|
Чӑвашлӑх
 Раҫҫейре халӑх ҫыравӗ пырать. Хула ҫыннисем, тен, кун пек хӑнасене хапӑл мар. Анчах Красноярск крайӗнчи Казанка ялӗнче пурӑнакансем вӗсене кӗтсе илме хавас. Ял аякра вырнаҫнӑ, унта 249 ҫын пурӑнать, вӗсен 98 проценчӗ – чӑвашсем. Ял-хуларан аякра вырнаҫнӑ Казанкӑра халӑх шучӗ чакнӑ тетӗр-и? Ҫук. 2010 ҫулта унта 240 ҫын пурӑннӑ. Кӑҫал 9 ҫын ытларах. Унта ҫынсем ял хуҫалӑхӗ тытаҫҫӗ, ачасем ҫуратса ӳстереҫҫӗ. Халӑха ялта юлма мӗн хистет-ха? Унта ҫитме ансат мар: Галанино сали таран машинӑпа темиҫе сехет каймалла, унтан паромпа Енисей урлӑ каҫмалла та 50 ҫухрӑм парӑнтармалла. Тавралла – тайга. Красноярскран ҫитме 5 сехет кирлӗ. Ҫырав ирттерекенсене унти чӑвашсем наци тумне тӑхӑнса ҫӑкӑр-тӑварпа кӗтсе илнӗ. Унта тӗнче тетелӗ ҫукпа пӗрех. Ҫапах стационар телефонсем, спутник антеннӑсем пур. Ҫынсем унта ҫыхӑнусӑр пурӑнаҫҫӗ темелле, кунӗ-ҫӗрӗн телефонра чакаланмаҫҫӗ. Автобус вара тӑтӑшах ҫӳрет. Казанка ҫыннисем культура ҫуртӗнче пӗчӗк музей йӗркеленӗ, унта йӑх несӗлтен юлнӑ япаласене пухнӑ. Ҫынсем чӑвашлах калаҫаҫҫӗ, наци уявӗсене паллӑ тӑваҫҫӗ, юрра-ташша манмаҫҫӗ. Шкулта ҫулталӑкне пӗрре чӑваш эрнине ирттереҫҫӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
| ||
|
Чӑвашлӑх
 cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ Паян Чӑваш Ен Элтеперӗ Олег Николаев Правительство ҫуртӗнче Чӑваш наци конгресӗн пайташӗсемпе тӗл пулнӑ. Республика ертӳҫи ЧНКн Раҫҫейри чӑвашсен федераци шайӗнчи наципе культура автономийӗпе, ӗҫ тӑвакан влаҫ органӗсен профильлӗ органӗсемпе килӗштерсе ӗҫлессине вӑйлатмаллине палӑртса хӑварнӑ. Ҫак ӗҫе чӑваш чӗлхине тата культурине аталантарас тӗллевпе пурнӑҫламалла. Республикӑн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче ҫырнӑ тӑрӑх, пӗрлехи ӗҫ ЧНКн ӗҫне ҫӗнӗ шайра йӗркелеме, ирттерекен мероприятисемпе проектсен шайне тата калӑпӑшне ӳстерме май парӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
| ||
|
Чӑвашлӑх
 zivsosh1.ru, cheboksari.bezformata.com, chuvrdub.ru сайтсенчен илнӗ сӑнӳкерчӗксенчен Тасия Ташней хатӗрленӗ коллаж Чӑвашла ҫырнӑ чи лайӑх алҫырусене суйласа илмелли конкурс пирӗн республикӑра ҫулсеренех иртет. Ун пек йышӑнӑва Чӗваш Енӗн Правительстви 2018 ҫулхи пуш уйӑхӗн 28-мӗшӗнче алӑ пусса ҫирӗплетнӗ. Кӑҫалхи конкурс комиссийӗн ларӑвӗ юпа уйӑхӗн 19-мӗшӗнче иртнӗ. Ҫӗнтерӳҫӗсен шутне ҫак ӗҫсем кӗнӗ. Шкул ҫулне ҫитмен тата кӗҫӗн ҫулсенчи шкул ачисем валли ҫырнӑ алҫырусенчен Николай Ишентейӗн «Алюш эрешӗсем» ӗҫне суйласа илнӗ. Уншӑн хыснаран 50 пин тенкӗ уйӑрса парӗҫ. Вӑтам ҫулсенчи шкул ачисем валли Владислав Николаевӑн «Сӑр хӗрринче Ҫӗнтерӗве туптанӑ» алҫырӑвне ырланӑ, аслӑ ҫулсенчи шкул ачисем валли вара — Елена Чекушкинан (Елен Нарпи) «Телей патне пин ҫухрӑм» ӗҫне. Асӑннӑ икӗ автора 75-шер пин тенкӗ тивӗҫӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
