Ӗнер, 17 сехетпе 18 сехет хушшинче Хӗвел питӗ вӑйлӑ ҫиҫсе илнӗ. Кун пирки Мускавра вырнаҫнӑ Лебедев ячӗллӗ РӐА-ӗн (РАН) физика институчӗн Хӗвел астрономийӗн гентген лабораторийӗ пӗлтерет. Ӑна чи ҫӳллӗ шайри класс ятне панӑ — Х.
Каласа хӑварас пулать, хӗвел вӑйлӑ ҫиҫни виҫӗмкун та пулса иртнӗ. Вӑл Мускав вӑхӑчӗпе 15:02 вӑхӑтра хӑватлӑ хӗмленсе илнӗ. Унашкалли унччен 12 ҫул каялла кӑна пулнӑ — 2005 ҫулхи авӑнӑн 7-мӗшӗнче. Виҫӗмкунхи Хӗвел хӗмленӗвне пула вырӑнӑн-вырӑнӑн ҫыхӑну япӑхланнине палӑртнӑ — Чулхулари, Кӗмӗрти, Ижевскри, Томскри тата Сыктывкарти магистраллӑ каналсенче пӑтӑрмахсем тупса палӑртнӑ.
Хӗвел вӑйлӑ ҫиҫсе илни Чӑваш халӑх сайтне те витӗм кӳнӗ — пирӗн офисри компьютер юрӑхсӑра тухрӗ. Хӗвел хӗмленнӗ, вӑйлӑ ҫиҫнӗ вӑхӑтра ӑсчахсем самолётсемпе вӗҫме, руль умне ларма сӗнмеҫҫӗ.
Чӑваш Енре ватӑсене йӳнӗ хакпа канма майсем туса парасшӑн. Республикӑра кӑҫал йӗркеленӗ Туризм тата культура енӗпе ӗҫлекен информаци центрӗ халӗ шӑпах ҫав ыйтупа пуҫ ватать.
Чӑваш Республикин Культура, наци ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗсен министерствинче хыпарланӑ тӑрӑх, маларах асӑннӑ центр аслӑ ҫулхисене ҫӑмӑллӑхлӑ условипе кантарма май туса парас ыйтӑва туризм енӗпе ӗҫлекен организацисемпе хускатнӑ. Хальлӗхе ыйту татӑлса пӗтмен, анчах калаҫу малалла пырать.
Ку хыпара Чӑваш Республикин культура министрӗ Константин Яковлев ӗнер Ижевскри форумра пӗлтернӗ. Унта ватӑсене культура пурнӑҫне явӑҫтарассипе регионсенче епле ӗҫленине тишкернӗ, чи лайӑх проектсемпе паллаштарса регионсенчи пайташсем тухса калаҫнӑ. Пирӗн регион министрӗ ҫавӑнта доклад тунӑ.
Чӑваш Енре хальхи вӑхӑтра ветерансен хорӗсем — 23. Вӗсенчен 15-шӗ халӑх ячӗллӗ.
Ветерансен хорне тӗрлӗ ҫулхисем ҫӳреҫҫӗ: тинтерех тивӗҫлӗ канӑва тухнисенчен пуҫласа тӑнлавне самаях пас тытнисем таранах. Хорта ытларах хӗрарӑмсем пулни те вӑрттӑнлӑх мар. Сӑлтавне специалистсем темле ӑнлантараҫҫӗ те, анчах, сӑнанӑ тӑрӑх, хӗрарӑмсем хастартарах, вӗсен кун-ҫулӗ те вӑрӑмрах.
Ҫав вӑхӑтрах чӗрӗ арҫынсем те ҫук мар. Ветерансен хорне ҫӳрекен 600 ытла кинемипе мучи хушшинче 96 ҫулти ҫын та пур. Арсений Питеркин ятлӑскер — хорта чи асли. Ку хыпара Чӑваш Республикин культура министрӗ Константин Яковлев ӗнер Ижевскри форумра пӗлтернӗ. Унта ватӑсене культура пурнӑҫне явӑҫтарассипе регионсенче епле ӗҫленине тишкернӗ. Пирӗн регион министрӗ ҫавӑнта доклад тунӑ.
