Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче пултаруллӑ ҫамрӑксем ӗҫлеме пуҫланӑ. Вӗсем — Мускавран. Артистсем Мускаври Галина Вишневская ячӗллӗ колледжран вӗренсе тухнӑ та Шупашкара ҫул тытнӑ.

Оперӑпа балет театрне тӑватӑ каччӑ килнӗ. Труппӑра шӑпах йӗкӗтсем ҫитмен. Вӗсемпе пӗрле Элеонора Чалигова балерина та килнӗ. Театрта кун пек балет труппи тахҫанах пулман.

Шупашкара ӗҫлеме килнӗ ҫамрӑксем пурте тенӗ пекех Мускавра ҫуралса ӳснӗ. Алексей Рюмин ҫеҫ Тулӑран.

Вӗсене Мускавра та ӗҫлеме чӗннӗ-мӗн. Анчах вӗсем Шупашкарпа паллашсан, оперӑпа балет театрне ҫитсен кунтах юлма шутланӑ. Кунсӑр пуҫне колледж педагогӗсем те вӗсене Шупашкара суйлама сӗннӗ. Ара, кунта иртекен балет фестивалӗ пирки чылайӑшӗ пӗлеҫҫӗ-ҫке.

Мускавран килнӗ артистсен ӑсталӑхӗ пысӑк. Вӗсене сцена ҫинче тӗп партисене шанса панӑ. Апла, вӗсем Чӑваш Ен ҫыннисен кӑмӑлӗсене каяҫҫех.

Ырантан, юпа уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен, пуҫласа Шупашкартан Мускава социаллӑ самолет вӗҫме тытӑнӗ. Кун пирки ЧР влаҫӗсен официаллӑ порталӗнче пӗлтереҫҫӗ. Тӗплӗнрех кун пирки Шупашкар аэропортӗнче ыйтса пӗлме пулать.

Самолетсем Мускавра «Внуково» аэропортра анӗҫ. Самолет Boeing 737-800 маркӑлли пулӗ. Билетсен хакӗ самолет хӑш кун вӗҫнинчен те килӗ. Ҫапах вӑл ыттисенчен йӳнӗрех.

Шупашкартан 20 сехет те 20 минутра вӗҫӗ. Мускавра вара 22 сехетре пулӗ. Каялла 17 сехет те 50 минутра тухӗ, Шупашкара 19 сехет ҫурӑра ҫитӗ.

Кӑсӑклантаракан ыйтусене 301-241, 301-487 номерсемпе шӑнкӑраваласа пӗлме пулать.

Мускавра юпа уйӑхӗн 24-мӗшӗнче «Сокольники» паркра чӑваш кросӗ пӗрремӗш хут иртет. Ӑна Ардалион Игнатьев ячӗпе халаллӗҫ. Кун пирки Чӑваш Республикин РФ Президенчӗ ҫумӗнчи тулли праваллӑ элчи Леонид Волков парк директорӗпе Андрей Лапшинпа тӗл пулнӑ чухне калаҫса татӑлнӑ.

Ӑмӑртӑва тӗрлӗ ӳсӗмри ушкӑнсене пайласа ирттерме палӑртнӑ: 14 ҫулчченхисем, 18 ҫулчченхисем, 50 тултарман арҫынсем тата 50 ҫула ҫитмен хӗрарӑмсем. Тепӗр икӗ ушкӑнӗ — 50 ҫултан аслӑраххисем.

Йӗркелӳҫӗсем СССР спорт мастерӗ, психологи ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ Валерий Дмитриев, ЧР вӑй-хал культурипе спорчӗн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Олег Захаров.

Ӑмӑртӑва Мускаври пур чӑваша та чӗнеҫҫӗ. Ҫӗнтерӳҫӗсене парнесемпе хавхалантарӗҫ.

Нумаях пулмасть Чӑваш Республикин РФ Президенчӗн ҫумӗнчи тулли праваллӑ элчи Леонид Волков патӗнче паллӑ актер Станислав Садальский пулнӑ. Вӑл — Патӑрьел районӗнче ҫуралса ӳснӗскер.

Станислав Садальский Мускаври чӑвашсен ентешлӗхӗпе тачӑ ҫыхӑну тытать. Вӑл Леонид Волков ирттерекен культура мероприятийӗсене май килнӗ таран хутшӑнать.

Леонид Волков тӗлпулура Станислав Садальские иртсе кайнӑ ҫуралнӑ кунӗпе саламланӑ. Вӑл унӑн пултарулӑхне килӗштернине, артистӑн Чӗрӗ Журналне яланах вуланине палӑртнӑ. Леонид Волков пирӗн ентеше малашне те ӑнӑҫусем тума, палӑртнисене пурнӑҫа кӗртме ҫирӗп сывлӑ суннӑ.

