Шупашкарти Олимп резервӗллӗ училищене Ҫӗнӗ Шупашкарти ҫавӑн пек училищепе пӗрлештерме шухӑшлаҫҫӗ. Ун хыҫҫӑн республикӑн тӗп хулинчи ҫав вӗренӳ заведенийӗ «В.М. Краснов ячӗллӗ Шупашкарти олимп резервӗллӗ училище» пулса тӑрӗ.
Улшӑнусене Чӑваш Енӗн Физкультура тата спорт министерстви йышӑннӑ. Капла проекта вӑл хатӗрлесе ҫитернӗ, унпа паян иртнӗ ЧР правительство ларӑвӗнче паллаштарнӑ. РФ тата Чӑваш Республикин физкультура тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ иртнӗ ҫулхи ҫурла уйӑхӗн 24-мӗшӗнче пурнӑҫран уйрӑлнӑччӗ.
Сергей Шелтуков министр каланӑ тӑрӑх, 8-мӗш номерлӗ олимп резервӗллӗ спорт шкулне (вӑл хӑвӑрт утакансене хатӗрлессипе ӗҫлет) Елена Николаева олимп чемпионкин ятне парасшӑн. Республика правительстви ку шухӑша ырласа йышӑннӑ.
Ҫӗнӗ вӗренӳ ҫулӗ пуҫланиччен республикӑри пур шкулӑн та алӑк уҫма хатӗрленмелле. Анчах кӑҫал икӗ пӗлӳ ҫурчӗ ачасене йышӑнма хатӗр мар.
Чӑваш Енре 999 вӗренӳ учрежденийӗ ӗҫлет. Вӗсенчен 99 проценчӗ юсав ӗҫӗсене вӗҫленӗ. Икӗ шкулта вара – Шӑмӑршӑ районӗнчи Пӑчӑрлӑ Пашьелти пӗлӳ ҫурчӗ тата Ҫӗмӗрлери 2-мӗш шкул – ачасене йышӑнма хатӗр мар. Ҫавна май ачасене ҫывӑхри шкулсене автобуспа илсе ҫӳрӗҫ.
ЧР Правительствинче иртнӗ канашлура ачасен апатланӑвӗ пирки те калаҫнӑ. Пур шкулта та апатлану пур. Ялсенчи шкулсенче апатланнӑшӑн нумай тӳлемелле мар – 16-25 тенкӗ. Хулара вара ачан ҫинӗшӗн 40-60 тенкӗ кӑларса хумалла. Хальлӗхе хаксене ӳстересси пирки калаҫмаҫҫӗ.
Республикӑри пур шкулта та ачасене тӳлевсӗр учебниксемпе тата пособисемпе тивӗҫтернӗ.
Tjournal.ru портал пӗлтернӗ тӑрӑх, Раҫҫейре шкулта ӑс пухакан ачасен вӗренӗвне тӗрӗслесе тӑмашкӑн ятарлӑ сарӑм шухӑшласа кӑларнӑ.
Сарӑма телефонри тӗнче тетелӗ лайӑх аталаннӑ регионсем валли хатӗрленӗ. Ӑна шухӑшласа кӑларакансем вӑл пӗчӗк хӑвӑртлӑхлӑ тӗнче тетелӗнче те ӗҫленине ӗнентереҫҫӗ.
Сарӑмра ачасем шкулта илнӗ паллӑсем, вӗсене киле парса янӑ ӗҫсем курӑнӗҫ. Шӑпӑрлан япӑх паллӑ илсен е урокра лармасан ашшӗ-амӑшӗн телефонӗ ҫине кун пирки хыпар килет.
Сарӑм пулӑшнипе вӗрентекенсемпе те ҫыхӑнма пулать. Унтах чӗрӗкшӗн мӗнле паллӑ тухма пултарассине те курма май пур. Ҫапла майпа ашшӗ-амӑшӗ ачине хӑш предметпа ытларах вӗрентмеллине ӑнланӗ.
Сарӑма авӑн уйӑхӗнче хута ярасшӑн.
«Шкула хатӗрленме пулӑш» ятпа иртекен акци республикӑри хӑш-пӗр районта ҫак кунсенче малалла пырать. Ӑна, сӑмахран, Ҫӗмӗрле, Шупашкар районӗсенче йӗркеленӗ.
Ҫӗмӗрле районӗнче йывӑр лару-тӑрура шутланакан 572 ҫемьене шута илнӗ. Вӗсенче 1043 ача ӳснине пӗлтереҫҫӗ. Нумай ачаллисем те пур.
