Кӑҫал пирӗн республикӑра нумай хваттерлӗ 429 ҫуртри пӗтӗмӗшле пурлӑха юсасшӑнни пирки Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Аса илтеретпӗр, тӗплӗ юсавӑн 2016 ҫулхи программине Элӗк, Патӑрьел, Йӗпреҫ, Канаш, Куславкка, Комсомольски, Красноармейски, Хӗрлӗ Чутай, Сӗнтӗрвӑрри, Муркаш, Пӑрачкав, Вӑрмар, Ҫӗрпӳ, Шупашкар, Ҫӗмӗрле, Етӗрне, Елчӗк, Тӑвай районӗсем, Улатӑр, Канаш, Ҫӗнӗ Шупашкар, Ҫӗмӗрле тата Шупашкар хулисем кӗнӗ. Маларах эпир Чӑваш Ен капюсав енӗпе малта пыракан 20 регионсен йышне кӗнӗ тенӗччӗ.
Капиталлӑ юсав фончӗн тӗп бухгалтерӗ Светлана Парамонова пӗлтернӗ тӑрӑх, тӗплӗ юсав валли 571,3 млн тенкӗ укҫа пухнӑ, ку вӑл шутласа панин 65% пулать. Сӑмах май каласан, Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашне кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗн 26-мӗшӗнче янӑ Ҫырура иртнӗ ҫулӑн ҫурринче капюсавшӑн халӑхӑн 55 проценчӗ тӳленине, ҫулталӑк вӗҫӗ тӗлне ун пеккисен йышӗ 98 процента ҫитнине асӑнса хӑварнӑччӗ.
Юлашки ҫулсенче пӗр ведомствӑпа тепри электрон меслетпе пӗр-пӗринпе ҫыхӑну тытма пуҫларӗ. Ҫакӑ тӳре-шаран ӗҫне те, ахаль ҫынсене пӗр пуҫлӑх патӗнчен теприн патне хутлассинчен те хӑтарать.
Патшалӑх тата муниципалитет пулӑшӑвӗ кӳнӗ чух ведомствӑсем пӗр-пӗринпе епле ӗҫленине иртнӗ шӑматкун Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев районсемпе хула администарцийӗсен пуҫлӑхӗсемпе видеоселектор ирттернӗ чух тишкернӗ.
ЧР информаци политикин тата массӑлла коммуникацин министрӗн ҫумӗ Александр Сидоренко канашлура пӗлтернӗ тӑрӑх, ведомствӑсен хушшинчи электрон ҫыхӑнупа республикӑра патшалӑхӑн 62, муниципалитетӑн 34 пулӑшӑвне кӳнӗ чух усӑ кураҫҫӗ.
Ҫак енӗпе Комсомольски, Йӗпреҫ, Красноармейски, Тӑвай районӗсем юлсарах пыраҫҫӗ. Федерацин ӗҫ тӑвакан влаҫ органӗсене Канашпа Етӗрне районӗсем, Канаш хули хуравламанни ытларах тӗл пулнӑ.
Кӑҫал пирӗн республикӑра нумай хваттерлӗ 429 ҫуртри пӗтӗмӗшле пурлӑха юсасшӑн. Тӗплӗ юсавӑн 2016 ҫулхи программине Элӗк, Патӑрьел, Йӗпреҫ, Канаш, Куславкка, Комсомольски, Красноармейски, Хӗрлӗ Чутай, Сӗнтӗрвӑрри, Муркаш, Пӑрачкав, Вӑрмар, Ҫӗрпӳ, Шупашкар, Ҫӗмӗрле, Етӗрне, Елчӗк, Тӑвай районӗсем, Улатӑр, Канаш, Ҫӗнӗ Шупашкар, Ҫӗмӗрле тата Шупашкар хулисем кӗнӗ.
Кӑҫалхи тӗплӗ юсав вӑхӑтӗнче нумай хваттерлӗ 24 ҫуртра ӑшӑ энергине, вӗри тата сивӗ шыва, ҫутта шутлакан счетчиксем вырнаҫтарасшӑн.
Тӗпле юсав программипе кунсӑр пуҫне хӑтлӑхпа ҫыхӑннӑ ытти ӗҫ-пуҫ та ирттерме палӑртнӑ-мӗн. Тӳре-шаран типӗ чӗлхи ҫине куҫсан тата Тӗплӗ юсав фончӗн сайтӗнче илсе кӑтартнӑ пек каласан, 42607 ҫыннӑн пурнӑҫ условине лайӑхлатмалла.
