Чӑваш Енре тӗпчевпе таврапӗлӳлӗх ӗҫӗсен конкурсӗ иртӗ. Кун пирки Чӑваш Ен Культура, национальноҫсен ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министерстви пӗлтернӗ.
«История в архивных документах» (чӑв. Архив ӗҫӗсенчи истори) конкурса пичет тата электрон ӗҫсем хушшинче хаклӗҫ. Вӗсен авторӗсен 18 ҫултан аслӑрах пулмалла. Хальтерех пичетленнисем кирлӗ.
Пичет ӗҫӗсене виҫӗ номинаципе: Чӑваш Ен тата чӑваш халӑхӗн историйӗ (монографи кӑларӑмӗсем, истори материалӗсем); пӗчӗк Тӑван ҫӗршыв историйӗ (уйрӑм ял-хулана халалланӑ краеведени кӑларӑмӗсем, республикӑри, районсемпе хуласенчи хаҫатсенче пичетленнӗ ярӑмсем); Чӑваш тӑрӑхӗн паллӑ ҫыннисем (монографи, краеведени кӑларӑмӗсем, районсемпе хуласенчи хаҫатсенче пичетленнӗ ярӑмсем) — хаклӗҫ.
Электрон кӑларӑмсене икӗ номинаципе: Чӑваш Енпе чӑваш халӑхӗн историйӗ тата Чӑваш тӑрӑхӗн паллӑ ҫыннисем — тишкерӗҫ.
Конкурс материалӗсене ЧР Культура министерстви кӑҫалхи чӳк уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен пуҫласа 2020 ҫулхи ака уйӑхӗн 1-мӗшӗччен йышӑнӗ.
Шупашкарта ют ҫӗршывра туса кӑларнӑ хӗрлӗ тӗслӗ машина пуҫтахланнӑ. Вӑл ҫуран ҫӳрекенсем ҫул ҫинче ларнине кура хастарсем ҫынсем машинӑна урӑх ҫӗре куҫарма сӗннӗ. Автомобиль хуҫи итлеме мар, ҫуран ҫӳрекенсен ҫулӗпе сӗмсӗррӗн кайнӑ. Машинӑна чарма хӑтланнӑ хастара капот ҫинче «ярӑнтарнӑ».
Автомобиль хуҫи вырӑна ҫул-йӗр инспекторӗсем пырса ҫитсен те лӑпланман. Хӑйне чараканпа ятлаҫнӑ, инспекторсене прокуратурӑра ӗҫлетӗп тесе хӑратнӑ.
Пуҫтах ҫинчен ӳкернӗ сюжета «Рен.ТВ» телеканал «Экстренный вызов» кӑларӑмра кӑтартнӑ.
«ProГОРОД» кӑларӑм прокуратурӑпа ҫыхӑннӑ та, унтисем пуҫтах водитель надзор органӗнче ӗҫлеменнине ӗнентернӗ. Ҫуран ҫӳрекенсене ҫын вырӑнне хуман водитель Шупашкар районӗнчен-мӗн.
Кӑҫал ҫӗрулми тупӑшӗ савӑнтарать. Анчах сутлӑх хакӗ пӗчӗк. Хальлӗхе пур районта та ҫӗрулмине пухса кӗртмен-ха.
Ҫӗрулми ыйтӑвӗ пирки ЧР Элтеперӗ МИХсен элчисемпе тӗл пулнӑ чухне калаҫнӑ. Хӑш-пӗр журналист ытлашши ҫимӗҫе типӗ ҫанталӑкран шар курнӑ регионсене ӑсатма сӗннӗ. Тӗслӗхрен, Иркутск облаҫне. Вырӑнтисем ҫӗрулмине укҫасӑрах ӑсатма хатӗр-мӗн.
«Ҫутҫанталӑкран шар курнӑ ҫынсене пулӑшма хатӗр ҫынсене тав. Пулӑшу пирки калас тӑк, эпир унашкаллине унччен те тунӑ, малашне те ҫапла пулӗ», - тенӗ Михаил Игнатьев. Элтепер каланӑ тӑрӑх, ку енӗпе йывӑрлӑхсем пулмӗҫ.
«Анчах ҫакна ял хуҫалӑх предприятийӗсен шучӗпе туни тӗрӗсех мар. 2010 ҫула астӑватӑп, республикӑра типӗ пулчӗ. Ун чухне ҫӗрулми регионта пулмарӗ. Ӑна Омск облаҫӗнчен, Алтай крайӗнчен кӳрсе килчӗҫ ун чухне ҫӗрлуми 60 тенке ҫитрӗ. Анчах никам та ҫӑхавламан, пурте илнӗ. Ҫавӑнпа йӑлтах тупӑшлӑ условисемпе пулмалла», - ҫапла ӑнлантарнӑ Элтепер.
