Паян тӑван республикӑмӑрӑн парламенчӗ черетлӗ, 12-мӗш, сессие пуҫтарӑнчӗ. Унта чылай чухнехиллех нумай ыйту кӗртнӗ. Кӗртменнисемпе пӗрлех урӑххисене пӑхса тухма сӗнекенсем те пулчӗҫ.

Раҫҫей Федерацийӗн коммунистсен партийӗн пайташӗ Григорий Данилов харӑсах икӗ сӗнӳпе тухрӗ. Вӗсенчен пӗри Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫи вӑхӑтӗнче выҫӑллӑ-тутӑллӑ пурӑннисене, ашшӗ ӑшшине туймасӑр ӳснисене пырса тиврӗ. Григорий Данилов депутат вӑрҫӑ ачисене патшалӑх енчен укҫа-тенкӗпе пулӑшмалла тесе шухӑшланине, ку сӗнӳпе Мускава тухмаллине палӑртрӗ.

Анчах чӑваш парламенчӗн социаллӑ политика тата наци ыйтӑвӗсемпе ӗҫлекен комитечӗ ертӳҫи Вячеслав Рафинов республикӑри халӑх тарҫисем ку ыйтӑва маларах тишкернине пӗлтерчӗ. Тутарстанри депутатсем ҫапла сӗнӳпе тухнӑ саккун проектне РФ Патшалӑх Думи пӑхса тухманнине палӑртнӑ май пирӗн тӑрӑхри депутатсем ку сӗнӳпе Федерацин Атӑлҫи округӗнчи ӗҫтешӗсемпе пӗрле тухас шухӑшлине ӗнентерчӗ.

Шупашкар депутачӗсем хула Уставне улшӑнусем кӗртсе мэра суйласшӑн. Улшӑнусене паян, аван уйӑхӗн 19-мӗшӗнче, кӗртме палӑртнӑ.

Ҫӗнӗ Уставпа килӗшӳллӗн, Шупашкар хула пухӑвӗн депутачӗсем хула пуҫлӑхне должноҫри сӑпата отставкӑна янӑ хыҫҫӑн ҫур ҫулта суйлама пултарӗҫ. Мэр хӑйӗн пуканне пушатсан унӑн тивӗҫӗсем ҫум ҫине куҫӗҫ.

Аса илтерер: Ирина Клементьева мэртан кайнӑ хыҫҫӑн кӑҫалхи ҫӗртме уйӑхӗнчен мэра суйлаймаҫҫӗ. Унтанпа мэр тивӗҫне Николай Владимирова шаннӑ. Ирина Клементьева халӗ те килти арестра ларать. Ун тӗлӗшпе улттӑмӗш пуҫиле пуҫарни пирки Чӑваш халӑх сайтӗнче нумаях пулмасть пӗлтернӗччӗ.

Комсомольски район администрацийӗн экс-пуҫлӑхӗ Алексей Самаркин тӗлӗшпе пуҫарнӑ пуҫиле ӗҫе следовательсем прокуратурӑна ярса панӑ. Вӑл должноҫӗпе ытлашши усӑ курнӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ.

«Регнум» информаци агентстви пӗлтернӗ тӑрӑх, пӗлтӗрхи кӗркунне Алексей Самаркин администраци ӗҫченӗсене ӗҫ вӑхӑтӗнчех ял хуҫалӑх ӗҫне явӑҫтарнӑ. Вӗсем тӗрлӗ лаптӑкра ҫӗрулми пуҫтарнӑ. Вӗсенчен пӗри Алексей Самаркинӑн тӑванӗ пулнӑ, теприне усламҫӑ патшалӑхран тара илнӗ.

Кӑҫалхи ака уйӑхӗнче экс-пуҫлӑх тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Утӑ уйӑхӗн 20-мӗшӗнче ӑна килти ареста лартнӑ. Кун хыҫҫӑн вӑл ӗҫрен кайнӑ. Ҫурла уйӑхӗ вӗҫӗнче ун вырӑнне Шупашкарти «Спартак» спорт шкулӗн директорӗ Александр Осипов йышӑннӑ.

Алексей Навальныйӑн Шупашкарти штабӗн волонтерне Алексей Миронова «Контактра» халӑх тетелӗнче репост тунӑшӑн йӗплӗ пралук леш енне 2 ҫул та 3 уйӑхлӑха ӑсатнӑ. Ҫапла майпа суд прокуратура ыйтнине тивӗҫтернӗ — хупмах йышӑннӑ.

