«Коммерсантъ» хаҫат пӗлтернӗ тӑрӑх, Федерацин хӑрушсӑрлӑх службин Чӑваш Енри управленийӗн ӗҫченӗсем Ҫӗнӗ Шупашкарти «Химтехникум» чарӑнуран Шупашкар районӗнчи Тутаркассине пассажирсене турттаракан автобуса тӗрӗслес тенӗ. Кв вӑл кӑҫалхи утӑ уйӑхӗнче пулса иртнӗ. Сирпӗнмелли хатӗр евӗр япалана чекист хӗрарӑмӑн ҫӗнӗ пушмакне хунӑ. Пушмака — хут курупкӑна. Пушмак ӑшне сирпӗнмелли евӗр япала чиксе хунӑ.
Хуҫасӑр япалана водитель вӑхӑтра асӑрхаман, асӑрхасан та тивӗҫлӗ мера йышӑнман тесе руль умӗнчине те, предприяти ертӳҫине те штрафланӑ.
Транспорт предприятийӗн пуҫлӑхӗ капла йышӑнупа килӗшмесӗр суд тӑрӑх ҫӳреме тытӑннӑ. Тӳрре тухмалла унӑн хӑйӗн ӑнлантарӑвӗ тупӑннӑ. Водитель курупкӑна хӑрушсӑр мар тесе хакланӑ, ҫавӑнпа вӑл ятарлӑ органсене пӗлтермен. Автобусра ҫынсем тӗрлӗ япала час-часах манса хӑвараҫҫӗ, кайран шыраса пыраҫҫӗ.
Штрафласси ҫинчен кӑларнӑ йышӑнӑва суд пӑрахӑҫланӑ.
Юлашки вӑхӑтра ҫынсен пӗр пайӗ «Bla-bla-car» тытӑмпа анлӑ усӑ курма пуҫларӗ. Ун урлӑ пассажирсем ҫула май машина тупаҫҫӗ, водительсем — пассажир. Вӑл тытӑма темиҫе ҫул каялла ҫынсене ҫула май лартса кайма йӗркеленӗ. Тӳлевсӗр илсе ҫӳрекенсем те пулнӑ, е питӗ йӳнӗ хакпа. Халӗ ҫав пулӑшу услама ҫаврӑнчӗ. Асӑннӑ тытӑмра регистрациленсе укҫа тӑваҫҫӗ.
Нумаях пулмасть Чӑваш Ен Транспорт тата ҫул-йӗр хуҫалӑх министерстви, ҫул-йӗр инспекторӗсем, налук службин специалисчӗсем рейд йӗркеленӗ. Вӗсем пассажирсене таксипе турттарас ӗҫе епле йӗркеленине Шупашкар районӗнче тӗрӗсленӗ.
15 транспорта чарнӑ. «Lada Largus» автомобиль водителӗ ҫул ҫӳрекенсене «Bla-bla-car» сервис урлӑ тупса Шупашкартан Мускава турттарнӑ.
Прокуратура Патӑрьел районӗнчи Турхан, Ҫӗньял шкулӗсене, Патӑрьети «Солнышко», «Центральный» ача пахчисене тӗресленӗ. Ведомство сепциалисчӗсем йӗркене пӑснӑ тӗслӗхсене тупса палӑртнӑ.
Ачасене ҫитермелли апат-ҫимӗҫе йӗркепе килӗшӳллӗн упраман-мӗн. Ҫитменнине, маркировкӑсем пулман. Хӑш-пӗр учрежденире ача ӳсӗмне кура талӑкри рацион калориллӗхне, виҫине (сахалрах хурса панӑ) пӑхӑнман.
Ҫавна май ҫӳлерех асаннӑ учрежденисен ертӳҫисене РФ КоАПӗн 6.7-мӗш статйипе килӗшӳллӗн явап тыттарма йышӑннӑ. Постановленисем хальлӗхе саккунлӑ вӑя кӗмен-ха.
Ӗнер, авӑн уйӑхӗн 24-мӗшӗнче, Шупашкарта Потребительсен правине хӳтӗлес енӗпе ӗҫлекен координаци канашӗн ларӑвӗ иртнӗ. Ӑна Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев ертсе пынӑ. Ҫавӑнта сывлӑх сыхлав учрежденийӗсен ӗҫне те тишкернӗ.
