Шупашкарта чукун ҫул айӗнчен кивӗ вокзалтан ҫӗнӗ вокзала каҫнӑ чух таксистсем сӑвӑс пекех ҫыпӑҫнине пурте пӗлетпӗр. Чукун ҫул айӗпе каҫмалли ҫул патне мар, унта вырнаҫнӑ лавкка патӗнчен иртен-каяна та вӗсем Канаша, Шӑмӑршӑна, Патӑрьеле, Елчӗке тата ытти ҫӗре илсе кайма хатӗррине пӗлтереҫҫӗ. Такси пулӑшӑвӗ кӳме те ирӗк пуррипех тӑраҫҫӗ-ши вӗсем — калама хӗн. Хӑш чух ҫав водительсем: «Ӑҫта сӗкӗнетӗн?» — тесе пӗр-пӗринпе урлӑ-пирлӗ сӑмахсемпе перкелешнине те илтме тӳр килет.

Ҫав вӑхӑтрах Чӑваш Енӗн Транспорт тата суту-илӳ министерстви ҫул-йӗр инспекцийӗн, Ространснадзорӑн ӗҫченӗсемпе тата ытти яваплӑ службӑпа тӗрӗслев ӗҫӗ ирттерни пирки хыпарлать. Вӗсем пассажирсене турттаракансен ӗҫне хакланӑ иккен. Тӗрӗслевре хайхисем 36 автомашинӑпа, ҫав шутра 22 автобуспа 14 таксине, тӗрӗсленӗ. Йӗркене пӑсакансем пирки административлӑ 4 материал шӑраҫаланӑ иккен. Сӑмах май каласан, маларах эп каланӑ Канашпа Патӑрьеле йыхравлакансем те ҫакланнӑ-ши?..

Ӗнер Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн Председателӗ Юрий Попов патне йышӑнӑва «Шупашкар» пассажир пуйӑсӗсен пӗрлешӗвӗн пункчӗн ӗҫченӗсен ушкӑнпа янӑ ҫырӑвӗ ҫитнӗ.

«Федерацин пассажир компанийӗ» акционерсен обществи Раҫҫейри хӑш-пӗр хулара вакун участокӗсене хупма йышӑннӑ. Ҫав списока Шупашкарти предприяти те лекнӗ. Халӗ Шупашкар пӗрлешӗвӗн: «Шупашкар–Мускав», «Мускав–Екатеринбург», «Мускав–Нижневартовск», «Шупашкар–Питӗр», «Шупашкар–Новороссийск», «Шупашкар-Адлер» — мӗнпур пуйӑсене урӑх пӗрлешӳсене парса укҫана перекетлеме йышӑннӑ. Ҫавна май проводниксемпе техника специалисчӗсем, пурӗ 600 ҫын, ӗҫсӗр юлӗ.

Кӑткӑс лару-тӑру пирки пуйӑссене йӗркелекен Шупашкарти пункт ертӳҫи Николай Иванов каласа кӑтартнӑ. Вӑл ӗнентернӗ тӑрӑх, 1971 ҫултанпах пӗрлешӳ йӗркеллӗ ӗҫлесе пынӑ.

Юрий Попов спикер кун пек лару-тӑрура айккинче тӑрса юлмалла маррине палӑртнӑ. Вӑл «Раҫҫейӗн чукун ҫулӗсем» акционерсен обществин президенчӗ Владимир Якунин патне тухма шантарнӑ.

ЧР Вӗренӳ министерстви шкул автобусӗсене туянмашкӑн электронлӑ аукцион ирттересси пирки пӗлтерет. Ведомство кун ҫинчен кӑрлач уйӑхӗн 28-мӗшӗнче хыпарланӑ.

Пӗтӗмпе 18 шкул автобусӗ туянма палӑртнӑ. Кашнинче лармалли 22 вырӑн пулмалла.

Контрактӑн малтанхи хакӗ 26,8 миллион тенкӗпе танлашнӑ. Министерство пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫӗнӗ автобуссене 2006 ҫулта кӑларнӑ транспортсене ылмаштармашкӑн туянӗҫ.

ҪҪХПИ ӗҫченӗсем республикӑри 299 шкул автобусӗнчен 247-шӗ ГОСТпа килӗшӳллӗн пулнине пӗлтереҫҫӗ.

Паян Алексей Ладыков постановлени алӑ пусса хӑш-пӗр автобуссемпе маршруткӑсен ҫулӗсене улшӑнусем кӗртнӗ.

