Паян, ҫӗртме уйӑхӗн 12-мӗшӗнче, Атӑл леш енчи «Лантӑш» кану базинче пушар тухнӑ. Унта икӗ ҫыннӑн пурнӑҫӗ татӑлнӑ.
РФ МЧСӗн Чӑваш Енри тӗп управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, пушар тухни пирки ҫурҫӗр иртсен пӗлтернӗ. Ҫулӑм пурӑнмалли ҫурта тата хушма ҫуртсене, мунча тата склад евӗр усӑ кураканскерсене, ярса илнӗ.
Пушара сӳнтернӗ хыҫҫӑн ҫынсен виллисене тупнӑ. 38 ҫулти арҫыннӑн ӳтне, унта ӗҫлекенӗнне, мунчари кӑмака патӗнче асӑрханӑ. Унӑн арӑмӗн вилли вара пурӑнмалли ҫуртра пулнӑ. Хӗрарӑм упӑшки патне ҫӗркаҫ ҫеҫ килнӗ пулнӑ.
Следовательсем малтанлӑха каланӑ тӑрӑх, пушар мунчари кӑмакапа тӗрӗс мар усӑ курнӑшӑн тухнӑ. Арӑмӗпе упӑшки сӗрӗмпе чыхӑнса вилме пултарнӑ.
Шупашкарта ачасем валли вылямалли лапамсем вырнаҫтараҫҫӗ. Анчах пур ҫӗрте те мар. Камсем лапама пӑхса тӑнӑшӑн, тирпейленӗшӗн укҫа тӳлеме хатӗр — вӗсем патӗнче ҫеҫ. Шкул урамӗнчи пӗр картишре ача-пӑча лапамне ку эрнере туса пӗтермелле.
Кӑҫал пӗтӗмпе 10,5 миллион тенкӗлӗх 70 лапам хӑтлӑлатма палӑртнӑ. Ленин районӗнче — 30, Мускав районӗнче — 21, Калинин районӗнче — 17, Атӑл леш енче 2 лапам пулӗ.
Юлашки 5 ҫулта Шупашкарта 421 картишре вӑйӑ тата спорт хатӗр-хӗтӗрӗсене вырнаҫтарнӑ. Пӗтӗмпе 75,6 миллион тенкӗ тӑкакланӑ.
Вӑйӑ лапамне управляющи компанийӗ пӑхса тӑрӗ. Анчах куншӑн хваттерте пурӑнакансен тӳлемелле.
Тем хӑтланакан та пур. Ҫак кунсенче Шупашкар ҫынни вӑрӑм тунасемпе сӑнав ирттернӗ. Вӗсем ҫыртнине хӑй мӗнле чӑтса ирттернине пӗлесшӗн пулнӑ вӑл. Хайхискер Атӑл леш енче вӑрӑм тунасене «ҫитернӗ».
Евгений Столяров хӑйне вӑрманта ҫыхса хуртарнӑ. Вӑрӑм тунасем ӑна тӳрех тапӑннӑ. Вӗсем кӗлеткипех ҫыртсан мӗн пулать? Ҫакна пӗлесшӗн ҫуннӑ вӑл.
Вӑрмана вӑл юлташӗпе кайнӑ. Пилӗкӗ таран хывӑннӑскер вӑрӑм тунасене мӗн чухлӗ вӑхӑт «тӑрантарнӑ»? Евгений 19 минут ҫеҫ чӑтайнӑ.
Хӑй вӑл слесарь. Пӗлтӗрхи ака уйӑхӗнче ӗҫре чӗркуҫҫине амантнӑ. Унтанпа унта-кунта ҫеҫ ӗҫлесе ҫӳрет. Пушӑ вӑхӑчӗ нумай. Ҫавӑнпа вӑл сӑнав ирттерме шухӑшланӑ та.
Кун хыҫҫӑн Евгенин хулпуҫҫи, ҫурӑмӗ, алли хӑпарса тухнӑ, хӗрелнӗ, кӑвакарнӑ. Тепӗр талӑкран та кӗлетки ыратнӑ унӑн. Сӑнава видео ӳкерсе тӗнче тетелне лартнӑ. Мӗн ку: сӑнав-и е эпатаж-и?
Тепӗр тесен, тӗнчере хӑйне евер сӑнавсем унччен те тунӑ. Исаак Ньютон ача чухне чирленӗ, тантӑшӗсенчен юлса аталаннӑ. Пӗррехинче ҫиллӗ ҫанталӑкра ачасем вӑрӑмӑшне сикессипе ӑмӑрту ирттернӗ.
Пирӗн республикӑра «Вӑрман лартмалли Пӗтӗм Раҫҫей кунӗ» акцие улттӑмӗш хут ирттереҫҫӗ. Ҫавна май Чӑваш Ен ҫыннисене Атӑл леш енне, йӑлӑма, йывӑҫ лартма чӗнеҫҫӗ.
