Чӑваш кӗнеке издательстви тин кӑна ҫӗнӗ кӗнеке пичетлесе сутлӑха кӑларнӑ — «Чӑваш халӑх пултарулӑхӗ» ярӑма кӗрекен «Чӗлхе сӑмахӗсем. Вӗрӳ-суру чӗлхи» ятлине. Шучӗпе 12-мӗш шутланаканскере Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗн ушкӑнӗ хатӗрленӗ. Вӗрӳ-суру сӑмахлӑхӗ чӑваш чӗлхинче пӗчӗк мартан ку кӗнекене пӗр пайӗ кӑна кӗнӗ — чир-чӗртен сыватма пултаракан сӑмахсем. Тепӗр пай каярах тухӗ.
Кӗнекене «СУМ» лавккара туянма май пур — унӑн хакӗ 255 тенкӗ. Сӑмах май, «Чӑваш халӑх пултарулӑхӗ» ярӑмри ытти кӗнекесем те сутӑнаҫҫӗ: 2004 ҫулта тухнӑ «Мифсем. Легендӑсем. Халапсем» пуҫласа пӗлтӗр тухнӑ «Ӗҫпе йӑла юррисем» таранах. «Пилсемпе кӗлӗсем» ҫеҫ юлман. Гуманитари институчӗ ҫак ярӑма 50 кӗнекене ҫитересшӗн. Асаилтеретпӗр, унччен ку ярӑм 6 томпа кун ҫути курнӑччӗ. Ҫӗнӗ кӑларӑм тулли пулать тата анлӑрах — унччен пичетленмен материал унта чылай.
Авӑнӑн 5-мӗшӗнче хулари 5-мӗш клиника пульници умӗнче спорт лапамӗ уҫӑлӗ.
Пульницӑра ӗҫлекен 2 пине яхӑн ҫын унта футболла, волейболла, ытти вӑййӑ выляма пултарӗҫ. Унта тренажерсем те пулӗҫ. Спорт лапамне юнашар ҫуртра пурӑнакансем ҫӳреме пултарӗҫ-и? ЧР Сывлӑх министерстви кун пирки нимӗн те пӗлтермен.
Ведомствӑра пӗлтернӗ тӑрӑх, пысӑк медицина учрежденийӗн территоринче кунашкал лапамсем унччен пулман. Спорт лапамне уҫнӑ кун унта мини-футбол енӗпе турнир иртӗ. Унта хулари 1-мӗш клиника пульницин тата хулари стоматологи клиникин ӗҫченӗсем тупӑшӗҫ.
«Ҫӗмӗрлери территорисем хушшинчи медицина центрӗ» хысна учрежденийӗ ҫул ҫитменнисене укҫалла медицина тӗрӗслевӗ витӗр кӑларнӑ.
Асӑннӑ сиплев учрежденийӗ ҫӗртме–утӑ уйӑхӗсенче ҫул ҫитменнисене медицина тӗрӗслевӗ витӗр кӑларнӑ. Патшалӑх программипе ҫак процедура тӳлевсӗр пурнӑҫламаллискер. Анчах хысна учрежденийӗ укҫалла тӗрӗсленӗ. Ҫул ҫитменнисене медицина тӗрӗслевӗ кӑларнипе вӑл 159 пин тенкӗ ӗҫлесе илнӗ.
Медицина центрӗн ертӳҫине прокуратура асӑрхаттару хучӗ ҫырса панӑ, бухгалтера дисциплина тӗлӗшӗнчен явап тыттарнӑ. Саккунлӑ мар майпа укҫа илнине сиплев учрежденин тавӑрса памалла.
Чӑваш Республикине гриппа хирӗҫ кӗрешекен вакцина илсе килме тытӑннӑ. Палӑртмалла: ӑна кӑҫал, унчченхипе танлаштарсан, самай маларах илсе килеҫҫӗ.
Кӳрсе килнӗ партие склада вырнаҫтарнӑ. Ку — кирлӗ чухлехин пӗрре ҫиччӗмӗш пайӗ ҫеҫ. Кӑҫал кӗркунне 95 пин ачана тата 165 пин аслӑ ҫынна вакцина тума палӑртнӑ.
