Паян Чӑваш Ен Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Олег Николаев ҫӗнӗ кӑшӑлвирус инфекцийӗ сарӑлнине хирӗҫ ӗҫлекен республикӑри оперативлӑ штабӑн черетлӗ ларӑвне ирттернӗ.
Тӳрех палӑртар: кӑшӑлвируспа ҫыхӑннӑ чарӑвӑн I тапхӑрӗ ҫине ҫине куҫма республика хальлӗхе хатӗр мар. Кун пирки Роспотребнадзорӑн Чӑваш Енри управленийӗн пуҫлӑхӗ Надежда Луговская каланӑ. Республикӑра чирлекенсем ҫав-ҫавах нумай. Пушӑ койкӑсен хисепӗ 29 процент тесе каланӑ канашлура. Чарӑвӑн пӗрремӗш тапхӑрӗ ҫине куҫас тесен пушӑ койкӑсен хисепӗ 50 процентран ытларах пулмалла.
Ҫӑва ҫине каймалла марри пирки те калаҫнӑ. Масар ҫине пысӑк йышпа пухӑнса ӗҫсе ҫини (ҫапла, теприсем ӗҫкех ҫавӑраҫҫӗ Ҫимӗке) хакла ларма пултарасран шикленеҫҫӗ.
Пирӗн республикӑра вертолет лапамӗсем тӑвӗҫ тата вертолетсем туянӗҫ. 2024 ҫул тӗлне Чӑваш Енри 30-тан кая мар пациента пульницӑна вертолетпа илсе ҫитерӗҫ. Вертолет туянма федераци хыснинчен 30 миллион тенкӗ уйӑрнӑ ӗнтӗ.
Чӑваш Ене 5 медицина округне пайланӑ. Ҫурҫӗр медицина округӗнче — III шайри суран центрӗсем; Анӑҫ, Тӗп, Кӑнтӑр-Хӗвеланӑҫ тата Кӑнтӑр-Хӗвелтухӑҫ округӗсенче – II шайри суран центрӗсем. Кашни округра вертолет лапамӗсем пулӗҫ.
Чӑваш Ен Мари Элпа юнашар. Ҫавна май унти пациентсен пӗр пайне Шупашкара илсе килес шухӑшлӑ. Ҫакӑ вертолетпа усӑ курнин тата ӑна тытса тӑнин тӑкакне чакарма май парӗ.
Авиамедицина бригадисем валли сертификатлӑ 8 специалист пур, пурӗ 12 ҫынна вӗрентсе кӑларнӑ. 20-е яхӑн ҫынна авиамедицина енӗпе ятарлӑ пӗлӳ парӗҫ.
Акӑ, Чӑваш чӗлхи лабораторийӗн ҫу уйӑхӗнчи ӗҫне те хак пама вӑхӑт ҫитрӗ. Пысӑках ҫитӗнӳсем тума май килмерӗ пулин те иртнӗ уйӑхри кӑтартуран иртме май килчӗ-килчех. Иртнӗ уйӑхра пирӗн лаборатори пурӗ 37 014 ҫӗнӗ мӑшӑр хатӗрлеме пултарчӗ.
Тен, ку кӑтарту пысӑкрах та пулӗ пулӗччӗ, анчах та кӑшӑлвирус ӗҫлеме чӑрмантарни ҫав-ҫавах пирӗн ӗҫре те палӑрчӗ. Ҫавах та, наци вулавӑшӗ ӗҫлеменнине пула кӗнекесем тупма йывӑрланчӗ пулин те эпир вӗсене тупкаларӑмӑр — ҫапла май кӑтартусем те пӗчӗкех пулмарӗҫ.
Кӑшӑлвируса пула каннӑ вӑхӑтра пирӗн алла ытларах енӗпе Аркадий Гайдарпа Иван Тургенев хайлавӗсем лекрӗҫ. Аркадий Петрович хӑйӗн повеҫӗсене сыпӑксем ҫине пайлама юратманни пирӗн ӗҫе кӑшт йывӑрлатрӗ ҫав: калӑпӑшлӑ хайлавсене мӑшӑрлама ҫӑмӑлах мар. Ҫавах та ку ӗҫе эпир турӑмӑрах — «Параппанҫӑ кун-ҫулӗ», «Тимурпа унӑн команди» паянхи куна илсен мӑшӑрланнӑ. Хальхи вӑхӑтра «Вӑрҫӑ секречӗ» мӑшӑрланать (унта 3 пин ытла пуплевӗш).
Наци вулавӑшӗ майӗпен ӗҫлеме пуҫланине кура эпир те ҫӗнӗ кӗнекесемпе ӗҫлеме пуҫларӑмӑр. Пирӗн умра халь Николай Островскийӗн «Хурҫӑ мӗнле хӗрнӗ» тата «Тӑвӑлпа ҫуралнисем» хайлавӗсем, Иван Тургеневӑн «Умӗн» тата «Ҫурхи шывсем» кӗнекисем выртаҫҫӗ.
