Канаш районӗнчи Катек ялӗнче урнӑ кушак хуҫине икӗ хут тапӑннӑ. Нарӑс уйӑхӗн 8-мӗшӗнче Николай Григорьев кушакне тӗп сакайне ярас тесе тытнӑ. Анчах лешӗ ӑна сылтӑм аллинчен ҫыртнӑ.

Каярахпа хуҫи кушака каллех тӗп сакайне яма тӑнӑ. Хальхинче те мӑрмӑр ӑна ҫыртнӑ. Кун хыҫҫӑн арҫын ӑна миххе чиксе чӑлана тухса хунӑ.

Нарӑс уйӑхӗн 9-мӗшӗнче тӗрӗслев хыҫҫӑн кушак урнӑ чирпе аптӑрани паллӑ пулнӑ. Ҫав кунах вӑл вӑйран кайса ӳкнӗ. Нарӑсӑн 10-мӗшӗнче унӑн виллине республикӑри ветлабораторие тӗрӗслеме янӑ. Вӑл унччен таҫта ҫухалса ҫӳрени паллӑ.

Катекри пур выльӑха та вакцинациленӗ. Ҫавна май вӑл ялта карантин пулнине пӗлтернӗ. Николай Григорьев тата кушака тытнӑ тепӗр ҫын сиплев курсӗ витӗр тухнӑ.

И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУ студенчӗсем Бельги преподавателӗпе тӗл пулнӑ. Жан-Франсуа Тири Шупашкара Василий Паскье архимандритпа тӗл пулма килнӗ. Хӑнана итлеме вара студентсемпе филологсем те пухӑннӑ.

Жан-Франсуа Тири Раҫҫее 25 ҫул каялла куҫса килнӗ. Студент чухне пирӗн ҫӗршыв пирки вӑл нимӗн те пӗлмен. Вӗреннӗ хыҫҫӑн вӑл Раҫҫейре ӗҫлеме ирӗк илнӗ.

Жан-Франсуа Тири вырӑс, акӑлчан, хрантсус, итальян, фламанд чӗлхисене пӗлет. Унӑн шӑпипе Мускаври режиссер кӑсӑкланма тытӑннӑ. Вӑл Раҫҫее куҫса килнӗ ҫынсем пирки документлӑ фильм ӳкерет.

Нарӑс уйӑхӗн 19-мӗшӗнче «Чӑваш Ен КиВиНӗ» фестиваль иртет. Унта хутшӑнмашкӑн регистраци пуҫланнӑ ӗнтӗ.

Сочири фестиваль хыҫра ӗнтӗ. Халӗ республика шайӗнчине хӗрсех хатӗрленеҫҫӗ. Вӑл «Ҫеҫпӗл» хальхи пултарулӑх академийӗ ҫумӗнче иртӗ. Унта хутшӑнас тесен регистрациленме юрать ӗнтӗ. Шупашкарти, Патӑрьелти, Куславккари 23 команда ку ӗҫе тунӑ ӗнтӗ. Йошкар-Ола, Ешӗл Вар (Зеленодольск) хулисем те регистрациленнӗ.

Регистраци нарӑсӑн 17-мӗшӗнче кӑнтӑрла вӗҫленӗ. Гала-концерт нарӑсӑн 28-мӗшӗнче пулӗ. Вӑл И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУра иртӗ. Унта пурте килме пултараҫҫӗ

Ӗнер, нарӑс уйӑхӗн 14-мӗшӗнче, Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫин ветеранӗ, ҫыравҫӑ Иван Яковлевич Тенюшев пурнӑҫран уйрӑлнӑ. Кӑрлач уйӑхӗн 19-мӗшӗнче вӑл 93 ҫул тултарнӑ.

Иван Яковлевич Патӑрьел районӗнчи Алманчӑ ялӗнче хресчен ҫемйинче ҫуралнӑ, Патӑрьелти педагогика училищинче вӗреннӗ. 1942-1945 ҫулсенче Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫинче ҫапӑҫнӑ. Вӑл вӑрҫӑ пирки хайлав та ҫырнӑ: «Вӗсем виҫҫӗн ҫеҫ юлнӑ». Роман чӑвашла икӗ томпа тухнӑ.

