Çул хуçи
— Николай Сергеевич, Валентина! Сирĕн каçару ыйтмалла мар, эсир кая юлман. Эпир малтан ятарласа çак паттăра чыслас тесе çитрĕмĕр, — терĕ командир Микулай çине савăнăçлăн пăхса.
Хĕрарăмсем юнашар ларчĕç. Пурте ларсан, командир черккесене «Господа офицеры» ятлă эрехпе тултарчĕ, ун хыççăн тăрса сăмах илчĕ.
— Паян Василий Миронович Мускавран ырă хыпар илсе килчĕ, — пуçларĕ Сергей Прокопьевич хăна çине пăхса. — Президент указĕпе Николай Сергеевича çул-йĕр хăрушăсăрлăх пайĕнче паттăр ĕçсем тунăшăн орден пама тивĕçлĕ пулни çинчен каланă. Орден указне те орденне совещанинче Василий Миронович вуласа парса наградăлать. Çавна шута илсе çак пысăк уява палăртас терĕмĕр. Эпĕ вара хамăн приказпа çак конверта парас терĕм, — командир Микулая пĕр конверт тыттарать. — Ку конверта килте кăна уçмалла. Сĕтелти апат-çимĕçшĕн тӳленĕ. Микулай, Валентина! Питĕ пысăк тав сире! Тост паттăр Микулайшăн.
Милици капитанĕ мĕне-мĕне, хăйне орден парассине кĕтмен. Вăл пĕрре хĕрелсе, тепре шуралса кайрĕ. Темскер каласшăн пулчĕ. Вара ним калама аптранипе мăшăрĕ çине йăл кулса пăхрĕ те тăрса тĕппипе эрехе ярăнтарчĕ. Валентина та çакăн пек савăнăçа тĕппипе ĕçсе палăртрĕ. Хăйĕн вăтăр виçĕ çулти ĕмĕрĕнче пĕрремĕш симĕс эреке тĕппипе ĕçни пулчĕ.
Микулай иккĕмĕш черкке ĕçнĕ хыççăн хăй сисмесĕрех шухăша кайрĕ. Ордена нимсĕр-мĕнсĕр памаççĕ. Милици капитанĕ пĕр кăшкăруллă преступлни çинчен аса илчĕ. Пысăк патшалăх парнине те çак сăлтавпа панине вăл пĕлет. Куç умне сакăр уйăх каяллахи преступленине мĕнле уçни тухрĕ.
Кăрлач уйăхĕн пуçламăшĕнче Рафаель ятлă çын тăванĕсем патне пуçтарăнать. Инçете каймалла. Юнашар республикăна, Тутарстана, Аксу районне. Арăмĕпе, Рамиляпа, сыв пуллашнă хыççăн гаражран хăйĕн «Жигулине» хăваласа тухать. Тепĕр хут «Новоюжнăй» районне хăваттерне таврăнать. Паспорта киле хăварнă иккен. Тепĕр хут савнă мăшăрĕпе сыв пуллашать те çула тухать.
Тепĕр эрнерен Фахрутдинова Рамиля гражданка милицине упăшки машинăпа пĕр эрне каялла çухални çинчен пĕлтерет.
Икĕ уйăх хушши патшалăх çул-йĕр хăрушăсăрлăх ĕçченĕсем нимĕнле çĕнĕ утăмсем те тума пултараймаççĕ. Пĕр йĕр те çук.
Икĕ çамрăк милици сержанчĕ ĕç хыççăн çĕрлехи бара кĕреççĕ. Паллах кăштах ĕçкеленĕ. Вĕсем патне пĕр çамрăк арçын çыпçăнать. Виçĕ çамрăк каччă татах ĕçеççĕ. Çыпăçнă арçын вăл кун следственый изолятортан тухнă иккен. Хытă ĕçнĕ хыççăн çак çын икĕ милиционера шăппăн: «Куратăп эсир ментсем мар, сире пĕр тĕлĕнмелле истори каласа паратăп,» — тет. — Никама та каламалла мар.
Милици сержанчĕсем те, ӳсĕрскерсем, пĕр-пĕрне ылталаса ним çинчен шутламасăр итлесе лараççĕ.
