. Çĕрле, çын курман чух ара…

— Иккĕ мар ĕнтĕ, пĕр виççĕ-тăваттă пултăр, — тӳрлетнĕ арăмĕ упăшкин шухăшне. — Расписани тăватпăр…

— Юрĕ, чунăм!

…Çакăн хыççăн мĕн пулнине вулакан пĕлет ĕнтĕ. Вĕсем судлашнă, уйрăлнă, Макар Кузьмич частнăй хваттерте пурăнма тытăннă, хула Советне кайса хваттер илмелли черете тăнă, эрнере виç-тăват хут, пĕтĕм хула тутлă ыйăха путсан, хăйĕн килне, арăмĕ патне пырса кайнă. Вăхăт хаваслăрах ирттĕр тесе, кашнинчех эрех чиксе пынă… Çавăн пек çӳренĕ чух пĕррехинче вара ăна дружинниксем çулса илсе хăйсен штабне сĕтĕрсе кайнă…

Ни вилĕ, ни чĕрĕ тухрĕ ун чухне Макар Кузьмич милици çуртĕнчен (дружинниксен штабĕ çав çуртрах). Унтан, çĕрлехи уçă сывлăшра ăсĕ-тăнĕ кăштах йĕркене кĕрсен, каласа памалла мар тарăхса кайрĕ… Мĕнле пурнăç пуçланчĕ вара ку?! Хăвăн килне вăрă пек вăрттăн çӳремелле, çитменнине тата, санах тытса каяçсĕ, санранах мăшкăллаççĕ, допроссем тăваççĕ! Хăçан, ăçта пулнă ун пекки?!

Пĕр вунă кун каймарĕ вăл çавăн хыççăн арăмĕ патне. Кам пĕлет, тен, халь ăна леш дружинник тенисем кашни каçах сыхласа лараççĕ? Каллех ярса тытĕç те, татах милицие кăптăр-кăптăр илсе кайĕç. Ыррине кĕтме çук вĕсенчен. Карл Маркс урамĕнчи «Крокодил» çине те ӳкерсе кăларĕç! Пĕтĕм хула кулать вара…

Упăшки пыманшăн хыпăнса ӳксе, Варвара Федоровна ун патне çыру çырса пĕр ачине чуптарчĕ.

«Мĕн пулчĕ сана, Макарушка? Ма килместĕн? Кĕтсе ывăнтăм ĕнтĕ, пăшăрханса пĕтрĕм саншăн, çĕрĕ-çĕрĕпе çывăраймастăп. Чирлесе ӳкмерĕн пуль те? Е ăçта та пулин урăх урама çӳреме тытăнтăн? Пĕлтер часрах, хĕрхен мана, тăлăха юлнă çынна…»

Ку çыру Макар Кузьмича тата ытларах тарăхтарса ячĕ. Эккей, çын çумне хушас шут пур-ха çав ухмахăн! Юрать — унăн килтех лармалла, ни çĕрле тĕттĕм урамра пĕр-пĕр шăпана тĕл пулса çапса ӳкересрен хăрамалла мар, ни милицие лекес хуйхи çук. Хăйне усрасчĕ ман вырăнта! Пĕлĕччĕ вара!

— Кала аннӳне, кĕçĕр пыратăп, — хушса ячĕ вăл çыру илсе пынă хĕрачине. — Калинккине ан питĕрĕр.

Пĕр вунпĕр сехетсем иртсен вара малтанах илсе хатĕрленĕ «померанцевăйне» пиншакăн шалти кĕсйине чикрĕ те черетлĕ «гастроле» тухса кайрĕ. Çын-мĕн курасран, яланхи пекех, питĕ улах урамсемпе утрĕ… Темшĕн, чĕри çав тери хытĕ шаккарĕ хăйĕн, хушшăн-хушшăн пĕтĕм ӳт-тирĕ çӳçенсе илчĕ. «Ырра мар-ха ку, чирлетĕп пулмалла…» — пăшăрханса шухăшларĕ Макар Кузьмич.

Ырри пулман çав, чăнах та. Кил патне çитесси нумай та юлманччĕ, пасар хыçĕнчи пĕр урамра, тахăш çурт хыçĕнчен, ун умне. иккĕн тухса тлчĕç. Сӳ! туса илчĕ Макар Кузьмичăн пĕтĕм сан-çурăмĕ, чĕри те яш! тирсе илчĕ.

«Ак хайхи, лекрĕм! Ку ĕнтĕ милицие сĕтĕрсе кайиччен те çĕр хут усалтарах… Чиксе ан пăрахтăрччĕ çеç.. »

— Туртмалли пур-и сан? — хуллен ыйтрĕ пĕри, ун умнерех пырса.

— Çук çав, туртмастăп, — терĕ Макар Кузьмич, тутисене аран хускатса.

— Вăхăт мĕн чухлĕ-ши тата, пĕлместĕн-и?

— Сехет таврашĕ нихçан та пулман манăн, тупата…

— Апла пулсан, эс пире пĕр çур литрлăх кивçен укçа памăн-ши?

— Хаваслансах парăттăм та… çумра укçа çук çав, пĕр пус та чиксе тухман хампа…

Пĕри Макар Кузьмичпа калаçнă вăхăтра тепри хыçалтан пырса ун аллисене çатăр! тытрĕ те пĕррех каялла пăрса лартрĕ. Тепри, умра тăраканни, Макар Кузьмичăн кĕсйисене ухтарма тытăнчĕ. Чăн малтан эрехне туртса кăларчĕ, унтан бумажникне те тупрĕ.