| ||
|
Чӑвашлӑх
 Ыран, юпа уйӑхӗн 27-мӗшӗнче, Лондонра чӑваш культурипе паллаштарӗҫ. Великобританин тӗп хулинчи «Hoxton» галерейӑра Шупашкар хӗрӗн Полина Осипован уйрӑм экспозицийӗ уҫӑлӗ. «Курава хамӑн тӑван Чӑваш Ене, чӑвашсен хамшӑн питӗ заклӑ хӑйне евӗр культурине халаллӑп. Унта манӑн сӑнӳкерчӗксем, видеосем, пир-авӑр, тӗрлӗ хатӗр-хӗтӗр тата скульптура пулӗ», – пӗлтернӗ Питӗрте ӗҫлесе пурӑнакан 22 ҫулти художник тӗнче тетелӗнчи хӑйӗн страницинче. Полина Осипова Шупашкартан Питӗре 9-мӗш класс хыҫҫӑн куҫса кайнӑ. Чӑваш культурипе кӑсӑкланса хавхаланакан пултаруллӑ пике чӑваш эрешӗллӗ капӑрлӑхсемпе скульптурӑсем ӑсталать. Вӑл модӑри пысӑк брендсемпе, тӗслӗхрен, «Gucci»-пе, ҫыхӑну тытать. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
| ||
|
Харпӑр шухӑш
Чӑвашлӑх
ЧӐВАШ РЕСПУБЛИКИН ПУҪЛӐХНЕ О.Н. НИКОЛАЕВА
КОПИСЕМ: ЧӐВАШ РЕСПУБЛИКА ПАТШАЛӐХ КАНАШӖН ПРЕДСЕДАТЕЛЬНЕ Л.И. ЧЕРКЕСОВА ЧӐВАШ НАЦИ КОНГРЕСӖН ПРЕЗИДЕНТНЕ Н.Ф. УГАСЛОВА
ХИСЕПЛӖ ОЛЕГ АЛЕКСЕЕВИЧ! 2021 ҫулхи октябрӗн 23-мӗшӗнче Чӑваш наци конгресӗн черетлӗ Аслӑ Пухӑвне ирттерме палӑртнӑ. Хӑй ӗҫлесе кайнӑ малтанхи тапхӑрта Конгресс, пирӗн шутпа, чӑнахах та чӑваш нацине европӑлла типлӑ наци пек йӗркелесе ярас, чӑваш патшалӑхлӑхне, ун политика системине тӗпрен ҫӗнетсе улӑштарас, халӑхӑн экономика никӗсне трансформацилес, чӑваш чӗлхи статусне ҫӗклес тесе пысӑк ҫитӗнӳсем тунах. Анчах та, вӑхӑт иртнӗҫемӗн, ЧНК чӑваш нацине ертсе пыракан, ӑна консолидацилесе чӑмӑртакан вӑй пулма пӑрахрӗ, майӗпен ытларах та ытларах этнокультура ӗҫӗсене анчах туса пырас еннелле сулӑна пуҫларӗ. Тем тесен та, паянхи кун Конгресӑн чӑваш нацине системӑллӑ йӗркелесе тытса пырас вӑйӗ хавшаса сисӗнмеллех чакрӗ. Конгресӑн пулас Аслӑ Пухӑвне йӗркелес ӗҫе май пур таран хутшӑнас тесе эпир ЧНК-н паянхи кунхи лару-тӑрӑвӗ пирки те, ӳлӗмри пуласлӑхӗ пирки те пуҫа ватмасӑр пултараймастпӑр. | ||
|
Чӑвашлӑх
 Алексей Енейкинпа Антонина Андреева Чӑваш Республикин Ҫеҫпӗл Мишши фончӗ 2021 ҫулта Халӑхсем хушшинчи Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ премие кама парассине палӑртнӑ. Вӗсем — «Чӑваш Ен» Патшалах телерадиокомпанийӗн телевиденипе радиовещани информаци программисен службин корреспонденчӗ Енейкин Алексей Николаевич тата Ҫеҫпӗл Мишшин Шупашкарти музейӗн ертӳҫи Андреева Антонина Васильевна. Алексей Николаевича премие «Чӑвашкино» Патшалах киностудийӗпе пӗрле режиссер-сценарист пулса «Тӗрӗслӗх ҫутаттӑр Ҫеҫпӗлӗн ятне» документлӑ фильм ӳкернӗшӗн панӑ, Антонина Васильевӑна вара — Ҫеҫпӗл Мишшин Шупашкарти музейӗн ертӳҫи пулса нумай ҫул ӑнӑҫлӑ ӗҫленӗшӗн тата общество