— Вӑтӑр урлӑ каҫнисен, тата тӗрӗсрех каласан, 36 ҫул ҫурӑрисен панкрута тухас хӑрушлӑх пур. Ку пӗтӗмлетӗве Кредит историйӗсен наци бюровӗ тунӑ.

«Ҫаралса юлас» хӑрушлӑх тӗрлӗ регионта тӗрлӗрен. Пирӗн республикӑра 36,6 ҫултисен ҫапла хӑрушлӑх пулсан, ҫӗршывра ку цифра вӑтамран 37,8-па танлашать.

Кредит историйӗсен наци бюровне авӑн уйӑхӗн пуҫламӑшӗ тӗлне 3900 кредитортан информаци ҫитнӗ. 500 пин ытла парӑма кӗрсе кайса ӑна 90 кун ытларах тӳлейменнисене финанс аналитикӗсем панкрута тухас хӑрушлӑхра тесе хаклаҫҫӗ. Ҫапла йыша лекнисенчен чи аслӑраххисем Камчатка крайӗнче (вӑтам ҫул — 40,7), Карачай-Черкес Республикинче (40,1 ҫул), Чукотка автономи округӗнче (39,2 ҫул), Калининградпа Магадан облаҫӗсенче (39,0 ҫул) пурӑнаҫҫӗ. Дагестанра 34,8 ҫултисенех панкрута тухас хӑрушлӑх пур, Ненецк автономи округӗнче — 35,7 ҫултисен, Алтай Республикинче — 35,8 ҫултисен, Мӑкшӑ Республикинче — 35,9 ҫултисен.

Ку хӗрарӑм суд приставӗсем умӗнче 660 пин тенкӗ парӑма кӗнӗ. Кун пирки ЧР суд приставӗсен федераци службин сайтӗнче пӗлтереҫҫӗ.

Хӗрарӑмӑн 660 пин тенкӗсӗр пуҫне 45 пин тенкӗ взнос тӳлемелле. Анчах бизнес-ледие темӗн чухлӗ асӑрхаттарсан та вӑл парӑма татма васкаман.

Парӑма тӳлемесен суд приставӗсем мӗн тунине пӗлнех ӗнтӗ вӑл. Вӗсем унӑн лавккине ҫитнӗ. Приставсем унта сутӑнакан 75 мӑшӑр пушмака арестленӗ.

Хӗрарӑм парӑмне 10 кунра татмасан пушмаксене сутӗҫ.

Муркаш районӗнче ҫуралнӑ Алина Митрофанова пӳкле вилнӗ. Ҫак утӑма мӗн тума хистенине тӑванӗсем чухлаҫҫӗ.

Алина вӑхӑтлӑха Мускавра ӗҫленӗ, унтах пурӑннӑ. Вӑл унта вахта мелӗпе ҫӳренӗ. 40-ри хӗрарӑм хаваслӑ, ӗҫчен пулнӑ. Вӑл банкран 168 пин тенкӗ кивҫен илнӗ. Пӗр банк ӗҫченӗсем ӑна шӑнкӑравласа темӗн те пӗр каласа хӑратнӑ, укҫа вӑхӑтра тӳлемесен ачисемпе мӑшӑрне те ҫӑмӑл килмессине пӗлтернӗ.

Инкек умӗн Алина дачӑра кишӗр кӑларнӑ. Каҫхине упӑшки ҫывӑрма выртнӑ. Алинӑна ирхине тупнӑ. Вӑл хӑйӗн ҫине алӑ хунӑ. Вӑл кӗске ҫыру ҫырса хӑварнӑ.

Алинӑна Муркаш районӗнче пытарнӑ. Тӑванӗсем ку ӗҫе ахаль хӑварасшӑн мар. Вӗсем Алинӑна хӑйӗн ҫине алӑ хурасси патне банк ӗҫченӗсем илсе ҫитернине ӗнентересшӗн.

Ӗнер Чӑваш Ен Правительствин ларӑвӗнче ытти ыйтупа пӗрлех республикӑра пухӑнса кайнӑ ӗҫ укҫин парӑмне епле татмаллине те сӳтсе явнӑ.

Чӑваш Енӗн ӗҫ тата социаллӑ хӳтлӗх министрӗ Сергей Димитриев ку темӑпа самай цифра илсе панӑ.

Ҫурла уйӑхӗн пуҫламӑшӗ тӗлне республикӑри 7 организаци 39,1 миллион тенкӗлӗх парӑм пухса тултарнӑ. Ҫакна пула 2027 ҫын шалу вӑхӑтра илеймесӗр аптӑраҫҫӗ.

