Ҫанталӑк сивӗтнӗ-сивӗтмен пулӑҫсем пулла васкаҫҫӗ. Анчах пӑр ҫӳхе, РФ МЧСӗ вӗсене тимлӗрех, асӑрхануллӑрах пулма ыйтать. Пирвайхи пӑр ултавлӑ ҫав. Вӑл ҫирӗп мар, анса каясси те инех мар.

Республикӑра пулӑҫсемпе профилактика калаҫӑвӗ ирттереҫҫӗ. Аслисемпе кӑна мар, ачасемпе те. Ҫӑлавҫӑсем ашшӗ-амӑшне ачине куҫран вӗҫертме сӗнмеҫҫӗ. Кӑҫал Шупашкарти кӳлмеке, пӑр ҫине, ачасем выляма тухнӑ тӗслӗх пулнӑ-мӗн.

Ачасем асӑрхаттарнӑ хыҫҫӑн пӑр ҫине тухма хӑраҫҫӗ пулсан аслисем хӑнк та тумаҫҫӗ. Паллах, вӗсене пӑр ҫине пулӑ тытма кайнӑшӑн штрафлама пулмасть. Ҫавӑнпа ҫӑлавҫӑсемпе вӗсемпе калаҫу ҫеҫ ирттерееҫҫӗ. Вӗсем пуҫ сӗлтеҫҫӗ те ӑнланнине ҫирӗплетеҫҫӗ, анчах тепӗр куне каллех пӑр ҫинче утаҫҫӗ.

Телее, кӑҫал пирвайхи пӑр ларсан инкек пулман-ха. Анчах ку лӑпланмалли сӑлтав мар. Пулӑшӑн пурнӑҫа хӑрушлӑха кӗртсе ӳкермелле-ши?

Асӑрхаттармашкӑн: пӑр 12 сантиметр хулӑнӑш пулсан ҫеҫ хӑрушлӑх ҫук. Ҫын нумай пухӑннӑ ҫӗрте 25 сантиметр пулмалла. Халӗ вара пӑр 10 сантиметр хулӑнӑш ҫеҫ. Хӑш-пӗр вырӑнта ҫӳхерех е пачах шӑнман.

Евшения Лагуна

Шупашкарта «Юрлакан ҫӑлтӑр» ыркӑмӑллӑх марафонӗ старт илнӗ. Ӑна тӑлӑх ачасене пулӑшу парас тӗллевпе ирттереҫҫӗ.

Хулара ҫак пилӗк кунра ача ҫурчӗсенчи тата интернатсенчи 3 пине яхӑн шӑпӑрланпа вокал тата актер ӑсталӑхӗ енӗпе ӑсталӑх класӗсем иртӗҫ. Вӗсене Евгения Лагуна юрӑҫ ертсе пырӗ.

Пӗтем тӗнчери тур темиҫе уйӑх каялла Италире старт илнӗ. Проектпа килӗшӳллӗн ыркӑмллӑх концерчӗсем темиҫе ҫӗршывра иртнӗ. Раҫҫейре вара вӑл чи пӗрремӗш Шупашкарта пулӗ.

Евгения Лагуна пӗтӗмпе Раҫҫейри 30 хулана ҫитсе курма тӗллевленнӗ. Раштав уйӑхӗн 5-мӗшӗнче Оперӑпа балет театрӗнче Евгения Лагунӑн гала-концерчӗ иртӗ. Шупашкарти тура тӗнчери паллӑ икӗ ҫӑлтӑр та килӗ: Америкӑри дирижер тата композитор Misha Segal, тата Автралири рок-юрӑҫ Rob Meister. Вӗсем Евгения Лагунӑпа пӗрле Оперӑпа балет театрӗн сцени ҫине тухӗҫ.

«Юрлакан ҫӑлтӑр» ыркӑмӑллӑх марафонӗ чӳкӗн 25, 27 тата 28-мӗшӗсенче 13 сехетре Чӑваш патшалӑх культурӑпа ӳнер институтӗнче пулӗ. Чӳкӗн 26-мӗшӗнче тата раштавӑн 3-мӗшӗнче вӑл Хусанкай ячӗллӗ культура керменӗнче иртӗ. Ун чухне те 13 сехетре пуҫланӗ.

