Юнтарнă пĕлĕт
— Калăр-ха, пирĕн йăхра юн чирĕпе чирлесе вилнисем пур-и?
— Пулман унашкал инкек, — терĕ ашшĕ.
— Манăн атте-анне те ватăлса çĕре кĕнĕ, — сăмах хушрĕ амăшĕ те.
— Шĕкĕр Турра! — савăннипе Янаш ача-пăча пек çат-çат алă çупса илчĕ. — Хама çĕнĕрен çуралнăнах туйрăм.
Анчах ашшĕне пĕçертсе пăрахрĕ. Ăна приютри калаçу асне килчĕ.
— ...Ку ача тăлăхскер-и? — ыйтнăччĕ вăл тухтăртан.
— Ашшĕ такам, паллă мар. Анчах амăшĕ юн ракĕпе чирлесе вилнĕ.
— Ракĕ ачине куçмĕ-и?
— Пăшăрханма кирлĕ мар. Ачине çуратсан тин халсăрланнă амăшĕ.
Антунпа Натали тухтăр сăмахне ĕненсе Янаша усрава илнĕ. Ача чиперех ӳсрĕ. Пĕр хут та чирлемен. Приютри çав калаçăва халĕ Янаша каласа памалла мар-ши? Анчах чуна уçса пама тепĕр сăлтав чăрмантарать. Ара, вăл ку тарана çитсе те хăйне ача çуртĕнчен усрава илнине пĕлмест. Каламан. Ют çынсем ăна-кăна пĕлмеççĕ. Янаша приютран илсе тухнă кунах урăх хулана пурăнма куçнă. Халĕ çак икĕ çĕнĕ хыпара пĕлтерсен чĕри çурăлмĕ-ши? Шарлас мар терĕ вара. Арăмĕ ăна куçран пăхсах ăнланчĕ. Ашшĕ пĕр авăк чĕнмесĕр тăхтанă хыççăн ыйтрĕ:
— Мĕн тума кирлĕ пулчĕ сана йăхра юн чирĕпе асапланса вилнисем çинчен пĕлни?
— Тухтăр хушрĕ. Вăл тем иккĕленет пуль-и? Кăкăр çинче мăкăль ман. Шерпике йĕрсех аптратнипе кайнăччĕ те больницăна...
— И-и, ара, çу парĕ пулĕ, — хутшăнчĕ Натали те калаçăва. — Сывлăхшăн сиенлĕ мар.
— Эпĕ те çапла шухăшлатăп, — килĕшет Янаш. — Тухтăр тени ялан тем шырать çынра. Тек ура ярса пусмастăп ун патне.
— Чим-ха, ывăлăм, апла юрамĕ, — терĕ ашшĕ. — Тухтăр патне кайма сĕнетĕп сана киле çитсенех.
Шăкăл-шăкăл калаçу нумая тăсăлчĕ.
Икĕ кун хăналанчĕ Янаш. Хаваслă кăмăлпа уйрăлчĕ вăл. Анчах та ашшĕпе амăшĕн ăшне шĕл кăвар сапса хăварнине ăнланмарĕ.
— Антун, тĕрĕссине уçса памасăр тĕрĕс турăмăр-ши? — кулянать Натали.
— Темле çав, — ассăн сывлать упăшки. — Вăхăтсăр пĕлни ырă тумĕ терĕм. Ăçтан тӳсĕ чĕре пĕр харăс икĕ кĕтмен хыпара?
— Амăшĕ пекех вилĕ-ши вара пирĕн ылтăнран та хаклă, юратнă ывăлăмăр? Ах, Турă сыхлатăрах, — ĕсеклесе йĕрсе ячĕ Натали. — Юратса пăхса ӳстертĕмĕр. Хăй те пире ырă кăмăлĕпе ăшăтса пурăнчĕ. Турă çырлах, юнĕ тасалтăрах.
Апла-капла пулса тухсан асламăшĕ йĕкĕрешсене пурăнма хăйсем патне илсе килесшĕн. Ивăна амăшĕ хăйĕнчен уйăрмĕ. Тен, Укапа Энтие те хăй ӳстерсе çын тăвасшăн çине тăрĕ.