Чӑваш Енре ҫулталӑк пуҫланнӑранпа 4,5 пине яхӑн ача ҫут тӗнчене килнӗ. Вӗсенчен 82-шӗ йӗкӗреш ҫуралнӑ.
Йӗкӗрешсем ытларах – Шупашкарта. Кунта 52-ӗн вӗсем. Элӗк, Вӑрнар, Куславкка, Муркаш, Пӑрачкав, Ҫӗрпӳ, Шупашкар, Етӗрне районӗсенче кӑҫал икшер йӗкӗреш ҫут тӗнчене килнӗ. Улатӑрта, Ҫӗнӗ Шупашкарта – 4, Канашра 6 йӗкӗреш ҫуралнӑ.
ЧР Сывлӑх сыхлавӗн министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑҫал ҫут тӗнчене килнӗ 4454 ачаран 2280-шӗ – арҫын ача, 2174-шӗ хӗрача.
Мускава пысӑк шалу шыраса тухса кайнӑ тухтӑрсем Чӑваш Ене таврӑннӑ. Юлашки ҫулсенче медицина сестрисем те йышлӑн кайрӗҫ. Кайнисенчен чылайӑшӗ паян та ҫӗршывӑн тӗп хулинче тӗпленсе пурӑнать. Ҫапах та тӑван тӑрӑха таврӑнакансем пур-мӗн. Кун пирки Чӑваш Ен сывлӑх сыхлав министрӗ Владимир Степанов паян ЧР Правительство ҫуртӗнче иртнӗ ларура каланӑ.
Стратегиле аталанӑвӑн тата проект ӗҫӗпе тимлекен канаш лаврӑвӗнче медицина отраслӗнчи кадрсен ыйтӑвне те хускатнӑ. Владимир Степанов ӗнентернӗ тӑрӑх, пуш уйӑхӗ хыҫҫӑн Мускавран 13 онкологпа 2 кардиолог таврӑннӑ. Ҫав вӑхӑтрах хамӑр тӑрӑхри ҫулланнӑ тухтӑрсем кӑшӑлвирус ересрен шкиленнипе е отпуска кайнӑ, е лару-тӑру лайӑхланиччен килте ларма кӑмӑл тунӑ.
Улатӑр районӗнче пурӗ 59 ҫын, ҫав шутра 33 тухтӑр, кӑшӑлвируспа чирленӗ. Апла пулин те хальлӗхе унта Етӗрне районӗнчи пек ҫирӗп мерӑсем йышӑнмӗҫ, вируспа кӗрешес ӗҫе вӑйлатнипех ҫырлахӗҫ.
Аса илтерер: асӑннӑ районти 44 ҫулти медсестра (унӑн кӑшӑлвирус диагнозне тухтӑрсем ҫирӗплетнӗ ӗнтӗ) пурнӑҫран уйрӑлнӑччӗ. Ӳпки икӗ енчен шыҫнӑскере малтан вырӑнта сиплеме пӑхнӑ, каяран Шупашкара илсе килме тӑрсан хӗрарӑм ҫул ҫинче вилсе кайнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Хӗрарӑмӑн ытти чир пулнӑ: гипертони, чӗре чирӗ, сахӑр диабечӗ. Ҫитменнине, вӑл самӑр пулнӑ.
Ӗнер Улатӑр районӗнӗнче кӑшӑлвируспа ӗҫлекен оперштабӑн ӗҫ ушкӑнӗ (йышра Алла Салаева вице-премьер, сывлӑх сыхлав министрӗ Владимир Степанов пулнӑ) лару ирттернӗ.
Улатӑрти ача ҫуратмалли уйрӑмра ковид центрӗ туса хунине те хыпарланӑччӗ.
Чӑваш Енри вӗренӳ тытӑмӗ кӑҫал шкул вӗренсе пӗтернисене патшалӑхӑн пӗрлехи экзаменне тытарма хатӗр. Кун пирки республикӑн вӗренӳ тата ҫамрӑксен политикин министрӗ Сергей Яковлев паян пӗлтернӗ. Вӑл каланине ведомство сайтӗнче вырнаҫтарнӑ.
ППЭ тытма кӑҫал 6060 заявлени панӑ иккен. Патшалӑх экзаменне тытармалли 37 пукнта хатӗрлесе ҫитернӗ.
Анчах, аса илтерер, ҫав экзамен кӑҫал аслӑ шкула вӗренме кӗрес ӗмӗтлисене ҫеҫ тытӗҫ. Аттестат илме экзамен тытмалла мар.