Афганистанран Совет ҫарӗсене илсе тухнӑранпа 25 ҫул ҫитнине халалласа унта та кунта тӗрлӗ мероприяти иртет. Шӑмӑршӑра, ав, унти вӑрҫа хутшӑннисемпе тӗлпулу йӗркеленӗ.

Вӗсемпе курнӑҫма район администрацийӗн пуҫлӑхӗ В.П. Фадеев, Чӑваш Енӗн ҫар комиссариачӗн Патӑрьел тата Шӑмӑршӑ раойнӗсенчи пайӗн пуҫлӑхӗ П.Г. Васюков пынӑ.

Афганистанри вӑрҫа хутшӑннисене Афганистан ветеранӗсен Раҫҫейри союзӗн Тӗп Правленийӗ ҫирӗплетнипе пама йышӑннӑ юбилей медалӗпе чысланӑ. Наградӑна пирӗн ҫарсене асӑннӑ ҫӗршывран илсе тухнӑранпа чӗрӗк ӗмӗр ҫитнине халалланӑ.

Сӑнсем (5)

Кӑҫалхи 10 уйӑхра Чӑваш Енре 8154 ҫемье мӑшӑрланнӑ. Уйрӑлакансен йышӗ 4008-па танлашнӑ. Ку цифрӑсене республикӑн Юстици министерстви пӗлтерет.

1000 ҫын пуҫне уйрӑлассине кӑҫалхи 9 уйӑхпа илес тӗк пирӗн рсепублика Раҫҫейри регионсем хушшинче тӑххӑрмӗш вырӑн йышӑнать. Атӑлҫи федераци округӗнче уйрӑлассин коэффицентне тишкерсен, Тутарстанпа тата Мӑкшӑ Республикипе эпир тан пыратпӑр. Тепӗр майлӑ каласан, пӗчӗк — 3,9, Раҫҫейре ку цифра — 4,7.

ЗАГС органӗсем уйрӑлакансем хушшинче ыйтӑм ирттереҫҫӗ. Унта хутшӑннӑ 3124 ҫынран 4,2 проценчӗ ҫулталӑк та пурӑнман, ик ҫулпа утма тӗв тунӑ. Мӑшӑрланнӑ хыҫҫӑн малтанхи 5 ҫулта уйрӑлма тӗв тунисем — 32,5 процент. Уйрӑлакансенчен 27 проценчӗ ҫемьеллӗ пурнӑҫпа 5–10 ҫул пурӑннӑ, 28,3 проценчӗ — 10 ҫултан тытӑнса 25 ҫулччен, 8,2 проценчӗ чӗрӗк ӗмӗр пурӑннӑ хыҫҫӑн уйрӑлнӑ.

Паян, чӳкӗн 25-мӗшӗнче, «Вокзал — Vauxhall» проектпа килӗшӳллӗн Шупашкарти чукун ҫул вокзалӗнче Тольяттири этника мусӑкҫин Владимир Владимировӑн концерчӗ иртнӗ.

Юрӑҫ вокзалта кӗслепе бард юррисене шӑрантарнӑ. Чӑн та, концерта куракан сахал пулнӑ. Ахӑртнех, кун валли вӑхӑта тӗрӗс мар суйлнӑ — ун чухне вокзалта ҫын хӗвӗшмен. Ҫапах кашни юрра хапӑлласа, алӑ ҫупса кӗтсе илнӗ. Куракансен йышӗнче ачасем те пулнӑ.

«Выйду в поле с конем» юрра (сӑвви — А.Шагановӑн, композиторӗ — И.Матвиенко) куракансем те пӗрле юрланӑ. Юрӑ хыҫҫӑн юрӑ… Концерт сисӗнмесӗрех вӗҫленнӗ.

Тӗрӗссипе, «Вокзал — Vauxhall» проектпа килӗшӳллӗн иртекен концерт чылайӑшӗшӗн ҫӗнӗлӗх. Шупашкарсемшӗн те вӑл кӗтменлӗх, ҫӗнӗлӗх пулса тухнӑ.

Сӑмах май, Владимир Владимиров студент чухнех Евангелипе, Ашни-Йогӑпа кӑсӑкланнӑ, Алма-Атари мӑнастирьте пурӑннӑ, Индие Саи Бабе патне кайнӑ.