Ҫу уйӑхӗн 7-мӗшӗнче ҫуркуннехи акци вӗҫленӗ. Ӑна йӑлӑмра вӗҫлесшӗн. Сӑмах май, ку акцие Вӑрман хуҫалӑхӗн федераци агентстви пуҫарнӑ.
Акци кашни ҫулах иртет. Унта республикӑри ӗҫ тӑвакан влаҫ ҫыннисем, общество организацийӗсем, шкул ачисем, студентсем, МИХсем хастар хутшӑнаҫҫӗ. Акцирен нихӑш ҫул та пӑрӑнса юлман ҫынсем те пур. Ҫулсерен унта 500 ытла ҫын хутшӑнать.
Йывӑҫ лартма кӑмӑл пулсан сире ҫу уйӑхӗн 7-мӗшӗнче ирхи 8 сехетре ЧР Ҫутҫанталӑк министерстви умӗнче кӗтеҫҫӗ. Адресӗ — Ленинград урамӗ, 33-мӗш ҫурт 62-89-36 е 48-45-42 номерсемпе шӑнкӑравласа ыйтса пӗлме май пур.
Йӑлӑмри Октябрьски поселокӗнче пурӑнакансем иккӗмӗш эрне ӗнтӗ шар кураҫҫӗ. Вӗсен килӗнче пахалӑхсӑр шыв юхать.
Шыв таса марри луппӑпа пӑхмасӑрах курӑнать. Ҫынсем кӗпе-йӗм те ҫӑваймаҫҫӗ, ӗҫмешкӗн те шыв ӑсаймаҫҫӗ.
Кранран таса мар шыв юхнӑран апат пӗҫерме те май ҫук теҫҫӗ унта пурӑнакансем. «Водоканал» ӗҫченӗсем килсе лаборатори анализӗ валли шыв илнӗ. Анчах вӗсенчен халь те сас-хура ҫук.
Анчах «Водоканал» пӗлтернӗ тӑрӑх, шыв анализӗ йӗркеллех, нормӑпа килӗшсе тӑрать. Башньӑна тасатнӑ хыҫҫӑн никам та ҫӑхав ҫырман имӗш. Халӗ специалистсем вырӑна тепӗр хут тухма шантарнӑ.
Анатолий Иванов нумаях пулмасть экспедицирен таврӑннӑ. Вӑл Атӑл леш енчи Когояр кӳлӗ патӗнче, Шупашкар районӗнче, пулнӑ. Унччен вӑл ҫак кӳлӗ метеорит ӳкнӗ хыҫҫӑн пулса кайнине пӗлтернӗччӗ. Ку — унӑн шухӑшӗ. Хальхинче те вӑл хӑйӗн шухӑшне ҫирӗплетекен япала тупнӑ-мӗн.
Анатолий Северный поселокран инҫех мар тӑватӑ чул тупнӑ. Лайӑхрах сӑнанӑ та — ирӗлнӗ хӑйӑр татӑкӗсем-мӗн. Вӗсене хӑйӑр ӑшӗнче тупнӑ. Хӑй каланӑ тӑрӑх, импакт-кантӑк пысӑк температура витӗмӗпе хӑйӑртан пулать. Унӑн шухӑшӗпе, ӑна тупни унта метеорит ӳкнине ҫирӗплетме пултарать.
Ҫавӑнта пурӑнакан ҫынсем те тахҫан метеорит паллисене тупнӑ теҫҫӗ. 1983 ҫултанпа унта пурӑнакан хӗрарӑм вӑрманта тӗттӗм чие тӗслӗ чулсем пӗрре мар тупнӑ. Вӗсем — чышкӑ пысӑкӑш.
Хӑйӗн теорине чӑнах та ӗнентерес тесе ӑсчахӑн метеорит катӑкне тупасшӑн. Анчах йывӑр ку. 15–16-мӗш ӗмӗрсенче патша чӑвашсене, марисене тимӗр ӗҫне ӗҫлеме чарнӑ. Кунта метеорит катӑкӗсем пулнӑ тӑк вӗсене йӑтса кайма пултарнӑ имӗш. Анчах геолог чарӑнса тӑрасшӑн мар. Тепӗр ҫулла вӑл каллех Атӑл леш енне экспедицие каясшӑн.
Чӑваш Ен ҫӑлавҫисем вӑрманта ҫухалнӑ арҫынна шыраҫҫӗ. ЧР ИӖМӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, вӑл авӑн уйӑхӗн 20-мӗшӗнче Атӑл леш енне шур ҫырли пуҫтарма кайнӑ та килне таврӑнман.
Ҫӑлавҫӑсем ӑна унти шурлӑхлӑ вырӑнта эрне шыраҫҫӗ ӗнтӗ. Анчах хальлӗхе усӑсӑр.
51 ҫулти арҫын Сосновка поселокӗнчен. Вӑл ҫухалнӑранпа 9 кун иртнӗ ӗнтӗ.
