Йӑлӑм енчи Сосновка поселокӗнчи ача пахчи кивелнӗ ӗнтӗ. Ҫак кунсенче унта пурӑнакансем патне ырӑ хыпар ҫитнӗ. Кивви вырӑнне кӗҫех ҫӗннине хута ямалла-мӗн.
Архитектура тата хула строительствин управленийӗнчен пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫӗнӗ ача пахчинче 150 шӑпӑрлан валли вырӑн пулмалла. Пӗтӗмпе 8 ушкӑн йӗркелемелле. Ача пахчи Пульница урамӗнче пулӗ.
Ҫӗнӗ ача пахчине хальхи условисемпе килӗшӳллӗн хута ярӗҫ. Унта бассейн та пулӗ. Хуҫалӑх блокӗ вара урӑх корпусра вырнаҫӗ.
Хальлӗхе архитектура тата планировка енӗпе килӗшӳсем тунӑ. Ача пахчинче 8 вӑйӑ тата спорт лапамӗсем пулӗҫ. Иккӗшӗнче 2–3 ҫулсенчи ачасем вылӗҫ, теприсенче — аслӑраххисем.
Ача пахчин территорине хурӑнсемпе, пилешсемпе, хырсемпе, вӗренесемпе, сиреньсемпе тата жасминсемпе илемлетӗҫ.
Хӗл уйӑхӗсем ҫитрӗҫ пулин те урамра сивӗ ҫанталӑк хуҫаланмасть. Ҫавна май юханшывсенче, пӗвесенче пӑр ҫирӗпех ларман-ха.
Анчах ку пулӑ тытма юратакансене хӑратать-и вара? Раштавӑн 11-мӗшӗнче ир-ирех кӳлмеке 5 пулӑҫӑран кая мар тухса ларнӑ. Экстремалсем темелле-ши — ҫӳхе пӑртан хӑрамаҫҫӗ. Ара, вӗсен шухӑшӗпе, пӑр кирлӗ чухлӗ — 8–10 сантиметр — хулӑн. Анчах ун чухлӗ пулни иккӗлентерет. Ҫитменнине, кӳлмекре вырӑнӑн-вырӑнӑн шыв 2 метр е ытларах тарӑнӑш.
Ҫапла аслисем кӗҫӗннисене япӑх тӗслӗх кӑтартаҫҫӗ. Ҫак кунсенче «Инженерная защита» АО ӗҫченӗсем кадет шкулӗнче вӗренекен ачасене ҫӳхе пӑр ҫинчен хӑваласа янӑ. Паллах, ку хыпара шкул директорӗ патне те ҫитернӗ.
Шупашкар хула администрацийӗ аслисене те, ачасене те пӑр хальлӗхе ҫӳхе пулнине, ҫавӑнпа унта кӗме юраманнине асӑрхаттарать.
Хӗрлӗ Чутай район прокуратури шкулсенче хут ӗҫӗпе ҫителӗклӗ ӗҫлесе ҫитерейменнине палӑртнӑ. Район администрацийӗн вӗренӳ пйаӗн специалисчӗн ҫавӑншӑн дисциплина тӗлӗшӗнчен явап та тытма тивнӗ.
Прокуратура наркотикла тата психотроплӑ япаласен саккунлӑ мар ҫаврӑнӑшне сирес тӗлӗшпе шкулсенче епле ӗҫленине тишкернӗ. Тӗрӗсрех, кун пирки ӗҫе епле планланине. Плана кирлӗ пек ҫырманни йӗркене пӑсни пулать иккен. Эрех-сӑрапа е наркотиклӑ е психотроплӑ япалапа айкашнине асӑрхасан ачасене шкулти учета илесси пикри ӗс планне кӗртсе хӑварман. Анкета, тренинг, уйрӑм калаҫу ирттересси пирки те хут ҫине ҫырса хумалла пулнӑ-мӗн. Тата тестне ирттернӗ чух ачасенчен ҫыртарса ирӗк илмен.
Шкулсем плана йӗркеллӗ ҫырманнишӗн вӗренӳ пайӗ яваплӑ тесе шухӑшланӑран прокуратура райадминистрацине представлени тӑратнӑ. Унта вара ҫав пайра ӗҫлекен ҫынна дисциплина тӗлӗшӗнчен явап тыттарнӑ.
Ятарлӑ проектпа килӗшӳллӗн, Шупашкарти 3-мӗш ача пахчинче хӑнасем пулса курнӑ. Итали хӑнисем, ылмашӑну программипе килӗшӳллӗн 2-мӗш лицейре вӗренекенскерсем, ачасемпе тӗл пулнӑ.