Шупашкарти МТВ-центрта ҫак канмалли кунсенче сайра тӗл пулакан ӑратлӑ кушаксен «Восточное котопати» куравӗ ӗҫленӗ. Унта илсе килнӗ Кироври, Самарти, Хусанти, Йошкар-Олари, Ижевскри, Пензӑри, Мускаври, Беларуҫ Республикинчи тата ытти вырӑнти хаклӑ ӑратлӑ кушаксене кӗрсе курассишӗн аслисем 130 тенкӗ, ачасем 70 тенкӗ тӳленӗ, 5 ҫултан кӗҫӗнреххисене укҫасӑрах кӗртнӗ.
Курава пӗтӗмпе 160 ҫын хӑйӗн тӑватӑ ураллӑ тусне кӑтартма кӑмӑл тунӑ. Пурӗ вара икӗ теҫетке ытла ӑратпа паллаштарнӑ. Владислав Смирнов «Про город» интернет-хаҫата пӗлтернӗ тӑрӑх, ӑна кӗске ураллӑ кушак-такса, ҫветтуй бирма тата Египетри мау уйрӑмах тӗлӗнтернӗ. Мау ӑрат 100 пин тенкӗ таран тӑрать. Унӑн хуҫисем каланӑ тӑрӑх, ку кушак Раҫҫейре 47 пуҫ кӑна.
Чӑваш Ен автоспортсменӗ Череповец хулинче иртнӗ трек чупӑвӗнче виҫҫӗмӗш вырӑн йышӑннӑ. Ӑмӑрту, хӗллехи трек чупӑвӗ енӗпе Раҫҫей кубокӗ, кӑрлач уйӑхӗн 24-мӗшӗнче иртнӗ.
Айрат Заргиров финиша виҫҫӗмӗш ҫитнӗ. Вӑл — Комсомольски районӗнчен. Кубокӑн тепӗр тапхӑрӗсем Ижевск хулинче - нарӑс уйӑхӗн 7-мӗшӗнче, Ӗренпур хулинче — нарӑсӑн 14-мӗшӗнче иртӗҫ. Финал вара Череповец хулинче пуш уйӑхӗн 5-мӗшӗнче пулӗ.
Сӑмах май, Айрат Заргиров ралли-кросс енӗпе монокубок ҫӗнсе илнӗ. Халӗ трек тата пӑр чупӑвӗсемпе ытларах кӑсӑкланать. Каҫал тӑрӑхӗн спортсменне пӑр чупӑвӗ енӗпе иртекен Раҫҫей кубокӗнче те, тен, курма пултарӑпӑр. Вӑл нарӑс уйӑхӗн 13-мӗшӗнче иртет.
Ку Ирина Калентьевӑн черетлӗ ҫитӗнӗвӗ. Чӑваш спортсменки ӑмӑртусенче малти вырӑнсене тухса Чӑваш Ене савӑнтарать.
Нумаях пулмасть Ижевск хулинче маунтинбайк енӗпе Раҫҫей чемпионачӗ иртнӗ. Ирина Калентьева кросс-кантри дисциплинӑра ҫӗнтернӗ. Аса илтерер: вӑл 2008 ҫулта Олимпиадӑра малти вырӑнсенчен пӗрне йышӑннӑ.
Чӑваш шкулӗнче ӑсталӑхне туптакан тепӗр икӗ спортсменка Ольга Терентьева тата Надежда Антонова финиша иккӗмӗш тата виҫҫӗмӗш ҫитме пултарнӑ.
Вӗсенчен ҫамрӑк спортсменсем те ӑнӑҫлӑ тупӑшнӑ. 1999-2000 ҫулсенче ҫуралнӑ хӗрсен йышӗнче Олеся Крылова — 1-мӗш, 1993-1996 ҫулсенче ҫуралнисен ушкӑнӗнче Руслан Боредский 2-мӗш вырӑн йышӑннӑ. Пӑхӑр медале Виктория Савельева ҫӗнсе илнӗ.
Ҫӗрпӳсем спортра ҫитӗнӳсем хыҫҫӑн ҫитӗнӳсем тӑваҫҫӗ теме те юрать. Ҫӗрпӳ каччисем нумаях пулмасть ӑмӑртуран медальсемпе таврӑннӑ.
Иртнӗ эрнере Удмурт Республикин тӗп хулинче ҫамрӑксен хушшинче Атӑлҫи федераци округӗнчи ӑмӑрту иртнӗ. Унта 22 ҫул тултарманнисем хутшӑннӑ.
Ӑмӑртӑва 14 регионти 130 боксер килсе ҫитнӗ. Чӑваш Республикин пӗрлештернӗ командин йышӗнче Ҫӗрпӳре ҫуралнӑ каччӑсем те пулнӑ. Вӗсем — 19 ҫулти Артем Ивановпа Андриян Максимов. Артем 52 килограмм тайман виҫе категорийӗнче тупӑшнӑ, Андриян 75 килограмм тайманнисен йышӗнче вӑй виҫнӗ.
