Чӳк уйӑхӗн 8-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх филармонийӗнче «Пять вечеров» (чӑв. Пилӗк каҫ) фестиваль иртӗ. Ӑна Раҫҫейӗн Культура министерствипе Раҫсейӗн композиторсен союзӗ ирттереҫҫӗ. Ӑна ҫӗнӗ ятсемпе тата музыкӑри ҫӗнӗ енсемпе паллаштарас тӗллевпе йӗркелеҫҫӗ.
Кӑҫалхипе пиллӗкмӗш хутчен иртекен фестиваль вӑхӑтӗнче концертсем тӗрлӗ ҫӗрте пулӗҫ. Ҫав шутра — Мускаври академи филармонийӗ, «Зарядье» концерт залӗ, Мускаври П.И. Чайковский ячӗллӗ консерватори. «Мускаври концертсемсӗр пуҫне симфони, камера тата хор программисене ҫичӗ хулара – Барнаулта, Чулхулара, Петрозаводскра, Санкт-Петербургра, Сартура, Хабаровскра тата Шупашкарта — кӑтартӗҫ», — каласа кӑтартнӑ Раҫҫейри композиторсен союзӗн генеральнӑй директорӗ Карина Абрамян.
Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче «Геннадий Воробьев – феномен 1930-х годов» (чӑв. Геннадий Воробьёв — 1930-мӗш ҫулсенчи феномен) лекци ирттернӗ.
Лектор пулса паллӑ ученӑй-музыковед, искусствоведени докторӗ, Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен ӑслӑлӑх ӗҫченӗ, профессор, Чӑваш Енӗн тата Раҫҫейӗн искусствӑсен ӳнерӗн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, Раҫҫейри композиторсен союзӗн членӗ Михаил Кондратьев тухса калаҫнӑ.
Геннадий Воробьев (1918-1939) — чӑваш музыканчӗ тата композиторӗ, ҫӗнӗ ӑрури пултаруллӑ композиторсенчен пӗри. Вӑл 1918 ҫулта Шупашкарта ҫуралнӑ. Унӑн ашшӗ — Василий Воробьев композитор тата хор дирижёрӗ.
Чӑваш Енре вокал картти тӑвӗҫ. Ӑна валли 3 миллион тенкӗ тӑкакланӗ. Укҫана Чӑваш патшалӑх академи симфони капеллине уйӑрса парӗҫ. Ҫав укҫапа капелла музыка карттине йӗркелӗ. Ку хыпара республикӑн культура министрӗ Светлана Каликова ТАСС информаци агентствине пӗлтернӗ.
«Вокал каттине республикӑра ҫуралнӑ композиторсен хайлавӗсене суйласа илсе хатӗрлӗҫ», — ӑнлантарса панӑ министр.
Вокал- онлайн-карттин интернет-порталне те йӗркелеме палӑртнӑ.
Ҫак кунсенче Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗнче «Филипп Лукин. Композитор и дирижер» (чӑв. Филипп Лукин. Композитор тата дирижёр) курав ӗҫлет. Ӑна виҫӗмкун, утӑ уйӑхӗн 2-мӗшӗнче, уҫнӑ.
Курава РСФСР халӑх артисчӗ тата паллӑ композитор Филипп Лукин ҫуралнӑранпа 110 ҫул ҫитнине халалланӑ. Паллӑ композитора портрет урлӑ В.М. Макаров, П.Г. Григорьев-Савушкин тата А.Н. Алимасов художниксем сӑнласа панӑ ӗҫсем музейра упранаҫҫӗ.
Филипп Миронович Лукин (1913-1994) – композитор, хор дирижерӗ, педагог. Чӑваш Енре музыка культурине професси шайӗнче аталантарни ун ячӗпе те тӳрремӗн ҫыхӑннӑ. Сӑмах май каласан, Филипп Лукин — Мускаври консерваторире аслӑ пӗлӳ илнӗ малтанхи чӑваш музыканчӗсенчен пӗри.
Утӑ уйӑхӗн 1-мӗшӗнче Красноармейски районӗнчи Чатукасси ялӗнче «Хоровая наставническая столица Чувашии» фестиваль-конкурс иртнӗ. Ӑна Филипп Лукин паллӑ чӑваш композиторӗ ҫуралнӑранпа 110 ҫул ҫитнине халалланӑ.
Унта Элӗк, Ҫӗрпӳ, Канаш, Елчӗк, Ҫӗмӗрле, Комсомольски, Шупашкар, Сӗнтӗрвӑрри тата Красноармейски тӑрӑхӗсенчи, Ҫӗмӗрле, Ҫӗнӗ Шупашкар, Шупашкар хулисенчи халӑх хорӗсемпе вокал ансамблӗсем, Раисӑпа Николай Андреевсем, Тутарстанпа Мари Элти пултарулӑх коллективӗсем хутшӑннӑ.
Пухӑннисем умӗнче паллӑ чӑваш композиторӗн мӑнукӗсем Марианна Левитова тата Филипп Патеев, «Трак ен» ентешлӗх ертӳҫи Иван Архипов тата ыттисем тухса калаҫнӑ.
Чӑваш патшалӑх академи симфони капелли ҫӗнӗ программа хатӗрлет. Куракансем ӑна, «Белые мелодии» (чӑв. Шурӑ кӗвӗ) ят панӑскере, ҫӗртме уйӑхӗн 7-мӗшӗнче, хаклама пултарӗҫ. Ҫӗнӗ программӑпа сцена ҫине «ДЖАЗ-ТОНиКа» эстрадӑпа джаз оркестрӗ тухӗ. Дирижёрӗ — Чӑваш Республикин искусствӑсен тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Наталья Яклашкина.