Штаб хастарне тӳрех икӗ статьяпа — экстремизмшӑн тата нацисен туслӑхне аркатма хӑтланнӑшӑн — айӑпланӑ.

Аса илтеретпӗр, ҫулталӑк каялла вӑл халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинче сӑнӳкерчӗк куҫарса лартнӑ. Айне ӑнланмалла мар шухӑшлӑ тата мӑсӑльмансене хирӗҫле комментари вырнаҫтарнӑ имӗш.

«Чебоксары24» пӗлтернӗ тӑрӑх, авӑн уйӑхӗн 4-мӗшӗнче тӳре Алексей Миронова хӳтӗлеме пынӑ «Уҫӑ Раҫҫейӗн» Чӑваш Енри координаторне тата Алексей Навальнӑйӑн Шупашкарти штабӗн пуҫлӑхне залран кӑларса янӑ. Ҫав сайтах пӗлтернӗ тӑрӑх, хастара 40 ҫул эрех ӗҫекен, интернет мӗнне пӗлмен арҫын каласа кӑтартнинчен йӗркеленӗ.

Нумаях пулмасть Эльдар Черкесов Шупашкар хула администрацийӗн ҫамрӑксемпе общество аталанӑвӗн пайне ертсе пыма пӑрахни пирки сайтра пӗлтернӗччӗ. Ку пукана халӗ ҫӗнӗ ҫын йышӑннӑ. Малашне пая Станислав Трофимов ертсе пырӗ.

Эльдар Черкесов ку должноҫре нумай ҫул ӗҫленӗ. Станислав Трофимов вара общество ӗҫне яланах хастар хутшӑнать. Вӑл ЧР Ҫамрӑксен правительствин, ЧР Патшалӑх Канашӗн Ҫамрӑксен палатин пайташӗ. Кашни ҫулах «Ҫамрӑксен хули» канашлура директорта ӗҫлет, Чӑваш Енри «Ҫамрӑк Гвардие» нумай ҫул ертсе пырать.

Биографие илес тӗк, Станислав Трофимов Красноармейски ялӗнче 1992 ҫулта ҫуралнӑ. Юлашки ҫулсенче вӑл «Шупашкарти вулавӑшсен пӗрлешӗвӗн» директорӗн ҫумӗнче вӑй хунӑ.

Олег Николаев депутат

Социаллӑ экономика тата политика тӗпчевӗсен институчӗн фончӗ ҫӗршыври сумлӑ депутатсен списокне хатӗрленӗ. Чи пултаруллӑ 50 депутат шутне Чӑваш Енрен суйланнӑ виҫӗ «халӑх тарҫи» лекнӗ.

Ҫакна та палӑртар, Топ-50 танлаштарӑма ҫурхи сесси вӑхӑтӗнчи ӗҫе тишкерсе хатӗрленӗ. «Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей» партин пайташӗ Анатолий Аксаков ку списокра ҫӳлтен иккӗмӗш йӗркере тӑрать. Асӑннӑ партин тепӗр пайташӗ, Олег Николаев, — тӑххӑрмӗш йӗркере.

Олег Николаевӑн ят-сумӗ пысӑк пулнине сӑнавҫӑсем вӑл Анатолий Аксаковпа пӗрле финанс енӗпе ҫыхӑннӑ темиҫе саккун проектне хатӗрленипе сӑлтавлаҫҫӗ. Унсӑр пуҫне вӑл интернет-хӑрушсӑрлӑхпа тата онлайн-мессенджерсенчи уйрӑм ҫын кӑтартӑвӗсене хӳтӗлессипе саккун проекчӗсем сӳтсе явнӑ чух та вӑл хастар пулнӑ, хӑйӗн шухӑшне витӗмлӗн палӑртнӑ.

Алена Аршинова депутат та танлаштарӑма лекнӗ. Леонид Черкесов, Валентин Шурчанов тата Николай Малов топ-50-на кӗреймен.

Шупашкарӑн экс-мэрӗ Ирина Клементьева тӗлӗшпе каллех пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Ку – улттӑмӗш ӗҫ.

РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри следстви управленийӗн пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, Ирина Клементьева тӗлӗшпе пуҫарнӑ ытти уголовлӑ ӗҫе тишкернӗ чухне каллех йӗркене пӑснине тупса палӑртнӑ. Следовательсен шухӑшӗпе, 2014 ҫулхи ҫурла уйӑхӗнче экс-мэр «Чӑваш Ен-Мед» страхлав компанийӗн 100 пин тенкине саккунсӑр майпа тӑкакланӑ. Ун чухне вӑл Казахстанри Актау хулине Евразин Пӗтӗм тӗнчери еткерлӗхӗн хулисен конференцине хутшӑнма кайнӑ. Ку вара страхлав компанийӗн ӗҫӗ-хӗлӗпе ниепле те ҫыхӑнман.