1-мӗш автобус малашне Ҫӗнӗ Кӑнтӑрпа Ҫурҫӗр Анӑҫ микрорайонсене ҫыхӑнтарӗ, Ленин Комсомолӗн урамӗпе иртӗ. 2-мӗш автобус малашне Алькеша тарин ҫӳрӗ (хальхи вӑхӑтра унта 7-мӗш ҫӳрет). 8-мӗш маршрут «Финская долина» (чӑв. Финн айлӑмӗ) микрорайонти ҫынсене транспортпа тивӗҫтерӗ, Шупашкарӑн Кӑнтӑр Анӑҫпа Ҫурҫӗр Анӑҫ микрорайонӗсене ҫыхӑнтарӗ.

Маршруткӑсене илес пулсан 30-мӗш тата 65-мӗшсем малашне Дементьев урамӗне «Садовӑй» микрорайон таран ҫӳрӗҫ. 26-мӗш номерли вара «Ҫӗнӗ хула» тата «Радужнӑй» микрорайонсене транспортпа тивӗҫтерӗ. 34-мӗш, 40-мӗш тата 53-мӗш маршруткӑсене вара пӗтерме йышӑннӑ — вӗсемпе халӑх сахал усӑ курать имӗш.

Ӑҫта кирлӗ унта лартса хӑваракан машинӑсене Шупашкарта штрафстоянкине ӑсатаҫҫӗ. Хула пуҫлӑхӗсем хушнипе ирттерекен мероприяти тӗллевне урамсене юртан тасатма кансӗрлекеннисене тиесе каяҫҫӗ.

Пӗр талӑкра, кӑрлачӑн 23-мӗшӗнче кӑна, Шупашкрати 18 урапа штрафстоянкӑна ӑсаннӑ. Ҫулталӑк пуҫланнӑранпа унта 239 машина лекнӗ. Автомобильсене урапасене лартма юраман вырӑнтан куҫарнине пӗлтереҫҫӗ. Водительсем хӑйсен тимӗр «урхамахӗсене» Илпек, Ленинград, Пролетари урамӗсене, Тӗп пасар патне лартса хӑварма кӑмӑллаҫҫӗ иккен.

Анчах хальлӗхе ку ыйтӑва татса паман-ха. Алиментпа парӑма кӗнисене водитель прависӗр вӑхӑтлӑха хӑварма ирӗк паракан саккун проектне Раҫҫей Федерацийӗн Конституци законодательстви тата патшалӑх строительстви енӗпе ӗҫлекен комитет парламентӑн кӗҫӗн палатине пӗрремӗш вулавпа йышӑнма тесе ҫитернӗ.

Алимента тӳлеменнисене саккуна йышӑнса пӗтерсен алимент автомобильпе е караппа вӑхӑтлӑх ҫӳреме чарма тытӑнӗҫ. Кун пек тума суд приставӗсене ирӗк парӗҫ.

Енчен машина пурӑнма кирлӗ хатӗр шутлансан е ялан пурӑнакан вырӑнтан машинӑпа кӑна тухса ҫӳреме май пулсан, е парӑмҫӑ сусӑр пулсан тата парӑм виҫи 10 пин тенкӗрен иртмесен алиментҫӑна правасӑр хӑварма юрамӗ.

Республикӑри организацисем пӗлтӗрхи кӑрлач–чӳк уйӑхӗсенче ӗҫленине тишкернӗ те хайхисем 1,8 миллиарда яхӑн тенкӗ таса тупӑш илнине палӑртнӑ.

382 организаци 13,4 миллиарда яхӑн тупӑш курнӑ, 168 компани 11,6 миллиарда яхӑн тӑкак тӳснӗ. Тирпейлекенсем уйрӑмах тӑкаклӑ ӗҫленӗ. Вӗсем 478 миллион тенкӗлӗх шар курнӑ. Курттӑммӑн тата ваккӑн сутакансем, автотранспорт тата йӑлари япала юсакансем те, пӗтӗмӗшле илсен, тупӑш илеймен. Вӗсен тӑкакӗ 297 миллион тенкӗпе танлашнӑ. Ял хуҫалӑх отраслӗ (тӗлӗнмелле те, савӑнмалла та) пуринчен ытла тупӑш курнӑ. Ҫак хисеп унта — 957,9 миллион тенкӗпе танлашнӑ.

Тӑкаклӑ предприятисен шучӗ йышланнӑ, вӗсен шучӗ 4,5 процент нумайланса 30,5 процента ҫитнӗ. Тупӑшсӑр ӗҫлекенсем транспортпа ҫыхӑнура (56,4%), ҫурт-йӗр фондне тытса тӑнӑ ҫӗрте (38,5%) уйрӑмах йышлӑ. Ял хуҫалӑхӗнче — сахал (4,8).