Юлашки ҫулсенче Иван Тенюшев И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУра вӗрентнӗ. Юлашки кунсенче вӑл вырӑнпах выртнӑ. Шел те, куҫне яланлӑхах хупнӑ вӑл. Унпа ыран, нарӑсӑн 16-мӗшӗнче, Шупашкарти Хулаҫум вокзалӗн урамӗнчи 8-мӗш ҫуртри 24-мӗш хваттерте сывпуллашӗҫ.

Комисси учетри ҫемьсен шӑпине татса парать

Эрех-сӑра енне супнӑ, ачи-пӑчи пирки маннӑпа пӗрех пурӑнакан ҫемьесене вӑхӑтра тупса палӑртассипе ҫул ҫитменнисен ӗҫӗпе тата вӗсене хӳтӗлес енӗпе ӗҫлекен комиссисем ӗҫлеҫҫӗ. Кашни районтах пур ун пеккисем. Ҫул ҫитменнисене хӳтӗлессинчен ытла вӗсене явап тыттарассипе ҫине тӑраҫҫӗ тесе калакаланине те илтме тиветчӗ маларах.

Ҫавӑн пек комиссин черетлӗ ларӑвӗ ҫак кунсенче Шупашкар районӗнче иртнӗ. Унта Шупашкар районӗнчи халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен центрӗн ҫемьене тата ачасене социаллӑ пулӑшу кӳрекен уйрӑмӗн ертӳҫи Татьяна Михайлова та хутшӑннӑ.

Хальхи ларура яваплисем ашшӗ-амӑшӗпе тата вӗсен ҫул ҫитмен ачисемпе ҫыхӑннӑ вунӑ ӗҫе пӑхса тухнӑ. Учетра тӑракан ҫемьсенчен юсанакансем те пур иккен. 4 ҫемьене, ав, реабилитациленнӗ тесе начаррисен шутӗнчен кӑларнӑ.

Чӑваш литературин паллӑ тӗпчевҫи, филологи ӑслӑлӑхӗсен докторӗ, Раҫҫей ҫыравҫисен союзӗн пайташӗ, ЧР патшалӑх премийӗн лауреачӗ Георгий Иосифович Фёдоров профессор ҫуралнӑранпа ҫак кунсенче 74 ҫул ҫитрӗ. Шел пулин те, иртнӗ ҫулхи раштавӑн 9-мӗшӗнче вӑл пирӗнтен ӗмӗрлӗхех уйрӑлса кайрӗ. Литературӑна юратакансем, ӑслӑлӑх ӗҫченӗсемпе вӗрентекенсем тата ентешӗсем ӑста ӑсчаха тата пултаруллӑ ҫыравҫӑна асрах тытаҫҫӗ. Ӗнер, нарӑсӑн 12-мӗшӗнче, Ҫӗмӗрле районӗнчи Тӑванкассинчи культурӑпа сывлӑх центрӗнче ӑна халалласа пысӑк уяв иртрӗ.

Уява вырӑнти администраци пуҫлӑхӗ Владимир Васильев уҫрӗ, ял библиотекарӗ Татьяна Петрова йӗркелесе ертсе пычӗ. Пухӑннисене Шупашкартан килнӗ ӑсчахсем саламларӗҫ: гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗ ячӗпе — Геннадий Дегтярёв, Чӑваш патшалӑх университечӗ ячӗпе — Марина Савирӑпа Дмитрий Ефимов, педагогика университечӗ ячӗпе — Николай Осипов, культура ӗҫченӗсен ячӗпе — Владимир Милютин. Тухса калаҫакансем Георгий Иосифовичӑн нумай енлӗ пултарулӑхне уҫса пама тӑрӑшрӗҫ, Михаил Тихонов ертсе пыракан «Тӑванлӑх» вокал ансамблӗ Георгий Фёдоров кӗвӗленӗ юрӑсене шӑрантарчӗ.

Малалла...

Чӑваш Енре Пӗтӗм вырӑссен тата чӑвашсен диктанчӗсене ирттересси йӑлана кӗнӗ. Акцисене кӑҫал та йӗркелесшӗн.