Республикӑри тепӗр 3 ҫын та чутах шурлӑхлӑ вырӑнта ҫухалман. Хайхискерсем шур ҫырли пухма кайсан хӑйсемпе пӗрле кӗсье телефонӗ ҫеҫ илнӗ. Вӗсем ҫухалса кайнӑ. Хӗрарӑмсем киле таврӑнмасан тӑванӗсем пӑлханса ӳкнӗ. Вӗсене шырама ҫӑлавҫӑсем тухнӑ. Анчах, телее, хӗрарӑмсем хӑйсемех палланӑ ҫул ҫине тухса киле таврӑннӑ.
Сосновка поселокӗнче вӑрман касакансен хушшинче конкурс иртнӗ. Кӑҫалхипе ӑна саккӑрмӗш хут йӗркеленӗ.
Конкурса Чӑваш Енри чи маттур ҫынсем хутшӑннӑ. Ҫавӑн пекех кӳршӗ облаҫсемпе республикӑсенчен килнӗ. Йывӑҫ касма ҫӑмӑлах мар-мӗн. Пӗр сантиметр та пулин йӑнӑшсан «брак» пулать.
Конкурса 11-ӗн хутшӑннӑ. Вӗсем мӗнле ӗҫленине тӳперен те сӑнанӑ. Конкурсҫӑн йывӑҫа касни кӑна ҫителӗксӗр. Унӑн ӑна палӑртнӑ вырӑн ҫывӑхнерех ӳкермелле пулнӑ.
Йывӑҫ касакансен ӗҫӗ хӑрушӑ та. Вӑл пурнӑҫшӑн чи хӑрушӑ профессисен шутне кӗрет. Шахтерсемпе минерсемпе танах. Йывӑҫ касакансем хӑйсен ӗҫӗнче вӑйран ытларах ӑс кирлине палӑртаҫҫӗ.
Конкурс пӗтӗмлетӗвӗпе килӗшӳллӗн, чи лайӑххи Артем Шашков пулнӑ. Вӑл пирӗн республика чысне Хусанта иртекен пӗтӗм Раҫҫейри конкурсра хӳтӗлӗ.
Йӑлӑмра паянтан спорт туризмӗ енӗпе тренировкӑсем пуҫланнӑ. Унта пуҫтарӑннисем хӑйсен ӑсталӑхне ҫӗртмен 24-мӗшӗчченех туптӗҫ.
Вӗренӳпе тренировка пухӑвне пырса ҫитнисем Союзлӑ патшалӑхӑн турист слетне кайма хатӗрленеҫҫӗ. Мероприяти ҫӗртмен 27-мӗшӗнчен тытӑнса утӑн 2-мӗшӗччен пымалла. Вӑл Курск облаҫӗнче иртӗ.
Чӑваш Енӗн пӗрлештернӗ ушкӑнӗ Ҫӗнӗ Шупашкар, Канаш тата Шупашкар хулисенчи 12 туристран тӑрать. Вӗсене ӑсталӑха Ҫӗнӗ Шупашкарти А.И. Андрианов ячӗллӗ ача-пӑчапа ҫамрӑксен пултарулӑх центрӗн хушма вӗрентӗвӗн педагогӗ Андрей Ширшов хӑнӑхтарать.
Тренировка кунсерен иртмелле. Ун вӑхӑтӗнче туристсем тактикӑпа техника тата техника хӑнӑхтарӑвӗсене пурнӑҫлӗҫ. Физкультура занятийӗсем те пулӗҫ.
Ӗнер, ҫӗртмен 2-мӗшӗнче, Атӑл леш енче «Буревестник» кану уйлӑхӗнче «Ҫамрӑксен хули» канашлу уҫӑлнӑ. Вӑл ҫӗртме уйӑхӗн 7-мӗшӗччен тӑсӑлӗ.
Канашлу ӗнер савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫӑлнӑ. Унта Михаил Игнатьев мӑшӑрӗпе Лариса Юрьевнӑпа, Леонид Черкесов, Алена Аршинова хутшӑннӑ.
Канашлу йӗркелӳҫи Станислав Трофимов кӑҫалхи программа пуян пуласса шантарнӑ. Усламҫӑсем, политика тата общество ӗҫченӗсем, журналистсем, депутатсем ҫамрӑксемпе лекцисем, ӑсталӑх класӗсем ирттерӗҫ.
Канашлура кашниех хӑйӗн проекчӗпе паллаштарма, инвестор е команьон тупма пултарать. Кӑҫал унта 2000 яхӑн яш-хӗр хутшӑнӗ. Вӗренӳ лапамӗсем пилӗк енпе ӗҫлӗҫ.
Уйлӑхра пресс-центр, Wi-Fi, тренажер залӗ, кафе ӗҫлеҫҫӗ. Ҫамрӑксем палаткӑсенче пурӑнаҫҫӗ, кӑвайт ҫинче хӑйсем тӗллӗн апат пӗҫереҫҫӗ.
+18.3 °C