Аса илтерер: унччен Ирина Клементьева тӗлӗшпе 5 пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Кун хыҫҫӑн вӑл мэр пуканне пушатнӑ. Халӗ вӑл килти арестра ларать.

Алексей Мурыгин (сулахайри)

Тата тепӗр терӗмӗр те тессе, анчах капла калани тӗрӗсех мар. Шупашкарти 17-мӗш округпа ӗнер иртнӗ суйлавра Владимир Викторов вырӑнне суйланӑ. Аса илтерер: кӑҫалхи пуш уйӑхӗн 23-мӗшӗнченпе Чӑваш Енӗн сывлӑх сыхлав отрасльне хулари стоматологи пульницин тӗп тухтӑрӗ пулнӑ Владимир Викторов ертсе пырать.

Ӗнер иртнӗ суйлава парламент депутачӗ пулма Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗнчи мӗнпур парти хӑйӗн кандидатне тӑратнӑ: «Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей» парти — Леонид Волкова, Коммунистсен партийӗ — Андрей Игнатьева, «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» — Алексей Мурыгина, либерал-демократсем — Алексей Сапожникова. Социаллӑ тӗрӗслӗхшӗн пӗр партие пӗрлешнӗ пенсионерсем чӑваш парламентне Андрей Никитина суйлаттарасшӑн пулнӑ. Ҫапах та Алексей Мурыгин пуринчен ытла сасӑ пухнӑ. Вӑл, эпир пӗлнӗ тӑрӑх, «Отделфинстрой» предприятире производство енӗпе ӗҫлекен директор пулса тӑрӑшать.

Федераци Канашӗн председателӗн пӗрремӗш ҫумӗ, Чӑваш республикин пӗрремӗш президенчӗ Николай Федоров Чӑваш Енре пулнӑ май Шупашкарта ҫуралса ӳснӗ Евгения Левановӑна илемлӗ гимнастика енӗпе иртнӗ тӗнче чемпионатӗнче ылтӑн медаль ҫӗнсе илнӗшӗн саламланӑ.

Палартса хӑварар: Евгения Леванова ахаль тренер патӗнче мар, тӳрех республикӑри художество гимнасчӗсен тӗп тренерӗ Ирина Штайнер патӗнче ӑсталӑха туптама пуҫланӑ. Халӗ вӑл Чулхулари Олимп резервӗн облаҫ училищинче 2-мӗш курса вӗренет. Ҫӗршывӑн пӗрлештернӗ командине Женя 2007 ҫултах кӗнӗ.

«Сирӗн ҫитӗнӗвӗрсем — Раҫҫейӗн чысӗпе мухтавӗ. Эпир пурте Пезарӑра иртнӗ тӗнче чемпионатне тимлӗ сӑнарӑмӑр. Хамӑр ҫӗршыв спортсменӗсен ҫӗнтерӗвӗсемшӗн савӑнтӑмӑр», — ҫӗнӗ ҫитӗнӳсем тума ырӑ сунса гимнасткӑна тав тунӑ Николай Васильевич.

ЧР спорт министрӗн ҫумӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫланӑ Алексей Яковлев тӗлӗшпе пуҫарнӑ уголовлӑ ӗҫе прокуратурӑна айӑплав пӗтӗмлетӗвне тума ярса панӑ. Кун хыҫҫӑн тӳре суд сакки ҫине ларӗ. Следстви вӑл должноҫӗпе ытлашши усӑ курнӑ тесе шухӑшлать.

Следстви палӑртнӑ тӑрӑх, 2013 ҫулта Яковлев «Белые камни» республика центрне реконструкцилемешкӗн документаци проектне хатӗрлесе Шупашкарти пӗр фирмӑпа килӗшӳ тунӑ. Унӑн хакӗ – 9 миллион тенкӗ ытла.

Анчах документаци патшалӑх экспертизи витӗр тухайман, Яковлев вара ҫакна пӑхмасӑрах укҫа-тенке фирма счечӗ ҫине куҫарма хушнӑ.

Ҫак схемӑпах вӑл Маунтинбайк центрӗн трассин проектпа смета документацине хатӗрленӗшӗн подрядчик счечӗ ҫине 1,3 миллион тенкӗ куҫарнӑ. Яковлева пӗлтӗрхи раштав уйӑхӗн 7-мӗшӗнче килти ареста лартнӑ.