Электронлă вулавăш

Çĕр иртрĕ. Тул çутипе йывăр сумка йăтнă Сухви чи малтан çула тухнă автобуса кĕрсе ларчĕ. Вăл Умрай патне больницăна каять. Хăй шав мăкăртатать. Пушака фельдшера инкекрен тĕрĕс-тĕкел çăлăнса тухма Турăран пулăшу ыйтать.

 

* * *

Эхтюкăн ăшĕ çунать. Пĕтĕм ĕмĕчĕ татăлчĕ. Ара, авланасси пулмасть. Ним тума пĕлмен енне Карачăм Юманов патне пырса кĕчĕ.

— Мĕн пит шурса кайнă эсĕ? Чирлемен пулĕ те?

— Хуйхă-суйхă тыллать.

— Мĕн пулнă?

— Илтмен-и вара эсĕ? Пушака фельдшер аварие лекнĕ. Пĕтĕм шăмми-шаккине çĕмĕрнĕ тет.

— Ай-ай.

— Халĕ вăл мана уксах-чăлахскер кирлĕ мар. Сана паратăп ăна.

— Ха, ман мĕн тăвас алăсăр-урасăр арăмпа? Тупăнĕ-ха тĕрĕс-тĕкел хĕрех.

— Манăн запасра Машук пур-ха.

— Кая юлмарăн-ши?

— Мĕн каласшăн эсĕ?

— Тен, вăл качча кайнă. Хĕр упраçа шанма çук.

— Кама кирлĕ вăл, çылăхлăскер? — Эхтюк çапла каласа çара кайиччен Машук хăйне парăннине пĕлтерчĕ ĕнтĕ.

— Эх, Эхтюк, илтмен-и вара эсĕ: шăтăклă шăрçа çĕрте выртмасть тенĕ ваттисем.

Эхтюк пуçĕнче Машук пирки шухăш çиппи çăмхаланчĕ те çăмхаланчĕ. Текех пăлханнă тинĕс хĕрринче ырă çанталăк кĕтнинчен усси çуккине ăнланчĕ. Вара тухса вĕçтерчĕ хулана. Вăл пĕлет Машук пурăнакан общежитие мĕнле çитмеллине.

— Машук килтех-и? — ыйтрĕ вăл хĕрсенчен.

— Хваттере куçса кайрĕ, — терĕ пĕри. Анчах ыттисем темшĕн ихĕлтетсе кулчĕç.

Эхтюк ăна-кăна ăша илмерĕ. Хĕр упраç тени кукăр патак курсан та каçса кайсах кулать теççĕ. Тупрĕ вара хăйне кирлĕ хваттере. Телее, алăка Машук хăй уçрĕ.

— Чунăм, эсĕ-и? Кил чуптăвам, — аллисене сарчĕ Эхтюк.

— Мĕн ятпа? — куçне чарсах пăрахрĕ Машук.

— Атя пуçтарăн, киле каятпăр. Мантăн-и эпир çара каяс умĕн мĕн калаçса татăлнине? Туй тумалла.

— Эпĕ туй кĕрлеттернĕ ĕнтĕ.

— Пĕччен кам туй тутăр?

— Мĕншĕн пĕччен? Эпĕ качча кайнă.

Çак самантра пӳлĕм алăкĕ уçăлчĕ те Машук çумне пĕр шакла пуçлă арçын пырса тăчĕ. Вăл ăна пысăк шаль тутăрпа витрĕ. Вара ыйтрĕ:

— Ку юлташ кама шырать?

— Çухатнă телейне, — терĕ Машук. Вара иккĕшĕ те пӳлĕме кĕрсе çухалчĕç.

Эхтюк хупăннă алăк умĕнче тăрса юлчĕ. Паллă, унăн арăмĕ пулмалли хĕр урăххине качча кайнă. Урама тухрĕ. Ăçта каймалла? Урасем больница еннелле утрĕç. Ăшра тахши Умрая кĕрсе курма хĕтĕртет. Çитрĕ. Хапха умĕнче чарăнчĕ. «Кĕрес мар, — терĕ вăл хăйне хăй: — Аманиччен эпĕ ăна арăм тума тилмĕртĕм. Халĕ вăл, уксах-чăлахскер, хăй пырса ларĕ, тĕксен те кăларса яраймăн». Çак шухăш ăна тĕллеврен пăрчĕ. «Эй! — терĕ вăл алне сулса, — пĕр кут та пĕр пуç теççĕ халăхра, кирек ăçта кайсан та пĕтместĕп».

Автовокзала çитрĕ. Кĕрсе ларчĕ Эхтюк автобуса. Вăл часах тапранчĕ. Çук, тăван яла илсе çитерекен юппе кĕмерĕ, пачах урăх çулпа чупрĕ.

 

12

Тин çеç хĕвел тухса сарăлчĕ. Ĕçчен халăх паçăрах ура çинче. Ав ял çумне Шупашкар хулинчен тухнă автобус килсе чарăнчĕ. Анса юлакансем тухрĕç.

Çак йышран пĕр мăшăр ялалла мар, тӳрех çăва еннелле утрĕ.

— Телейлĕскерсем, — терĕ пĕри сасăпах вĕсем çине куç ывăтса. — Иккĕшне те пăхса ытармалла мар. Тупата, пĕри теприншĕн çуралса ӳснĕ.

