Вырӑс патшалӑх драма театрӗ ыйтӑм ирттернӗ. Икӗ уйӑхра 100 ытла ҫынран ыйтнӑ. Вӗсен йышӗнче шкул ачисем, студентсем, тивӗҫлӗ канурисем тата ыттисем пулнӑ.

Ыйтӑм пӗтӗмлетӗвӗ тӑрӑх, театра ытларах 35–50 ҫулсенчисем ҫӳреҫҫӗ. Ку 29 процентпа танлашать. 25 ҫула ҫитмен ҫамрӑксем кӑшт сахалрах унта пыраҫҫӗ — 26 процент. Ку мӗне пӗлтерет? Репертуар аслисене те, ҫамрӑксене те илӗртет эппин.

«Театрта час-часах пулатӑр-и?» ыйтӑва парсан респондентсен 47 проценчӗ ҫапла хуравланӑ: «Сахалтан та уйӑхра пӗр хут». Унта час-часах ҫӳрекенсемшӗн вӑл чун апачӗ. Ҫакнах театра ҫулталӑкра темиҫе хут ҫӳрекенсем те ҫирӗплетнӗ.

Ыйтӑма хутшӑннисен 97 проценчӗ билет хакӗсемпе кӑмӑллӑ. Ытларахӑшӗ камит курма юратать. Мелодрамӑсемпе драмӑсене те чылайӑшӗ суйлать. Чылайӑшӗ спектакльсем пирки тӗнче тетелӗнче пӗлеҫҫӗ-мӗн.

Ҫӗнӗ ҫул умӗн Ҫамрӑксен театрӗ ыркӑмӑллӑх акцине пуҫарнӑ. «Савӑнӑҫ парнеле» ятлӑ вӑл.

Акцие кашниех хутшӑнма пултарать. Ачасемпе ватӑсем валли открытка хатӗрлеме, парне тума кашниех пултарать. Театрта укҫа-тенкӗ енчен те пулӑшу кӗтеҫҫӗ. Унпа ачасем тата ачасен ҫуртӗнче пурӑнакан шӑпӑрлансем валли Ҫӗнӗ ҫул парнисем туянӗҫ.

Ҫӗнӗ япаласене ҫеҫ йышӑнаҫҫӗ. Ручка-тетрадь, кӗнеке, тетте, ӑшӑ тум йышӑнаҫҫӗ. Ватӑ ҫынсене халатпа, тутӑрпа, сувенирсемпе тата ытти япалапа савӑнтарма юрать.

Парнесене раштавӑн 27-мӗшӗччен ҫеҫ йышӑнаҫҫӗ. Вӗсене Ҫамрӑксен театрне пырса памалла. 51-15-28, 52-30-69 номерсемпе шӑнкӑравласа ыйтма пулать.

Палӑртса хӑварар: Ҫамрӑксен театрӗ виҫҫӗмӗш ҫул ӗнтӗ ача ҫурчӗсене, ватӑсен ҫурчӗсене, пульницӑсене спектакльсемпе ҫитет.

К.В. иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗ ӗнертенпе «Вырӑс тата урӑх ҫӗршывсен фестивалӗ» ирттерме тытӑннӑ. Вӑл ҫак уйӑхӑн 8-мӗшенче вӗҫленӗ.

Фестивале театр ӗҫченӗсем Раҫҫейри литература, Чӑваш Енри Константин Иванов ҫулталӑкӗсене хупнине халалланӑ.

Фестиваль программине Александр Островскин «Чухӑнлӑх инкек мар», Болгари драматургӗн Йордан Йовковӑн «Албена юратӑвӗ», Алексей Писемскин «Синкерлӗ шӑпа», Сергей Найденовӑн «Ашшӗн ачисем», Ж.Б. Мольерӑн «Хыт кукар», Александр Пушкинӑн пьеси тӑрӑх лартнӑ «Дон Жуан — юрату шанчӑкне ҫухатнӑскер» спектакльсене кӗртнӗ.

Чӑваш театрӗсен, ку тӗслӗхре — академи драма театрӗн, пултарулӑхне хаклакансем фестивальти спектакльсене ҫитсе килме кая юлман-ха.

Республикӑри театрсен репертуарӗ ҫӗнӗ спектакльсемпе пуянланать. Мария Романская журналист репертуарсене тишкернине Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнчен пуҫланӑ. Унта Денис Фонвизинӑн «Недоросль» камитне Вячеслав Оринов режиссер лартнӑ.

К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗ эрнекун Николай Терентьев пьеси тӑрӑх хатӗрленӗ «Манӑн ҫӑлтӑр тӳпере» ҫӗнӗ спектакле куракан патне ҫитерчӗ. Режиссерӗ — Наталия Сергеева. Куракансем Николай Терентьевӑн ҫак пьеси тӑрӑх лартнӑ спектакле кӑмӑлласа йышӑннине палӑртмалла. Спектакль валли юрӑна асӑннӑ театрта актерта ӗҫлекен Надежда Кузьмина ҫырса хатӗрленӗ.