— Эсĕ, карчăкăм, ытлашши мала каятăн, — терĕ ăна старикки. — Янашăн чăнах та юнĕ пăсăлнă пулсан сыватĕç те. Ара халь рак чирне парăнтараççĕ тесе çыраççĕ.
— Турра кĕлтăватăп. Ах, сывалтăрччĕ, — Натали асанне сăхсăхса илчĕ.
Янаш автобусран тухнă чух хĕвел анманччĕ-ха. Куртăм ĕнтĕ эсĕ киле çитнине тенĕн вăл лупас пек мăн пĕлĕт айне самант кĕрсе пытанчĕ. Çук, тек тухмрĕ вăл, канать ăхăр. Ашшĕ-амăшĕ патĕнчен киле таврăнакан Паланов пекех ĕшеннĕ-тĕр: ара, яра кун çĕр çине çутă уçласа тăнă-çке-ха.
Алăка арăмĕ уçрĕ. Вăл килте пĕчченех.
— Мĕнле кайса килтĕн, ăмăрт кайăкăм? — терĕ Шерпике упăшкине ыталаса чуптунă май.
— Аванах. Аттепе анне сывах пурăнаççĕ, — пуплерĕ Янаш. — Сана питĕ пысăк салам калама хушрĕç. Пире пурсăмăра та хăнана пырасса кĕтеççĕ.
— Кайăпăр-ха. Хăйсен килесчĕ пĕрер, — тет Шерпике упăшкине хывăнма пулăшса.
— Халĕ хĕл сивви хăратать вĕсене.
Çул кирĕкне çуса тасатнă тĕлелле ачисем таврăнчĕç катокран. Виççĕшĕ те шавлăн ашшĕне ыталарĕç. Янаш кашнинех пуç тӳпинчен чуптуса тухрĕ.
— Амăшĕ, кала-ха, эпĕ çук чух ку яш-кĕрĕм иртĕхмерĕ-и? — тĕпчет Янаш.
— Пирĕн ачасем сăпайлине хăвах пĕлетĕн, — йăл-йăл кулкаларĕ Шерпике. — Сансăр питĕ тунсăхларĕç вара. Шкултан «пиллĕк» паллăсем илсе килчĕç.
— Эппин, асламăшĕпе аслашшĕ парнине тивĕçлĕ, — терĕ те ашшĕ чăматанне уçрĕ. Ачисем куç илмесĕр тинкереççĕ, ара, парнене курасшăн мар-и.
Чи малтан хĕрлĕ свитер туртса кăларчĕ.
— Ива, ку — сана. Тыт, — терĕ ашшĕ. Ача çийĕнчех парнене тăхăнма тытăнчĕ.
— Ку, çутă кăвакки, Энтие килĕшмелле. Ме! — ывăтрĕ ăна ача хулпуççийĕ çинелле. Лешĕ ăна яп! ярса тытрĕ те айккинелле пăрăнчĕ.
Ука тӳсĕмсĕррĕн тăпăртатса тăрать. Парне илме халĕ ĕнтĕ ун черет. Акă ашшĕ юр пек шурă свитер кăларчĕ.
— Ку хамăрăн пĕртен-пĕр пикемĕре, — пуплерĕ ашшĕ. — Тăхăнсам.
— Тавтапуç, аттем, — çапла пулчĕ хĕр пĕрчин сăмахĕ. Укана свитер тăхăнма амăшĕ пулăшрĕ.
— Хĕрĕм, — терĕ вăл, — ан варала, тирпейлĕ пул.
Çамрăк яш-кĕрĕм тĕкĕр умĕнче тĕпĕртетнĕ вăхăтра ас-
лисем диван çине ларчĕç.
— Мĕн терĕç аçупа-аннӳ? — пĕлесшĕн çунать Шерпике.
— Пирĕн йăхра юн чирĕпе аптраса вилнисем çук, — мăнаçлăн пĕлтерчĕ Янаш. — Хăйсем сып-сывах.
— Мăкăль мĕнле?
