Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ ӳнер ӗҫченӗ Анатолий Никитин кӗҫех 70 ҫул урлӑ каҫӗ. Ҫак куна халалласа Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ ҫамрӑксен театрӗн керменӗнче «Юррӑма парнелеп халӑха...» юбилейлӑ концерт иртӗ! Унта «Янташ» шоу-ушкӑн та хутшӑнӗ. Курма килекенсене ҫӗнӗ программа кӗтет — ҫӗнӗ юрӑсем, ҫӗнӗ ташӑсемпе ытти номерсем. Пуҫламӑшӗ 18:30.
Аса илтеретпӗр, Анатолий Никитин 1948 ҫулта ҫӗртмен 13-мӗшӗнче Вӑрнар районне кӗрекен Хирпуҫ ялӗнче ҫуралнӑ.
Ыйтса пӗлмелли тел.: 45-00-34 (Ҫамрӑксен театрӗ, касса), 8-903-359-40-92. Билетсене Ҫеҫпӗл ячӗллӗ ҫамрӑксен театрӗнче, «Детский мир» суту-илӳ центрӗнче, тата уйрӑм ҫынсенчен туянма пулать.
Паян, ҫу уйӑхӗн 25-мӗшӗнче, 15 сехетре, Шупашкарти К.В. Иванов ячӗллӗ Литература музейӗнче Гордеевсен юбилейӗсене халалланӑ курав уҫӑлӗ. «Кашни йӗрке – тӑван ҫӗр халалӗ» ят парӗҫ ӑна. Курава чӑваш халӑх писателӗ Денис Гордеев ҫуралнӑранпа 80 ҫул, Светлана Гордеева поэт тата художник ҫуралнӑранпа 50 ҫул ҫитнине халалланӑ.
Денис Гордеев – ҫыравҫӑ, журналист, куҫаруҫӑ. Куҫма Турхан премийӗн лауреачӗ. 1938 ҫулхи ҫӗртме уйӑхӗн 4-мӗшӗнче Комсомольски районӗнчи Асанкасси ялӗнче ҫуралнӑ. И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика институтӗнче, Чулхулара Партин аслӑ шкулӗнче вӗреннӗ. Район хаҫачӗсенче, ун чухнехи «Коммунизм ялавӗ» (хальхи «Хыпар») хаҫатра, «Тӑван Атӑл» журналта тата ытти ҫӗрте ӗҫленӗ. Иринӗ ӗмӗрӗн 80-мӗш ҫулӗсенче вӑл чи паллӑ прозаиксен шутне кӗнӗ.
Тӗнче тетелӗнче Шупашкарти тӳре-шара тата депутатсем Раҫҫейӗн тава тивӗҫлӗ артисчӗпе Наташа Королевӑпа юрланӑ кадр сарӑлнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернине вулакансем астӑваҫҫӗ пулӗ. Тӗнче тетелне лекнӗ видеокадрта Раҫҫей эстрадин ҫӑлтӑрӗ Наташа Королева тата пуҫлӑхсем депутатсем «Жёлтые-е тюльпа-а-а-ны, вестники разлуки…» тесе ӗнӗрлетчӗҫ. Тулли сӗтел йӗри-тавра тӑрса тухнисене пуш уйӑхӗн 22-мӗшӗнче иртнӗ «Сильный президент — сильная Россия» (чӑв. Вӑйлӑ президент — вӑйлӑ Раҫҫей) уяв концерчӗ хыҫҫӑнхи корпоративра ӳкерсе илнӗ тесе хыпарларӗҫ.
Концерт иртнӗ хыҫҫӑн ҫеҫ Шупашкарти тӳре-шара ҫавӑн валли конкурс ирттерессине пӗлтернӗ сӑмах та тухрӗ кайран. Ӗнер Монополипе кӗрешекен федераци службин Чӑваш Енри управленийӗ Шупашкарти «Творческий город» (чӑв. Пултарулӑх хули) автономи учрежденийӗн ӗҫченне административлӑ майпа явап тыттарма йышӑннӑ.
Кӑҫал ҫурла уйӑхӗнче Севастопольте хулана фашистсенчен хӳтӗленӗ чухне пуҫ хунӑ чӑвашсене халалланӑ палӑк лартӗҫ. Ку ыйтӑва ЧР Патшалӑх Канашӗнче сӳтсе явнӑ.
Вӑрҫӑра, 1941-1944 ҫулсенче, Севастополь хулине хӳтӗленӗ тата ирӗке кӑларнӑ чухне ҫухатнӑ ывӑлӗсемшӗн кулянакан амӑшне сӑнланӑ скульптура авторӗ – Владимир Нагорнов. Монументӑн аялти пайӗнче пуҫ хунӑ ҫынсен ячӗсене ҫырӗҫ. Палӑк 3,5 метр ҫӳллӗш пулӗ, ӑна Балаклава районӗнче вырнаҫтарӗҫ.
