Электронлă вулавăш

Илсе кайса кăтартнăччĕ хай хĕрне.

Пĕр улпут патĕнче хăнара савăшса

Урха илсе тухнă хĕрне кăтартса.

Улпутсен пурнăçĕ илемлĕ иккен,

Анчах калаçма вĕсемпе вăл пĕлмен…

Çапах та улпутăн ывăлĕн куçĕнчен

Пăхса илнĕ Чĕкеç хăй куçĕ айĕнчен.

Çавăнтанпа унăн ыйхинче

Тĕлленет çамрăк улпут хăш чухне…

Çăл куçĕнчи тăрă шыв

Ирхи çилпе йĕрленет,

Çăлтан юхсан тухан шыв

Хумханать те тӳрленет.

Çамрăк хĕрен таса юн

Тӳлек юхать кĕлеткере;

Тĕл пулать çеç тепĕр чун —

Иртет канлĕх чĕрере…

Пурнăçпала паллашсан —

Нимех те мар хумхансан…

III. Йыхрав

Çуркунне ялкăшса çут хĕвел хăпарать

Сарăлса выртакан Атăлăн çийĕнче.

Ĕмĕр симĕс Йăлăм кашласа хумханать,

Темĕн тĕслĕ кайăк-кĕшĕк унăн ăшĕнче:

Хуркайăксем, тăрнасем килеççĕ çуркунне,

Хуракăшсем, чарлансем — çутăлан кӳлсене…

Атăл тăрăх туран кимĕсем юхаççĕ,

Пĕрене суллисем вăраххăн шăваççĕ…

Тавар киммисене пурлаксем тăвалла

Çыран хĕррипеле тăрмашса туртаççĕ:

Кăçкăрса, ылханса, юрă юрла-юрла,

Кăкăр-çурăмсене ĕçпеле ватаççĕ…

Атăлтан сылтăмра, вăрман хушшинче

Чăвашсем хир тума çеремсем çĕтеççĕ.

Хутра-ситре йăвăр ĕç ĕçленĕ çийĕнчех

Чунĕсене пусарма юрласа илеççĕ:

«Атăлăн леш енче

Шыв сасси, хум сасси…

Шупашкар хулинче

Чан сасси, пуп сасси ..

Урханăн килĕнче

Ĕçкĕри юр сасси»…

Пĕрре, çапла ирхине, пĕр ушкăн вăрманта,

Хĕрсе ĕçе ĕçлеме тытăннă вăхăтра,

Çул çинче шăнкрав сасси илтĕчĕ,

Вĕсем тĕлне çитсенех чарăнчĕ.

Чăвашсем илтнипе ĕçлеме пăрахрĕç,

Шăпланса: «Шупашкар йыхравĕ ку», терĕç.

Чăнах та… Вĕсем патне тĕмĕсем хушшипе

Утса пырать пĕр салтак хура йыттипе.

Çут шлепки тăрринче шурă ут хӳринчен

Çилхе пек варкăшать хĕлĕхлĕ мăйрака,

Çут кĕпçеллĕ пăшал çурăмĕ хыçĕнче…

Чăвашсем курчĕç çеç салтака —

Хăранипе сехрисем хăпрĕçĕ,

Алăри хатьрисем ӳкрĕçĕ:

«Мĕн кирлĕ-ши кăна пирĕнтен?

Пӳлĕхçĕ, пӳр инкекрен!» терĕçĕ.

Салтак нимех те тумарĕ,

Урха патне çеç çул ыйтрĕ.

Пĕлчĕ те лашине малалла кустарчĕ…

Чăвашсем юлчĕç те ĕçе тытăнчĕç…

«Ырра мар пуль, ку салтак йыхрава

Урха патне чуптарать васкаса:

Ахаль те хырăç пит нумай.

Хутшăнмасть-ши тата куланай?»

Тесе пуплерĕç самайччен,

Шăнкрав илтĕнми пуличчен…

Хай салтак сиктерет, лашине чуптарать…

Сившува васкаса вăл пырать,

Урха патĕнче чарăнать.

Ялт! сиксе ут çинчен анать те

Кĕрсе каять çӳллĕ шур пӳрте.

— «Мĕнле ĕç пулчĕ-ха, мĕнле ырă хыпар

Ярать тата ман пата Шупашкар?»

Тесе ыйтса илет Урха салтакран,

Ăсса тухма хушать пыл-сăра сакайран.

Салтак-капрал шлепкине аллипе хыврĕ,

Урхана пуç тайса çапла каларĕ:

— Воевотă мана сан пата чуптарчĕ,

Кăмăллă саламне калама вăл ячĕ.

Пирĕн чаплă апай — шеплĕ майра патша

Паян хисеп кӳрет хулана килнипе,

Ăна хирĕç тухма, унпала паллашма

Воевотă пухать палла çынсене,

Тата ӳссе çитнĕ чипер хĕрсене,

Сухалĕсем тапранман хитре яшсене.

Сана воевотă хисеплесе чĕнет,

Чаплăхпа ырă ят сана вăл сĕнет.

Кăмăлу пулсассăн арăмна та ил,

Анчах хăвăнпа хĕрне хăварас мар,

Тесе каланăччĕ воевотă мана,

Çавăнпа та хĕрне хăварас мар,

Илемлентĕр унпала Шупашкар,

Тесе пĕтерчĕ салтак сăмахне,

Шаклаттарса илчĕ атти кĕллине.

Капралăн — воевотă йыхравĕн сăмахне

Урха итлесе илчĕ ури çине тăнипе.

Çивĕчĕ куçĕпе тинкерсе пăхнă чух

Мăн кăмăллă шухăшсем пăтратаççĕ пуçне;

Аса килчĕ ăна салтакра пурăнни,

Кĕрхи çĕрте Питĕрте хурала çӳрени…

Кĕркори Орлохăн¹ роттинче пулнипе

Творен ятне илсе хăй килне таврăнни…

Шупашкарти воевотă ăна тав туни:

Йĕри таври ялсене пусмăрлама пани…

Шухăшсем хăвăрт чупаççĕ,

Ырă пурнăç татах сунаççĕ…

Йыхрава хыпаршăн тав турĕ те

Кӳртсе лартрĕ ăна кĕрекене.

Мĕншĕн, мĕн хыпарпа салтак килнине

Арăмне тăнлантарчĕ чăваш чĕлхипе.

Арăмĕ итлерĕ, карĕ вăрăм шухăша:

Ыр сунман пек туйăнать уншăн майра патша,

Чĕкеçе чĕнни те телеех сĕнмест…

Анчах вăл упăшки ирĕкне хирĕçмест.

Ăшаларĕ йыхравшăн пуçламан шăрттан,

Пырса лартрĕ ун умне: çупа пиçнĕ ăсан,

Сивçу çинче усранă чăкăт салмине,

Тул чустипе хупланă хуран куклине.

Сĕтел çине пыл-сăра кăкшăмпа,

Ăна ĕçес пулать кĕт чухласа…

Йӳçĕ сăрана тутатма

Типĕтнĕ çĕмĕрт, çĕр çырли,

Çупа хĕртнĕ мăйăр тĕшши —