Паян Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗн виҫӗ комитет ларӑвӗ иртнӗ. Унта кӑҫалхи тата 2015–2016 ҫулсенчи республика хыснине тӳрлетӳ кӗртессине пӑхса тухнӑ. Чӑваш Енӗн тӗп финанс документне пӗрремӗш вулавпа чӳкӗн 18-мӗшӗнче йышӑннӑччӗ. Черетлӗ сессии чӳкӗн 27-мӗшӗнче иртмелле, унта бюджета иккӗмӗш вулавпа тишкермелле.

Хысна кӗртнӗ тӳрлетӳсен шутӗнче депутатсем патшалӑх сужащийӗсене ҫурт-йӗр туянма хыснаран субсиди парассине пӑрахӑҫлама сӗннӗ. Килес ҫул ҫав тӗллевпе малтанласа 35 миллион тенкӗ ытла уйӑрма пӑхнӑ. Пуҫарӑва комитетсен пайташӗсем ырласа йышӑннӑ. Перекетленӗ укҫана республикӑри ӗҫ ветеранӗсене тӳлеме яма пултарӗҫ. Сӑмах май каласан, вӑл ята тивӗҫес тесен хӗрарӑмсен 40 ҫул, арҫынсен 45 ҫул стажлӑ пулмалла. Халӗ ку вӑхӑта 2,5 ҫул таран чакарас шухӑшлӑ-мӗн.

Студент ҫулӗ — лекци, семинар тата тати-сыпписӗр экзаменпа зачет вӑхӑчӗ кӑна мар, вӑренӳ хыҫҫӑнхи хаваслӑ самант та, ҫӗнӗ паллашу та. Студентсен пурнӑҫӗн ҫав енӗшӗн Студентсен канашӗ яваплӑ.

Студенстен хӑй тытӑмлӑх органӗсен хушшинчи ушкӑнсем пӗр уйӑх ӗнтӗ студентсен «ылтӑн фончӗ» ята ҫӗнсе илессишӗн тупӑшнӑ. «Финала ҫитме ҫӑмӑл пулман», — тесе ҫирӗплетет республикӑн Вӗренӳ минситерстви. Конкурса хутшӑнакансем информаци карттисем, отчетcем, ҫулталӑклӑх плансем, тем тӗрлӗ ролик хатӗрленӗ. «КВЕСТ» шырав вӑййин тӗрӗслевне те тухма тивнӗ. Кунта диктант тӗрӗс ҫырнинчен тытӑнса Студенстен канашӗн эмблеми таранах хатӗрлеме тивнӗ.

«Студканаш — ӑнӑҫу картлашки» ятпа чи лайӑх видеоролик хатӗрленӗ тесе И.И. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетне палӑртнӑ. Чӑваш патшалӑх культурӑпа искусство институчӗ «КВЕСТ» тӗрӗслеве пиллӗклӗх тухнӑ. Тӳрен ятарлӑ парнипе И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университетӗнчи ҫамрӑксене хавхалантарнӑ. 2014 ҫулхи чи лайӑх Студканаш вара — Автоҫул-йӗр институчӗн Атӑлҫи филиалӗн ушкӑнӗ.

Чӑваш Енӗн Наци телекуравӗ сарӑлса пырать тесе пӗлтерет Чӑваш Енӗн Информаци политикипе массӑллӑ коммуникаци хатӗрӗсен министерстви.

Нумаях пулмасть карас ҫыхӑнӑвӗн компанийӗсенчен пӗри асӑннӑ телеканала тӗнче телӗнчи хӑйӗн каналӗсене уйӑрса панӑ. Ҫапла вара программӑсене пӑхма май килӗ. Хальлӗхе сигнал республикӑри виҫӗ хулана — Ҫӗмӗрлене, Канаша тата Етӗрнене — ҫитет. Республкиӑри хыпарсене ҫывӑх вӑхӑтра Улатӑр хулинче пурӑанакансем те курайӗҫ. Ҫулталӑк вӗҫлениччен телеканала Вӑрнарпа Йӗпреҫ поселокӗсенче трансляцилеме тытӑнӗҫ.