ЧР Сывлӑх министерствин штатра тӑман тӗп эпидемиологӗ Оксана Такмакова каланӑ тӑрӑх, прививкӑна 6 уйӑхран аслӑ ачасене, вӑраха кайнӑ чирсемпе нушаланакансене, 60 ҫултан иртнисене, медицина ӗҫченӗсене, вӗрентекенсене, транспортра, коммуналлӑ тытӑмра ӗҫлекенсене, ҫара каякансене, ача кӗтекен хӗрарӑмсене тӳлевсӗр тӑваҫҫӗ. Ӑна пурӑнакан вырӑнти медицина учрежденийӗнче тума пулать.
Прививкӑна авӑн уйӑхӗнче тума тытӑнӗҫ. Тухтӑрсем ӑна икӗ уйӑхра — чир-чӗр сарӑлнӑ вӑхӑта — туса пӗтересшӗн.
Шупашкарти 3-мӗш тата 4-мӗш ача-пӑча пульницисене пӗрлештерме йышӑннӑ. Ку вӑл республикӑн патшалӑх укҫипе тухӑҫлӑ усӑ курас тӗллевпе ҫыхӑннӑ иккен.
Республикӑн тӗп хулинчи 3-мӗш пульницӑна хальхи вӑхӑтри оборудованипе ытларах тивӗҫтернӗ иккен. Хулан Ҫӗнӗ Кӑнтӑр районӗнче вырнаҫнӑ ҫав ҫуртра ачасене стационарта сиплес тӗллевпе ытларах усӑ курасшӑн, 4-мӗш номерлинче вара, вӑл хулан Кӑнтӑр-Хӗвеланӑҫ районӗнче вырнаҫнӑ, амбулаторипе поликлиника пулӑшӑвӗ кӳрессине анлӑлатасшӑн иккен.
Республикӑн Сывлӑх сыхлавӗпе социаллӑ аталану министерстви пӗлетрнӗ тӑрӑх, пациентсемшӗн ним те улшӑнмалла мар. Ылмашу, тӗпрен илсен, сиплев учрежденийӗсен ертӳҫисене пырса тивмелле имӗш.
Ҫурлан 18-мӗшӗнче ЧР Сывлӑх министерстви канашлу ирттернӗ. Алла Самойлова пӗлтернӗ тӑрӑх, халӗ республикӑра Украинӑран килнӗ ҫынсене вырнаҫтарнӑ. Вӗсенчен 236-шӗ — ачасем.
Республикӑра таркайсене социаллӑ, психологи, медицина пулӑшӑвӗ параҫҫӗ. Ҫӗртмен 30-мӗшӗнчен пуҫласа медицина организацийӗсене Украинӑран килнӗ 1700 ҫын пырса пулӑшу ыйтнӑ. Ача кӗтекен 12 хӗрарӑма шута илнӗ, вӗсенчен 5-шӗ ҫуратнӑ.
Кунсӑр пуҫне, ЧР Сывлӑх министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, таркайсене ҫирӗплетекен тата инфекци ересрен сыхлакан вакцина тӑваҫҫӗ. Хӗрлӗ шатраран — 134 ҫынна, дифтерипе столбнякран — 78 ҫынна, В сарамакран — 17 ҫынна вакцинациленӗ. Ытти чир-чӗртен те вакцина тӑваҫҫӗ.
Ҫурлан 16-мӗшӗнче Шупашкарта тата Канашра «Донорсен шӑматкунӗ» черетлӗ акци иртнӗ. Шупашкарта ӑна Хула кунне халалланӑ.
ЧР Сывлӑх министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫак кун юн памашкӑн 100 ытла ҫын килнӗ. Анчах сывлӑх енчен хавшак пулнӑран вӗсенчен 90-шӗ ҫеҫ донор пулайнӑ. Акцие хутшӑннисем пулӑшнипе плазма тата сахал вӑхӑт упранакан юн компоненчӗн банкӗсем тулнӑ. Вӗсем вара республикӑри медицина организацисенче питӗ кирлӗ. Акци кунӗнче 46 литр юн хатӗрленӗ.
Чӑваш Енре ҫитес «Донорсен шӑматкунӗ» юпа уйӑхӗн 18-мӗшӗнче иртӗ.