— Ларать хăй вырăнĕнчех. Çу парĕ пулĕ терĕ анне. Тухтăр патне каймастăп, — пуплерĕ Янаш. — Вăл мана онкологи пульницине ярасшăнччĕ. Унта хама, тасаскере, рак ерĕ. Юлашки вăхăтра рак ерекен чир тесе те калаçаççĕ.
— Хăрама юрамасть, шикленекене чăнах та чир çыпăçать тет.
— Анчах та чирлĕ çынпа юнашар выртас килмест. Янаш хăйне сывă çын ретне тăратрĕ. Сăлтавĕ пур: йăх — таса. Ашшĕ-амăшĕ çапла каланă. ГЭСри ĕçĕ те ăна сӳрĕкленме памасть. Шыв çулне уçма хатĕрленеççĕ.
Ĕç нумай. Шыв пӳлмелли хатĕрсене, дебаркадера та юсамалла, çĕнетмелле. Йывăçне те чутлама, тимĕрне те хăйрама, çунакан вутра хĕртме тивет, тата ытти те — пин тĕрлĕ ĕç. Тупата, çаксем ĕçлекенсене тинкелентереççĕ. Çуркунне ГЭС çыннине канма памасть.
Анчах Паланов Янаш ĕçре халтан кайма пуçларĕ, ураран урине аран ирттерет. Вăл туя тытмах тăрать, анчах вăтанать.
Столовăйĕнче пĕр сĕтел хушшинче ларнă çулланарах панă рабочи сăмах пуçларĕ:
— Инженер юлташ, эсĕ чирленĕ тем. Пачах сăн пăрахрăн. Мĕн ыратать?
— Ним те ыратмасть, анчах вăй çукки аптратсах çитерчĕ.
— Ав епле-е. Тухтăр патне кайнин усси çук. Вĕсем ним те пĕлмеççĕ, — пуплет хайхискер. — Кайăр акă халăх сиплевçи патне. Вăл икĕ кунтан ура çине тăратать, качака путекки пек сикекен пулăн.
Хайхи рабочи сиплевçĕн адресне те пачĕ.
Ытла илĕртӳллĕ, ара, камăн хăвăрт сывалас килмĕ? Килте ку ыйтăва сӳтсе яврĕç. Арăмĕ те чармарĕ, унăн та упăшкине хăвăртрах сыватас килет.
Сиплевçĕ чиперех йышăнчĕ Янаша. Калаçтарчĕ, темĕн пуçне сулкаларĕ вăл. Анчах та хăй патне укçапа килнĕ çынна вĕçертес килмерĕ ахăр.
Кунсем чупрĕç пĕр-пĕрне хăваласа. Янаш та йăшнă çем йăшрĕ. Вырта тăрать. Ирĕксĕрех бюллетень илме тухтăр патне каймалла, ĕçе тухаймасть çын.
— Капла уруна тăсатăп-иç, — йĕрет арăмĕ.
— Кăшт чирленĕшĕн кам вилтĕр? – тет Янаш. – Ман ним те ыратмасть, вăй çеç çук.
Шерпике такси тытсах ăна поликлиникăна илсе кайрĕ.
Шлюз витĕр пĕрремĕш карап кăларса янă хыççăн Янаш Паланов инженер онкологи пульницине сывалма выртрĕ.
Çапла, çын чирлĕ, анчах унăн ырă ĕмĕчĕ калама çук пысăк.
Янаш палатăри уçă чӳрече умне пыра-пыра тăрать. Кашнинчех тинкерсе пăхать вăл сурпан пек ярт тăсăлса выртакан пульница çулĕ çине. Ун тăрăх арăмĕ виçĕ ачипе ăна, вилĕмрен хăтăлнăскере, киле илсе кайма килеç пек туять.
Шухăшсем
Прочитал от и до...
Your website, chuvash...
What if your website chuvash...
Your website, chuvash...
Elegir el mejor financiamiento inmediato...
Are you making the most of the potential...
What if your website chuvash...
Чăн чăнах та, сатира туйăмĕ Л...
Чăн чăнах та, сатира туйăмĕ Л...
Your website, chuvash...