Изоляторта ларнă чухне ун патне тепĕр çын ыйтупа пырать. Икĕ уйăх каялла çак çын машинăна вăрласа хăй гаражне лартнă иккен. Халĕ ларакан çын машинăна сутасшăн. Сутасшăн та мар, парнелесшĕн. Ахалĕн милици унăн йĕрĕ çине тухма пултарать. Изоляторта ларнă чухне тупсан, тепĕр статья хушма пултараççĕ. Çавна шута илсе унăн машинăна хăвăрттăн детальсем çине пайласа сутмалла. Мĕн сутнă укçи унăн пулать. « Телей пурах çав манăн. Мĕнле милицине пĕлтермелле мар сутмалла-ши» — пĕтерчĕ калаканни. « Мĕнле те пулин сутан»,-хуравлаççĕ итлекеннисем.
Ӳсĕр çын каланине ĕненме юрать-и? Ăçта мĕн каланă çавăнтах юлнă.
Тем тĕрлĕ пулман япаласем çинчен калакансем сахал-и? Çĕрĕпе «каннă» хыççăн виçĕ çамрăк килĕсене саланаççĕ.
Тепĕр кун ирхине икĕ милици сержанчĕ çак калаçăва аса илеççĕ. Калаканни мĕн ятлине те, ăçта гаражĕ ларнине те ас тумаççĕ. Çамрăк çын гаражĕ «Новоюжнăй» районĕнче пулнине кăна пĕлеççĕ. Темиçе минут шухăшланă хыççăн , милиционерсем хăйсен начальникне мĕнле пулсан та пĕлтерме килĕшрĕç.
Çак информацие илтнĕ хыççăн милици капитанĕ Абрамов хăйĕн ушкăнĕпе икĕ уйăха яхăн засадăра гаражсем умĕнче тăчĕ, пĕр канмасăр, черетпе, пĕр минут та куç хупмасăр. Мĕнле чăтăмлăх çитрĕ!?
Ака уйăхĕ пĕтмĕшĕсенче пĕр сакăр сехетсенче бар залĕнче пулнă çын мар, хуçи, гараж çывăхĕнче курăнать. Пĕччен мар, иккĕн. Мĕн тумалла? Милици капитанĕ Абрамов оперативнăй группăна чĕнсе илет. Çав самантра машина вăрласа хăвалакан çын мĕн тунине куç илмесĕр пăхаççĕ. Преступлени тăваканни гаража уçать. Ăшĕнче машинине чĕртет те урама илсе тухать. Васкамасăр юлташĕпе машинипе аппаланаççĕ. Оперативлă ушкăн çитсен, çак çынсене тытма тăраççĕ. «Хуçине» тытма пултараççĕ, юлташĕ тарма ĕлкĕрет.
Машина «хуçине» тытнă хыççăн, паллах, допрос тумалла. Камăн машини? Хăш вăхăтра вăрласа хăваланă, машинăн чăн хуçи ăçта? Тата ыттисем те. Вăрлаканни пĕлмĕше перет, машинине çырма хĕрринче тупни çинчен калать, урăх нимĕн те пĕлместĕп, тет. Мĕн тумалла? Машинине тупни сахал. Ăçта чăн хуçи?
Пĕр милици сотрудникĕ суйнине чăтаймасăр çак преступника юпа çумне çыхса хурать. Ун тавралла бензин сапать те шăрпăк чĕртсе бензинлă вырăна çунакан шăрпăка пăрахать. Çунакан ăшши преступник патне çитме пуçлать. Курать милици çыннисем саккунпа ĕçлемеççĕ, çунтарса яма та пултараççĕ вĕт-ха. Преступник кăшкăрма пуçлать, мĕнле машинăна чăн вăрланине калама сăмах парать, хуçине тепĕр юлташĕпе пĕрле пăвса вĕлерни çинчен каласа парать, вилли ăçта выртнине кăтартма килĕшет.
Чăннипех çак «çунма» пуçланă преступник çулăмран тухсан гаражран пĕр хĕрĕх метрта пĕр метра яхăн çĕр чавса вилнĕ машинă хуçине туртса кăларать. Ун хыççăн преступник хăваттерне каяççĕ. Кĕнĕ кĕменех вилнĕ çынăн вешăлкăра çакăнса тăракан пальтоне кураççĕ. Апла пулсан преступник изоляторта пулнă чухне арăмне темле майпа вилле пытарас пирки калама пултарнă . Арăмĕ милицине систермесĕр пытарма пултарнă. Кун пекки пулма пултарать, милиционерсем ар çына сыхланă вĕт-ха, хĕр арăма мар.
