Шупашкара Чулхулари дирижёра чӗнсе илнӗ. Дирижёр пульчӗ умӗнче Ренат Жиганшин пулӗ.
Вӑл паян, нарӑс уйӑхӗн 17-мӗшӗнче, Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче кӑтартакан «Царская невеста» 17 февраля тата нарӑс уйӑхӗн 20-мӗшӗнчи «Лебединое озеро» спектакльсем вӑхӑтӗнче дирижёр пульчӗ умне ларӗ.
Чӗнсе илнӗ сцена ӑсти Мускаври П.И. Чайковский ячӗллӗ патшалӑх консерваторийӗнче вӗреннӗ. Пултарулӑха вӑл дирижерпа хор факультетӗнче тата оперӑпа симфони дирижёрӗн факультетӗнче илнӗ. Ҫавӑн пекех вӑл ӑсталӑхне Чулхулари М.И. Глинка ячӗллӗ патшалӑх консерваторийӗнче, аспирантурӑра, ӳстернӗ.
Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче ҫӗнӗ спектакль хатӗрлессипе ӗҫлеҫҫӗ. «Куккук куҫҫулӗ» спектакле Юхма Мишшин «Куккук куҫҫулӗ» роман тӑрӑх лартӗҫ. Ҫӗнӗ ӗҫӗн режиссёрӗ — Раҫҫей Федерацийӗн ӳнерӗн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, Калмӑк Республикин ӳнерӗн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, Калмӑк Республикин Б. Басангов ячӗллӗ Наци драма театрӗн илемлӗ ертӳҫи Калмыкия Борис Манджиев.
Борис Наминович Шупашкарпа 1992 ҫултах паллашнӑ. Ун чухне Чӑваш Енре Раҫҫейри наци театрӗсен пӗтӗм ҫӗршыври фестивалӗ иртнӗ. 30 ҫултан паллӑ режиссёр чӑваш театрӗнче спектакль лартӗ.
Борис Манджиевпа пӗрле премьерӑна Анна Репина художник-постановщик, пластика енӗпе режиссёр Рамиза Мухаметшина, Аркадий Манджиев композитор, ҫипуҫ енӗпе ӗҫлекен художник Наталья Степанова, ҫутӑ енӗпе ӗҫлекен художник Ильшат Саяхов хатӗрлӗҫ.
К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗ Паллӑ ентешсен ҫулталӑкне халалласа «Ырӑ ят мултан паха» фестиваль ирттерӗ. Ӳнер учрежденийӗ хӑйӗн репертуарӗнчи 5 спектакле «Пушкин карттиллӗ» яш-кӗрӗмпе хӗр-упраҫа кӑтартӗ.
Ҫитес ҫулхи кӑрлач уйӑхӗн 28-мӗшӗнче «Шуйттан чури» спектакле йыхравлаҫҫӗ, нарӑс уйӑхӗн 25-мӗшӗнче — «Вӗри юнлӑ ҫемҫе чун» спектакле, пуш уйӑхӗн 25-мӗшӗнче – «Ялта» спектакле, ака уйӑхӗн 22-мӗшӗнче — «Эп сӳннӗ чух – эс ҫун!» спектакле, ҫу уйӑхӗн 20-мӗшӗнче — «Сурхури сӑри» спектакле. Спектакльсем 13 сехетре пуҫланӗҫ.
Шупашкар районӗнчи Л.В Пучков ячӗллӗ Чӑрӑшкасси шкулӗнчи ачасем вӗрентекенсемпе пӗрле Пушкин карттипе усӑ курса Шупашкарти К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрне кайнӑ. Унта вӗсем Михаил Сунтал пьеси тӑрӑх лартнӑ «Эп сӳннӗ чух — эс ҫун!» спектакль курнӑ.
«Спектакль режиссерӗ хамӑр тӑрӑхра ҫуралса ӳснӗ Наталья Сергеева, художникӗ Светлана Зверева, композиторӗ Людимла Чекушкина. Куракансене икӗ пайлӑ драма ҫав тери кӑмӑла кайрӗ, вӗсем Никита Яковлевич Бичуринӑн кӑткӑс та ҫӑмӑл мар пурнӑҫӗпе татах та ҫывӑхарах паллашрӗҫ, — пӗлтернӗ шкулти чӑваш челхипе литератури учительница Алина Николаева «Контактра» халӑх ушкӑнӗнчи шкул страницинче.
Спекталь хыҫҫӑн ачасемпе учительсем Н. Сергеева режиссерпа асӑнмалӑх сӑн ӳкерӗннӗ.