Кӑҫал пирӗн республикӑра нумай хваттерлӗ 429 ҫуртри пӗтӗмӗшле пурлӑха юсасшӑн. Тӗплӗ юсавӑн 2016 ҫулхи программине Элӗк, Патӑрьел, Йӗпреҫ, Канаш, Куславкка, Комсомольски, Красноармейски, Хӗрлӗ Чутай, Сӗнтӗрвӑрри, Муркаш, Пӑрачкав, Вӑрмар, Ҫӗрпӳ, Шупашкар, Ҫӗмӗрле, Етӗрне, Елчӗк, Тӑвай районӗсем, Улатӑр, Канаш, Ҫӗнӗ Шупашкар, Ҫӗмӗрле тата Шупашкар хулисем кӗнӗ.
Кӑҫалхи тӗплӗ юсав вӑхӑтӗнче нумай хваттерлӗ 24 ҫуртра ӑшӑ энергине, вӗри тата сивӗ шыва, ҫутта шутлакан счетчиксем вырнаҫтарасшӑн.
Тӗпле юсав программипе кунсӑр пуҫне хӑтлӑхпа ҫыхӑннӑ ытти ӗҫ-пуҫ та ирттерме палӑртнӑ-мӗн. Тӳре-шаран типӗ чӗлхи ҫине куҫсан тата Тӗплӗ юсав фончӗн сайтӗнче илсе кӑтартнӑ пек каласан, 42607 ҫыннӑн пурнӑҫ условине лайӑхлатмалла.
1956 ҫулта Канашра ҫуралнӑ Вячеслав Муханов физик ҫак кунсенче Испанири сумлӑ премисенчен пӗрне тивӗҫнӗ.
Раҫҫейпе Германи физикӗ, космологӗ, Тӗнче аталанӑвӗн инфляци теорине ӗнентерекен авторсенчен пӗри фундаменталлӑ физикӑри ӗҫшӗн премине тивӗҫнӗ.
Вячеслав Муханов халӗ Мюнхенти Людвига-Максимилиан ячӗллӗ университет профессорӗ.
Стивеном Хокинг акӑлчан физик-теоретикӗпе Канаш ҫынни BBVA Foundation Frontiers of Knowledge Award in Basic Sciences премие фундаменталлӑ физика енӗпе тунӑ открытишӗн тивӗҫнӗ. Вӗсене 400 пин евро преми панӑ.
Премие тивӗҫнӗ ӑсчахсем шухӑшланӑ тӑрӑх, галактикӑсем тӗнче пуҫланнӑ вӑхӑтра квантлӑ флуктуацие пула йӗркеленнӗ пулать. Раҫҫейӗн тата Британин ҫак физикӗсем иртнӗ ӗмӗрӗн 80-мӗш ҫулӗсенчех ҫак шухӑш патне ҫитсе тухнӑ.
Халӑх ырлӑхӗшӗн «пӗлтӗрхинчен те тухӑҫлӑрах тӑрӑшса» ӗҫлемеллине Чӑваш Ен Элтеперӗ ӗнер районсемпе хула администрацийӗсен, ял тӑрӑхӗсен пуҫлӑхӗсемпе ирттернӗ канашлура палӑртса хӑварнӑ.
Унта Элтепер пӗлтӗр авӑн уйӑхӗнчен пуҫласа раштав уйӑхӗ таран 21 муниципалитет ертӳҫине конкурс ирттерсе суйласа лартнине аса илнӗ. Пилӗк муниципалитетра тата пӗр хула округӗнче: Патӑрьелӗнче, Йӗпреҫре, Канаш хулипе районӗнче, Красноармейски тата Шӑмӑршӑ район администрацийӗсенче ҫӗнӗ пуҫлӑхсем ӗҫлеме пуҫланӑ. Ял тӑрӑхӗсен ертӳҫисене те конкурссемпе ҫӗнӗрен суйласа лартнӑ.
2016–2019-мӗш ҫулсенче тата та 62 ял тӑрӑх ертӳҫисен ӗҫлемелли вӑхӑчӗсем вӗҫленсе пыни пирки те аса илтернӗ. Вӗсенче те конкурс иртӗ. «Кам та кам хӑйне шанса панӑ ӗҫе тивӗҫлӗ, яваплӑха туйса пурнӑҫласа пырать, вӗсемпе паллах, ӗҫлеме кӑмӑллӑ», — тенӗ Элтепер. «Палӑртмалла, конкурссем питӗ уҫӑмлӑн иртнӗ. Влаҫ органӗсенче ӗҫлекенсем, обществӑлла организацисен членӗсем хастар хутшӑннӑ. Ҫӑхавсем пулманни пуриншӗн те пысӑк пӗлтерӗшлӗ, апла пулсан — влаҫа халӑх шанать», — тесе каланӑ Михаил Игнатьев.
Пирӗн республикӑри виҫӗ хулара кинотеатр уҫӗҫ. Кун пирки Хамӑр ҫӗршыври кинематографине социаллӑ тата экономика тӗлӗшпе пулӑшас енӗпе ӗҫлекен федераци фончӗ пӗлтернӗ.