Чӑваш патшалӑх пукане театрӗнче нумаях пулмасть «Золотой гребешок» премьери пулнӑ. Ӑна Е. Ганапольская ӗҫӗ тӑрӑх хатӗрленӗ.

К.В. Иванов ячӗллӗ Ӗҫлӗх Хӗрлӗ ялав орденлӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗ валли пуҫлӑх шыраҫҫӗ. Кун пирки Чӑваш Енӗн Культура, наци ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министерстви ӗнер пӗлтерчӗ.

Аса илтеретпӗр, академи драма театрне хальхи вӑхӑтра пуҫлӑх тивӗҫӗсене пурнӑҫлакан ятпа Юрий Владимиров ертсе пырать. Маларах вӑл пуҫлӑхӑн ҫумӗнче тӑрӑшнӑ. Унчченхи ертӳҫӗне Вадим Ефимова культура министрне лартнӑ хыҫҫӑн Юрий Мефодьевич пуҫлӑх тивӗҫӗсене пурнӑҫласа пычӗ.

Сӑмах май каласан, культура министрӗн тивӗҫне халӗ Константин Яковлев пурнӑҫлать.

Конкурс Шупашкарти Президент бульварӗнчи 17-мӗш ҫуртри 417-мӗш пӳлӗмре чӳк уйӑхӗн 6-мӗшӗнче 14 сехетре иртӗ. Конкурс комиссине ертӳҫӗ пулса культура министрӗн ҫумӗ Татьяна Казакова ертсе пырӗ.

Чӳк уйӑхӗн 3-мӗшӗнче Иосиф Трер режиссер, ӳнер ӗҫченӗ улаха чӗнет. Мероприяти Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Ҫамрӑксен театрӗнче пулӗ. «Ӳнер улахне» театрпа хальхи эстрада ӳнерҫисене, сӑрӑ-ӳкерӳ-дизайн ӑстисене, сӑвӑҫсемпе журналистсене, алӑстисене йыхравлаҫҫӗ. «Чӑваш хӑвачӗ тӗнче ӳнерлӗхӗнче мӗн шайра тӑни ҫинчен шухӑшласа пӑхӑпӑр», — тет улаха тытса пыракан Иосиф Трер.

Ӳнер улахне пухӑнма килӗшнисем хушшинче Георгий Фомиряков ӳнерҫӗ, Олег Улангин айхиҫӗ, Татьяна Ильина ҫыруҫӑ, Марина Карягина сӑвӑҫӑ, Микулай Балтаев дизайнҫӑ, Владимир Яндуш сӑвӑ-юрӑҫ (гитара), Хай-Лав сӑвӑ-юрӑҫӑ (гитара), «Ҫиларман» сӑвӑ-юрӑҫӑ ушкӑнӗ, Ҫеҫпӗл Мишши музей пуҫлӑхӗ Антонина Андреева, Павел Попов дизайннер тата перфоманс, Франци ҫӗрӗнчи Ульпи чӑваш, Атнер Хусанкай айхиҫӗ, Александр Блинов («Хавал» ушкӑн) ятне асӑннӑ.

Улаха Праски Витти ӳнерҫӗне тата чӑваш купӑсне-шӑхличне ӑсталакан Николай Фомирякова чӗннине пӗлтереҫҫӗ. Улахрисем Эстонире пурӑнакан Александр Айдаров юррисене итлӗҫ.

Ҫӗрӗпех тата «Пур-пӗрле, ҫук-ҫурмалла» акци ӗҫлессине, унӑн пӗлтерӗшне улаха пыракана ҫеҫ пӗлтерессине систереҫҫӗ.

Малалла...

Ҫак ятпа Хӗрлӗ Чутай районӗнче драма ушкӑнӗсемпе халӑх театрӗсен фестивалӗ пуҫланнӑ. Ӑна ку тӑрӑхра ҫуралса ӳснӗ паллӑ ҫынсене — Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗн артисчӗсене, пурнӑҫран вӑхӑтсӑр уйрӑлса кайнӑ Ирина Садовниковӑпа Николай Булаткина — халаллани пирки Андрей Михайлов журналист пӗлтерет.