Хальлӗхе Пӗтӗм вырӑссен диктантне хӑҫан ирттересси паллӑ. Ӑна ака уйӑхӗн 16-мӗшӗнче йӗркелӗҫ. Малтанлӑха палӑртнӑ тӑрӑх, унта 150 пине яхӑн ҫын хутшӑнӗ. Диктанта Раҫҫейри ҫынсем кӑна мар, ытти ҫӗршыври вырӑссем те ҫырӗҫ.

Чӑваш Енре диктант яланхи пекех И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУра иртӗ. Пӗлтӗр республикӑри 400 яхӑн ҫын пӗлӗвне тӗрӗсленӗ. Вӗсенчен 7-шӗ ӑна «5» паллӑлӑх ҫырнӑ.

РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри следстви управленийӗ «шанӑҫ телефонӗн» номерне улӑштарнӑ. Кун пирки ведомствӑн пресс-службинче пӗлтернӗ.

Малашне следстви управленине (8352) 624-658 номерпе шӑнкӑравлама пулать. «Ача хӑрушлӑхра» тӳрӗ линипе вара (8352) 624-657 номере ҫавӑрттармалла. Ача хӑрушлӑха лекнине кӗсье телефонӗнчен 123 номерпе те шӑнкӑравлама май пур. «Ача хӑрушлӑхра» телефон линийӗ ачасене хӳтӗлеме пулӑшать.

«Шанӑҫ телефонӗпе» кашниех усӑ курма пултарать. Унпа шӑнкӑравласа преступлени пирки пӗлтерме май пур.

Нумаях пулмасть республикӑра Мария Асламаспа сывпуллашнӑ. Ун хыҫҫӑнах Чӑваш Енре тепӗр хурлӑхлӑ хыпар сарӑлнӑ. Чӑваш дирижерӗ тата пианисчӗ Алексей Асламас куҫне яланлӑхах хупнӑ.

56 ҫулти Алексей республикӑна Чехирен нарӑсӑн 5-мӗшӗнче амӑшне пытарма килнӗ. Виҫӗ кунран, нарӑсӑн 8-мӗшӗнче, хӑй вилсе кайнӑ. Чӑваш композиторӗн, РФ тата ЧР тава тивӗҫлӗ ӳнерҫин чӗри хурлӑха чӑтайман.

Алексейпа пӗрле унӑн ывӑлӗ Алексей та кукамӑшне юлашки ҫула ӑсатма килнӗ. Нарӑс уйӑхӗн 21-мӗшӗнче кӗҫӗн Алексейӑн Чӑваш патшалӑх филармони залӗнче тӑван чӗлхе кунне халалласа концерт лартмалла пулнӑ.

Алексей Асламаспа, аслипе, Шупашкарта паян сывпуллашнӑ.

Чӑваш Енре «Ачалӑх ячӗпе, ачалӑхшӑн» ыркӑмӑллӑх марафонӗ старт илнӗ. Марафон ку таранччен ачасем валли 25 миллион тенкӗ пухма пултарнӑ.

Акци кӑҫалхипе 20-мӗш хут иртет. Вӑл Ҫӗнӗ Шупашкарти сусӑр ачасен шкулӗнче старт илнӗ. Пӗлтер фондран ун валли 165 пин тенкӗ уйӑрнӑ. Укҫапа кулинари мастерскойне уҫнӑ. Шкултан вӗренсе тухакансенчен чылайӑшӗ техникума, колледжа вӗренме кӗрет.

Марафон ӗнер, нарӑсӑн 9-мӗшӗнче, старт илнӗ. Анчах фонда унччен маларах укҫа килме тытӑннӑ. Кӑрлач уйӑхӗнче фонда Елчӗк ҫыннисем пуянлатнӑ.

Фонд ҫулталӑкӗпех ӗҫлет. Чӑваш Ен — нимелле укҫа пухакан пӗртен пӗр регион. Ытти регионсем спонсорсене шыраҫҫӗ.

2014 ҫулта марафонра 9 миллион ҫурӑ пухнӑ. 2015 ҫулта вара кӑшт сахалрах. Ҫапах кӑҫал икӗ ҫул каяллахи рекорда ҫитесшӗн. Ӑна утмашкӑн республикӑри кашни ҫыннӑн 7 тенкӗ фонда хывмалла. Укҫа-тенкӗ чирлӗ ачасене сиплеме кайӗ, унтанах юсанмалли шкулсене, ача пахчисене уйӑрӗҫ.