Турра ӗненекенсем паян Кӑшарние кӗтсе илеҫҫӗ. Ҫав вӑхӑтра вӗсем чиркӗве туртӑннине кура Шупашкарта общество транспорчӗн расписанине кӑшт раснарах йӗркелеме йышӑннӑ. Ку вӑл Атӑл хӗрринчи чиркӳсем патне ҫитерекен 22-мӗш тата 7-мӗш маршрутлӑ автобуссене пырса тивет.

7-мӗш номерлӗ автобус «Чукун ҫул вокзалӗ» чарӑнуран Ҫветтуй Троицки мӑнастирӗ патне 22 сехетрен пуҫласа ҫурҫӗр иртни пӗрреччен хутлӗ.

7-мӗш автобусӑн хушма расписанийӗ:

«Чукун ҫул вокзал» чарӑнуран 22:00, 22:30, 23:00, 23:30, 24:00, 00:30 сехетсенче; «Мӑнастир» чарӑнуран: 22:15, 22:45, 23:15, 23:45, 00:15, 00:45 сехетсенче.

22-мӗш автобусӑн хушма расписанийӗ:

Чернышевский урамри «4-мӗш лицей» чарӑнуран 21:45, 22:10, 22:35, 23:00, 23:25, 23:50, 00:15 сехетсенче;

«Введени соборӗ» чарӑнуран 22:10, 22:35, 23:00, 23:25, 23:50, 00:15, 00:40 сехетсенче.

Ӗнер, кӑрлачӑн 13-мӗшӗнче, халӑх тетелӗсенчен пӗринче хӗрсене ӳкерсе ҫӳрекен паллӑ мар художник сӑнне пичетленӗ. Пикесене вӑл троллейбусра ӳкерсе ҫӳрет имӗш. Ӑна Шупашкарта пурӑнакан нумай ҫын курнӑ тесе ӗнентерет массӑллӑ информаци хатӗрӗсенчен пӗри.

Александр Базаров ятлӑ диджей художник каччӑпа ларса пыракан хӗре ӳкернӗ тесе пӗлтернӗ. Ун шучӗпе, хӗр хӑйне ӳкернине сисе те ӗлкӗреймен. Паллӑ мар художника вӑл 1-мӗш маршрутпа ҫӳрекен троллейбусра курнӑ пек астӑвать иккен.

Фокус кӑтартакан Андрей Петров та художника общество транспортӗнче асӑрханӑ-мӗн. Вӑл 25–27 ҫулсенче, хӑй сухаллӑ, хӑлхине наушник чикнӗскер никама та асӑрхаман имӗш.

Кун пирки иртнӗ ҫул вӗҫӗнче «Известия» хаҫат «АвтоВАЗ» ертӳҫисем калани тӑрӑх пӗлтернӗччӗ.

Хӑш модель мӗн чухлӗ хӑпарасси унӑн комплектацийӗнчен тата моделӗнчен килет. Анчах лару-тӑру улшӑнмасси пирки никам та шантараймӗ.

Енчен хак 7 процент хӑпарсан машинӑна ҫакӑн чухле ҫитӗ:

87 лаша хӑвачӗллӗ двигательлӗ Гранта лифтбэк «норма» моделе + 24262 = 370862 тенке;

106 лаша хӑвачӗллӗ двигательлӗ Гранта лифтбэк «люкс» (вӑл механика курупкиллӗ, 16 клапанлӑ двигательпе) маркӑлли + 29365 = 448865 тенке;

Гранта седан «норма» (8 клапанлӑ двигательлӗ, ЭУРпа, шӑртанӑ дискпа) + 25431 = 388731 тенке;

Гранта седан «люкс» (механика курупкиллӗ) + 29372 = 448972 тенке;

Калина универсал «норма» (аудиохатӗрленӳллӗ) + 27027 = 413127 тенке;

Калина «Люкс» (механика курупкӑллӑ) + 30730 = 469730 тенке;

Приора универсал «Люкс» (механика) + 32781 = 501081 тенке;

Приора седан «Норма» (хускаличчен ӑшӑтмалли тытӑмлӑ) + 27468 = 419868 тенке;

Приора седан «Люкс» (механика, ӑҫта каймаллине кӑтартса пыраканскер) +32179 = 491879 тенке;

Пилӗк вырӑнлӑ Ларгус «Норма» + 29540 = 451540 тенке.