Йӗпреҫ районӗнчи Туҫари вулавӑшра раштавӑн 5-мӗшӗнче «Кайӑксене хӗлле апат ҫитерӗр» ятпа калаҫу ирттернӗ.
Экологи темине халалланӑ мероприятие вулавӑш кӗҫӗн классенче вӗренекенсене пухнӑ. Чӗнме ыттисене те чӗннӗ-ха. Пӗчӗккисем уйрӑмах хастар пулнӑ. Вулавӑш ӗҫченӗсем чи малтанах вӗсене Чӑваш Енӗн кайӑк-кӗшӗкӗпе паллаштаракан слайд кӑтартнӑ. Ун тӑрӑх пӗчӗкскерсем чылай кайӑк хамӑр патрах хӗл каҫма юлнине пӗлнӗ. Мӗнле кайӑксем сивӗ хӗлтен хӑраманнине те пӗлнӗ ачасем. Сивӗрен хӑрамаҫҫӗ те вӗсем, анчах выҫлӑх самай шиклентерет. Ҫунатлӑ туссене хӗл каҫма ҫӑмӑл пултӑр тесен вӗсене апат памалла. Апат хурса пама сырӑш туса ҫакмалла. Сырӑшне ачасем ашшӗ-амӑшӗ пулӑшнипе туса та хатӗрленӗ.
Слайдсемпе паллашнӑ хыҫҫӑн вулавӑш ӗҫченӗсемпе пӗрле вӗсем хӑйсен сырӑшӗсене ҫакма тухнӑ.
Ку статистика хӑрушӑ. Чӑваш Енре кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗнчен пуҫласа чӳк уйӑхӗччен ҫул ҫинче ачасемпе 77 пӑтӑрмах пулнӑ. Ҫавна май ҫул ҫитмен 85 ача суранланнӑ, 1 ача вилнӗ. Ку — ҪҪХПИ кӑтартӑвӗ.
Ҫак пӑтӑрмахсенчен ҫурри — ачасем ҫине урапа кӗрсе кайни. 18 пӑтӑрмах ҫул урлӑ каҫмалли ятарлӑ вырӑнта пулнӑ.
Ачасен айӑпӗпе 12 авари пулнӑ. Вӗсем ҫул ҫине чупса тухнӑ е юраман ҫӗрте ҫул урлӑ каҫнӑ. 39 пӑтӑрмахра шӑпӑрлансем пассажирсем пулнӑ. Ытларах чухне вӗсем пиҫҫиххипе ҫыхӑнман.
Ҫул ҫинче шар курнӑ ачасенчен ытларахӑшӗ 7–11 ҫулсенче. Аварисенчен нумайӑшӗ кӗҫнерникун пулнӑ.
Ҫӗнӗ ҫул умӗн Ҫамрӑксен театрӗ ыркӑмӑллӑх акцине пуҫарнӑ. «Савӑнӑҫ парнеле» ятлӑ вӑл.
Акцие кашниех хутшӑнма пултарать. Ачасемпе ватӑсем валли открытка хатӗрлеме, парне тума кашниех пултарать. Театрта укҫа-тенкӗ енчен те пулӑшу кӗтеҫҫӗ. Унпа ачасем тата ачасен ҫуртӗнче пурӑнакан шӑпӑрлансем валли Ҫӗнӗ ҫул парнисем туянӗҫ.
Ҫӗнӗ япаласене ҫеҫ йышӑнаҫҫӗ. Ручка-тетрадь, кӗнеке, тетте, ӑшӑ тум йышӑнаҫҫӗ. Ватӑ ҫынсене халатпа, тутӑрпа, сувенирсемпе тата ытти япалапа савӑнтарма юрать.
Парнесене раштавӑн 27-мӗшӗччен ҫеҫ йышӑнаҫҫӗ. Вӗсене Ҫамрӑксен театрне пырса памалла. 51-15-28, 52-30-69 номерсемпе шӑнкӑравласа ыйтма пулать.
Палӑртса хӑварар: Ҫамрӑксен театрӗ виҫҫӗмӗш ҫул ӗнтӗ ача ҫурчӗсене, ватӑсен ҫурчӗсене, пульницӑсене спектакльсемпе ҫитет.