— Кам пирки сăмах ваклан çак эсĕ? — кăсăкланчĕ юнашарти çын.

— Ав ара, — пуçне селтрĕ, — Умрайпа Аксар пирки. Паян вĕсем çырăнаççĕ.

— Чăнах-и? — чăр пăхрĕ йăл-йăл кулкаласа пĕр çамрăк хĕр пĕрчи. — Ман ура тупанĕ мĕн иртенпех кĕçĕтет тетĕп? Ташласса эппин.

Пурте ялалла кĕшĕлтетрĕç. Масар еннелле утакансем мĕнпурĕ те иккĕн çеç.

— Канăçсăр кĕтет пулĕ-ха пире анне, — тет Аксар. — Сана, Умрай, питĕ юрататчĕ вăл.

— Эпĕ ăна туйнă, — тет Умрай.

— Ывăлăм, эсĕ Умрая качча илсен тĕнчере чи телейлисенчен пĕри пулăн. Кăмăлĕ ылтăн унăн тетчĕ ялан.

Масар çине кĕчĕç. Ав вилтăпри, вĕтĕ йывăçсемлĕ карта ăшĕнче. Пĕчĕк хапхи те пур. Уçса кĕчĕç. Килсен-тусан ларма сĕтел те, сак та ăсталанă Аксар.

Сĕтел çине чечек çыххи, апат-çимĕç кăларса хучĕç.

— Анне, эпир килтĕмĕр, — терĕ Аксар. — Сана ырă хыпар пĕлтерме васкатăп. Паян эпĕ авланатăп. Эсĕ юратнă хĕре — Умрая качча илетĕп. Иксĕмĕр те вĕренетпĕр.

— Анне, сана çапла чĕнме ирĕк пар, — терĕ Умрай, — хамăн аннем те, пире ăнăçлă вĕренме, телейлĕ çемье çавăрма пил парăр.

Аксар чăп! чуптуса илчĕ Умрая.

Чи малтанхи хут Аксар чуптуни асне килчĕ те, Умрай çурăмĕ тăрăх шăши йăпăртатса чупса хăпарнăнах туйрĕ.

...Авари хыççăн ăна болъницăна илсе кайрĕç. Хуçăлнă шăмăсем пур çав. Асап пуçланнă пирвайхи кунах ун патне больницăна Аксар пырса кĕчĕ. Тутаранах хыттăн чуптурĕ те каларĕ: «Умрай, эпĕ сана чунтан юрататăп». Кучченеçĕ мĕнле тутлă йышши! Хăмла çырли — тин татнă тейĕн. Холодильникре çапла упранать иккен. Пĕр кун сиктермесĕр çӳрерĕ вăл. Унăн юратăвĕ чуна ăшăтрĕ, вăй пачĕ, савăнăç кӳчĕ. Сухви ун патне пыра-пыра кайни те, ял-йыш кучченеçĕ те сурана хăвăртрах ирттерме хăват пачĕ. Эхтюк пырасса кĕтмен мар, анчах кăлăхах пулчĕ, Карачăм Юманов та пырса курăнмарĕ.

Аксар ăна болницăран тӳрех килне илсе пырасшăнччĕ.

Умрай килĕшмерĕ. «Алăран патака пăрахмасăр килĕшместĕп», — терĕ вăл. Унтан Аксарăн инкек сиксе тухрĕ: амăшĕ вилчĕ. Кĕтни нихăçан та часах пулмасть çав...

Çăва хапхинчен тухрĕç. Яла кĕрсен, урам тăрăх утнă чух, курах кайрĕ Умрай: пĕр пӳртĕн чӳречисене хăмапа урлă-пирлĕ çапнă. Чĕри ун яш чиксе илчĕ. Ку Эхтюк пӳрчĕ-иç. Хуçи, эппин, килте çук.

Умрай малашне пурăнас киле мар, Сухви патне кĕрсе юлчĕ. Каярахпа ăна пулас упăшки, Аксар ĕнтĕ, килсе илмелле.

Качча каяссин, авланассин хăйĕн йăли-йĕрки пур. Палăртнă вăхăтра Аксар тăрантас кӳлнĕ мăшăр лашапа çитрĕ. Кайрĕç вара çырăнма. Сухвипе ывăлĕ çеç мар, кӳршĕри яш-кĕрĕм те пĕрле пычĕ.

Саккунлă ĕçсем кирлĕ çĕрте вĕçленчĕç. Çуралчĕ çĕнĕ çемье.

Çĕнĕ çынна лартнă тăрантаслă пар лаша хапха умне çитсе чарăнчĕ. Аксар çĕклерĕ те Умрая кавир сарнă крыльца картлашкисем тăрăх хăпарчĕ...

Тӳпере уйăх пĕлĕт татăкĕсем айĕн йăр-р шуса тухрĕ. Путех, кĕвентеллĕ пике çĕнĕ мăшăра телей сунать.

Купăс пуçларĕ кĕввине. Кам тӳстĕр тĕк тăма?! Ян та ян кайрĕ юрă таврана:

 

Тавай, тантăш, туй тăвас,

Тавай, тантăш, туй тăвас...

Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... » —

Хаклав:

Шухăшĕ: --...вăйсăр...мухтамаллах   мар...вăйлă
Чĕлхе илемлĕхĕ: --...илемсĕр...чаплах   мар...илемлĕ
Содержанийĕ: --...ăшах...вăтам...тарăн