100 пин ҫынран сахалтарах пурӑнакан хуласенче кинотеатрсене аталантаракан федераци программине пирӗн республика та лекнӗ. Конкусра федерацин 51 субъектӗнчи 125 хулана суйласа илнӗ. Вӗсенче 143 кинозала федераци укҫи-тенкипе оборудовани туянма, кинозалсене ҫӗнетме пулӑшӗҫ. Кун валли 705 миллион тенкӗ уйӑрмалла. Пӗтӗмпе конкурса 79 регионтан 655 заявка тӑратнӑ.
Чӑваш Енри хуласенчен Улатӑр (унти «Вива» общество), Канашри Культура керменӗ, Ҫӗмӗрлери «Восход» культура керменӗ федераци пулӑшӑвне илсе хамӑр ҫӗршывра кӑларнӑ киносене кӑтартма тытӑнӗ.
Раштавӑн 12-мӗшӗнче Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев муниципалитетсен ертӳҫисемпе видеоканашлу ирттернӗ. Унта республикӑн строительство министрӗ Олег Марков районсемпе хуласен ҫутҫанталӑк газӗшӗн парӑм пухӑнса кайни пирки чарӑнса тӑнӑ.
Хутса ӑшӑтмалли тапхӑр пуҫланнӑранпа муниципалитетсенче газшӑн парӑм 29 процента ҫити ӳссе кайнӑ. Республикӑри пӗтӗм парӑмран 50 проценчӗ «Коммуналлӑ технологисем» общество тӳлеменнипе пухӑннӑ-мӗн. Юлашки икӗ ҫулта вӑл уйрӑмах пысӑк парӑм пуҫтарса янӑ.
Районсемпе хуласен парӑмӗсене илес пулсан, чи парӑмлисем вӑрнарсем, йӗпреҫсем, куславккасем, сӗнтӗрвӑррисем, вӑрмарсем, ҫӗрпӳсем тата Улатӑр, Канаш, Шупашкар хулисем.
«Кашни министр хӑйӗн пайӗшӗн яваплӑх тытать, ҫакӑн пекех муниципалитетсен ертӳҫисен те ҫакна лайӑх ӑнланмалла, вӗсем те муниципалитетшӑн яваплӑ», — тесе ҫирӗп асӑрхаттарнӑ Михаил Игнатьев.
Канашри педагогика коллеждӗнче куҫӑн майпа вӗренекен студента общежитинче вырӑн памасӑр халтан янӑ. Колледж ҫакна унпа ыттисем пӗр пӳлӗмре пурӑнасшӑн маррипе сӑлтавланӑ.
Хайне койка-вырӑнсӑр хӑварнӑ студент тӑлӑх пулнӑ… Ун пеккисене вара саккунра чи малтан вырӑнпа тивӗҫтермеллине пӑхса хӑварнӑ.
Кӳреннӗ студент ҫӑхавпа вырӑнти прокуратурӑна ҫитнӗ. Прокуратура ӗҫченӗсем яш ыйтӑвне пӑхса тухма тӗрӗслев йӗркеленӗ. Ыттисем пӗрле пурӑнасшӑн мар тени тӑлӑх студента вырӑнпа тивӗҫтермелле марри пирки колледжа ӑнлантарса пама тивнӗ. Ку вӑл саккуна пӑсни пирки асӑрхаттару хучӗ те шӑрҫаланӑ. Кӗҫех каччӑна койка-вырӑн панӑ. Педагогика колледжӗн яваплӑ ӗҫченне вара саккуна пӑснӑшӑн административлӑ майпа явап тыттарнӑ.
Ку паттӑр арҫын ача пирки унччен те ҫырнӑччӗ-ха. Ун ҫинчен пӗлтерме татах салтавӗ тупӑнчӗ. Нумаях пулмасть ӑна Мускавра чысланӑ.
Мускавра ҫынсен пурнӑҫне ҫӑлнисене чыс тунӑ. Вӗсен йышӗнче 4-ри Кирилл Яковлев та пулнӑ. Чыслав раштав уйӑхӗн 4-мӗшӗнче иртнӗ.
Кирилл 4 ҫулта кӑна-ха. Анчах вӑл пӗчӗк пулин те паттӑр ӗҫ тума ӗлкӗрнӗ. Вӑл ҫемйине пушартан ҫӑлнӑ.
Аса илтерер: ҫав кун Кирилӑн ҫемйи Канашран Шаккӑл яшне канма кайнӑ. Арҫын ача пуринчен те маларах вӑраннӑ та урама тухнӑ. Вӑл сарай тӑрринче явӑнакан ҫулӑма асӑрханӑ. Аптӑраса ӳкмен вӑл — тӳрех пурне те вӑратнӑ. Ҫакна пула никам та пушарта вилмен.
Кирила Мускавра «Герой ачасем» номинацире дипломпа чысланӑ.
+20.3 °C