Канадӑри Макгилла университечӗн психологӗсемпе нейрофизиологӗсем тӗпчесе пӗлнӗ тӑрӑх ача малтанхи икӗ ҫулӗ хушшинче илтнӗ чӗлхе унӑн нерв тытӑменче те пуҫ миминче те йӗр хӑварать. Малашне вӑл урӑх чӗлхе тавралӑхӗнче пурӑнсан та, ӑна мансан та, пуҫласа илтнӗ чӗлхе ҫав-ҫавах тӑван чӗлхе пек упранать. Кун пирки Nature Communications журналта ятарлӑ статья тухнӑ. «Интерфакс» сайтӗнче ӑна тишкерсе пичетленнӗ статьян куҫарӑвӗпе сире Чӑваш халӑх сайчӗ паллаштарать.
Сӑнав ирттерме ӑсчахсем ачасене виҫӗ ушкӑна пайланӑ: Францире пурӑнса хрантсусла калаҫакансем (10 ача), Франци кил-йышне усрава илнӗ Китайра ҫуралнӑ ачасем (21 ача, Францие куҫса килнӗ чухнехи вӑтам ӳсӗм — 12,8 уйӑх), француз чӗлхине вӗренекен, унпа ирӗклӗн калаҫакан китай ачисем (12 ача).
Пурне те фонологи ӗҫне тӗпчекен тест витӗр кӑларнӑ. Ҫак тӗрӗслев ытларах чухне вӑл икӗ пайран тӑрать: кӗске вӑхӑт хушшинче илтнӗ сасӑ-фонемӑсем (пӗр е темиҫе сӑмах) упранассине тата артикуляцилесе тепӗр хут калама пултарассине (вӑл асӑмра хӑварнӑ йӗре ҫухалма памасть) тишкересси.
Нумаях пулмасть Элӗк районӗнчи «Хӗлхем» спорт шкулӗн ҫӑмӑл атлетика секцине ҫӳрекенсем Ҫӗнӗ Шупашкарта Чӑваш Республикин кубокне ҫӗнсе илессишӗн иртнӗ финалти тӑваттӑмӗш тапхӑрне хутшӑннӑ.
Ӑмӑртӑва Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн депутачӗ, социаллӑ политикӑпа наци ыйтӑвӗсен комитечӗн ертӳҫин ҫумӗ, хӑй те спортсмен — Олимп вӑййисен чемпионки Елена Николаева уҫнӑ.
Пӗтӗмӗшле тӑватӑ тапхӑрти зачетра Чӑваш Ен кубокне Элӗк районӗнчи маттурсем — Анастасия Дубининӑпа Евгений Федоров — ҫӗнсе илнӗ. Вӗсемсӗр пуҫне Элӗкри тата тепӗр икӗ ача республика шайӗнче палӑрнӑ. Александр Свистков хӑйӗн дистанцийӗнче 3-мӗш вырӑна тухма пултарнӑ, Нелли Львова 5 ҫухрӑма утса пӑхӑр медале тивӗҫнӗ. Элӗксем вӗсемпе мухтаннине пӗлтереҫҫӗ.
Шупашкарти пӗр ача пахчинчи ҫӗрӗн пӗр пайне строительство тумашкӑн илнӗ. Унта теннис корчӗ тума пуҫланӑ-мӗн
Ку Мичман Павлов урамӗнче. Ача пахчипе ҫумӑнах карта туса лартнӑ, леш енче — строительство. Ҫавна май вылямалли хатӗр-хӗтӗре куҫарма лекнӗ. Анчах ачасем валли вылямалли лапам хӗсӗкленсе юлнӑ. Ара, ушкӑнсенче 30-шар ача вӗт.
Ача пахчинин ертӳлӗхӗ каланӑ тӑрӑх, хула администрацийӗ ҫӗнӗ лапам уйӑрма шантарнӑ. Анчах хальлӗхе ку сӑмахпа кӑна-ха. Кӗҫех ача пахчин тепӗр лапамӗ те строительство айне лекмелле тесе калаҫаҫҫӗ. Анчах унта ӗҫлекенсем тата ашшӗ-амӑшӗ кунпа килӗшесшӗн мар, малаллах кӗрешесшӗн.
Шупашкарти Алексей Дюжев актер Донбаса пӗрре мар кайса килнӗ. Ахаль кайман вӑл унта. Алексей унти ҫынсем валли гуманитари пулӑшӑвӗ илсе каять.
Актер Донбаса каллех кайма хатӗрленет. Хальхинче вӑл унти ачасене Ҫӗнӗ ҫулпа саламласшӑн. Алексей ҫынсене акцие хутшӑнма чӗнсе калать. Вӑл ачасем валли теттесем, пылак ҫимӗҫсем, канцтаварсем, Ҫӗнӗ ҫул костюмӗсем, тумтир пухать. Кашни япалана вӑл хӑйех ачасене тыттарӗ.