Ҫак кунсенче, тӗрӗсрех каласан, чӳк уйӑхӗн 12-мӗшӗнче, Чӗмпӗр облаҫӗнчи чӑвашсен пурнӑҫӗнче ҫӗнӗ пулӑм пулса иртрӗ, Чӗмпӗр чӑваш шкулне хупнӑранпа хула историйӗнче пӗрремӗш хут УОЧНКА ҫумӗнче йӗркеленнӗ илемлӗ пултарулӑх театр ушкӑнӗ вырӑс ҫыравҫин Ирина Антоновӑн «Ӑслӑ арӑм» чӑвашла куҫарнӑ пьесине сцена ҫинче лартса пачӗ.
Сӑнарсене ҫак артистсем калӑпларӗҫ: ӑслӑ хӗрарӑм Матӗрне — Нина Григорьевна Назарова, салтак — Владимир Владимирович Грузин, карчӑк Груша — Мария Николаевна Журавлева, старик Ваҫҫа — Иван Алексеевич Юманов, кӳршӗ хӗрарӑмӗ Степанида — Елена Николаевна Мустаева. Пултарулӑх ертӳҫи Ираида Васильевна Гаврилова, режиссер Елена Николаевна Троянская.
Премьера вӗҫленсен сцена ҫинчен театр ушкӑнне УОЧНКА председателӗ Олег Мустаев тата Халӑхсен культурисене аталантаракан тата сыхласа хӑваракан центрӑн директорӗн тивӗҫне вӑхӑтлӑха пурнӑҫлакан Светлана Ковшенина саламларӗҫ, артистсене парнесем парса хавхалантарчӗҫ. Куракансем спектакльти кулӑшла сценкӑсенчен тӑтӑш кулчӗҫ, вӗҫӗнче «браво» тесе кӑшкӑрса тӑвӑллӑн алӑ ҫупрӗҫ.
Премьера Ульяновскри Нариманов урамӗнчи тутар культура центрӗнче пулчӗ.
Чӳк уйӑхӗн 19-мӗшӗнче К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗн режиссёрӗн, Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисткин Наталия Сергееван пултарулӑх каҫӗ иртнӗ. Ҫав каҫ театрта Ярослава Пулинович ӗҫӗ тӑрӑх лартнӑ «Вӑйлӑ хӗрарӑм» спектакле кӑтартнӑ. Юбиляр Жанна сӑнарне калӑпланӑ.
Наталия Сергеевӑна юбилейпа республикӑн культура министрӗн ҫумӗ Георгий Богуславский тата ыттисем саламланӑ. Тӑван, Шупашкар, районӗнчен те делагаци пырса ҫитнӗ.
Аса илтерер: Наталия Сергеева юпа уйӑхӗн 4-мӗшӗнче 50 ҫул тултарчӗ. Вӑл Шупашкар районӗнчи Шинер ялӗнче ҫуралнӑ. Мускаври М.С. Щепкин ячӗллӗ Аслӑ театр училищинчен (институтӗнчен) 1993 ҫулта вӗренсе тухнӑ. Ун хыҫҫӑнах ӑна К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрне ӗҫе илнӗ. 2013 ҫулта вӑл Мускаври Культура, искусство тата туризм енӗпе ӗҫлекенсен пӗлӗвне ӳстермелли академирен вӗренсе тухнӑ. Юлашки ҫулсенче артистка режиссёр пулса тӑрӑшать.
Иртнӗ эрнере Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче наци театрӗсен «Атӑлҫи юмахӗ» регионсем хушшинчи IV фестивалӗ иртрӗ. Ӑна чӳк уйӑхӗн 20-мӗшӗнче хупнӑ. Ҫав кун «Улах» этно-тӗлпулу йӗркеленӗ. Мероприятие асӑннӑ фестивале пуҫарса янӑ мухтавлӑ Иосиф Дмитриева халалланӑ. Унта паллӑ режиссёра аса илнӗ, ҫавӑн пекех фестиваль ҫӗнтерӳҫисене чысланӑ.
Фестивалӗн ятарлӑ дипломне ҫамрӑксен театрӗн ӗҫӗ те тивӗҫнӗ. Дипломпа «Юность на семи ветрах» спектакле «чи лайӑх актёр ансамблӗшӗн» чысланӑ. Ҫак театрӑн артистне Антонина Казеевӑна «Юность на семи ветрах» спектакльти Матрешкина Марианна сӑнарӗшӗн «Чи лайӑх хӗрарӑм сӑнарӗ» номинацире палӑртнӑ. «Чи лайӑх ҫивӗч пьеса» тесе Александр Пӑртта пьесипе лартнӑ «Юность на семи ветрах» спектакле йышӑннӑ.
К. В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗн пуҫлӑхӗсем ҫинчен тӗрӗссине ҫыратӑп — вуламанҫи тӑваҫҫӗ, тӗрӗссине калатӑп — илтмӗше переҫҫӗ, тӗрӗссине халӑх патне ҫитерме тӑрӑшатӑп — манах вӑрҫаҫҫӗ, хӑратаҫҫӗ. Пӗрех каламасӑр чун чӑтмасть.