Шупашкар районӗнчи халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен центр та ашшӗ-амӑшӗ шкула валли кирлӗ япала туянса парайманнисене пулӑшма чӗнсе каланӑ май уҫӑ кӑмӑллисенчен тетрадь-ручка, ҫипуҫ, ура тӑхӑнмалли, спорт тумтирӗ тата ытти пухнине пӗлтерет. Шупашкар районӗнче акци авӑн уйӑхӗн вӗҫӗчченех тӑсӑлӗ.
Ачасене пулӑшас текен ырӑ та уҫӑ кӑмӑллӑ ҫынсене халӑха социаллӑ пулӑшу кӳрекен центрсенче хаваспах кӗтеҫҫӗ.
Роспахалӑх специалисчӗсем нумаях пулмасть шкул ачисен ҫипуҫне пахаланӑ. Вӗсем ҫӗршывӑн 57 регионӗнче сутӑнакан шкул ачисен шӑлаварне туянса хакланӑ.
Тӗрӗслевҫӗсен аллине тӗрлӗ компанин 98 тӗслӗхне пахаланӑ. Чылайӑшне хамӑр ҫӗршыврах ҫӗленӗ, анчах ют ҫӗршывран кӳрсе килнисем те пур. Вӑл шутра Китай, Беларуҫ, Узбекистан, Кӑркӑстан, Турци, Болгари, Итали пур.
Ачасен шкул тумтирне пахаланӑ май ӑна 60 енпе тӗрӗсленӗ. Ҫипуҫ 800 тенкӗрен пуҫласа 4 пин тенкӗрен таран тӑнӑ.
84 производителӗн продукцине тӗрӗслевҫӗсем тиркесе пӑрахнӑ. Чи малтанах вӗсем шӑлавара епле пусмаран ҫӗленине кура тиркенӗ. Туяннинчен ҫурринче этикетка ҫинче пӗр тӗрлӗ кӑтартнӑ, пусми вара пачах урӑхла пулнӑ. Икӗ фирма вара епле материалтан ҫӗленине кӑтартса та аппаланман.
Чӑваш Енри аслӑ вӗренӳ шкулӗсенче йышӑну кампанийӗ вӗҫленнӗ. Тӳрех палӑртмалла: кӑҫал республикӑра аслӑ шкулсен шучӗ чакнӑ. Пӗлтӗр 15 заведени пулнӑ, кӑҫал — 12 ҫеҫ.
ЧР Вӗренӳ министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑҫал Раҫҫей патшалӑх социаллӑ университечӗ, Раҫҫей патшалӑх вӑй-хал культурин, спорт, ҫамрӑксен тата туризм университечӗ, Питӗрти патшалӑх экономика университечӗ хӑйсен алӑкне уҫман.
Ҫав вӑхӑтрах аслӑ шкулсенче тӳлевсӗр майпа вӗренмелли вырӑнсен хисепӗ ӳснӗ. Кӑҫал вӑл 3486-па танлашнӑ, пӗлтӗр вара 3214 пулнӑ. Тӳлевсӗр майпа вӗренме кӗрес тесе 15,4 абитуриент ыйту ҫырнӑ. Ҫапла майпа 1 вырӑна 7,3 ҫын лекнӗ.
И.Я.Яковлев ячӗллӗ ЧППУра тӳлевсӗр вӗренес текенсем нумайрах. Унта пӗр вырӑна 11 ҫын лекнӗ. И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУра вара пӗр тӳлевсӗр вырӑншӑн 8,3 ҫын кӗрешнӗ. Чӑваш патшалӑх ял хуҫалӑх академийӗнче пӗр вырӑна 3,8 ҫын лекнӗ.
Кӑҫал техника специальноҫӗсене суйлакан ытларах пулине те палӑртса хӑвармалла.
Шупашкарта вырнаҫнӑ Г.С.Лебедев ячӗллӗ Чӑваш наци лицейӗ шӑпи тахҫанах калаҫтаракан тема пулса тӑнӑ май Чӑваш халӑх сайчӗ те ҫак ыйтӑва вӗҫӗмех хускатса пычӗ.
Ҫак уйӑхӑн 2-мӗшӗнче Шупашкарти кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ районӗнче пурӑнакан ашшӗ-амӑшӗ протест акцине тухнине те эпир пӗлтернӗччӗ. Вӗсем унччен Лебедев ячӗллӗ Чӑваш наци лицейӗ пулнӑ ҫурта юсамашкӑн республика хыснинчен укҫа уйӑрманнине пӗлсен кӑмӑлсӑрланса пикета пухӑннӑ.