— Ним те çук, тет тата… шăршлă сысна! — терĕ те вăл çилĕпе, Макар Кузьмича хăлха чиккинчен янк! тутарчĕ. Макар Кузьмич сулăнса кайрĕ, ӳкетчĕ те пуль, анчах çав самантра хыçалтан тăраканни ăна тепĕр енчен тăхăнтартса ячĕ те, вăл каллех тӳрленсе тăчĕ.

— А-аа! Пулăшă-ăр!.. — кăшкарса ячĕ Макар Кузьмич мĕн вăй çитнĕ таран.

— Ан çухăр, навус купи!.. — пĕррех сăмсинчен начлаттарчĕ ăна умра тăраканни. — Халех виле пулса выртатăн!

Çапах та Макар Кузьмич кăшкăрни аякка илтĕнчĕ пулмалла. Ытла инçетре те мар, милици шăхăртни ши-и!.. янраса кайрĕ, ăна хирĕç кĕçех тепри сас пачĕ…

Мăнтарăн Макар Кузьмичне тапăнакансем тĕттĕм кĕтесселле тапса сикрĕç, анчах вĕсенчен пĕри ăна тата тепĕр хут тута урлă питĕ хытă тăхăнтартма ĕлкĕрчĕ. Милици шăхăртнисем çывхарсах килчĕ; пулин те, халĕ пĕччен юлнă Макар Кузьмич вĕсене кĕтсе тăрас темерĕ, часрах килĕ еннелле ыткăнчĕ. Çыхланас килмерĕ унăн милицисемпе — каллех отделенине кайма лекет, унта допрос тăваççĕ, протокол çыраççĕ, вĕçне-хĕрне те тупас çук…

…Чĕп-чĕр юн, лачкам тар, вунă çухрăм пĕр чарăнмасăр сиккипе чупнă лаша пек хашкаса пырса кĕчĕ Макар Кузьмич хăй килне! Тӳрех диван çине ӳкрĕ те алли-урисене вилнĕ çын пекех сарса пăрахрĕ, куçĕсене те хупрĕ, вăрахчен пĕр ним чухлĕ те хускалмарĕ…

— Ай, Макарушка, ай, чунăмçăм!.. Мĕн пулчĕ сана капла, кам мăшкăлларĕ кун пекех?! Ай тур-тур, турă амăшĕ, чипер пурăннă çĕртех шар курса ларас пулать-иç!.. — ниçта кайса кĕрейми вĕтеленме тытăнчĕ Варвара Федоровна, хăй те вилнĕ çын тĕслĕ пулса кайса. Часрах алшăлли йĕпетсе упăшкин пит-куçне сăтăркаларĕ, пуçĕ çине нӳрĕ тутăр хучĕ, чĕрене лăплантармалли эмел ĕçтерчĕ, анчах лешĕ йӳçĕ пирки Макар Кузьмич ăна çавăнтах сурса пăрахрĕ.

— Эс мана… эрех пар… — аран пăшăлтатса ыйтрĕ вăл. Юрать-ха, кун йышши эмел те тупăнчĕ тĕплĕ хĕрарамăн. Ăна умлăн-хыçлăн виç мăн черкке пушатсан, тепĕр пилĕк минутран вара Макар Кузьмича кăштах чун кĕчĕ пулас та, вăл майĕпе тăрса ларчĕ.

— Хам турра ĕненекен çын пулнă пулсан, эпĕ паянах чиркĕве кайса пĕр кило туртакан çурта лартнă пулăттăм, — терĕ вăл нимрен малтан. — Чĕн вилĕмрен хăтăлса юлтăм-çке! Телей пулман пулсан эп ĕнтĕ çак самантра урамра майĕпе хытса выртаттăм…

Чăтаймарĕ, тӳсеймерĕ Макар Кузьмич, хурланса макăрса ячĕ.

— Ачасем тăлăха юлатчĕç… эсĕ те хусах арăм пулаттăн… Варвара Федоровна ăна тем тĕрлĕ йăпатма, ачашласа лăплантарма пикенчĕ. Çапах та чылайччен йĕркене кĕреймерĕ вилĕмрен ăнсăртран çăлăнса юлнă Макар Кузьмич. Унтан тăрук пуçне çĕклерĕ те йывăр чышкипе сĕтеле чант! тутарчĕ.

— Çитет мана кун чухлĕ ыр курнипе, Варварушка! Тăрантăм! Мĕн пирки асапланмалла манăн?! Паян милицие сĕтĕрсе каяççĕ ыран çапса пăрахма тапăнаççĕ… Мĕншĕн, кала эс мана, эсрел пуçĕ!

— Ара, лайăх хваттерлĕ пулас терĕмĕр-çке… — ун куçĕнчен айăпа кĕнĕ анчăк çури пек пăхрĕ арăмĕ.

— Кирлĕ мар мана нимĕнле хваттер те! — каллех сĕтеле çатлаттарчĕ Макар Кузьмич. — Хамăрăн кил те çитет мана. Вăхăчĕ çитсен илĕпĕр-ха, тен, çакăн пек тем те пĕр хăтланмасăрах! Хуть те тем ту эс мана, анчах эпĕ текех ун пек урçалла пурăнма килĕшместĕп! Атя, ыранах ЗАГСа кайса тепĕр хут çырăнатпăр!

— Ах, Макарушка… Тен, кăштах тăхтаса пăхăпăр? Хваттер илмелли черечĕ шăвать вĕт-ха унта, — йăлăнма тăчă арăмĕ. — Çынсенчен намăс тата, шухăшла-ха….

— Шухăшламастăп! Ан чĕн эс мана хирĕç! — виççĕмĕш хут сĕтеле çапрĕ Макар Кузьмич. — Намăсне ахаль те самаях куртăмар ĕнтĕ сана пула. Ыранах мăшăрланатпăр! Туй тăватпăр! Тĕнчене тĕлĕнтерер тепре санпа!

Варвара Федоровна шăпах пулчĕ…