Паян пӗтӗм тӗнче тӑнӑҫлӑх кунне паллӑ тӑвать. Уяв кунӗ кашни ҫул авӑнӑн 21-мӗш кунне килет.
Уява ПНО (вырӑсла ООН) никӗсленӗ. Чи малтанах, 1981 ҫулта 36/67 номерлӗ резолюцине йышӑннӑ хыҫҫӑн, ӑна авӑн уйӑхӗн виҫҫӗмӗш ытларикунне уявлама йышӑннӑ пулнӑ. 20 ҫул иртнӗ хыҫҫӑн вара 2001 ҫулта, 55/282 резолюцие пӗр саслӑн йышӑнса, уява авӑнӑн 21-мӗш кунӗпе ҫыхӑнтарнӑ. ПНО шухӑшӗпе ҫак кун мӗнпур вӑрҫӑра кану илмелле, никама та хур кӑтартмалла мар.
Кашни ҫул ПНО уява тӗрлӗ темӑпа ирттерет. Кӑҫалхи тема: «Расизма пӗтересси. Тӑнӑҫлӑ пурнӑҫ йӗркелесси». ПНО тӗп секретарӗ Антониу Гутерриш ҫапла каланӑ: «Расизм институтсене, социаллӑ тытӑмӗсене тата кашни ҫыннӑн кулленхи пурнӑҫне халь те ура хурса пырать. Вӑл тарӑна кайнӑ танмарлӑхӑн сӑлтавӗ пулса юлать. Вӑл халӗ те ҫынсене хӑйсен тӗп прависене пурнӑҫа кӗртме чӑрмантарать. Вӑл обществӑри йӗркене аркатать, демократие хавшатать, правительствӑсен легитимлӑхне чакарать, унсӑр пуҫне… расизмпа гендерла танмарлӑх хушшинче пӗревӗрлӗх пурри пирки иккӗленмелли ҫук».
Раҫҫей Федерацийӗнче вара паян Владимир Путин Президент мобилизаци пирки хушӑва алӑ пуснӑ.
Алла Пугачева паян хӑйне те иноагентсен йышне кӗртме сӗннӗ. Ку сӗнӗве вӑл хӑйӗн Instagram*-ӗнче вырнаҫтарнӑ.
«Мана хамӑн юратнӑ ҫӗршыври ют ҫӗршыв агенчӗсен ретне илме ыйтатӑп, мӗншӗн тесен эпӗ хамӑн упӑшкапа, тӳрӗ кӑмӑллӑ, йӗркеллӗ те уҫӑ кӑмӑллӑ ҫынпа, Раҫҫейӗн чӑн-чӑн тата никама сутӑнман патриочӗпе пӗр шухӑшлах, Тӑван ҫӗршыва вӑл тулӑх та мирлӗ пурнӑҫ, ирӗклӗх сунать, вӑл пирӗн ачасем тӑван ҫӗршыва тӗнчерен уйрӑлтаракан, граждансен пурнӑҫне йывӑрлатакан иллюзиллӗ тӗллевсемшӗн ҫапӑҫса пуҫ хунине хирӗҫлет» («Атӑл. Тӑлмач» куҫарӑвне якатнӑ), — пӗлтернӗ вӑл хӑйӗн ҫырӑвӗнче.
Авӑнӑн 16-мӗшӗнче Юстици министерстви (йӑлана кӗнӗ тӑрӑх ҫӗнӗ иноагентсен йышне вӑл эрнекунсерен пӗлтерет) Максим Галкина иноагентсен йышне хушни пирки хыпарланӑччӗ.
* (Раҫҫей Федерацинче экстрамистла организацисен йышне кӗртнӗ Meta компанин шутне кӗрет, пирӗн ҫӗршывра ӗҫлеме чарнӑ)
Паян республикӑра - пӗрлехи сасӑлав кунӗ. Сасӑлав участокӗсем савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫӑлнӑ.
Паян ирхине кашни участокрах ӗҫе Раҫҫей гимнне юрланинчен пуҫланӑ. Паянхи кун Чӑваш Енре 780 сасӑлав участокӗ ӗҫлет.