Наци сӗмӗллӗ лицей шӑпипе ҫыхӑннӑ ыйтӑва ӗнер иртнӗ чӑваш парламенчӗн ларӑвӗнче те хускатнӑ. ЧР финанс министрӗ Светлана Енилина ҫирӗплетнӗ тӑрӑх, лицей-интерната муниципалитета (ку вӑл Шупашкара тенине пӗлтерет) панине кура асӑннӑ шкула тӑвассишӗн муниципалитет кӑна яваплӑ. Енчен хула ку ыйтӑва татаймасан бюджета тепӗр хут пӑхса тухнӑ чух республика пулӑшма хатӗр тесе ӗнентернӗ республикӑри тӗп финансист.
Лицей музыка училищи ҫумӗнче пулмалла. Анчах ҫӗр ыйтӑвӗ те хальлӗхе татӑлман, лицей йышӑнмалли лаптӑкӑн пӗр пайӗн хуҫи — уйрӑм ҫын.
«Тӳрӗ кӑмӑллӑ Раҫҫей» парти пайташӗ Игорь Моляков лицей-интерната прокуратура иртнӗ ҫулах уҫма хушнине аса илтернӗ.
Авӑн уйӑхӗнче Патшалӑхӑн пӗрлехи экзаменне тытма май пулать. Ун чухне экзамен икӗ предметпа пулӗ. Вӗсем хӑҫан иртесси паллӑ ӗнтӗ.
Авӑн уйӑхӗн 5-мӗшӗнче вырӑс чӗлхипе экзамен тыттараҫҫӗ. Авӑнӑн 8-мӗшӗнче математика предмечӗпе пӗлӳ шайне тӗрӗслеме май пур. Авӑн уйӑхӗн 14-мӗшӗнче вырӑс чӗлхипе тата математикӑпа ППЭ тыттараҫҫӗ.
Авӑн уйӑхӗнче камсене экзамен тытма ирӗк параҫҫӗ-ха? 11-мӗш класс хыҫҫӑн патшалӑхӑн пӗтӗмлетӳ аттестацийӗ витӗр тухайманнисем тата вырӑс чӗлхипе е математикӑпа кирлӗ чухлӗ балл пухайманнисем.
Кашни регионта 1-3 пункт ӗҫлӗ. Вӗсенче видеосӑнав пулӗ. Экзамена виҫӗ кунра пӗтӗмлетӗҫ.
ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев вӗренӳ тытӑмӗнче ӗҫлекенсене преми парасси пирки хушу алӑ пусать. Ҫакна вӗренӳ тытӑмне аталантарма пулӑшас тӗллевпе пурнӑҫлаҫҫӗ.
Каҫал та Михаил Васильевич 30 вӗрентекене премипе хавхалантарнӑ. Вӗсенчен кашниех 20 пин тенке тивӗҫнӗ. Премие тивӗҫнӗскерсем шкулта, ача пахчинче е ача-пӑча пултарулӑх центрӗнче вӑй хураҫҫӗ.
Палӑртмалла: 20 пин тенке тивӗҫнӗ вӗрентекенрен 16-шӗ — Шупашкартан.
Шупашкарти кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ районӗнче пурӑнакан ашшӗ-амӑшӗ протест акцине тухнӑ. Вӗсен ывӑлӗ-хӗрӗ, кӗҫӗн классенче вӗренекенскерсем, шкулсӑр тӑрса юлнӑ-мӗн.
Ашшӗ-амӑшӗ унччен Лебедев ячӗллӗ Чӑваш наци лицейӗ пулнӑ ҫурта юсамашкӑн республика хыснинчен укҫа уйӑрманнине пӗлсен кӑмӑлсӑрланнӑ. Вӗсем ҫурла уйӑхӗн 2-мӗшӗнче лицей умне пухӑннӑ.
Палӑртмалла: халӗ лицее тӗпрен юсаса ҫӗнетеҫҫӗ. Лицей умне ашшӗ-амӑшӗ ачисемпе килнӗ. Шӑпӑрлансен авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗнче ҫак шкулӑн партти хушшине лармалла-ҫке-ха.
«Укҫа памасан ӗҫ чарӑнса ларӗ, унтан сивӗсем пуҫланӗҫ. Хутса ӑшӑтман ҫуртра стенасем шӑнӗҫ, йӑлтах харама кайӗ. Мӗншӗн пирӗн, чуна парса ӗҫлекен ҫынсен, налук пустуй тӳлемелле? Мӗншӗн ҫӳлте ларакан чиновниксене пула пирӗн ачасен шкулта пичкери килька пек вӗренмелле?» — кӑмӑлсӑрланнӑ Наталья Низова.
4-мӗш лицей директорӗ Наталья Коновалова ачасем пур-пӗрех урамра вӗренес ҫуккине пӗлтернӗ. Вӗренӳ ӗҫне темле пулсан та вӑл йӗркелесе яма шантарнӑ. Ӑна та, ашшӗ-амӑшне те республика хысни юсав валли укҫа уйӑрманни питӗ тӗлӗнтернӗ.
+13.3 °C