ЧР Сывлӑх сыхлав министерствине пӑхӑнакан учрежденисенче 2018 ҫулта планпа пӑхнӑ 12, планпа пӑхман 123 тӗрӗслев ирттернӗ. Тӗрӗслев хыҫҫӑн 12 акт, 91 асӑрхаттару хучӗ ҫырнӑ. Кӑҫалхи 6 уйӑхра асӑрхаттару хучӗсен шучӗ 46-па танлашнӑ.
Тӗп ҫитменлӗх медицина ӗҫ-хӗлне, медицина хучӗсене йӗркелессипе, диспансеризаци тӗрӗслевӗ кӑларассипе, медицина пулӑшӑвӗн стандарчӗсене пӑхӑннипе ҫыхӑннӑ. Росздравнадзор управленийӗ те тӗрӗслев ирттернӗ. Вӗсем чылай чухне ҫынсем ҫахавлани тӑрӑх тӗрӗслев йӗркеленӗ. 2018 ҫулта Ҫӗнӗ Шупашкарти хула пульници пирки ытларах евителнӗ пулсан, кӑҫал — Шупашкарти васкавлӑ медицина пулӑшӑвӗн пульници пирки.
Канаш хулинче ӗҫлесе пурӑнакан усламҫӑ вӑхӑчӗ тухнӑ апат-ҫимӗҫе сутнӑ. Кӑлтӑка асӑннӑ тӑрӑхри прокуратура тӗрӗслевӗ вӑхӑтӗнче тупса палӑртнӑ.
Потребительсен правине хӳтӗлесси ҫинчен калакан саккуна, санитарипе эпидемологи правилисене, техника йӗркелӗвӗ ҫинчен калакан саккуна пӑсакан усламҫӑна явап тыттарма ыйтса надзор органӗ Чӑваш Ен Арбитраж судне тавӑҫпа ҫитнӗ.
Халӗ суд ларӑвӗ пулса иртнӗ. Унта вӑхӑчӗ тухнӑ апат-ҫимӗҫе сутакан Канашри усламҫӑпа ҫыхӑннӑ ӗҫе тӗплӗн тишкернӗ. Уйрӑм усламҫӑна суд административлӑ майпа явап тыттарма йышӑннӑ. Ӑна 30 пин тенкӗлӗх штрафлас тенӗ.
Чӑваш Ен прокуратурин пресс-службинче паян пӗлтернӗ тӑрӑх, суд йышӑнӑвӗ хальлӗхе саккунлӑ вӑя кӗрсе ӗлкӗреймен-ха.
Йӑлари хытӑ каяша халӗ ял ҫыннисем унчченхилле ҫырмана пӑрахмаҫҫӗ. Каяша турттарса тӑма пирӗн республикӑра «Экоцентр» предприятие шанчӗҫ. Анчах пур чухне те ҫав предприяти тивӗҫе кирлӗ пек пурнӑҫламасть иккен. Елчӗк районӗнчи кӑлтӑка «За Россию» (чӑв. Раҫҫейшӗн) халӑх фрончӗ тупса палӑртнӑ, прокуратурӑна евитленӗ. Ҫитменлӗхе палӑртнӑ хыҫҫӑн надзор органӗ «Экоцентр» тата район администрацийӗ пуҫлӑхӗ ячӗпе асӑрхаттару хучӗсем шӑрҫаланӑ.
Ҫуллахи вӑхӑтра каяша ялсенчен эрнере 1 хутран пуҫласа 3 хут таран турттарнӑ. Ҫав вӑхӑтрах ҫанталӑк температури 5 градусран ӑшӑрах чухне кунсерен турттармалла. Эрнере 1-3 хут турттарасси ҫинчен район администрацийӗпе «Экоцентр» хушшинче график ҫирӗплетнӗ-мӗн.
Шупашкарта пурӑнакан пӗр амӑшӗ патне опека органӗсем тӗрӗслевпе ҫитнӗ. Хӗрарӑм ачисене пӑхманни, хӑй сиенлӗ йӑласемпе тусли пирки кӳршисем ҫӑхавланӑ-мӗн.
Анчах тӗрӗслев ҫакна ҫирӗплетмен: ҫемьере йӑлтах йӗркеллӗ. Кӳршисем ҫӑхавланӑ тӑрӑх, амӑшӗ эрех ӗҫет, ачисене пӑхмасть, вӗсем ҫине пӗрмай кӑшкӑрать.