Октябрӗн 21-мӗшӗнче эпӗ театрта пултӑм. «Инкеклӗ телей» спектакль курма билет туянасшӑнччӗ, анчах РСФСР халӑх артистки Нина Яковлева чирленӗ пирки асӑннӑ спектакле октябрӗн 29-мӗшӗнче сцена ҫинчен кӑтартмаҫҫӗ терӗҫ. Ун вырӑнне СССР халӑх артисчӗ В.Н. Яковлев лартнӑ «Куккуклӑ сехет» спектакль пулать терӗҫ. Ҫав кун театрта куракансен шучӗ ҫукпа пӗрехчӗ. Юлашки ҫулсенче В.Н. Яковлев режиссер лартнӑ спектакльсен шайӗ пӗчӗкленсе пынине пӗрре мар курса ӗненнӗ-ха, анчах та хальхинче кураканпа режиссер хушшинчи ҫыхӑну пач татӑлни мана тӗлӗнтерсех ячӗ.
Каларӑм ӗнтӗ, юпа уйӑхӗн 21-мӗшӗнче — театрта пулнӑ май — Н. Терентьев пьеси тӑрӑх лартнӑ «Мӗн-ши вӑл телей?» спектакль курса каяс терӗм. «Куракан ҫуккипе спектакль пулмасть», — терӗҫ. Юрӗ-ха. Иртнӗ ӗмӗрӗн 50-мӗш ҫулӗсем ҫинчен кӑтартакан спектакле, ахӑртнех, куракан килӗштермест, паянхи пурнӑҫ ҫинчен ҫырнӑ — октябрӗн 22-мӗшӗнче пулакан «Кӗтӳҫ» спектакле — килсе курма шут тытрӑм.
Ӗнер, юпа уйӑхӗн 14-мӗшӗнче, К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче Марина Карягина пьеси тӑрӑх Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисчӗ, Чӑваш Республикин Патшалӑх ҫамрӑксен премийӗн лауреачӗ Валерий Карпов режиссёр лартнӑ «Телей кайӑкӗ» премьерӑна кӑтартрӗҫ. Ӑна курма Чӑваш Ен Элтеперӗ Олег Николаев та пынӑччӗ. Сцена ӑстисем валли вӑл сумлӑ чечек ҫыххи илсе пынӑ.
Куракансем спектакле ӑшшӑн йышӑнчӗҫ. Премьерӑра ялти чӗрӗ хӗрарӑмсем пӗтсе пыракан яла ҫӑлма тӑрӑшрӗҫ.
Калас тенӗ тарӑн шухӑша спектакльте ҫӑмӑллӑн та ытлашши тӑсса ямасӑр ҫитернӗ.
Тӗлӗнмелле вӑхӑт пулнӑ чӑваш ачисемшӗн!
Пӗр хӗрӗх ҫул хушшинче пирӗн чӑвашсен
Уҫӑлаҫҫӗ хут ҫинче хӗсӗк куҫӗсем.
Икел шӑтса ӳснӗ пек, шкулсем уҫӑлать.
Ырӑ ҫын никӗс хунипе ҫирӗп пурӑнать.
Чухӑн чӑваш ачисем ҫунать чӗрипе:
«Епле майпа вӗренме кӗрес-ши?» — тесе.
Калла-малла Атӑлпа пӑрахут куҫать:
Чӑваш ачи ҫӑпатапа вӗренме каять.
Ӗне ҫинӗ кӗнеки унӑн тупӑнать.
Чӑваш пуклакрах чӗлхи ытарса вулать.
Чӗрӗлеҫҫӗ-тӑраҫҫӗ тӗттӗм чӑвашсем.
Ҫапла пирӗн ӗмӗрте чӑваш ҫыннисем, — сӑвӑласа ҫырать Николай Васильев-Шупуҫҫынни Иван Яковлевич Яковлев уҫнӑ Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ ҫинчен хӑй вӗреннӗ вӑхӑта аса илсе. Ҫак шкул ХХ-мӗш ӗмӗр пуҫламӑшӗнче чӑваш литературипе искусстви вучахӗ пулса тӑрать. Чӑвашсен малтанхи писателӗсем, поэчӗсем, драматургӗсем, композиторӗсем, артисчӗсем ҫак шкултан вӗренсе тухаҫҫӗ. Чӗмпӗр чӑваш шкулӗнчех «Нарспи» поэма кун ҫути курать. Пулас писатель, драматург, артист, режиссер, сценарист, куҫаруҫӑ, йӗркелӳҫӗ, «Чӑвашкино» пуҫарса яраканӗ И.
+23.3 °C