Ҫӗрпӳ каччисем Чӑваш Ен пухмачне 2 пӑхӑр медальпе пуянлатнӑ. Вӗсене ӑмӑртӑва пысӑк категориллӗ тренер Николай Ремеслов тата СССР спорт мастерӗ Александр Катанаев хатӗрленӗ.
Йӗпреҫри спорт шкулӗнче ӑсталӑхне туптанӑ Александр Васильев триатлон енӗпе иртнӗ Пӗтӗм Раҫҫейри тупӑшуран ҫӗнтерӳпе таврӑннӑ.
Александр Васильев 16 ҫулта. Апла пулин те ҫамрӑк спортсмен ӑсталӑхӗпе палӑрма ӗлкӗрнӗ. Хӗллехи триатлон енӗпе иртнӗ Раҫҫей Кубокӗн финалӗ Ижевск хулинче пулнӑ.
ЧР Спорт министерствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, классика триатлонӗпе танлаштарсан, хӗллехи тӗсӗнче ишессине йӗлтӗрпе тупӑшса чупассипе ылмаштарнӑ.
Пӗтӗмлетӳ тапхӑрӗнче Раҫҫей первенствин призерӗ Александр Васильев чи лайӑх кӑтартупа палӑрнӑ. Ҫапла майпа вӑл ҫамрӑксен хушшинче Раҫҫей Кубокне ҫӗнсе илнӗ.
Сӑмах май, Александр Йӗпреҫри спорт шкулӗнчен вӗренсе тухсан Олимп резервӗсен Ҫӗнӗ Шупашкарти училищине вӗренме кӗнӗ.
Шупашкара кӳрсе килнӗ хризантемӑсенче сиенлӗ трипс тупса палӑртнӑ. «Агава» тулли мар явапла общество Россельхознадзорӑн Чӑваш Енри управленине Ижевск тата Чаллӑ Ҫыр хулисенчен килнӗ карантинри ӳсентӑран килни пирки пӗлтернӗ. Савӑтра ӳсекен 1028 чечек сиенлӗ пулнӑ-мӗн.
Патшалӑх инспекторӗсем хрезантемӑн темиҫе ҫеҫкине тӗрӗслемешкӗн илнӗ, Чӑваш Енри фитосанитари тата карантинри ӳсентӑранӑн уйрӑмне ярса панӑ.
Пӗтӗмлетӳпе килӗшӳллӗн чечексенче чӗрӗ имаго тата трипс хуртне тупса палӑртнӑ. Сиенлӗ организм сарӑласран Россельхознадзорӑн Чӑваш Енри управленийӗ «Агава» обществӑна килнӗ партирен — 30 хризантемӑран — хӑтӑлма хушнӑ. Ҫапла майпа организаци вӗсене ҫунтарса тӗп тунӑ.
Чӳк уйӑхӗн 7–9-мӗшӗсенче пирӗн республикӑра студентсен пӗрлешӗвӗсен Пӗтӗм Раҫҫейри IV «Хастар» слечӗ иртмелле. Ӑна И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университечӗ йӗркелет.
Слет программине студентсен пӗрлешӗвӗсене хӑтлассине, студентсен хӑй тытӑмлӑхне, ҫамрӑксен организацийӗсемпе пӗрлешӗвӗсене ӗҫлеттерес ыйтупа ҫавра сӗтел йӗркелессине, мастер-классемпе тренингсем кӗртнӗ. Ҫаксем ҫамрӑксен пӗрлешӗвӗсене тухӑҫлӑрах ӗҫлеттерме пулӑшасса шанаҫҫӗ.
Слетӑн тӗп тӗллевне палӑртнӑ май федераци проекчӗсемпе программисене студентсене явӑҫтарассине ҫӗнӗ мелсем кӗртессине, пӗрлехи пысӑк проектсем хатӗрлессине, ушкӑнпа йӗркелессине аталантарассине, аслӑ шкулсемпе студентсен пӗрлешӗвӗсен хушшинче килӗштерсе ӗҫлессине йӗркелессине тата ыттине палӑртнӑ.
«Хастар» слета Шупашкарти, Питӗрти, Тольяттинчи, Ижевскри студентсен пӗрлешӗвӗсем кӑмӑл тунине пӗлтернӗ.
+8.3 °C