Чӑваш чӗлхи лабораторийӗ йӗркеленӗ «Электронлӑ сӑмахсар» сайтра Николай Ашмарин хатӗрленӗ словарӗ тинех тулса ҫитрӗ. Халӗ кунта пӗтӗм 17 томпа паллашма пулать.

Ашмаринӑн сӑмах пуххине электронлӑ вариантра тупма йывӑр мар. PDF форматпа ӑна тӗрлӗ сайтсенчен уҫласа илме май пур. Ҫавӑн пекех ятарлӑ программа та пуррине пӗлетпӗр — вӑл ҫак словарь тӑрӑх шырама пӗлет. Шел те, ӑна хатӗрлекенӗсем унта тӗслӗхсене кӗртмен. «Электронлӑ сӑмахсара» кӗртни вара ҫак сӑмах пуххинче тулли шырав тума май парать. Ҫав шутра, тӗслӗхсенче те!

Ашмаринӑн сӑмах пуххине туллин электронлӑ варианта куҫарас ӗҫе эпир 2018 ҫулта пуҫӑнтӑмӑр. Ӗҫлекенсем: Алина Иванова, Михаил Саркӑмӑл, Николай Плотников тата ыттисем. Ку ӗҫе эпир паллӑ ӑсчахӑн юбилейӗ тӗлне тӑвасшӑнччӗ. Йӑлт туса ҫитернӗччӗ ӗнтӗ, 3-мӗш том кӑна юлнӑччӗ (пӗри хӑйӗн ҫине илнӗ ӗҫе вӗҫлеменнине пула). 3-мӗш томран та 1/3 пайне тунӑччӗ ӗнтӗ (тепӗр ҫын). Кайран пирӗн урӑх ӗҫ тупӑнчӗ: «Чӑваш чӗлхин икчӗлхеллӗ ҫӳпҫине» пуянлатасси. Ҫак хушӑра 3-мӗш томӑн тунӑ 1/3 пайӗ те таҫта ҫухалнӑ... Шыраса вӑхӑт ирттерес мар тесе хальхинче пӗтӗмӗшле тӑвас терӗмӗр. Тавах Алина Ивановӑна, вӑл ҫак ӗҫе хӑвӑрт туса пачӗ! Ӗнерхи кун (темшӗн хӑвӑрт конвертацилесшӗн пулмарӗ…) юсанӑ текста сайта кӗртнипе иртрӗ. Ку 3-мӗш том, кӑшт нушалантарчӗ пулин те, тинех сайта вырнаҫрӗ! Словарьти сӑмах статйисен шучӗ 50 пине ҫитрӗ (Ашмаринӑн сӑмах пуххинче 55 пин теҫҫӗ, чӑннипе вара — 50 пин).

Николай Иванович Ашмарин ҫак хӑйӗн чи калӑпӑшлӑ ӗҫне 30 ҫул хушши тунӑ. Малтанхи томӗсем 1917-мӗш ҫулччен пичетленнӗ. Каярах словаре кӑларас ӗҫе ҫӗнӗрен 1928 ҫулта пуҫӑнаҫҫӗ. Николай Ашмарин хӑй пӗрремӗш 5 томне ҫеҫ кӑларма ӗлкӗрнӗ. Малалла ӗҫе Николай Резюков хатӗрлеме пулӑшнӑ. Ашмарин вилсен ӗҫе малалла Резюков тӑснӑ. 17-мӗш том вӑрҫӑ хыҫҫӑн кӑна, 1950-мӗш ҫулта кун ҫути курнӑ. 1994–2000 ҫулсенче ку словаре репринт мелӗпе тепре пичетлесе кӑларнӑ.

Паян вӗҫленнӗ ӗҫ — эсир пулӑшнипе пулнӑскер. Пире малалла та пулӑшас кӑмӑл пур пулсан, укҫа куҫармалли мелсене «Чӑваш халӑх сайчӗн малашлӑхӗ пирки: ҫу уйӑхӗ…» статьяра кӑтартнӑ. Ҫу уйӑхӗнче эсир (ҫав шутра, тен, эсӗ те пур) 9 583 тенкӗ куҫарса пулӑшнӑ.

#пулӑшу, #аталану, #Николай Ашмарин, #сайтсем, #ЧЧЛ