Хĕсмет


Каçма


Эп ку енче, эс леш енче —

Хушша каçма хывар-и?

 

Атăл тарăн, каçма çук,

Хамăр хывса каçар-и?

Халăх юррисенчен

 

Пĕрремĕш сыпăк

Асатте килĕнче çуралнă эпĕ. Аттепе аннен пĕрремĕш ачи пулнă. Йышлă çемьере пурăнаттăмăр. Кил хуçи асаннеччĕ. Асатте туя тытса картишне тухатчĕ те кун каçипе пӳрте пĕрре-иккĕ кĕрсе тухатчĕ-и, çуктаччĕ-и? Вăл пирĕнпе пĕрле ларса апатланнине те астумастăп. Тем кăштăртатса çӳреетчĕ хăй тĕллĕн. Ĕç тунă-ши вăл, çапла вăхăт вĕлернĕ-ши, ăна та пĕлместĕп. Пирĕнпте пĕрле аттен шăллĕ те пурăнатчĕ. Темшĕн çара илмерĕç ăна. Асатте пулнă, атте пулнă, кунăн та тăрса юлма нимле йӳтĕм те çук тесе шутлатчĕç килтисем. Хулара-мĕнре ĕçлекелесе пурăнатчĕ-пурăнатчĕ те каллех яла таврăнатчĕ. Аттепе темшĕн ялан хирĕçетчĕç. Мĕн пайланă? Каллех пĕлместĕп.

Эпĕ вуннă тултарсан йăмăк çуралчĕ. Асилсен халĕ те кулас килет. Сăпкара выртакан йăмăкăм хăлхине темшĕн тыта-тыта пăхаттăмччĕ. Çемçе-çемçе пек туйăнатчĕ вăл мана. Çав çулах атте шăллĕ авланчĕ те, атте, хĕрӳллĕ те теветкеллĕ çын, Çĕпĕре тухса кайма шут тытрĕ. Пĕр шăтăкра икĕ упан пурăнмалла мар тесе каланине халĕ те астăватăп.

Малалла

«Çурт çӳллĕш хумсемпе карап кĕрешрĕ...»


Çурт çӳллĕш хумсемпе карап кĕрешрĕ,

Тăватă талăк ишрĕмĕр эпир.

Юлашкинчен хумсем, вулкан пĕрлешрĕç:

Курил утравĕсем. Тĕтреллĕ ир.

Тул çутăлса килет. Карап çинчен

Вĕрен пусма ӳкет авкаланса.

Тепри сигнал парать çинçен,

Ак ун çине сикетпĕр васкаса.

Нӳр çапнă ĕнтрĕк. Тĕлĕрет çыран.

Ăмăртмалла анатпăр та — строя.

Çитес çĕре утма тивет çуран,

Унта çитме пухатпăр пур вăя.

Унтан вĕри апат, салтак мунчи.

Кĕтсе илет уссиллĕ старшина.

Тем тĕрлĕ халăхăн хастар ачи

Ыйха путать. Казарма шăпланать.

Ирпе «подъем!» янрать те — вĕренӳ.

Пĕрне-пĕри пĕлетпĕр лайăхрах.

Хăватлă туслăх, çирĕп ĕненӳ

Пире çыхăнтарать яланлăхах.

...Кунта эп шанчăклă пулма вĕрентĕм,

Çемье пек туслă пĕр взводра эпир.

Пире ик çуллăх мар, яланлăх пĕрлештертĕр,

Курил утравĕсем, хĕвеллĕ ир.