Ют ҫӗршыв ҫыннисем Шупашкара «AFS — Интеркультура» программӑпа килӗшӳллӗн килнӗ. Шупашкар хулинчи шкулсем унта 16 ҫул хутшӑнаҫҫӗ ӗнтӗ. Тӗнче шайӗнчи программӑна халӗ ав ача пахчинчисем те хутшӑннӑ.
Хӑнасем ача пахчипе паллашнӑ. Унта мӗнле ӗҫлени те кӑсӑклантарнӑ вӗсене. Ачасем вара кун мӗнле иртсе кайнине каласа кӑтартнӑ. Хӑнасене ирхи зарядкӑна та чӗннӗ. Италирен килнӗ ҫынсем Ҫӗнӗ ҫула мӗнле хатӗрленни пирки те ыйтса пӗлнӗ.
Италипе Раҫҫей ачисем пӗчӗк шӑпӑрлансемпе хаваспах паллашнӑ, вӗсемпе пӗрле ӳкернӗ, юр кӗлетке тунӑ. Итали хӑнисем кунта татах килесшӗн, хӑйсем патӗнчи ача пахчисем пирки каласа кӑтартасшӑн.
Ҫӗнӗ Шупашкарти пӗр шкулта 5-мӗш класра ӑс пухакан Валерия Федоровӑна Кремльте иртекен Елкӑна чӗннӗ. 11 ҫулти хӗрача унта раштав уйӑхӗн вӗҫӗнче кайӗ.
Ачасем хӑйсене Президент елкинче юмахри пекех туйӗҫ, киле парнесемпе таврӑнӗҫ. Уява ҫулталӑк тӑршшӗпе хӑйсене лайӑх енчен кӑтартнӑ, спортпа туслӑ пулнӑ, вӗренӳре ҫитӗнӳсем тунӑ шӑпӑрлансене чӗнеҫҫӗ. Валерия та ку енӗпе палӑрса унта кайма тивӗҫ пулнӑ.
Валерия ирӗклӗ кӗрешӳпе темиҫе ҫул ӗнтӗ туслӑ. Вӑл тӗрлӗ ӑмӑртӑва хутшӑнать, малти вырӑнсене йышӑнать. Валерия ташлама тата юрлама юратать. Вӑл ача пахчинче воспитатель пулма ӗмӗтленет.
Шупашкар районӗнче ҫак кунсенче демографи лару-тӑрӑвӗ лайӑхланнӑ: унта йӗкӗреш ҫуралнӑ.
Шупашкар районӗнче ку таранччен кӑҫал виҫӗ йӗкӗреш кун ҫути курнӑ. Арҫын ачапа хӗрача чӳк уйӑхӗн вӗҫӗнче, 30-мӗшӗнче, ҫут тӗнчене килнӗ. Ашшӗ-амӑшӗ хӗр пӗрчине хӑйне евӗр ят пама шухӑшланӑ. Хӗрача Юна ятлӑ, арҫын ача — Илья. Юна «тӗнчере пӗртен пӗрре» тенине пӗлтерет.
2 килограмшар ытла ҫуралнӑ Юнӑпа Илья ашшӗ-амӑшӗпе пӗрле Янӑш ялӗнче пурӑнаҫҫӗ.
Юлашки вӑхӑтра ачасене хӑйне евер ятсем пама тытӑннӑ. Уйрӑмах ку Шупашкарта палӑрать.
Иртнӗ уйӑхра тӗп хулара 730 пепке ҫуралнӑ. ЗАГС ӗҫченӗсем ҫавна май пӗтӗмлетӳ тунӑ. Мускав районӗнче ытларах ача кун ҫути курнӑ. Унта 300 яхӑн ача ҫуралнӑ. Ленин районӗнче 204 пепкене регистрациленӗ. Калинин районӗнче вара 228 ача ҫут тӗнчене килнӗ.
Ачасене Авалхи Грецири тата Библири ятсене хуракан йышланнӑ. Иртнӗ уйӑхра ашшӗ-амӑшӗ ачисене ытларах Кирилл тата Елизавета ят хунӑ. Пепкесене Серафим, Марк, Демьян, Марсель, Елисей, Давид, Адриян ят паракан та тупӑннӑ. Хӗрсене Есения, Калерия, Серафима, Стефания, Зоя, Злата ят хуракан пулнӑ.
Палӑртма кӑмӑллӑ: Калинин тата Ленин районӗсенче раштав уйӑхӗнче пӗрер йӗкӗреш ҫуралнӑ.
