Ӗнер Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев Шупашкарти студентсем епле пурӑннипе кӑсӑкланса хулари общежитисенчен пӗринче пулнӑ.
Ун валли вӑл И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗн 7-мӗш общежитине суйланӑ.
ЧПУ ректорӗ Андрей Александров ку общежитире 500 ҫын пурӑннине пӗлтернӗ. Ӑна нумаях пулмасть юсаса ҫӗнетнӗ. Хитрелетме 50 миллион тенкӗ уйӑрнӑ. Укҫа алӑксене тата чӳречесене, канализаци тытӑмне ылмаштарма кайнӑ. Пӳлӗмсене университетӑн сӗтел-пукан цехӗнче хатӗрлекен сӗтел-пукана вырнаҫтараҫҫӗ. Общежити малашне ҫанталӑка кура ытти ҫуртсенчен расна ӑшӑнса тӑрӗ.
Элтепер ЧПУра вӗренекен ют ҫӗршыв студенчӗсемпе те калаҫнӑ, вӗсен пурнӑҫӗпе кӑсӑкланнӑ. Сӑмах май, ку аслӑ шкулта Азири, Африкӑри, Латинла Америкӑри, Европӑри тата ытти хӑш-пӗр ҫӗрти 41 ҫӗршыври 700 ытла студент вӗренет.
Паян — Петӗр Яккусен ҫыравҫӑн ҫуралнӑ кунӗ. Вӑл 1950 ҫулта Красноармейски районӗнчи Упа Ҫырми ялӗнче ҫуралнӑ. 1967 ҫулта Мӑн Шетмӗри вӑтам шкултан, 1975 ҫулта Чӑваш патшалӑх университетӗнчи историпе филологи факультечӗн чӑваш уйрӑмӗнчен вӗренсе тухнӑ.
Википедире ҫырнӑ тӑрӑх, Петӗр Яккусен Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институтӗнче ӗҫленӗ, чӑваш чӗлхин пусӑм йӗркине тӗпчесе темиҫе статья пичетлесе кӑларнӑ.
1978–1984 ҫулсенче Элӗк районӗнчи Мартынккӑ шкулӗнче завучра тата чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентнӗ. 1984 ҫулта Петр Яковлев Чӑваш патшалӑх университечӗн чӑваш чӗлхи пӗлӗвӗн кафедринче ӗҫлеме тытӑннӑ, аспирантурӑра вӗреннӗ. 1989 ҫулта «Чӑваш чӗлхинчи сӑмах пусӑмӗ» темӑпа кандидат диссертацине хӳтӗленӗ. 1995 ҫулта унӑн «Чӑваш фонетики» вӗренӳ кӗнеки пичетленсе тухнӑ.
Петӗр Яккусен тӗлӗнмелле илемлӗ сӑвӑсем ҫырать. Вӑл — СССР Писательсен союзӗн пайташӗ.
Паян Чӑваш Енӗн ял хуҫалӑх министрӗн ҫумне Александр Жукова ӗҫрен хӑтарнӑ. 578-р номерлӗ йышӑнӑва республикӑн Министрсен Кабинечӗн Председателӗ Иван Моторин алӑ пуснӑ. Министр ҫумӗнче тӑрӑшнӑ ҫынна мӗншӗн ӗҫрен хӑтарассине йышӑнура каламан.
Министр ҫумӗнче Александр Георгиевич кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗн вӗҫӗнче ӗҫлеме тытӑннӑччӗ.
Шупашкар хулинче ҫуралнӑ Александр Жуков 1991 ҫулта республикӑмӑрӑн тӗп хулинчи электромеханика колледжне вӗренсе пӗтернӗ. Унта вӑл программа управлениллӗ станоксене йӗркелеме тата ӗҫлеттерме хӑнӑхнӑ май техник-электромеханик специальноҫне алла илнӗ. Мал ӗмӗтлӗ ҫамрӑк кунпах ҫырлахман — И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетне вӗренме кӗнӗ. Унтан вӑл 1996 ҫулта вӗренсе тухнӑ. Хальхинче экономист-менеджер профессине алла илнӗ.
Чӑваш Енри аслӑ вӗренӳ шкулӗсенче йышӑну кампанийӗ вӗҫленнӗ. Тӳрех палӑртмалла: кӑҫал республикӑра аслӑ шкулсен шучӗ чакнӑ. Пӗлтӗр 15 заведени пулнӑ, кӑҫал — 12 ҫеҫ.
ЧР Вӗренӳ министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑҫал Раҫҫей патшалӑх социаллӑ университечӗ, Раҫҫей патшалӑх вӑй-хал культурин, спорт, ҫамрӑксен тата туризм университечӗ, Питӗрти патшалӑх экономика университечӗ хӑйсен алӑкне уҫман.