Унтан Станислав Садальский чӑвашсен культура центрне кайса курнӑ.

Патшан та ҫуран ҫӳрекенӗн те ҫак вырӑнсӑр май ҫуках. Ҫынсене питех те кирлӗ ҫак ырлӑха халӗ пур ҫӗрте те тӳлевлӗ туса пӗтерчӗҫ. Пысӑк суту-илӳ ҫурчӗсемпе пульницӑсенче кӑна туалета укҫа тӳлесе кӗмелле мар.

Мускавра вара метрора тӳлевсӗр туалет уҫнӑ. Ун пекки ҫӗршывӑн тӗп хулинче халиччен пулман-мӗн. Калугӑпа Рига линийӗпе ҫула тухнисем «Мир проспекчӗ» чарӑнура ансан тӳлевсӗр туалета кӗрсе тухайӗҫ. Анчах унта кӗрес тесен «Тройка» карта (вӑл виҫӗ тӗрлӗ транспортпа ҫӳреме май парать) кирлӗ. Кӑҫалхи ҫу уйӑхӗнче вӑл картта Мускав ҫыннисенчен виҫҫӗмӗш пайӗн пулнӑ. Анчах туалетра 15 минутран ытла пулма юрамасть. Асӑннӑ вӑхӑтран ытларах тытӑнса тӑрсан (е ларсан темеллеччӗ-ши?) сасӑ янӑраса кайӗ.

Яваплисем туалета миҫе хутчен кӗрсе тухма май пуррине те шутласа кӑларнӑ. Хальлӗхе — 150 хутчен. Эпир ӑнланнӑ тӑрӑх, ку вӑл кунне ҫавӑн чухлӗ ҫын тенине пӗлтерет курӑнать. Енчен ҫак ырлӑхпа усӑ куракансем йышлӑ пулсан туалета ытти станцире те вырнаҫтарма тытӑнӗҫ.

Николай Шмагин кинорежиссер

Улатӑр пирки Николай Шмагин кинорежиссер документлӑ фильм ӳкересшӗн.

Николай Шмагин 1947 ҫулта улатӗрта ҫуралнӑ. Раҫҫейӗн хисеплӗ кинематографисчӗ шутланать. Евразири 5-мӗш телефорумра дипломант ятне «Алатырь - бел-горюч камень российский» документлӑ фильмшӑн, Евразин 12-мӗш телефорумӗнче «Старинные российские города» ярӑмпа ӳкернӗ фильмшӑн лауреат ятне тивӗҫнӗ.

1988 ҫулта Пӗтӗм Раҫҫейри кинематографин патшалӑх институтне вӗренсе пӗтернӗ. Унтан вӑл Мускавра юлса ҫӗршывӑн тӗп хулинче ӗҫлесе пурӑннӑ. Нумай ҫул Николай шмагин «Мосфильм» киностудире художник-декоратор, каярах кинорежиссер пулса тӑрӑшнӑ. Вӑл ӳкерме хутшӑннӑ хӑш-пӗр фильм, сӑмахран, «Горячий снег», «Они сражались за Родину», совет киновӗн ылтӑн фондне кӗнӗ.

Пуйӑс ҫинче ҫӳлти вырӑн ҫинче ларса пыма кӑмӑллакансене билет йӳнӗпе сутаҫҫӗ. Федерацин пассажир компанийӗ билетсене плацкарт-вакунта илекенсене 30 процент таран йӳнӗрехпе сутассине пӗлтернӗ.

Пуйӑспа йӳнӗрехпе ҫула тухас тесен билетсене ҫула тухиччен 45 кунтан маларах пуҫласа туянма тытӑнмалла. 30 процент таран йӳнӗрехпе 38-мӗшӗнчен пуҫласа 54-мӗш номерлӗ вырӑнсем валли сутаҫҫӗ. Ҫула тухиччен 45 кунтан пуҫласа 8 кунччен 2-мӗшпе 36-мӗш номрелӗ вырӑнсем валли туянсан 15 процент чакараҫҫӗ.

Йӳнӗ хаклӑ билетпа юпа уйӑхӗн 28-мӗшӗ хыҫҫӑн ҫула тухакансем усӑ курма пултараҫҫӗ. Ун пекки Мускавпа, Питӗрпе тата Раҫҫейӗн ытти хулипе ҫыхӑнтаракан маршрутсене пырса тивет. Ун пеккисем 80 пуйӑс тесе пӗлтереҫҫӗ.