Кашни пысӑк ӑста кӗвӗ-ҫемме хӑйне май илемлетнӗ. А. Скрябин-и е Н.Римский-Корсаков-и, Ф. Лист-и е Р. Вагнер-и, Г.Берлиоз-и е А. Шенберг-и — кашни композиторӑн хӑйӗн ҫемми.
«Музыкӑн янӑравӗ ҫеҫ мар, хӑйне евӗр тӗсӗ те пур. Классика музыкине юратакансемпе рокпа джаза кӑмӑллакансем пӗр концерта пуҫтаӑнма пултарӗҫ», — тет Наталья Морисовна.
Ака уйӑхӗн 22-мӗшӗнче Мария Ильичёва (Шуракӑш) (22.04.1948-03.12.2022) ҫуралнӑранпа 75 ҫул ҫитнӗ.
Мария Фёдоровна Элӗк районӗнчи Прашкушкӑнь ялӗнче ҫуралнӑ. Вӑл — юрӑҫ, музыкант, хӑй тӗллӗн вӗреннӗ композитор, ӗҫпе тыл ветеранӗсен фольклор ансамблӗн ертӳҫи пулнӑ, Пӗтӗм чӑвашсен А. Канаш ячӗллӗ ҫамрӑксен премийӗн лауреачӗ, И.Я. Яковлев ячӗллӗ наци премийӗн лауреачӗ.
Красноармейски районӗнчи Валентина Рудникова поэт-композитор «Шетмӗпе Ҫавал кӗввисем» XXIII фестивале хутшӑннӑ. Ӑна уншӑн дипломпа чысланӑ.
Валентина Рудникова — хӑй тӗллӗн вӗреннӗ композитор, Чӑваш Республикин музыка обществин тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ (кун пирки эпир Красноармейски районӗн сайтӗнче 2016 ҫулта вырнаҫтарнӑ хыпар тӑрӑх пӗлтӗмӗр), Нестер Янкас премийӗн лауреачӗ, Чӑваш Республикинчи Композиторсен ассоциацийӗн членӗ, тӗрлӗ пултарулӑх конкурсӗпе фестивалӗн лауреачӗ, районти ветерансен хорне ҫӳренӗ.
Паян пултаруллӑ хӗрарӑм Чатукассинчи ваттисен ҫуртӗнче (хут ҫинче ку ҫуртсене стационар уйрӑмӗ теҫҫӗ-ха) пурӑнать, унчченхиллех хастарӑхпа уйрӑлса тӑрать. Вӑл 1941 ҫулхи пуш уйӑхӗн 8-мӗшӗнче Красноармейски районӗнчи Ҫӗнӗ Выҫҫӑлккӑ ялӗнче ҫуралнӑ. Унӑн сӑввисем 12 сборникра пичетленсе тухнӑ.
Паян, ака уйӑхӗн 14-мӗшӗнче, Аверий Токарев (1918-1997) композитор ҫуралнӑранпа 105 ҫул ҫитрӗ.
Аверий Матвеевич Муркаш районӗнчи Кашмашра (105 ҫул каялла ҫав ял Хусан кӗпӗрнинчи Козьмодемьянск уесне кӗнӗ) ҫуралнӑ. Вӑл — музыкант тата композитор, педагог, Чӑваш АССР тата РСФСР искусствӑсен тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, СССР Композиторсен союзӗн членӗ.
Вӑл Шупашкарти Чӑваш музыка училищинче контрабас класӗнче вӗреннӗ, ҫав хушӑрах Чӑваш патшалӑх симфони оркестрӗнче ӗҫленӗ. Каярах Мускаври ҫар дирижерӗсене вӗрентекен аслӑ училище курсанчӗ пулса тӑнӑ.
Шупашкара таврӑнсан филармонири тата музыка театрӗнчи оркестрсенче тӑрӑшнӑ. Шупашкарти музыка училищинче контрабаспа калама, С.М.Максимов ячӗллӗ музыка шкулӗнче теори предмечӗсене вӗрентнӗ.
Аверий Токарев Чӑваш музыка драма театрӗн оркестрӗн артисчӗ те пулнӑ, ҫав хушӑрах вӑл Чӑваш педагогика институтӗнче преподавательте тимленӗ.
Композиторӑн уйрӑмах паллӑ юррисенчен «Пирӗн яла пырса кӗрсен», «Тӑвансемӗр, тав сире», «Кашмаш каччи» тата ыттисене асӑнса хӑварма пулать.
Паян, ака уйӑхӗн 4-мӗшӗнче, Чӑваш Енре Композиторсен союзне йӗркелесе янӑранпа 80 ҫул ҫитнӗ.
Чӑваш АССРӗнчи совет композиторӗсен союзӗн йӗркелӳ комитетне 1940 ҫулта пуҫарнӑ. Ҫав пӗрлешӗвӗн тӗп тӗллевӗ чӑваш наци культурине, унӑн йӑли-йӗркине аталантарасси тата чӑваш композиторӗсен произведенийӗсене халӑхра сарасси пулнӑ. Хамӑр тӑрӑхра ҫеҫ мар, ют регионсенче те.
+15.3 °C