Патшалӑх Канашӗн Председателӗ Валерий Филимонов кунашкал палӑк пӗрремӗш хут пулассине палӑртнӑ, дупутатсене укҫа-тенке нимелле пухнӑ ҫӗре хутшӑнма чӗнсе каланӑ. Хальлӗхе 1 миллион тенкӗ пухнӑ, тепӗр 3 миллион тенкӗ кирлӗ. Укҫа ытларах хывакансен йышӗнче - Валерий Филимонов тата Николай Угаслов. Вадим Николаев сенатор та вӗсенчен юласшӑн мар.
Палӑка Акатуйра уҫасшӑн. Севастопольти уява Чӑваш Енрен делегаци кайӗ.
Хӗрлӗ Чутайӗнчи культура ҫуртӗнче кинозал тӑвассипе ӗҫлеҫҫӗ. Район администрацийӗн культура, туризм тата архив ӗҫӗн пайӗн пуҫлӑхӗ Александр Самсонов вырӑнти «Пирӗн пурнӑҫ» хаҫатра ҫырса кӑтартнӑ тӑрӑх, асӑннӑ ӗҫ валли 5 миллион тенкӗ уйӑрнӑ.
Хальхи вӑхӑтаилсен Хусанти подряд организацийӗ кинозала 15 колонка килсе вырнаҫтарнӑ. Залта пысӑк экран пулӗ, ӑна валли кӑшкарне хатӗрленӗ. Ҫитес вӑхӑтра 350 ҫӗнӗ кресло вырнаҫтарӗҫ. Унччен залта пулнӑ пукансене ялсенчи культура ҫурчӗсене парӗҫ.
Икӗ миллион тенкӗ тӑракан кинопроектор вырнаҫтарма ятарлӑ пӳлӗм хатӗрленӗ, ӑна культура ҫурчӗн ӗҫченӗсем юсанӑ. Ҫавӑн пекех билетсем сутмалли хальхи йышши оборудованиллӗ пӳлӗм те пулӗ.
Ҫӗнӗ кинозалта пӗрремӗш фильма кӑҫалхи раштавӑн 1-мӗшӗччен кӑтартмалла. Александр самсонов шухӑшланӑ тарӑх, ӗҫе иртерех вӗҫлесе ҫурла уйӑхенчех кӑтартма пуҫласшӑн.
Ӗнер, ҫу уйӑхӗн 22-мӗшӗнче, Шупашкарти К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче «Ӗмӗрсен ташши» (вырӑсла ку уяв ятне «Танцы предков» тесе куҫарнӑ) пултарулӑх каҫӗ иртнӗ. Ӑна Владимир Милютин хореограф 70 ҫула ҫитнине халалланӑ.
Питӗрти тата Ленинград облаҫӗнчи чӑвашсем Владимир Аркадьевича тӗнче тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗсенчен пӗринче юбилей ячӗпе ӑшшӑн саламланӑ, Питӗре пырсан чӑваш хореографийӗпе паллаштарнишӗн тав тунӑ, Владимир Милютин ирттерекен занятисем асра юлнине ӑшӑ кӑмӑлпа палӑртнӑ. Куславкка ҫӗрӗ ҫинче ҫитмӗл ҫул каялла ҫуралнӑ чӑваш Питӗрти «Кевер» хореографи ансамбльне пулӑшса пынине, ҫавна май ушкӑн Питӗрпе Ленинград облаҫӗнче паллӑ ансамбльсенчен пӗри пулса тӑнине те асӑнса хӑварнӑ.
Ӗнер Шупашкарта пӗтӗм тӗнчери кинофестивӑль вун пӗрмӗш хутчен уҫӑлнӑ. Ҫав пулӑма Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев та ҫитсе курнӑ, сӑмах каланӑ.
Сӑмах калакансем татах пулнӑ-ха. Кинофорума хутшӑнакан илемлӗ фильмсен тӗп конкурсӗн жюри ертӳҫи, РСФСР искусствӑсен тава тивӗҫлӗ деятелӗ, Раҫҫей халӑх артисчӗ, СССР патшалӑх премийӗн лауреачӗ Александр Прошкин темиҫе ҫул каялла Шупашкара пӗрремӗш хут килнине ӑшшӑн аса илнӗ. Вӑл Шупашкар ҫыннисем кинотеатра йышлӑ ҫӳренине палӑртнӑ. Америкӑри Пӗрлешӳллӗ Штатсӗнчи кинокритикӗ Нэнси Конди фестиваль пӗлтерӗшне пысӑка хурса хакланӑ.
Кинофестиваль «Холодное лето пятьдесят третьего» фильмпа уҫӑлнӑ. Унӑн режиссёрӗ — эпир маларах асӑннӑ Александр Прошкин.