Опека органӗсем тӗрӗсленӗ хыҫҫӑн ҫакӑ суя пулнине палӑртнӑ. Хӗрарӑм ачисене пӗчченех ӳстерет, пурӑнмалли условисем пур. Ачисем тутӑ, амӑшӗ эрех-сӑра ӗҫмест, ӗҫлет. Амӑшӗ ӑнлантарнӑ тӑрӑх, шӑпӑрлансем питӗ «чӗрӗ», пӗр вырӑнта лармаҫҫӗ, ишме ҫӳреҫҫӗ.
Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн депутачӗсем йӑлари хытӑ каяша пухмалли вырӑнсене тӗрӗсленӗ. Вӗсем Шупашкар районӗнче пулнӑ.
Йӑлари хытӑ каяша пухмалли контейнерсене ялсенче авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗччен вырнаҫтарса тухма Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев хушнӑ. Ҫавна пурнӑҫлаканӗ — каяша турттаракан «Экоцентр» предприяти. «Экоцентр» 1670 ял-хуларан каяш турттарать. Ку вӑл — республикӑри мӗнпур территорирен 97 проценчӗ.
Шупашкар районӗнче предприяти мӗнпур ялта контейнерсем лартмалли вырӑнсене йӗркеленӗ. Вӗсенче евроконтейнерсем вырнаҫтарса тухнӑ. Сӑмах май каласан, паянхи кун тӗлне ятарлӑ лапамсене 18 районта хатӗрлесе пӗтернӗ.
Аса илтерер: йӑлари хытӑ каяша турттармалли ҫӗнӗ тытӑм ҫине пирӗн республика пӗлтӗрхи юпа уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен пурнӑҫа кӗчӗ.
Вӑрмар районӗнчи пӗр ялта урамра ҫутӑ ҫуккине кура прокуратура тӗрӗслев пуҫарнӑ.
Арапуҫ ялӗнчи Николаев урамӗнчи 1-мӗш тата 18-мӗш ҫуртсен хушшинче ҫутӑ пулманни пирки надзор органне вырӑнтисем систернӗ. Прокуратурӑн вырӑнти хӑй тытӑмлӑх органӗсен ӗҫне тӗрӗслеме ирӗк пур та, пакунлисем часах вырӑна ҫитсе пӑхнӑ. Чӑн та, маларах асӑннӑ икӗ ҫурт хушши 350 метр ытла иккен. Анчах унта ҫутӑ ҫук.
Ял урамӗнче ҫутӑ ҫуккишӗн ял тӑрӑхӗн администрацийӗн пуҫлӑхӗ ячӗпе прокуратура асӑрхаттару хучӗ шӑрҫаланӑ. Надзор органӗ хут ҫырса яваплӑх пирки асӑрхаттарсан вырӑнти тӳре-шара вырӑнтан хускалнӑ. Вӗсем маларах асӑннӑ урамри 1-мӗшпе 18-мӗш ҫуртсен тӗлӗнчи юпасем ҫине вӑрах тӑхтамасӑр хунарсем вырнаҫтарнӑ.
ЧР транспорт министерствин ӗҫченӗсем Канаша ҫитсе муниципалитет хушшинче ҫӳрекен транспортсене каллех тӗрӗсленӗ. Аса илтерер: тӗрӗслев унччен те пулнӑ, ун чухне маршруткӑсем «заказной» ятпа ҫӳренине тупса палӑртнӑ.
Хальхинче те йӗркене пӑснӑ кунашкал тӗслӗхе тупнӑ. Икӗ микроавтобус «заказной» тесе ҫыпӑҫтарнӑ та пассажирсене турттарнӑ. Куншӑн ҫынсенчен билет укҫи илнӗ.
Ҫавӑн пекех ҪҪХПИ ӗҫченӗсем пӗр таксиста тытнӑ. Вӑл та пассажирсене илсе ҫӳреме ирӗк ҫуккине пӑхса тӑман – ҫаплипех ӗҫленӗ. Ведомство пӗлтернӗ тӑрӑх, тӗрӗслевсем малашне те пулӗҫ-ха.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (19.04.2025 15:00) уяр ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 749 - 751 мм, 23 - 25 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 5-7 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ енчен вӗрӗ.
| Петров Юрий Филиппович, ветеринари ӑслӑлӑхӗсен тухтӑрӗ, профессор ҫуралнӑ. | ||
| Петров Леонид Порфирьевич, чӑваш чӗлхин тӗпчевҫи ҫуралнӑ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |