Чӑваш Ен шыв ҫийӗн ҫӳрекен «Валдай» карап туянасси пирки Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер: республика ертӳҫисем карап туянсан «Шупашкар – Хусан» тата «Шупашкар – Чулхула» маршрутсем уҫас ӗмӗтлӗ. Кунсӑр пуҫне вӗсем Куславккапа Сӗнтӗрвӑррине хутлӗҫ. Карапсене кӑҫал туянмалла. Виҫӗ «Валдай» илме бюджетран 330 миллион тенкӗ уйӑрнӑ.
Сӑмах май каласан, карапсене республикӑри ятлӑ-сумлӑ ҫынсен ячӗсене парасшӑн. Ӑна халӑхпа суйлӗҫ. Сасӑлава тӗнче тетелӗнчи «Контактра» ушкӑнра йӗркеленӗ. Карап ятне парассине сумлӑ ҫак ҫынсенчен суйлӗҫ: Андриян Николаев космонавт, Граждан вӑрҫин участникӗ Василий Чапаев, велоспорт енӗпе тава тивӗҫлӗ спорт мастерӗ Валерий Ярды, карап ӑсти Алексей Крылов тата Геннадий Айги поэт.
Сасӑлав нарӑс уйӑхӗн 25-мӗшӗнче вӗҫленӗ.
Чӑваш Енре туризмӑн наци бренчӗ пулӗ. Ӑна йӗркелеме республика Элтеперӗ Олег Николаев хушнӑ. Кун пирки вӑл Чӑваш Ен Патшалӑх Канашне Ҫыру янӑ чухне каланӑ.
Регион ертӳҫи шухӑшланӑ тӑрӑх, туризм муниципалитетсене укҫа ӗҫлесе илме май памалла. Вӑл район-хула хӑйсем туса илекен тупӑшӑн самай пайӗ пулайӗ.
Хӑнасене илӗртес енӗпе паян Етӗрне, Сӗнтӗрвӑрри, Куславкка, Улатӑр ӗҫлеҫҫӗ.
Республикӑн экономика аталанӑвӗн тата пурлӑх хутшӑнӑвӗсен министрӗ Дмитрий Краснов та туризм брендне йӗркелемелле тенипе килӗшет. Кунсӑр пуҫне ҫывӑх вӑхӑтра республикӑра туризма аталантаракан институт йӗркелессине палӑртнӑ.
«АвтоВАС» предприяти автовокзалсемпе тата пассажирсене турттарассипе ӗҫлеме пӑрахӗ. Ҫакӑн пирки компани сайтӗнче пӗлтернӗ. Ҫапла йышӑнӑва акционер обществин директорсен канашӗ йышӑннӑ иккен.
«АвтоВАС» халӗ автовокзал пулӑшӑвӗ кӳме килӗшекене шырать. Ӑна вӑл автовокзалсене арендӑна парӗ. Хӑйӗн харпӑрлӑхӗнчи хӑш-пӗр пурлӑха сутас кӑмӑллине те пӗлтернӗ.
«АвтоВАС» акционерсен обществин икӗ автовокзал тата Шупашкарта, Ҫӗнӗ Шупашкарта, Улатӑрта, Ҫӗмӗрлере, Улатӑрта, Етӗрнере, Сӗнтӗрвӑрринче тата ытти хӑш-пӗр район центрӗнче и 17 диспетчерпа касса пункчӗ пур. 2019 ҫулта «АвтоВАС» Куславккари тата Пӑрачкаври ҫав пунктсене хупнӑ.
Вӑйӑран вӑкӑр тухать тесе ваттисем тӗрӗсех асӑрхаттараҫҫӗ. Ҫӗнӗ ҫул уявӗ тӗлӗнче пиротехникӑна пула шар куракансем кашни ҫулах тупӑнаҫҫӗ. Кӑҫал та ҫаплах.
Канаш районӗнче пурӑнакан 32 ҫулти арҫын пӳрнине тата ал сыппине ыраттарнӑ. Инкек петарда чӗртме хӑтланнӑ чух пулса иртнӗ. Шупашкарта 42 ҫулти хӗрарӑм ӗҫрен таврӑннӑ чух шар курнӑ. Ун тӗлне петарда сирпӗнсе ӳкнӗ. Хӗрарӑм ик урине те пӗҫертсе янӑ.
Кӑрлачӑн 2-мӗшӗнче Улатӑрта 9 ҫулти ача аллинче петарда ҫурӑлса кайсан сулахай алли аманнӑ. Ҫав кунах Сӗнтӗрвӑрри хулинче 13-ри арҫын ача петардӑпа куҫне пӗҫертсе янӑ.
Кӑрлач уйӑхӗн 7-мӗшӗнче каҫхи пӗр сехет тӗлӗнче машина инкеке лекнӗ. Пӑтӑрмах пирки Шалти ӗҫсен министерствин Ҫӗрпӳри уйрӑмне пӗлтернӗ. Инкек «Атӑл-Сӗнтӗрвӑрри-Кӑнар» автоҫул ҫинче пулса иртнӗ.
«Киа» машина ҫул айккине кӗрсе ӳкнӗ. Автомобилӗн 20 ҫулти водителӗ ҫул ҫине сиксе тухнӑ тилӗрен пӑрӑнас тенӗ. Юр ӑшне лакса ларнӑ машинӑна кӑларма май килменрен каччӑ йӗрке хуралҫисем патне шӑнкӑравланӑ. Инкек вырӑнне пырса ҫитнӗ полицейскисем машинӑна туртса кӑларма пулӑшнӑ. Водитель вӗсене чунтан тав тунӑ, унтан вӑл хӑй тухнӑ ҫулпа васканӑ.
Ӗнер республикӑн Культура, национальноҫсен ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министерстви тата ведомство ҫумӗнчи Общество канашӗн пӗрлехи ларӑвӗ иртнӗ. Унта иртсе кайнӑ ҫулталӑка тишкернӗ, малашлӑхри плансене палӑртнӑ.
Ларура клубсене, культура ҫурчӗсене, вулавӑшсене юсанине палӑртса хӑварнӑ. 2018-2020 ҫулсенче Элӗк, Улатӑр, Патӑрьел, Йӗпреҫ, Куславкка, Канаш, Хӗрлӗ Чутай, Ҫӗрпӳ, Сӗнтӗрвӑрри, Пӑрачкав, Етӗрне, Тӑвай районӗсенчи культура эткерлӗхӗн 21 объектне юсаса ҫӗнетнӗ.
Ҫав вӑхӑтрах ялсенчи культура учрежденийӗсен пултарулӑх йышне вӑйлатасси пирки калаҫнӑ. Ку ӗҫе район администрацийӗсен пуҫлӑхӗсемпе пӗрле тухса ирттермелле.
Сӗнтрвӑрри хулине туристсене илӗртмелле туса хурасшӑн. Хӑй вӑхӑтӗнче унта Аслӑ Кӗтерне патша пулнӑ. Ӑна хитре ту ҫинче хӑна туса янӑ. Ҫӳллех мар ҫав сӑрта Патша тӑвӗ теҫҫӗ. Патша унта пуличчен ӑна Ҫӳллӗ ту тенӗ.
Ыран, чӳк уйӑхӗн 4-мӗшӗнчен, Сӗнтӗрвӑррине еплерех илемлетмелли пирки халӑхпа сӳтсе явӗҫ. Ку пуҫару республика Правительствин.
Геннадий Иванов-Орков ӳнерҫӗ Фейсбукра пӗлтернӗ тӑрӑх, Сӗнтӗрвӑрринче «Руҫ ӑстисем» фестиваль иртнӗ май пулнӑ. Унта Мускаври, Питӗрти, Чулхулари, Шупашкарти специалистсем пӗр шухӑшлӑн ҫакна палӑртнӑ: пляжа тасатмалла, йӗркеллӗ туалетсем кирлӗ, канализацие йӗркене кӗртмелле, хӑвӑрт апаталанмалли вырӑнсем уҫмалла, Патша тӑвӗ ҫинчи пӳрте сӳтмелле. Юлашкинчен калани истори ландшафтне пӑсать.
Сӗнтӗрвӑрри районӗнче хӗвел ҫаврӑнӑш вӑррин хуппин купине тупнӑ. Ку Нерятӑв ялӗ ҫывӑхӗнче.
Ку купа ӑҫтан тупӑннӑ? Вырӑнти халӑх акӑ мӗнле шухӑшлать: Сӗнтӗрвӑрринчи спирт савучӗ пулнӑ ҫурт ҫумӗнче тип ҫу туса кӑлараҫҫӗ.
Нерятӑв ялӗ ҫывӑхӗнчи ҫак купана «Ҫыхӑнура» форума пӑхса тӑракан пӗр ҫын асӑрханӑ. Вӑлах сӑн ӳкерсе форума ярса панӑ.
Ҫынсем ҫакна тӗрлӗрен хакланӑ. Пӗрисем кунта ним япӑххине те курмаҫҫӗ: вӑл ҫӗрет, тӑпрашӑн лайӑх им-ҫам шутланать. Теприсем вара сивленӗ: хать мӗнле пулсан та ун пек хӑтланма юрамасть.
Паян, авӑн уйӑхӗн 8-мӗшӗнче, Чӑваш Ен Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Олег Николаев тата Правительство пайташӗсем «Валдай 45Р» юханшыв трамвайӗпе Сӗнтӗрвӑррине ӗҫлӗ ҫулҫӳревпе кайнӑ. Тӳре-шара хӑйсемпе пӗрле журналистсене те йыхравланӑ.
Ҫӗнӗ йышши транспорта Чулхулари Р.Е. Алексеев ячӗллӗ Тӗп конструктор бюровӗнче шухӑшласа кӑларнӑ. 45 вырӑнлӑ трамвай сехетре 65 километр таран хӑвалама пултарать. Ӑна Чӑваш Ен ҫитес ҫул туянма ӗмӗтленет. Унпа пассажирсене тата туристсене Шупашкартан Сӗнтӗрвӑррине тата Куславккана турттарма палӑртаҫҫӗ. Чӑваш Ен Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Олег Николаев каланӑ тӑрӑх, халӑх йышлӑ ҫӳресен пӗр трамвай туяннипех ҫырлахмӗҫ.
Кӑҫал та Андриян Николаевӑн космонавт ҫуралнӑ кунне халалласа «Спица ҫинчи хӗвел» велочупу иртет. Йӑлана кӗнӗ тӑрӑх, ӑна авӑн уйӑхӗн 5-мӗшӗнче йӗркелеҫҫӗ.
Старт – Шупашкартан тата Ҫӗнӗ Шупашкартан. Шуршӑл хыҫҫӑн спортсмеснем Сӗнтӗрвӑррине кайӗҫ, унта тепӗр велочупу иртет.
Шупашкартан 8 сехет ҫурӑра Николаев палӑкӗ умӗнче старт пулӗ. Ҫӗнӗ Шупашкартан «Химик» культура ҫурчӗ умӗнчен 9 сехетре тапранӗҫ.
Шуршӑлта велочупуҫӑсем Андриян Николаевӑн вилтӑпри ҫине чечек хурӗҫ, унтан Сӗнтӗрвӑррине кайӗҫ. Унта 12 сехет те 15 минутра «Мариинский» велочупу иртет. Юлашкинчен ача-пӑча паркне савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫӗҫ.
-0.7 °C