Алексей Донбаса пӗчченех каять. Вӑл ыркӑмӑллӑх акцийӗсене пӗрре мар хутшӑннӑ. Алексей хальхинче те унта хӑйӗн урапипе кайӗ.
Муркаш районӗнчи Москакассинчи вӑтам шкулта вӗренекен ачасем тата учительсем Пайтул Искеев премийӗн лауреачӗпе тӗл пулнӑ. Ку ҫын — Чӑваш Республикин Писательсен пӗрлӗхӗн пайташӗ, маларах каланӑ преми лауреачӗ Николай Захарович Краснов.
Николай Краснов (Ҫавал) Вӑрнар районӗнчи Вӑрманкасси ялӗнче ҫуралнӑ. Пурӑнма Муркаш районӗнчи Москакасси ял тӑрӑхӗнчи Ивановка ялӗнче пурӑнать-мӗн.
2012 ҫулта вӑл «С любовью к Отчеству» (чӑв. Тӑван ҫӗршыва юратса) сӑвӑсен кӗнеки кӑларнӑ. Унта вӑл хӑй ҫамрӑк чухне ҫырнӑ сӑвӑсене кӗртнӗ-мӗн. Кӗнеке хӑтлавӗ 2013 ҫулта Чӑваш наци вулавӑшӗнче, Муркаш районӗнчи ача-пӑча вулавӑшӗнче тата Москакассинчи информаципе культура центрӗнче иртнӗ. Черетлӗ хӑтлав Москакасси шкулӗнче пулӗ. Ачасем кӗнеке авторне килес ҫул хӑйсен шкулӗнче ирттерме ыйтни пирки Муркаш район администрацийӗнче пӗлтерчӗҫ.
Вӑрмар районӗнче «Чӑваш Ен — тӑлӑхсемсӗр!» республикӑри автокаравана хутшӑнакансем районта пурӑнакансемпе тӗлпулу ирттернӗ.
Ларӑва район администрацийӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗ — вӗрентӳпе ҫамрӑксен политикин пайӗн пуҫлӑхӗ Ю. Соколов уҫнӑ,
Шел те, хӑшӗсем ҫуралсанах, теприсем каярах тӗрлӗ сӑлтава пула ашшӗ-амӑшӗн ӑшшисӗр тӑрса юлаҫҫӗ те ача ҫурчӗсенче лекеҫҫӗ. Турра шӗкӗр ырӑ чунлӑ ҫынсем вӗсене кил ӑшши пама май тупаҫҫӗ. Ун пеккисем Вӑрмар районӗнче те пур.
ЧР ҫамрӑксен политикин министерствин пай пуҫлӑхӗ С. Сырмолотова, райадминистрацин вӗрентӳпе ҫамрӑксен политикин пайӗн начальникӗ Ю.Соколов усрава илнӗ ашшӗ-амӑшӗсене — С. Корниловӑна, В. Петрована, А. Козыревана, А. Хованские, Н. Семенова, Ю. Сергеева, Т. Максимована, В. Авакована Тав ҫырӑвӗсемпе чысланӑ.
Ача ҫуратса укҫаллӑ пулма ӗмӗтленекенсене савӑнӑҫлӑ хыпар пӗлтерер: амӑш капиталне сахалтан та тепӗр икӗ ҫул парӗҫ. Кун пирки паян ҫершыв Президенчӗ Владимир Путин РФ Федераци Пухӑвне Ҫыру янӑ вӑхӑтра асӑнни пирки РБК пӗлтерет. Ку шухӑша ҫынсем алӑ ҫупсах йышӑннӑ.
Аса илтеретпӗр, ку программа килес ҫул вӗҫленмеллеччӗ. Хальлӗхе унпа ҫӗршыври 6,5 млн ҫын усӑ курма ӗлкӗрнӗ. Ку шутра Крымри тата Севастопольти ҫемьесем те пур.
Амӑш капиталне ҫемьере иккӗмӗш е ун хыҫҫӑнхи ача ҫуралсан 2007 ҫулта пама тытӑнчӗҫ. Малтанласа ҫак укҫа виҫи 250 пинпе танлашатчӗ. Ку хисепе кашни ҫулах инфляцие кура индексацилесе пычӗҫ. Кӑҫал вӑл 453 пине ҫитрӗ.
Чӑваш Енре, сӑмах май, виҫҫӗмӗш ача ҫуралсан тепӗр 100 пин хушса параҫҫӗ.
+17.3 °C