Патшалӑхӑн пӗрлехи экзаменӗ пӗтӗм ҫӗршыври пекех ҫӗртме уйӑхӗн 29 тата 30-мӗшӗсенчи савлӑ экзаменсенчен пуҫланӗ.
Экзамена кӗекенсене ятарлӑ хатӗрсем тӗрӗслесе кӗртӗҫ, видеокамерӑсем ӗҫлӗҫ. Кӑшӑлвирусран сыхланмалли мерӑсем те йышӑнӗҫ.
Ӗнер Мускава Италирен тӑватӑ ентешӗмӗр — Чӑваш Ен ҫыннисем — килсе ҫитнӗ. Вӗсене тата самолетри ытти пассажира ятарлӑ рейспа таврӑнма пулӑшнӑ. Аса илтерер: хальхи вӑхӑтра Раҫсейрен ют ҫӗршывсене самолетсем вӗҫмеҫҫӗ.
Ӗнерхи рейсра 2 ачапа икӗ ҫын пулнӑ. Вӗсене самолет Мускаври «Шереметьево» аэропорта ҫитернӗ.
Паянхи куна ют ҫӗршывсенче Чӑваш Енри тата тепӗр 260 ҫын тӑрса юлнӑ. Вӗсен шутӗнче 33 ача пур. Ытларахӑшӗ — Таиландра, АПШра, Индире.
Ака уйӑхӗн 10-мӗшӗ хыҫҫӑн ятарлӑ авиарейссемпе пирӗн республикӑри 78 ҫынна таврӑнма пулӑшнӑ: 20-шне – Индирен, 15-шне – Таиландран, 9-шне – АПШран, 5-шне – Узбекистанран, 5-шне — Испанирен, 4-шар ҫынна – Италии, Германирен, Турцирен, Индонезирен, 2-шер ҫынна – Грецирен, Кипртан, рӗрер ҫынна – Латвирен, Португалирен, Таджикистанран, Шри-Ланкӑран.
Чӑваш Енре пурӑнакан, кӑшӑлвирус диагнозӗ ҫирӗпленнӗ тата тепӗр ҫын вилнӗ. Чӑваш халӑх сайчӗ ун пеккисен йышӗ 10 ҫын тесе хыпарланӑччӗ-ха. Ҫу уйӑхӗн 23-мӗшӗнче чӗре тата пӳре чирӗпе нушаланакан 74 ҫулти арҫын Йӗпреҫ район пульницинче пурнӑҫран уйрӑлнӑччӗ.
Чӑваш Ен Сывлӑх сыхлав министерствинче ҫу уйӑхӗн 24-мӗшӗ тӗлне тата тепӗр ҫын вилнине ӗнер пӗлтернӗ. Ҫапла вара пирӗн регионта кӑшӑлвирус диагнозне ҫирӗплетнисем 11-ӗн пурнӑҫран уйрӑлнӑ. Хальхи пациент та ҫамрӑк мар. Вӑл 81 ҫулта пулнӑ. Ӑна Шупашкарти васкавлӑ медицина пулӑшӑвӗн пульницине ҫу уйӑхӗн 23-мӗшӗнче вырттарнӑ. Арҫын виҫҫӗмӗш стадири юн пусӑмӗн тата пуҫ мимин чирӗсемпе чирленӗ.
Етӗрне хулинче кӑшӑлвирус вӑйлӑ сарӑлнӑран дезинфекци ирттерме шухӑшлаҫҫӗ. Чӑваш Ен ертӳҫи Олег Николаев хулара тата Етӗрне районӗнчи хӑш-пӗр ялта дезинфекци ирттерме МЧСа тата Инкеклӗ лару-тӑру енӗпе ӗҫлекен патшалӑх комитетне (ГКЧС) ыйтнӑ.
Етӗрнере 81 ҫын кӑшӑлвируспа чирленӗ. Ку вӑл халӑхӑн 1 проценчӗ патнелле. Ҫавна кура Роспотребнадзорӑн Чӑваш Енри управленийӗн ертӳҫи Надежда Луговская хулара ҫирӗп мерӑсем (карантин) йышӑнма сӗннӗ. Хула тулашне ҫӳрекен транспорт ӗҫне чарса лартма сӗннӗ. Апат-ҫимӗҫ, йӑлари хытӑ каяш, куллен кирлӗ тавар турттаракан тата ятарлӑ машинӑсене (васкавлӑ пулӑшу, пушар...) ҫеҫ ҫӳреттересшӗн. Лавккасене ӗҫлеттерессипе те ҫирӗп мерӑсем йышӑнтарасшӑн. Республика ертӳҫисем ку ыйтӑва вӑраха хӑвармасӑр татса памалла.
+20.3 °C