Парӑмлӑ организацисен шутӗнче министр Шупашкарти 1-мӗш типографие, «Промтрактор Вакуна», Ҫӗнӗ Шупашкарти «Экотехсервис» управляющи компание, Сӗнтӗрвӑрринчи «Городока», Вӑрмарти автотранспорт предприятине, Шупашкар районӗнчи «Чӑваш бройлерне» асӑнса хӑварнӑ. Уйрӑмах пысӑк парӑма чӑх-чӗп хапрӑкӗпе «Промтрактор Вакун» пухнӑ.

Уйӑхӑн пуҫламӑшӗ тӗлне Пӑрачкав район пульницинче ӗҫ укҫипе парӑм пулнӑ, халӗ ӑна татнӑ.

Парӑмлисемпе Чӑваш Енӗн Ӗҫ инспекцийӗ тата прокуратура та ҫине тӑрса ӗҫлет.

Судсен пӑхса тухма тивекен ӗҫсен хушшинче ҫынсем пӗр-пӗр предприятире хӑйсем тӑрӑшнине ҫирӗплетме ӑнтӑлни те тӗлпулать. Прокуратура ун пек тавӑҫпа суда вунӑ хутчен тухнӑ.

Республика прокуратурин сайтӗнче кун пирки пӗлтернинче 10 тавӑҫран тӑххӑрӑшне судсем пӑхса тухса тивӗҫлӗ йышӑну кӑларнине, тепри черетре пулнине каланӑ. Шел те, хӑш вӑхӑтра ун чухлӗ тавӑҫ шӑрҫаланине асӑнман.

Ҫынсем хӑйсем пӗр-пӗр организацире тӑрӑшнине ҫирӗплетме ӑнтӑлни, тӗпрен илсен, ӗҫ укҫи парӑмӗпе ҫыхӑннине тӗшмӗртме йывӑр мар. Ӗҫ килӗшӗвӗ тумасӑрах ӗҫе кӳлӗннисене пӗр-пӗр вырӑнта тар тӑкнине ӗнентерме пӗртте ҫӑмӑл мар. Шупашкарти уйрӑм усламҫӑсенчен пӗрин патӗнче менеджер-логистра ӗҫленӗ хӗрарӑм умӗнче те ҫавӑн пек йывӑрлӑх сиксе тухнӑ. Прокуратура хӳтте илнӗскер правине Шупашкарти Калинин район сучӗ хӳтӗленӗ.

Шупашкарти «Шупашкар-Арена» Пӑр керменӗ пӗлтӗр савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫӑлчӗ. Анчах ӑна ҫӗкленӗ подрядчике ЧР Спорт министерстви халӗ те укҫа тӳлемен.

«Голицын» строительство компанийӗ Арбитраж судне тавӑҫ тӑратнӑ. Хутра палӑртнӑ тӑрӑх, вӗсем килӗшӳре палӑртнӑ укҫа-тенке шыраса илесшӗн. Объекта туса пӗтернӗ хыҫҫӑн тӗп подрядчик укҫа курман. Министерствӑн 487 миллион тенкӗ тӳлемелле пулнӑ.

Ведомство вара парӑм пуррине йышӑнмасть. Вӑл пурнӑҫланӑ ӗҫе хакламашкӑн экспертиза ирттерме ыйтать.

Палӑртмалла: 7500 ҫын вырнаҫакан стадиона 2012 ҫулта тума тытӑннӑ. Пӗтӗмпе 1,2 миллиард тенкӗ тӑкакланӑ. Подрядчикӑн объекта 2015 ҫулхи авӑн уйӑхӗнче туса пӗтермелле пулнӑ. Вӗсем вара ҫӗртмен 3-мӗшӗнче вӗҫленӗ. Заказчик укҫа-тенке акта алӑ пуснӑ хыҫҫӑн 10 ӗҫ кунӗнче парса татма шантарнӑ.

Суд ӗҫе утӑн 20-мӗшӗнче пӑхса тухӗ. Арбитраж сучӗ ыйтӑва татса парӗ-ши?

Ҫӗмӗрлери комисси парӑмлисен ӗҫне пӑхса тухать

Вырӑнти хай тытӑмлӑх органӗсем муниципалитет пурлӑхне тара парса та тупӑш курма ӑнтӑлаҫҫӗ. Анчах тара илекенӗсем пурлӑхпа усӑ курнишӗн пур чухне те татӑлса пыма васкамаҫҫӗ.