Чӑваш Ен Правительство ҫуртӗнче республикӑн пӗр ӗмӗрхине хатӗрленсе ирттермелли мероприятисене сӳтсе явнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Канашлура республикӑн информаци политикин министрӗ Михаил Анисимов МИХсенче ӗҫлекенсене мероприятисене анлӑ ҫутатма хушнине пӗлтернӗ. Кун пирки ЧР влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче хыпарланӑ.
Министр мӗнпур уяв пирки сюжетсем ирттерме тӗллев лартнине каланӑ. «Апла пулсан, Чӑваш Республики ҫинчен тӗнчипех ырӑ хыпарсем сарӑласси паллӑ, тӗрлӗ халӑх пирӗн ҫитӗнӳсемпе паллашӗ, ырӑ енсене курса ӗненӗ. Федераци шайӗнче уяв чаплӑ иртесси пӗрре те никама та иккӗлентермӗ», — пӗтӗмлетнӗ Чӑваш Ен влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче.
ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев ҫурла уйӑхӗнче хатӗрленӗ танлаштарӑмра самаях аяла анни пирки хыпарланӑччӗ. Вӑл Раҫҫейӗн ытти регионӗсен пуҫлӑхӗсен хушшинче 76-мӗш вырӑн йышӑннӑччӗ. Мӗнле-ха капла?
Михаил Игнатьев ҫакӑн сӑлтавне хӑйех пӗлтернӗ. Аса илтерер: нумаях пулмасть Элтепер массӑллӑ информаци хатӗрӗсен элчисемпе тӗл пулнӑ. Унта тӗрлӗ ыйтӑва сӳтсе явнӑ. Шӑпах ҫавӑн чухне Михаил Игнатьев танлаштарӑмра мӗншӗн аялалла чакни пирки пӗлтернӗ.
«Отставкӑна ячӗҫ», «президент хушӑвне кӑларчӗҫ». Анчах юридици тӗлӗшӗнчен кунашкалли пулман. Мӗн кӑна тумарӗҫ. Пӗр сӑмахпа, пуҫ тӳпинчен пуҫласа ура тупанӗ таран пылчӑкпа вараларӗҫ. Ку манӑн ят-сума витӗм кӳмесӗр пултарайман», - тенӗ Михаил Васильевич.
Авӑн уйӑхӗн 11-мӗшӗнче ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев массӑллӑ информаци хатӗрӗсен ӗҫченӗсемпе тӗл пулнӑ. Юлашки вӑхӑтра Михаил Васильевичӑн сывлӑхӗ хавшани пирки нумай калаҫрӗҫ. Ҫак сас-хурана Элтепер шӑпах ҫак тӗлпулура уҫӑмлатнӑ.
Михаил Игнатьев унӑн сывлӑхӗпе кӑсӑкланакансене ирхине вӑл уҫӑлса ҫӳренӗ вырӑна килме сӗннӗ. «Кӗске хурав сирӗн валли: манӑн сывлӑх пирки пӗлес килет пулсан хоккейла выляма, йӗлтӗрпе ярӑнма, уҫӑлса ҫӳреме, чупма килӗр. Халӗ эпӗ хӑш-пӗр ӗҫре хама чикӗлетӗп, анчах ҫӗнӗ ҫул тӗлне унчченхи пурнӑҫ йӗрки патне таврӑнӑп», - тенӗ Элтепер.
Аса илтерер: Михаил Игнатьев Питӗрти пульницӑра кардиологи уйрӑмӗнче сипленнӗччӗ. Отпуск пӗтсен вӑл ӗҫе тухнӑччӗ, анчах кӑштахран каллех отпуска кайнӑччӗ.
Раҫҫейри регионсен ертӳҫисен ҫурла уйӑхӗнчи медиатанлаштарӑмне хатӗрленӗ. Чӑваш Ен Элтеперӗ унта самаях чакнӑ.
Унчченхи медиатанлаштарӑма илес тӗк, Михаил Игнатьев 17 йӗрке аннӑ. Хальхинче вӑл 85 йӗркерен 76-мӗшне йышӑннӑ. Иртнӗ уйӑхра Михаил Игнатьева массӑллӑ информаци хатӗрӗсенче 2111 хутчен асӑннӑ.
Хальхи медиатанлаштарӑмра пӗрремӗш йӗркесене Мускав, Питӗр тата Челепи облаҫӗн ертӳҫисем йышӑннӑ.