Кинофорума фестивалӗн илемлӗх ертӳҫи Сергей Лаврентьев старт панӑ.
Константин Иванов уява пуҫтарать. Ҫакӑн пирки Пушкӑртстанри «Урал сасси» хаҫат паян пӗлтернӗ.
Унта ҫырнӑ тӑрӑх, савӑнӑҫлӑ мероприяти ҫу уйӑхӗн 25-мӗшӗнче Пушкӑртстанри Слакпуҫ ялӗнче иртӗ. Ӑна Пелепей районӗнчи чӑвашсен наципе культура автономийӗ тата вырӑнти ял тӑрӑхӗн администрацийӗ йӗркелӗҫ. Вилӗмсӗр классикӑмӑр Константин Иванов ҫуралнӑранпа кӑҫал 128 ҫул ҫитет.
Мухтавлӑ «Нарспи» поэмӑн авторне халалланӑ мероприяти 15 сехетре пуҫланӗ. Программӑра — поэт музей-ҫурчӗпе паллаштарасси, Кӗҫтенттин палӑкӗ умне чӗрӗ чечек хурасси, ҫӑлкуҫ патне анса унӑн сиплӗ шывне ас тивесси, сӑвӑ каласси, вырӑнти тата хӑнасен пултарулӑх ушкӑнӗсен ӑсталӑхӗпе паллашасси.
Йӗркелӳҫӗсем пурне те хапӑл туса кӗтнине пӗлтереҫҫӗ.
Тутарстанри ҫамрӑксен тӗп проекчӗсенчен пӗри – чӑваш ачисен «Аталан» форумӗ. Унти чӑвашсен «Сувар» хаҫачӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫу уйӑхӗн 12-мӗшӗнче вӑл виҫҫӗмӗш хут иртнӗ. Проектӑн авторӗ — Тутарстанри Чӑваш наципе культура автономийӗн ӗҫтӑвком ертӳҫин ҫамрӑксен политики енӗпе ҫумӗ Артем Носков.
Форума Элкел районӗнчи Сиктӗрме-Хусанкай ялӗнчи вӑтам шкулта йӗркеленӗ. Унта 12—18 ҫулсенчи шкул ачисем хутшӑннӑ.
Йӗркелӳҫӗсем проект ачасене ушкӑнпа ӗҫлеме хӑнӑхтарнине палӑртаҫҫӗ. Чӑваш ачисем валли 7 кейс хатӗрленӗ. Вӗсем ташӑҫӑ, актер, ҫыравҫӑ ӑсталӑхӗсене ӑша хывса пӑхнӑ. Чӑваш халӑхӗн йӑли-йӗркипе, Петр Хусанкай тата Иван Яковлев кун-ҫулӗсемпе те паллаштарнӑ.
«Шел пулин те, йыхравланӑ районсенчен хӑшӗ-пӗринчен делегатсем пулмарӗҫ. Пӑва, Апас, Теччӗ, Элмет, Пӗкӗлме районӗсенчен, Анат Кама хулинчен пӗр шкул ачи те, пӗр вӗрентекен те ҫитмерӗ. Ҫитес ҫулсенче вӗсенчен те делегатсем пуласса шанса тӑратпӑр», — ҫырнӑ «Сувар» хаҫатра.
Паян, ҫу уйӑхӗн 21-мӗшӗнче, Шупашкарта Пӗтӗм тӗнчери кинофестиваль уҫӑлать. Вӑл 25-мӗшӗнче вӗҫленӗ. Кинофорум ӗҫлеме пуҫличчен, кӑнтӑрла, пресс-конференци иртнӗ.
Журналистсемпе йӗркеленӗ тӗл пулӑва кинофестивалӗн пултарулӑх ертӳҫи, Раҫҫей киноискусствин академийӗн академикӗ Сергей Лаврентьев ертсе пынӑ. Унта этника тата регион киновӗн конкурсне суйласа илнӗ ӗҫсен комиссийӗн ертӳҫи Сергей Анашкин, илемлӗ фильмсен тӗп конкурсӗн жюри ертӳҫи, РСФСР искусствӑсен тава тивӗҫлӗ деятелӗ, Раҫҫей халӑх артисчӗ, СССР патшалӑх премийӗн лауреачӗ Александр Прошкин, этника тата регион фильмӗсен жюри ертӳҫи, АПШ кинокритикӗ Нэнси Конди тата ыттисем хутшӑннӑ.
Кинофестиваль тӗллевӗ, унӑн йӗркелӳҫисем палӑртнӑ тӑрӑх, — хальхи вӑхӑтри сахал йышлӑ халӑхсен фильмӗсене аталанма пулӑшасси, ку енӗпе пултаруллӑ ӗҫсене тупса палӑртасси.
+12.3 °C