Паян ирхине Ҫӗнӗ Шупашкарта тӗтре карса илнӗ. Спутник хулари хӑш-пӗр районта тӑвар йӳҫекӗн шӑрши кӗнӗ. Хлороводород ирӗлчӗкӗн пӑсӗ сывлӑша «Химпромри» пӗчӗк пӑтӑрмаха пула тухнӑ.
Предприятин пресс-службинче пӗлтернӗ тӑрӑх, ку Ҫӗнӗ Шупашкаршӑн тата ҫывӑхри ялсемшӗн хӑрушӑ мар. Тӑвар йӳҫекӗн пӑсӗ хулара сарӑлма ӗлкӗреймен — ҫил ҫукран савут ҫывӑхӗнчех ҫӗр ҫине ларнӑ.
Паян заводра юсав ӗҫӗсем иртнӗ вӑхӑтра продукт юлашкийӗ кӑштах тӑкӑннӑ, ҫавна май тӑвар йӳҫӗкӗ пулнӑ. Вӑл вара тӗтре евӗр урама тухнӑ. Промышленноҫпа санитари лабораторийӗн пӗтӗмлетӗвӗ тӑрӑх, завод тата ун ҫывӑхӗнчи территорире сиенлӗ япалсем нормӑран ытла мар. «Химпром» ӗҫченӗсем те хӑрушлӑхра мар. Цехсемпе производствӑсем йӗркеллех ӗҫлеҫҫӗ.
Ӑҫта систермелли пирки Чӑваш Енӗн Сывлӑх сыхлав министерстви ҫак енӗпе ӗҫлекен федераци ведомстви пӗлтерни тӑрӑх хыпарлать.
Аса илтеретпӗр, утӑ уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен ӗҫ вырӑнӗсенче туртма чарчӗҫ. Ку вӑл офиссене, производство цехӗсене, савутсене тата ыттине пырса тивет. Ҫуртсенче туртмалли пӳлӗмсем пурри саккуна пӑсни шутланать. «Туртма юрамасть» паллӑ вырнаҫтарманни те ҫавӑнтах кӗрет. Ӗҫ паракан ҫав самантсене пӑхса тӑмасан ун пирки Роспотребнадзора е Патшалӑхӑн пушар надзорне евитлеме юрать. Асӑннӑ органсем тӗрӗсленӗ хыҫҫӑн 90 пин тенкӗлӗх штрафлаҫҫӗ.
Общество апатланӑвӗн предприятийӗсенче туртнишӗн те ҫӑхавламалла. Кафесемпе ресторансенче, барсемпе ҫыртмаллисенче, столовӑйсенче кӑна мар, ҫуллахи уҫӑ верандӑсенче те мӑкӑрлантарма юрамасть.
Картишсенче — ача-пӑча тата спорт лаптӑкӗсенче тата пурӑнмалли ҫуртсенче (лифтсенче, подъездсенче тата карталшкасем ҫинче) туртма та чарнӑ. Ҫурт-йӗр харпӑрлӑхҫисем ирӗк памасӑр туртмалли ятарлӑ вырӑнсем те йӗркелме юрамасть. Саккуна пӑсакансем пирки полицин участокри уполномоченнӑйне е полицине систермелле.
Шкулсенче, поликлиникӑсенче тата ача пахчисенче туртакансене курсан Роспотребнадзора е Патшалӑхӑн пушар надзорне евитлемелле.
1,5 метртан пӗчӗкрех ҫынсене тиев машини, автобус, троллейбус тата трамвай рулӗ умне лартма чарасшӑн. Раҫҫейӗн Сывлӑх сыхлав министерстви ятарлӑ йышӑнура пӑхса хӑварнӑ.
150 сантиметртан пӗчӗкрех ҫынсене медицина тӗлӗшӗнчен руль умне лартма чарасси ҫинчен калкан документра C, CT, D, DE, Tm тата Tb категориллӗ транспорт хатӗрӗсемпе ҫӳретме чарасшӑн. Ку категорисем йывӑр пикапсемпе, прицеплӑ урапасене пырса тивеҫҫӗ.
+3.3 °C