Сӑмах май, халӗ хӑвӑрӑн сасӑлав участокне тупма ансат. Тӗп суйлав комиссийӗн сайтне кӗмелле ҫеҫ. Унта хӑвӑрӑн адреса ҫырмалла.
Ҫурла уйӑхӗн 31-мӗшӗнче Чӑваш Енре сасӑлав пуҫланнӑ. Ку - срокран маларах иртекенни. Авӑн уйӑхӗн 10-мӗшӗччен пырӗ вӑл, ӗҫ кунӗсенче 16 сехетрен пуҫласа 20 сехетчен сасӑлама пулать. Канмалли кунсенче - участок йӗркеленӗ графикпа килӗшӳллӗн.
Авӑнӑн 11-мӗшӗнче 19 муниципалитет округӗнче сасӑлав иртӗ. Ҫавӑн пекех Шупашкарта, Ҫӗнӗ Шупашкарта, Улатӑрта, Ҫӗмӗрлере, Красноармейски муниципалитет округӗнче суйласа ҫитермелли пур.
Ҫурла уйӑхӗн вӗҫӗнче «Пӗркласрисем» халӑх тетелӗнче хыпар тухрӗ: «Чӑваш хӗрарӑмӗ» хаҫата ҫитес ҫултан хупма палӑртнӑ. Чӑннипех те тӗлӗнмелле хыпар пулчӗ маншӑн. Ара, 2020 ҫулта йышӑннӑ программӑпа килӗшӳллӗн (ӑна эп кунта тишкернӗччӗ) чӑвашла тухакан хаҫатсен тӳпи 70%-ран чакмалла мар-ҫке! Вӑл программӑра (тӗрӗссипе ҫумпрограмма темелле те, анчах каплах калӑпӑр) тӗллевлӗ кӑтартусен пайӗ пур. Шӑп та лӑп 5-мӗш пунктра 2025 ҫул вӗҫӗччен (2021–2025 ҫулсем валли хатӗрленӗ-ха та…) патшалӑх кӑларакан Чӑваш Республикинче чӑвашла тухакан хаҫатсен тӳпи 70 процентпа танлашмалли тӗллеве кӑтартнӑ. Паллах ӗнтӗ, ку хисепе нимӗнле тӗпчев тумасӑр, мӗнле цифра лартас тенӗ ҫавнашкал ҫырса тухнӑ. Ун чухнех ӗнтӗ вӗсем ҫак программӑна пурнӑҫлама вӑй хурас темен пулас. Хуть унта 70 ҫыр, хуть 80, хуть 50... Вӑхӑт иртнӗ хыҫҫӑн программӑна чӑннипе шавлама кӑна хатӗрлени палӑрса пырать. Ҫулталӑк ытла иртнӗ хыҫҫӑн унашкал программа пурри пирки тӳре-шара манса кайнӑ пулас.
Чӑваш Енӗн Наци телерадиокомпанийӗн директорӗ кам пуласси паллӑ тесе Чӑваш халӑх сайчӗ унччен пӗлтернӗччӗ-ха. Аса илтерер: конкурсра Алексей Гурьянов ҫӗнтернӗччӗ.
Паян Алексей Юрьевича должноҫра ҫирӗплетнӗ. Хушӑва Олег Николаев Элтепер алӑ пуснӑ.
Алексей Гурьянов – «ЮТВ» телеканал пуҫлӑхӗн Юрий Гурьяновӑн ывӑлӗ. Вӑл 1989 ҫулта ҫуралнӑ. РФ Оборона министерствин Ҫар университетӗнче ҫарпа гуманитари факультетӗнче ҫар журналистикине вӗреннӗ.
Унччен Алексей Юрьевич Шупашкар хула администрацийӗнче МИХсемпе ӗҫлекен пай пуҫлӑхӗнче тӑрӑшнӑ.
Мускаври Тӗп клиника пульници пӗлтернӗ тӑрӑх паян каҫхине Михаил Горбачев вилсе кайнӑ. ТАСС пульница пӗлтернӗ хыпара вырнаҫтарнӑ: «Паян каҫхине йывӑр та нумай вӑхӑт хушши чирленӗ хыҫҫӑн Михаил Сергеевич Горбачев вилсе кайнӑ».