Авӑнӑн 5-мӗшӗнче Мускав 868-мӗш ҫуралнӑ кунне паллӑ тӑвӗ. Тӳре-шара анлӑ программа хатӗрленӗ. Унта 10 миллион ытла хӑна пухма палӑртнӑ.

Тӗп уяв Пушкин лапамӗнче иртӗ. Ку – мускавсен юратнӑ вырӑнӗ. Унта Мускав прессин фестивалӗ иртӗ, эстрада артисчӗсем юрлӗҫ, ытти мероприятие йӗркелӗҫ.

Уяв йӗркелӳҫисем мускавсене саламламашкӑн Чӑваш Республикин РФ Президенчӗ ҫумӗнчи тулли праваллӑ элчине Леонид Волкова чӗннӗ. Вӑл тухса калаҫнӑ хыҫҫӑн сцена ҫине «Атӑл» халӑх хорӗ тухӗ. Пушкин лапамӗнче, Кремль ҫывӑхӗнче, чӑваш юрри пӗрремӗш хут янӑрӗ. Хор икӗ юрӑ шӑрантарӗ. Вӗсем сцена ҫине авӑнӑн 5-мӗшӗнче 14 сехетре тухӗҫ. Мероприятие Мускав телеканалӗсемпе тӳрӗ эфирта кӑтартӗҫ.

Мускав уявӗнче 500 ытла мероприяти ирттерме палӑртнӑ. Ҫынсем уяв мероприятийӗсене хӑйсем онлайн мелӗпе сасӑласа суйланӑ. Унта 200 пин ытла ҫын хутшӑннӑ.

Тӗтӗм-сӗрӗм ӗҫе чарса лартнӑ

Паян Мускаври «Домодедово» аэропорта тӗтӗм ярса илнӗ. Ҫавна пула вуншар рейспа вӗҫме хатӗрленекен пассажирсем вӑхӑтра ҫула тухайман.

Аэропортра тӗтӗм сарӑлни пирки тивӗҫлӗ службӑсене паян ирхи 7 сехет те 20 минутра пӗлтернӗ. Кӗҫех тӗтӗм сӑлтавне те палӑртнӑ: аэропортра подряд мелӗпе ӗҫлекен Strabag строительство организацийӗн складӗнче пушар тухнӑ, унти тӗтӗм аэропортра сарӑлнӑ. Ҫулӑм 15 тӑваткал метра лаптӑка ярса илнӗ. Вентиляци тытӑмне лексе тӗтӗм пассажир терминалӗн ҫуртне кӗнӗ. Ҫынсемпе инкек пуласран пассажирсене хӑвӑртрах треминалтан урама кӑларнӑ.

Тепӗр икӗ сехетрен аэропорт йӗркеллӗ ӗҫлеме тытӑннӑ. Шупашкара ирхи 9 сехет те 25 минутра тухмалли самолета 11 сехет те 45 минутра ҫула кӑларнӑ.

Мускавсем чӑваш ҫӗрулмине юратни пирки ҫӗршывӑн тӗп хулинче тухса тӑракан пысӑк тиражлӑ «Вечерняя Москва» (чӑв. Каҫхи Мускав) хаҫат пӗлтернӗ. Унсӑр пуҫне тӗп хула ҫыннисем Тамбоври ҫуллӑ какая кӑмӑллаҫҫӗ-мӗн. «Горожане предпочитают тамбовское сало и чувашский картофель» (чӑв. Хула ҫыннисем тамбовсен ҫуллӑ какайне тата чӑваш ҫӗрулмине кӑмӑллаҫҫӗ) статья ҫурла уйӑхӗн 27-мӗшӗнчи номерте кун ҫути курнӑ. Кун пек пӗтӗмлетӳ патне хаҫат ахальтен ҫитсе тухман: Мускавра Чӑваш Енри предприятисем апат-ҫимӗҫ куравӗсемпе суту-илӗвне тӑтӑшах йӗркелеҫҫӗ. Унта пыракансем пирӗн республикӑри апат-ҫимӗҫпе паллашаҫҫӗ кӑна мар, туянаҫҫӗ те.

Чӑваш Енӗн РФ Президенчӗ ҫумӗнчи тулли праваллӑ элчи Леонид Волков пӗлтернӗ тӑрӑх, ярмӑрккӑсем Раҫҫей регионӗсенчи продукцие тӗп хулари пасара ҫул уҫаҫҫӗ. Курав кӑҫал та иртӗ.