«Русфонд» ыркӑмӑллӑх фончӗ ачасене малалла пулӑшать. Хальхинче Шупашкарта пурӑнакан 11-ти Захар Романова пулӑшу кирлӗ. Вӑл карланкӑн папилломатозӗпе чирлет.
Захара операци темиҫе хут та тунӑ. Анчах сиплев вӗҫленмен-ха. Сывалмашкӑн пулӑшу кирлӗ ӑна. Кун валли 5542 номер ҫине «дети» тесе ҫырса ямалла. СМС ҫыру яма 75 тенкӗ илеҫҫӗ.
Захар мӗн ҫуралнӑранпах йывӑррӑн сывлать. Карланкинче яланах папилломӑсем ӳсеҫҫӗ те сывлав ҫулне пӳлеҫҫӗ. Виҫӗ уйӑхра реанимацие лекнӗ вӑл. Анчах операцисем тусан та лару-тӑру улшӑнман. Ӑна Мускаври тухтӑрсем сиплеме пуҫланӑ. Ку таранччен ӑна 40 ытла операци тунӑ. Кашнине — наркозпа. Халӗ карланкине ятарлӑ пӑрӑх лартнӑ.
Захар шкулта дистанци мелӗпе вӗренет. Унӑн сывалас шанчӑк пур. Анчах укҫа кирлӗ — 3 209 468 тенкӗ. «Коммерсант» хаҫат вулаканӗсем тата Русфонд 552 968 тенкӗ уйӑрӗҫ, «Пӗтӗм тӗнчери финанс клубӗ» банк 280 тенкӗ парӗ. «Пӗрремӗш канал» 2 миллион ытла тенкӗ пухма палӑртнӑ. «Чӑваш Ен» ПТРК 50 пин тенкӗ пухасшӑн.
Патшалӑх элемӗсем пирки чи лайӑх пӗлекенсене палӑртма республика шайӗнчи конкурс иртнӗ. Унта мӗнпур район-хуларан 279 ӗҫ тӑратнӑ. Ҫав шутра Йӗпреҫ районӗнчи ачасем те пур. Вӗсем конкурса 10 ӗҫ ҫитернӗ.
Конкурс виҫӗ номинаципе иртнӗ: «Раҫҫей элемне мухтатӑп...», «Раҫҫей элемӗнче ҫӗннине уҫатӑп», «Патшалӑх символики декораципе прикладной ӳнерте».
Юлашкинчен асӑннинче Йӗпреҫри ача-пӑча пултарулӑх ҫуртӗнчи «Асамат» пултарулӑх мастерскойне ҫӳрекен Елизавета Шишкина иккӗмӗш вырӑн йышӑннӑ. Вӑл тӗрлӗ тӗслӗ хутран «Акӑш-патриот» кӳлепе ӑсталанӑ. Ӑна Раҫҫей ялавӗ тӗслӗ тунӑ. Пултарулӑх мастерскойне кӑҫал тӑваттӑмӗш ҫул ҫӳренине пӗлтереҫҫӗ вырӑнтисем. Ҫак вӑхӑтра хӗрача пултарулӑхне туптаса, ҫӗнӗрен ҫӗннине ӑша хывса пырать.
Ку паттӑр арҫын ача пирки унччен те ҫырнӑччӗ-ха. Ун ҫинчен пӗлтерме татах салтавӗ тупӑнчӗ. Нумаях пулмасть ӑна Мускавра чысланӑ.
Мускавра ҫынсен пурнӑҫне ҫӑлнисене чыс тунӑ. Вӗсен йышӗнче 4-ри Кирилл Яковлев та пулнӑ. Чыслав раштав уйӑхӗн 4-мӗшӗнче иртнӗ.
Кирилл 4 ҫулта кӑна-ха. Анчах вӑл пӗчӗк пулин те паттӑр ӗҫ тума ӗлкӗрнӗ. Вӑл ҫемйине пушартан ҫӑлнӑ.
Аса илтерер: ҫав кун Кирилӑн ҫемйи Канашран Шаккӑл яшне канма кайнӑ. Арҫын ача пуринчен те маларах вӑраннӑ та урама тухнӑ. Вӑл сарай тӑрринче явӑнакан ҫулӑма асӑрханӑ. Аптӑраса ӳкмен вӑл — тӳрех пурне те вӑратнӑ. Ҫакна пула никам та пушарта вилмен.
Кирила Мускавра «Герой ачасем» номинацире дипломпа чысланӑ.
+16.3 °C