Ҫӗмӗрле хулинче кӑна аренда тӳлевӗпе парӑм 8 миллион тенкӗрен иртсе кайнӑ. Ҫӗре арендӑна илнисен парӑмӗ кӑна 7 миллион тенкӗ таран пуҫтарӑннӑ, ҫав шутран 3 миллионне пӗр ҫын пухса тултарнӑ.

«Вӑл укҫа социаллӑ сфера объекчӗсене — шкулсене, ача-пӑча пахчисене, спорт лапамӗсене — тума кайма пултаратчӗ», — парӑмлисене канашлура хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Александр Зиновьев ҫапларах ӳпкелесе каланӑ.

Парӑмлисене хула влаҫӗсем нумаях пулмасть ларӑва чӗнсех калаҫтарнӑ. Вӗсенчен хӑшӗсем парӑма татса пымалли графика алӑ пусма килӗшнӗ. Анчах вӑл та усӑ кӳмесен хула влаҫӗсем парӑма суд урлӑ шыраса илесси пирки асӑрхаттарнӑ.

«Про Город» тунӑ сӑн

Шупашкарта пурӑнакан арҫыннӑн алимент тӳлемех тивнӗ. Унӑн парӑмӗ 500 пин ытла тенкӗ пухӑннӑ.

Ҫак укҫана унӑн ывӑлне тӳлемелле пулнӑ. 2015 ҫулхи авӑн уйӑхӗнче арҫын ача 18 ҫул тултарнӑ. Анчах ашшӗ алимента пурпӗрех татма васкаман.

Арҫынпа калаҫу ирттернӗ. Парӑма татманшӑн унӑн ятарлӑ правине чакарма пултарнине ӑнлантарнӑ. Кун хыҫҫӑн арҫын укҫа тӳлеме май тупнӑ. Вӑл харӑсах 400 пин тенкӗ тӳлесе татнӑ.

Кун хыҫҫӑн арҫын ачан амӑшӗн те чӗри ҫемҫелнӗ ахӑртнех. Вӑл ытти парӑма илме хирӗҫлесе документа каялла илнӗ.

Чӑваш Енре «Трактор савучӗсем» концернра энергие парас ӗҫе чакарасшӑн. Вӑл 100 миллион ытла тенкӗ парӑма кӗнӗ-мӗн.

Паян, нарӑсӑн 29-мӗшӗнче, Т Плюс «Промтракторпа» «Шупашкарти агрегат савучӗ» АОУна ӑшӑ энергие парас ӗҫе чакарнӑ. «Промтрактор» савутӑн парӑм — 79,67 миллион тенкӗ. «Шупашкарти агрегат савучӗн» вара — 16,94 миллион тенкӗ.

«Мари Эл тата Чӑваш Ен» Т Плюсӑн филиалӗ кунашкал мерӑна пӗрремӗш хут йышӑнмасть. Парӑмсене вӑхӑтра татмасан энергие сӳнтересси пирки ертӳлӗхе асӑрхаттарнӑ.

«Чӑваш Ен» ПТРК тунӑ сӑн

Чӑваш Енри влаҫ органӗсем коммуналлӑ тӑкакшӑн тӳлеменнисене асӑрхаттараҫҫӗ. Парӑма татмасан хваттертен барака куҫарма сӗнеҫҫӗ вӗсем.

Кунашкал мелпе Раҫҫейри темиҫе регионта усӑ кураҫҫӗ. Раҫҫейре кунашкал парӑмӑн хисепӗ триллиона яхӑн ҫитнӗ. Ку хисеп, шел те, ӳсме пӑрахмасть. Коммуналлӑ тӑкаксемшӗн тӳлеменнисене барака куҫарма тытӑннине Мускав округӗнчи хаҫат та пӗлтерет. Пӗр арҫын 35 пин те 250 тенкӗ тӳлемен. Ӑна общежитие куҫарнӑ. Ытти хулара хальлӗхе парӑмҫӑсем тӗлӗшпе ҫирӗпех мар-ха: электроэнергие, ӑшӑ шыва, газа чарса лартаҫҫӗ.

Хӑш-пӗр хулара парӑмҫӑсен канализацине хупма тытӑннӑ. Анчах ку та пулӑшмасть-мӗн. Пӗр хӗрарӑм хӑйӗн каяшӗсене чӳречерен ывӑтма пуҫланӑ.

Чӑваш Енре лару-тӑру кӑшт урӑхларах. Хваттер хуҫисем мар, коммуналлӑ компанисем парӑма кӗреҫҫӗ.