Çылăх


Шăпа


Анук ĕне суса кĕчĕ те тĕпелелле иртрĕ. Урайĕнче выртакан ӳсĕр мăшăрне курсан унăн ăшĕ капланса килчĕ, чупса пырса ăна унтан та кунтан тапас килсе кайрĕ. Анчах мĕн усси... Мăшăрĕ кашни кунах çапла ӳсĕр килсе выртнине вăл ĕнтĕ хăнăхнă. Çакнашкал пурнăçа кĕтсе качча кайрĕ-и-ха Анук ялти çак хитре те сăпай качча?

Витрине сак çине лартрĕ те питне саппун аркипе хупласа вĕттĕн ĕсĕклеме пуçларĕ çамрăк хĕрарăм.

 

«Итлемерĕм аннене,

анне усал калас çук

халь йĕретĕп куççульпе

иртнине тек таврас çук»

 

шăрантарать çамрăк юрăç радиопа. «Эй, турăçăм! Ман çинченех юрлать-çке ку. Çакăн пек асапланаттăмччĕ-ши вара эпĕ анне сăмахне итленĕ пулсан... Саша... Ăçта çӳрет-ши çак самантра сан чуну. Тен, çăтмахра..., тен.... вара... тамăкра... Тен, эсĕ халĕ тӳперен ман çине пăхса савăнатăн пулĕ, тен, маншăн тамăкра... манăн çылăхсене хăвăн таса ӳтӳпе çуса ярасшăн куллененх асапланатăн пулĕ... Иккĕшĕнчен пĕри...»

Анук упăшки вăранса каллех шуйăхасран хăраса радио сассине пĕчĕклетрĕ. Сĕтне сĕрсе хучĕ те хулăмрах куртка тăхăнса урамалла тухрĕ. Урамра шăп. Кĕркунне ахаль те час тĕттĕмленет те паян вара тата та тĕксĕмрех. Те çумăр пĕлĕчĕсем капланнипе-ши, тен, çулла иртсе кайнипе хурланнипе, çанталăкĕ темшĕн паян ытти чухнехинчен кичемрех пек. Анук пĕр вăхăт ăçталла каймаллине иккĕленсе тăчĕ. Пӳртре тĕттĕм, апла пулсан упăшки çывăрать-ха. Йĕркеллĕ çемьесенче халĕ упăшкипе арăмĕ шăкăл-шăкăл калаçса сĕтел хушшинче е телевизор кутĕнче кино кураççĕ пулĕ... Анука вара çакă пӳрмен ĕнтĕ. Пĕр тесен хăех айăплă-ха вăл... Урисем Анука хăйсем сисмесĕрех анаталла илсе кайрĕç.

Малалла

Ӳкĕн


Эй, тăванăм,

Сан чунна кăшлать темскер,

Канăç çук сан, ăш вăркать:

Курăнмасть ырри нимскер.

Арăму та шав лăркать:

«Улталарăн арăмна,

Татаймарăн парăмна...»

Ӳкĕн,

Арăму, тен, каçармасть.

Ӳкĕн, Турă каçарать.

 

Эй, тăванăм,

Эсĕ пултăн пит пуçтах

Вăй пур чух та çамрăк чух.

Халĕ эсĕ — пуш пучах,

Тутă тĕшĕ санăн çук.

Пулăшмарăн тăванна

Йывăр килнĕ чух ăна.

Ӳкĕн,

тăвану, тен, каçармасть.

Ӳкĕн, Турă каçарать.

 

Эй, тăванăм,

Эс вăрларăн ĕмĕрех,

Ĕçрĕн-çирĕн вылянса.

Пурнăç хĕсĕнчĕ кĕçвх,

Халь пурнатăн кулянса.

Юн вылянă вăхăтра

Култăн эсĕ тус-йышран.

Ӳкĕн,

тус-йышу, тен, каçармасть.

Ӳкĕн, Турĕ каçарать.

 

Эй, тăванăм,

Пуç таймарăн аçуна,

Аннӳне сума суман.

Хăвăн çывăх тăванна

Татăк çăкăр та паман.

Çуккă халĕ сан пекки,

Эсĕ — çылăх кутамкки.

Ӳкĕн,

кил-йышу, тен, каçармасть.

Ӳкĕн, Турă каçарать.

Малалла

Вăран эс, çылăхлă тĕнче!


Тĕнче пĕтнĕнех туйăнать, —

Пĕлĕт хупларĕ тӳпене.

Инкек хăех вăл тупăнать, —

Пурнăçĕ кайрĕ •йĕпене».

 

Çăван çумăрĕ тăварлă, —

Пачах çухатрĕ тивĕçне.

Хĕртен хĕвелĕ каварлă, —

Ан хапсăнăр-ха «çимĕçне».

 

Çĕр чăмăрĕ аран-арăн

Хăй тĕнĕлĕпе çаврăнать.

Çĕр лаптăкĕ паян-ыран

Океан тĕпне таврăнать.

 

Сывлăш çитмест сывлама, —

Типет чĕрчун, çум курăкĕ...

Ирхине ӳкнĕ сывлăма

Ĕмсе илет çĕр çурăкĕ.

 

Вăран эс, çылăхлă тĕнче,

Çылăхлă чунна каçарттар!

Черет, ав, тамăк патĕнче,

Вырăнĕ юлмĕ унта та...