Чӑваш Ен ипотека йышлӑн илекен Раҫҫейри 10 регион йышне кӗнӗ. Кун пирки Чӑваш Енӗн Строительство, архитектура тата ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх министерстви пӗлтернӗ. Вӑл вара «Новости» (чӑв. Ҫӗнӗ хыпарсем) информаци агентствин тӗпчевне тӗпе хунине палӑртнӑ.
Танлаштарӑма йӗркелекенсем ӗҫлекен ҫынсем юлашки 12 уйӑхра (2018 ҫулхи утӑ уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен пуҫласа кӑҫалхи утӑ уйӑхӗн 1-мӗшӗччен) ҫурт-йӗр хӑпартма е туянма банксенчен кивҫен укҫа илнине тишкернӗ. Пирӗн тӑрӑхра пин ҫынтан вӑтамран 26,8-шӗ ипотека илнӗ. Ку вӑл Раҫҫейри кӑтартуран 1,4 хут пысӑкрах.
Кӑҫалхи пӗрремӗш ҫур ҫулта Чӑваш Енре 6,5 пин ҫемье 11,2 миллиард ытла тенкӗлӗх ипотека кредичӗ илнӗ. Вӗсенчен пӗрре виҫҫӗмӗш пайӗ укҫана хваттер пая кӗрсе тума уйӑрнӑ.
Самар облаҫӗнче пурӑнакан чӑваш хӗрӗ Катя тӑван чӗлхене пӗлменшӗн пӑшӑрханса «Idel.Реалии» сайтра ҫырнӑ.
«Раҫҫей территорийӗнче астӑвӑмсӑр ҫынсем пурӑнаҫҫӗ. Вӗсем хӑйсен юнӗ тӑрӑх мар, культурине ҫухатнипе хӑйсене вырӑссем теҫҫӗ. Е Раҫҫей ҫыннисем теҫҫӗ. Апла каласан та, капла каласан та уйрӑмлӑх ҫук, анчах трагеди пур», — ҫырнӑ хӗр. Унтан вӑл Раҫҫейре вак халӑхсен чӗлхисем пӗрин хыҫҫӑн тепри ҫухалаҫҫӗ тесе пӑшӑрханнӑ.
Катя хӑйне хӑш наци ҫынни теме те пӗлмест. Вырӑс тесшӗн мар. Мӗншӗн тесен унӑн амӑшӗ тата амӑшӗн йӑмӑкӗ-аппӑшӗ — чӑвашсем. Кукамӑшӗ те — чӑваш. Анчах хӗр «Кукамай» тенисӗр пуҫне чӑвашла пӗлмест. Мӗншӗн тесен пӗчӗк чухне ӑна никам чӑвашла вӗрентмен. Амӑшне те чӑвашла вӗрентмен. Ашшӗ вырӑсла хитре калаҫма пӗлменрен хӗрӗсем те нушаланасран, вӗсенчен тӑрӑхласран хӑранӑ.
Эс хӑш наци ҫынни тесе ыйтсан Катя халӗ ялан аптӑрать: амӑшӗ — чӑваш, ашшӗ — вырӑс темелле, ват аслашшӗ — чикан. «Эпӗ вара кам-ши?» — пуҫ ватать чӑвашла пӗлмен чӑваш хӗрӗ.
Чӑваш Республикин культура тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, Чӑваш телерадиокомпанин операторӗ Виктор Степанов 50 ҫул тултарнӑ. Юбилей ячӗпе ӑна ӗҫтешӗсем ӑшшӑн саламланӑ. Ҫакӑн пирки Марина Карягина тележурналист Фейсбукра ӗнер пӗлтернӗ.
«Витьӑпа 26 ҫул хушшинче чылай кӑларӑм хатӗрлерӗмӗр, нумай тӑвар ҫисе ятӑмӑр. Шупашкарта ҫуралса ӳснӗскер, «Хыпарта» (Коммунизм ялавӗ) ӗҫленӗ Валерьян Степанов журналист ывӑлӗ, хӑйӗн пирки «Эп Элӗк ачи» тет. Чӑвашла пӗлнӗрен унпа ӳкерме пушшех ҫӑмӑл. Ҫуралнӑ кун ячӗпе саламласа ҫӗнӗ ӳсӗмсем сунатпӑр, ӗҫтешӗм!» — тесе шӑрҫаланӑ Марина Карягина.
Телеоператорӑн ытти ӗҫтешӗ те юбиляра ырласа Фейсбукра ӑшӑ сӑмахсем ҫырнӑ. Унпа пӗр коллективра ӗҫлеме кӑмӑллине палӑртнӑ.
+19.3 °C