Ҫав вӑхӑтрах аслӑ шкулсенче тӳлевсӗр майпа вӗренмелли вырӑнсен хисепӗ ӳснӗ. Кӑҫал вӑл 3486-па танлашнӑ, пӗлтӗр вара 3214 пулнӑ. Тӳлевсӗр майпа вӗренме кӗрес тесе 15,4 абитуриент ыйту ҫырнӑ. Ҫапла майпа 1 вырӑна 7,3 ҫын лекнӗ.
И.Я.Яковлев ячӗллӗ ЧППУра тӳлевсӗр вӗренес текенсем нумайрах. Унта пӗр вырӑна 11 ҫын лекнӗ. И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУра вара пӗр тӳлевсӗр вырӑншӑн 8,3 ҫын кӗрешнӗ. Чӑваш патшалӑх ял хуҫалӑх академийӗнче пӗр вырӑна 3,8 ҫын лекнӗ.
Кӑҫал техника специальноҫӗсене суйлакан ытларах пулине те палӑртса хӑвармалла.
Китайри Аньхойра халӑхсен хушшинчи «Куҫа илӗртекен Аньхой. Илемлӗ Китай» ҫуллахи уйлӑх йӗркеленӗ. Унта И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУн студенчӗсем те хутшӑннӑ.
Чӑваш студенчӗсем Китай культурине тата илемне уҫса паракан мероприятисене хутшӑннӑ. Ҫавӑн пекех Китай философийӗ пирки тата ӑслӑлӑхри ҫитӗнӗвӗсем ҫинчен лекцисем вуланӑ, каллиграфи, кулинари енӗпе ӑсталӑх класӗсем иртнӗ.
Студентсем Хуаншань тӑвӗ ҫине хӑпарнине ӗмӗрне те манас ҫук. Уйлӑха килнӗ ҫамрӑксене Китайри Хуэйчжоу ялӗпе те паллаштарнӑ. Студентсем Хуаншаньри кивӗ урампа, ботаника сачӗпе, Аньхой университетӗнчи истори музейӗпе, ӑслӑлӑхпа техника музейӗпе паллашнӑ.
ЧПУ студенчӗсем Китайран таврӑннӑ ӗнтӗ. Аньхойри университет вице-президенчӗ ЧПУ валли ҫӗршыв историйӗпе культури ҫинчен пичет кӑларӑмӗсем парса янӑ.
Чӑваш Ене 14 ҫул ертсе пынӑ Илья Прокопьев ӗнер 90 ҫул тултарнӑ. Ҫав ҫынна халалласа республикӑри массӑллӑ информаци хатӗрӗсем ҫине тӑрсах статья ҫине статья шӑрҫаларӗҫ.
Ӗнер республикӑн наци вулавӑшӗнче Илья Павловичӑн юбилейне паллӑ тунӑ. Унта тӗрлӗ шайри тӳре-шара кӑна мар, РФ Патшалӑх Думин депутачӗ Анатолий Аксаков та хутшӑннӑ.
Унта пухӑннӑ шур сухалсенчен хӑшӗсем хӑйсен иртнӗ ӗмӗрти ӗҫӗ-хӗлӗ пирки аса илнӗ.
Илья Прокопьев Вӑрнар районӗнчи Мӑчамӑш ялӗнче ҫуралнӑ. Малтанхи пӗлӗвӗпе вӑл — педагог: Хабаровскри пединститутра вӗреннӗ. И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнче те ӗҫленӗ. Пурнӑҫӑн тӗп пайне вара парти ӗҫ-хӗлне панӑ.
Чӑваш Ен Элтеперӗн йышӑнӑвӗпе ӗнер «Чӑваш Республики умӗнче тунӑ тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн» орденпа чысланӑ.
Тепӗр ҫынсен хушаматне калатӑн та вӑл кам пулнине, ӑҫта ӗҫленине асӑнма та кирлӗ мар. Шӑпах ҫавӑн пек тӗлӗнсе каймалла ятлӑ-сумлӑ ҫын вӑл Владимир Чекушкин.
И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗн профессорӗ, Чӑваш Республикин тата Раҫҫей Федерацийӗн культура тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, философи ӑслӑлӑхӗсен докторӗ пулнисене асӑнса кайни тепӗр ҫынпа паллаштарнӑ чух пӗлтерӗшлӗ-ха. Владимир Чекушкин ҫинчен каланӑ чух халӑха ку ятсем ним тумах та кирлӗ мар. Ӑна ҫынсем хисеплӗ ятсемсӗрех юратаҫҫӗ, сума сӑваҫҫӗ. Унӑн «Вӗҫ, вӗҫ, куккук» юррине вӑтам тата аслӑ ӑрурисем кӑна мар, ҫамрӑкраххисем те пӗлеҫҫӗ.
Патӑрьел районӗнчи Хирти Шӑхаль ялӗнче ҫуралнӑскер хӑй ӗмӗрӗнче чӑваш халӑхӗн миҫе юррине шӑрантарман пулӗ! Унсӑр пуҫне миҫе халӑх чӗлхипе юрламан-ши вӑл?