СССР пӗрремӗш президенчӗ 91 ҫулта пулнӑ. Вӑл 1931 ҫулхи пуш уйӑхӗн 2-мӗшӗнче Ставрополь крайне кӗрекен Привольное ялта ҫуралнӑ. Ашшӗ вырӑс, амӑшӗ украинка пулнӑ. Унӑн кукашшӗпе аслашшӗ иккӗшӗ те 1930-мӗш ҫулсенче репрессине ҫакланнӑ. Кукашшӗне Лев Троцкий шухӑшӗсене майлӑ пулнӑшӑн тытса хупнӑ, аслашшӗне — 1934 ҫулта тыр-пул акас плана пурнӑҫламаннишӗн. Кукашшӗне 1938 ҫулта ирӗке кӑларнӑ, аслашшӗне — 1936 ҫулта. Вӑрҫӑ вӑхӑтӗнче Провольное ял 1942 ҫулта нимӗҫсен аллине лекнӗ, ҫапла май 10 ҫулти Михаил пилӗк уйӑх хушши оккупацинче пурӑннӑ.
Михаил Сергеевич 13 ҫултах колхоза пулӑшма тытӑннӑ. 15 ҫула ҫитсен комбайнер пулӑшуҫи пулса ӗҫленӗ. Шкул пӗтернӗ хыҫҫӑн правительство наградине тивӗҫнине пула Мускаври патшалӑх университетне вӗренме кӗнӗ. Коммунистсен партине ҫамрӑкранах кӗме тӗмсӗлнӗ. 19 ҫулта кандидат пулса тӑнӑ. Тепӗр виҫӗ ҫултан ӑна КПСС членне илнӗ. 1955 ҫулта университетӑн юридици факультетӗнчен чаплӑ паллӑсемпе вӗренсе тухнӑ.
Шупашкар хула мэрӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑха пурнӑҫлаканӗ Евгений Кадышев пулӗ. Ҫапла йышӑннӑ паян Шупашкар хула пухӑвӗн депутачӗсем.
Евгений Кадышев хула мэрӗ пулса курнӑ ӗнтӗ. Вӑл ку тивӗҫе 2017-2020 ҫулсенче пурнӑҫланӑ. Кунсӑр пуҫне вӑл Шупашкар хула пухӑвӗн председателӗн ҫумӗсенчен пӗри.
Аса илтерер: Шупашкар мэрӗ пулнӑ Олег Кортунов ҫурла уйӑхӗн 22-мӗшӗнче вилнӗ.
Кӗҫӗр Шупашкар районӗнче депутатӑн машинине кислотапа сирпӗтнӗ. Шар курнӑ автомобиль хуҫи — Шупашкар районӗнчи Депутатсен пухӑвӗн депутачӗ Александр Анисимов. Депутата вӑл Ҫатракасси округӗпе суйланнӑ.
Александр Анисимов тӗнче тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗсенчен пӗринчи хӑйӗн страницинче пӗлтернӗ тӑрӑх, хальхи вӑхӑтра вӑл Шупашкар муниципалитет округне депутата суйланма Раҫҫей Федерацийӗнчи Коммунистсен партийӗн членӗ пулнӑ май кандидата тӑнӑ.
Видео тӑрӑх хакласан, машинӑна пур енчен те кислотапа сапса тухнӑ.
Ыран Шупашкарти депутатсен хула пухӑвӗ пулӗ. Унта «халӑх тарҫисем» хулан ҫӗнӗ мэрне суйлӗҫ.
Лару хула администрацийӗн пысӑк залӗнче 14 сехетре пуҫланӗ. Депутатсем пӗр ыйтӑва кӑна пӑхса тухӗҫ: Шупашкар пуҫлӑхӗн тата Шупашкарти депутатсен хула пухӑвӗн председателӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑха кама памалла?
Аса илтерер: хула мэрӗ пулнӑ Олег Кортунов ҫурла уйӑхӗн 22-мӗшӗнче вилнӗ. Вӑл 38 ҫулта пулнӑ.
-4.7 °C