— Микулай, Микулай, — аллинчен кăштах чĕпĕтсе шухăшран вăратрĕ Валентина хăйĕн упăшкине. — Сана вун пиллĕк минута яхăн тост каласса кĕтетпĕр.
Николай Сергеевич хăйне анчах ыйăхран вăраннă пек туйрĕ. Чăннипех хăйĕн шухăшĕсемпе нумай кĕттернĕ иккен. Вăл лараканнисенчен каçару ыйтрĕ те: «Манăн пĕр пĕчĕк тост кăна. Манăн милиционерсене ĕçсĕр тăратса хăварас килет».
Тоста пурте ăнланчĕç. Чăннипех çĕр шывра преступниксем вуçех пулмасан мĕнле лайăх пулнă пулĕччĕ.
Киле таврăннă чух, командир капитана мăшăрĕпе хăйĕн служба машинипе ăсатрĕ, Валентина никамран вăтанмасăр мăшăрне хыттăн чуп турĕ. Киле çитсен, çемйе сĕтел хушшине ларчĕ.
Çав самантра телефон сас пачĕ. Пурте шăпланса пластмас купи çине тарăхса пăхрĕç. «Пĕрле савăнма памаççĕ», — шухăшларĕ Валентина. Микулай васкамасăр телефон кĕпçине çĕклерĕ те:”Итлетĕп”, — терĕ.
— Микулай, каçар кансĕрленĕшĕн. Саламламасăр чăтаймарăм. Манăн ушкăн сана пысăк наградăпа саламлать. Валентинăран çак вăхăтра шăнкăравланăшăн каçару ыйтатăп, — илтрĕ Микулай Макçăм сассине.
— Тавта пуç, Макçăм, — илтрĕç мăшăрĕпе ачисем Микулай кампа калаçнине. Чунĕсем лăпланчĕç мăнтарăнсен. — Йывăрлăхсем çук-и? — чăтаймарĕ ыйтмасăр милици капитанĕ.
— Милици капитанĕ, юлташ! Çирĕм икĕ сехетре Кадыков урамĕнче пĕр çамрăк çынна машинă çаратма тытăннă вăхăтра чартăмăр. Шельмăна аптечкăпа автомагнитола кирлĕ пулнă, — Микулая ăнланса пĕтĕм устав формипе пĕлтерчĕ унăн юлташĕ, милици капитанĕ Куприянов Максим Петрович.
Абрамов тепĕр хут тав туса трубкине вырăна хучĕ те сĕтел хушшине ларчĕ. Çемйен кăмăлĕ вуçех те пăсăлмарĕ.
— Коля, эсĕ ху камне пĕлетĕн-и? — çепĕççĕн ыйтрĕ мăшăрĕнчен ачисем умĕнче Валентина.
— Кам-ши эпĕ? — тинкерчĕ арăмĕ çине Микулай.
— Çул хуçи! Урăх нимĕн те каламастăп, — куçран пăхса каларĕ Валя.
— Çул хуçи?! Ха-ха-ха! Мана ку сăмахсем питĕ кăмăла кайрĕç. Тавта- пуçах сана çак сăмахсемшĕн, — питĕ кăмăллăн кулса ячĕ упăшки ăна ыталаса.
Ачисем ашшĕпе амăшĕ выляса калаçнине курса нимех те ăнланмарĕç. Амăшĕ пысăк событие тӳрех ачисене пĕлтермннине аса илсе савăнăçлăн кăшкăрса тенĕ пекех:» Аçуна орденпа наградăланă. Вăл пирĕн паттăр,» — терĕ.
Икĕ ывăлĕ те ашшĕне ыталаса илчĕç.
Шухăшсем
Прочитал от и до...
Your website, chuvash...
What if your website chuvash...
Your website, chuvash...
Elegir el mejor financiamiento inmediato...
Are you making the most of the potential...
What if your website chuvash...
Чăн чăнах та, сатира туйăмĕ Л...
Чăн чăнах та, сатира туйăмĕ Л...
Your website, chuvash...