Паянхи куна Чӑваш Енӗн Наци телекуравӗ Шупашкар, Ҫӗнӗ Шупашкар, Ҫӗрпӳ, Куславкка, Сӗнтӗрвӑрри хулисене, Кӳкеҫ, Опытнӑй, Тӗрлемес поселокӗсене ҫитет. НТРКн сайчӗ ҫинче онлайн-меслетпе пӑхма пулать.

Тренкассинчи шкул историйӗн пӳлӗмӗнче

Чӳкӗн 22-мӗшӗнче Шупашкар районӗнчи Тренккассинчи шкул чӗрӗк ӗмӗрхи юбилей паллӑ тунӑ. Вӗренӳ учрежденийӗн коллективне саламлама республикӑн Министрсен Кабинечӗн Председателӗн ҫумӗ — Чӑваш Енӗн информаци политикин министрӗ Александр Иванов пырса ҫитнӗ.

Республика шайӗнчи пуҫлӑх Чӑваш Енӗн Элтеперӗн, Михаил Игнатьевӑн, саламӗпе пырса ҫитнине пӗлтернӗ. Шкул коллективне Михаил Васильевич ырми тӑрӑшнӑшӑн тата тӑван кӗтесе юратнӑшӑн саламланӑ иккен. Пичет министрӗ вара шкул Шупашкар районӗнчи тата республикӑри чи лайӑх вӗренӳ учрежденийӗсенчен пӗри ахальтен пулманнине палӑртнӑ. Унта ӑс пухакансем район тата республика шайӗнчи конкурссенче вӗҫӗмех ҫӗнтереҫҫӗ иккен.

Александр Иванов шкул столовӑйӗ валли оборудовании туянма сертификат панӑ. Икӗ ҫынна — вырӑс чӗлхипе литературине вӗрентекен С.А. Григорьевана тата пуҫламӑш классен учительне С.И. Григорьевана ЧР Вӗренӳ министерствин грамотисемпе чысланӑ.

Паллӑ куна халаласа шкулта вӗренӳ учрежденийӗн историне халалланӑ пӳлӗм уҫнӑ.

Сӑнсем (19)

Елена Репина

Тӗмен облаҫӗнчи чи чипер те сӑпайлӑ, ӗҫчен те пултарулӑ, илемлӗ те яштака пӳллӗ, илӗртӳллӗ хӗр-пикесем Тӗменри наци культурисен «Строитель» керменӗн пысӑк сцени ҫинече «Чӑваш пики — 2014» ята ҫӗнсе илессишӗн тупӑшнӑ. Ҫакӑн пирки ЧНК Мӑн Канаш пайташӗ Ирина Удалова пӗлтерет.

Асӑннӑ конкурс Тӗмен ҫӗрӗ ҫинче саккӑрмӗш хут иртет иккен. Кӗҫалхине Тӗмен, Нефтеюганск, Сургут хулисенчи чӑваш пикисем хутшӑннӑ.

Пикесене Чӑваш наци конгресӗн Мӑн Канаш членӗсем В.А. Васильев , И.В. Удалова саламланӑ.

Чӑваш хӗрӗсен пултараслӑхне 6 конкурсра тӗрӗсленӗ: портфолиона хак панӑ, хӑйсемпе паллаштарнине, чӑваш тумӗпе дефиле кӑтартнине, интеллектуаллӑ ӑмӑртура, килти ӗҫшӗн, пултарулӑх конкурсӗшӗн.

«Хитре пулни ҫеҫ мар, чунпа пуян тата общество ӗҫӗнче хастар пулмалла», — тет иккен «Тӑван» чӑвашсен ассоциацийӗн президенчӗ И.Н. Маслова.

Тӑван чӗлхене тата авалтан килекен йӑла–йӗркене пӗлнине тӗпе хурнӑ. Анна Хрисанова «Сӑпайлӑ пике», Марина Роколь «Яштака пике», Татьяна Николаева «Вице чӑваш пики», Мария Захарова «Ҫепӗҫ пике», Васелина Жигулева «Кӗмӗл сасӑ», Крестина Васильева «Куракансем кӑмӑлланӑ пике» ята тивӗҫнӗ.

Малалла...