Фестивале районти кашни ял тӑрӑхӗ хутшӑнать. Унӑн условийӗпе килӗшӳллӗн ял артисчӗсем чӑваш драматургӗсен пьесисем тӑрӑх спектакль лартса памалла. Ҫак кунсенче Штанаш культура ҫуртӗнчи драма кружокне ҫӳрекенсем сцена ҫине пӗрремӗш ӗҫ кӑларнӑ. Ял ҫыннисем Николай Угаринӑн хайлавӗпе хатӗрленӗ «Савнӑ кин» спектакль курса савӑннӑ. Надежда Егорова, Владимир Париков, Николай Майоров, Ираида Семенова, Елена Майорова, Надежда Шипеева тата Евгений Майоров рольсене аван вылянине палӑртнӑ. Вӗсем хыҫҫӑнах хӑйсен ӗҫӗпе халӑха Хусанушкӑнь артисчӗсем паллаштарнӑ. Чӑваш халӑх артисчӗн Ефим Никитинӑн «Хуняма» пьесине халӑх умне кӑларнӑ.

Хӗрлӗ Чутай районӗнче Чӑваш патшалӑх драма театрӗн артисчӗсене Ирина Садовниковӑна тата Николай Булаткина асӑнса «Асамлӑ чаршав» фестиваль пуҫланнӑ. Ҫак икӗ актер та Хӗрлӗ Чутай районӗнче ҫуралса ӳснӗ.

Кашни ял тӑрӑхӗ паллӑ чӑваш драматургӗсен е ҫыравҫисен пьесисем тӑрӑх спектакль лартӗ.

Юпан 15-мӗшӗнче, ав, Штанашри культура ҫуртӗнче Николай Угаринӑн пьеси тӑрӑх хатӗрленӗ «Савнӑ кин» спектакль лартнӑ. Постановка пӗр пӗрне юратакан Шурикпа Феня тата Вовчикпа Нюра пирки. Аслисем сӑмсине чикнине, ҫамрӑксем хӑйсем пӗр пӗрне ӑнланманнине пула шӳтлӗ самантсем сиксе тухаҫҫӗ. Рольсене Надежда Егорова, Владимир Париков, Николай Майоров, Ираида Семенова, Елена Майорова, Надежда Шипеева, Евгений Майоров калӑпланӑ.

Сӑнсем (23)

Паян Шупашкарта Пӗтӗм тӗнчери сусӑр куракансен фестивалӗ уҫӑлнӑ. Вӑл «Пурин те пӗр пек пулмалла мар» ятлӑ. Тӗп хулана пукане театрӗсем килнӗ. Вӗсем халӗ сусӑр ачасемпе тата аслисемпе ӗҫлеҫҫӗ.

Паян пӗрремӗш спектакле Шупашкарти Пукане театрӗ кӑтартнӑ. Ачасем «Мышка под солнечным ключом» постановкӑпа киленнӗ.

Фестивале Курган, Караганда, Мытищи, Чуллӑ Ҫыр, Белгород, Ижевск, Симферополь, Ӗпхӳ, Витебск хулисенчи артистстсем килнӗ. Афишӑра Курганти пукане театрӗн «Сияющие ночи» спектаклӗ пӗрремӗш.

Фестиваль вӑхӑтӗнче спектакльсене сусӑрсен килӗнче, Республикӑри ача-пӑча пульницинче, сусӑр ачасен реабилитаци центрӗнче иртӗҫ. Постановкӑсене куҫ курманнисем валли те хатӗрленӗ. Чӑваш патшалӑх пукане театрӗ вӗсем валли премьера кӑтартӗ. Вӑл «Что такое настоящий сюрприз» ятлӑ.

Фестиваль вӑхӑтӗнче ӑсталӑх класӗсем те иртӗҫ.

Юпан 7-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх пукане театрӗ Пӗтӗм тӗнчери пукане театрӗсен «Белгородская забава» фестивалӗнчен таврӑннӑ. Вӑл авӑнӑн 30-мӗшӗнчен пуҫласа юпан 5-мӗшӗччен иртнӗ.

Фестивальте чӑваш артисчӗсем «Спящая красавица» спектакль кӑтартнӑ. Кӑҫал фестивале Раҫҫейри хуласенчен 20 ытла ушкӑн килсе ҫитнӗ. Унта Витебскран, Гомелирен, Донецкран, Анкараран, Пловдивӑран та килнӗ.

Йӑлана кӗнӗ тӑрӑх, фестивале Раҫҫейри чи лайӑх театрсене ҫеҫ чӗнеҫҫӗ. Чӑваш артисчӗсем унта маттурлухӗпе палӑрнӑ. Вӗсен пултарулӑхӗ куракансене савӑнӑҫ, киленӳ парнеленӗ.

Чӑвашран фестивале ЧР культура тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Елизавета Абрамова, ЧР тава тивӗҫлӗ артисткисем Алевтина Тимофеева, Юлия Мельник, Алина Каликова тата Ольга Тарасова, Ирина Можаева, Дмитрий Львов, Петр Петров артистсем кайнӑ.