Çурт


Пушă çурт


Ял хĕрринче кичеммĕн

Ларать пĕр пушă çурт.

Мĕн шухăшлать-ши? Темĕн.

Хуçи ун халĕ çук.

 

Кăшт тайăлнă. Хуратнă

Юр-çумăр сăн-питне.

Чӳречине те ватнă,

Шалт хупнă хуппине.

 

Йĕри-тавра çум курăк,

Мăян — пуç таранах.

Хапхи те тайлăк, çурăк,

Салхуллăн курăнать.

 

Çурт кăвапи-тымарĕ

Йăлт татăлнă тĕпрен.

Пушаннă унăн варĕ

Вучахĕ сӳннĕрен.

 

Шавланă те кĕрленĕ

Ку çуртăн ăшĕнче,

Ача-пăча сĕрленĕ...

Халь акă — пĕр-пĕччен.

 

Инçех вĕçсе-çке кайнă,

Çунат сарса, чĕпсем.

Çара йăви пуç тайнăн

Ларать халь те кĕтсе.

Поэта


Чуну сан ешĕл чăтлăхра

Ир-каç ейӳ кайса çӳрерĕ,

Пĕр тăвăлра, пĕр хăтлăхра

Самант та канăçа пĕлмерĕ.

 

Сана каларĕç: çурт лартсам

Мăн уçланка этем курмалăх.

Çӳрерĕн çăкасем касса

Вĕр çĕнĕ, ытарми пуралăх.

 

Пĕччен турттартăн пĕрене,

Умна пырса тухатчĕ шурлăх.

Анчах туяттăн çул йĕрне,

Ун тăрăх куçрĕ çутă пурлăх.

 

Пур никĕс. Пур таса пура.

Ывăнтарать. Канмашкăн ир-ха.

Сава эс тытрăн е ыра.

Санран писсе çӳрерĕ ыйхă.

 

Ку çурт — сан чун-чĕре сăвви.

Вăл хатĕр. Алăкне уçаççĕ.

Кунта — шухăшусен тĕвви,

Кунта ăс-хакăлăн хутаçĕ.

 

Çĕр сасăпа пурнать вăрман,

Çăкалăх, вĕренелĕх — хулăм.

Кам шăннă, кĕрĕр ăшăнма,

Пурне те çитĕ чакăр çулăм.

Саккăрла çаптарнă ташă


Матви, чип-чипер, тăрмашсах хыр тураттисене иртекенскер, пурттине чанк! тăрăнтарчĕ, яшт тӳрленчĕ, алă лаппине йĕкĕрлесе чарт сурчĕ, сăтăрчĕ, пĕççи çумне шарт! çапрĕ, йăлт-ялт! сиккелесе илчĕ те кирза аттипе тăрăс! тăрăс! тăрăслаттарса ташша ячĕ.

— Э-эх-ха-ха! Уп-па-па! Уп! Ух! У-ух! Хоп!

Упаленсех турпас пуçтаракан карчăкĕ пуçне çĕкленипех шак хытрĕ.

— Уй туру-у... Хваспатиех!..

Ывăлĕ те — асли — Çемен, каска çине сывлăш çавăрса ямалла ларнăскер, пĕр самант аптраса тăнă пек пулчĕ, унтан тин çеç хыпнă пирусне сурса вăркăнтарчĕ.

— Охо! — ура çине сиксе тăчĕ вăл. — Вăт тăк мыскара...

Алă çупса ахăрашма пикенчĕ:

— Давай, давай, атте! Хоп! Хоп! У-у-ух!..

— Упля! Уп! Эх-ха! Э-э-эхх! Уп-па-па! Уп! — хуçкаланчĕ Матви. Пĕр вĕçсе каяслах саркаланса сиккелерĕ, пĕр лапчăнса ларассăн кукленсе пăркаланчĕ. — Ух! Ух! Эх-хаха! Э-эх! Упля! Упля! Упа-па!..

Пахчаран, çăвăннă çĕртен, кĕске йĕм вĕççĕнех тепĕр ывăлĕ — Аркадий — сиксе тухрĕ. Çеменпе пĕрле алă çупма пуçларĕ.

 

Атя, атте, яра пар,

Малалла

«Ял хĕрринчи пĕчченçĕ пушă çурт...»


Ял хĕрринчи пĕчченçĕ пушă çурт.

Кӳрши-арши те,

кил хуçи те çук.

Ыр çын пырса ал парасса кĕтсе

Хапхийĕ ĕсĕклет

çилпе кӳтсе.

 

Ял хĕрринчи ĕшеннĕ тăлăх çурт,

Санран ытла ман савнă вырăн çук.

Ларар-и мĕн ирччен

çапла пĕрре

Çăк аслă та телейсĕр тĕнчере.