Хӑйне чысланисене вӑл пурне те пӗр пек хисеплесе йышӑнать: пысӑк тӳре-шара аллинчен лекнӗ парне-и е вӗренекенӗсемпе пӗр ял ҫыннисенчен-и. Тен, ҫавӑнпа та юратать пулӗ ӑна халӑх. Мӗнех, вӗҫ, вӗҫ, куккук, тӑхӑрвунна ҫитиччен те; ҫӗртен те ирт, куккук.
РФ Вӗренӳ министерстви аслӑ шкулсен мониторингне ирттернӗ. Чӑваш Енри виҫӗ аслӑ шкул тата пирӗн республикӑри ултӑ филиал тухӑҫлӑ ӗҫлени палӑрнӑ.
Лайӑх ӗҫлекеннисен йышне Чӑваш патшалӑх ял хуҫалӑх академийӗ, Чӑваш патшалӑх культурӑпа искусствӑсен институчӗ, Технологи тата управлени академийӗ, И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУн Улатӑрти филиалӗ, Гуманитари тата социаллӑ пӗлӳсен институчӗн Канашри филиалӗ, Шупашкарти коопераци институчӗ, Шупашкарти политехника институчӗ, МГЭИн Чӑвашри филиалӗ тата РАНХиГСн Шупашкарти филиалӗ кӗнӗ.
Аслӑ шкулсен тухӑҫлӑхне ППЭн вӑтам балне шута илсе палӑртнӑ. Ӑслӑлӑхпа тӗпчев ӗҫӗсене, ют ҫӗршывран килнӗ студентсен йышне те шута илнӗ. Выпускниксем ӑҫта ӗҫе вырнаҫни те пӗлтерӗшлӗ пулнӑ.
Пилӗк аслӑ шкул тӗлӗшпе даннӑйсене тӗрӗслеҫҫӗ. Вӗсен йышӗнче – И.Н.Яковлев ячӗллӗ ЧППУ, И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУ, Мускаври патшалӑх управленийӗн тата правӑн институчӗн филиалӗ, МАДИн Атӑлҫи тӑрӑхӗнчи филиалӗ.
ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев виҫӗ ҫынна патшалӑх премине парасси пирки Хушӑва алӑ пуснӑ. Премие ӳнер, литература, техника тытӑмӗнче вӑй хуракансем тивӗҫнӗ.
Литературӑпа ӳнер тытӑмӗнче патшалӑх премине «Культура еткерлӗхне сыхлакан патшалӑх центрӗн» директорӗ Николай Муратов тивӗҫнӗ. Вӑл «Чӑваш Республикинчи культура еткерлӗхӗн объекчӗсем» каталог хатӗрленӗ.
Атӑлҫи тӑрӑхӗнчи халӑхсем пирки ҫырнӑ, литература тата публицистика ярӑмӗсемшӗн И.Н.Ульянов ячӗллӗн ЧПУн профессорне Людмила Сарпаша преми панӑ.
Ӑслӑлӑхпа техника тытӑмӗнче премие Геннадий Белов тивӗҫнӗ. Вӑл И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУн промышленноҫ электроникин кафедрин заведующийӗ. Премие тивӗҫме вӑл монографи ҫырса хатӗрленӗ.
Ҫамрӑксен кунӗ умӗн, ӑна ҫӗртмен 27-мӗшӗнче уявлаҫҫӗ, Ҫамрӑксен патшалӑх премийӗн лауреачӗсене палӑртаҫҫӗ. Кӑҫал кун пирки ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев Хушӑва ҫӗртмен 20-мӗшӗнче алӑ пуснӑ.
Кӑҫал ӑслӑлӑх, техника тата производство енӗпе «Ҫӗнӗ техника хатӗрлекен Пӗтӗм тӗнчери инжиниринг компанийӗн» инженер-конструкторне Алексей Репина преми пама йышӑннӑ. Вӗрентӳ, воспитани, ҫамрӑксен политикин енӗпе «Чӑваш Ен студенчӗсем» ассоциацийӗн пайташӗсене Роман Васильева, Никита Веселова, Алина Лазаревӑна, Ксения Порфирьевӑна чысланӑ. Литература, культура тата ӳнер енӗпе ЧР Наци вулавӑшӗн сектор заведующийне Дарья Рябцевӑна преми панӑ.
Журналистика енӗпе «Чӑваш Ен» ПТРКн редакторне Надежда Давыдовӑна чыслама йышӑннӑ. Сывлӑх сыхлавӗ енӗпе «Президент пепкелӗх центрӗн» анестезиолог-реаниматологне Анастасия Беловӑна, И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУн медицина факультечӗн студенчӗсене Валентина Виноградвӑна тата Дмитрий Виноградова чысланӑ.
Тавралӑха сыхлас ӗҫ енӗпе «ЭКА» общество организацийӗн пайташне Александра Лобочковӑна чысланӑ. Хӑйсен ирӗкӗпе пурнӑҫлакан ӗҫ-хӗл енӗпе И.
+25.3 °C