пурнӑҫне хастар хутшӑннӑшӑн. Фонд шухӑшӗпе вӗсем иккӗшӗ те Ҫеҫпӗл Мишшин пултарулӑхне тӗпчес, ӑна халӑх хушшинче сарас тӗлӗшпе нумай вӑй хунӑ. Алейсей Енейкин — Елчӗк тӑрӑхӗнчен. Аслӑ пӗлӗве И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университетӗнче илнӗ, 2011 ҫултанпа «Чӑваш Ен» патшалӑх телерадиокомпанин корреспонденчӗ пулса ӗҫлет. Антонина Андреева — Шӑмӑршӑ районӗнче ҫуралнӑ. Чӑваш патшалӑх университечӗн чӑваш филологийӗпе культура факультетӗнче аслӑ пӗлӳ илнӗ. | ||
«Чӑвашкино» студине госархивпа пӗрлештерес тени сумлӑ студие пӗтерсе лартас тенипе тан (уҫӑ ҫыру)Харпӑр шухӑш
Чӑвашлӑх
Чӑваш Республикин пуҫлӑхне О.А. Николаева
Хисеплӗ Олег Алексеевич! Эпир, шӑпа хушнипе Чӑваш Республикин тулашӗнче пурӑнакан чӑвашсем, пӗтӗм чӑваш халӑхӗн уйрӑлми пайӗ пулса тӑратпӑр.Чӑваш республикипе унӑн Шупашкар шӗкӗр хули тӗнчери мӗнпур чӑвашсемшӗн чӗлхепе культура центрӗ пулса тӑраҫҫӗ. Ҫавна пула Эсир, Чӑваш Республикин пуҫлӑхӗ пулнӑ май, пӗтӗм чӑваш халӑхӗн лидерӗ пулса тӑратӑр. Ҫавӑнпа Сирӗн тӑван чӗлхешӗн тӑрӑшакан принциплӑ позицирен чӑваш чӗлхипе культурин малашнехи аталанӑвӗ тӳррӗн килет. Юлашки 20 ҫул хушшинче тӗнчери чӑваш культурипе чӗлхин центрӗ пулса тӑракан Шупашкар хулинче пӗрин хыҫҫӑн теприне чӑвашла тухакан журналсене, хулари чӑваш колледжӗсене хупни, хулара тата республикӑра ача сачӗсенче, шкулсенче чӑваш чӗлхине хӗсни, ӑна ачасен ашшӗ-амӑшӗсем умӗнче пропагандӑламанни, патшалӑх учрежденисенчен чӑваш чӗлхипе усӑланнине хӗссе кӑларни, унпа ӗҫре хут-хура ҫырманни, Ӑслӑлӑхпа ӳнер академине, Наци лицейне аркатни, хальхи вӑхӑтра Чӑваш патшалӑх университетӗнче чӑваш филологийӗпе культура факультетне хупасси ҫинчен хыпар тата ытти те пире Чӑваш Республикинче тата Шупашкарта чӑваш чӗлхипе культурине пӗтерсе лартас кампани пыни ҫинчен тарӑн шухӑшлаттарать,пӑшӑрхантарать, тарӑхтарать. | ||
|
Чӑвашлӑх
 Мускав облаҫӗнчи Тушино хулинчи «Красный Октябрь» культура ҫуртӗнче чӑвашсем «Кӗр сӑри» уява пуҫтарӑннӑ. Кун пирки «Чӑваш халӑх сайтне» Мускаври чӑвашсен ентешлӗхӗн хастарӗ, саппасри полковник Вячеслав Ильин хыпарланӑ. Вӑл пӗлтернӗ тӑрӑх, Мускаври тепӗр хастарпа, Анатолий Волковпа, Крымра пурӑнакан чӑвашсене Мускаври чукун ҫул вокзалӗнче кӗтсе илнӗ. Ҫӗршывӑн тӗп хулине килсе ҫитнисем — Йӗпреҫ тата Канаш районӗсенчен асӑннӑ тӑрӑха совет саманинче ӗҫлеме тухса кайнӑскерсем. Крым чӑвашӗсем «Кӗр сӑринче» «Ҫурхи вӑрманта сар кайӑк юрлать» юрра шӑрантарнӑ. Мускаври тӗлпулусемпе экскурсисем хыҫҫӑн вӗсем Шупашкарта юпа уйӑхӗн 23-мӗшӗнче иртекен ЧНК 11-мӗн съездне килме палӑртса хунӑ иккен. | ||
|
Чӑвашлӑх
 nbchr.ru сӑнӳкерчӗкӗ Чӑваш наци вулавӑшӗн «Ӑ – 150» пӗтӗм чӑваш акцийӗ» проект Раҫҫейри халӑхсен тӑван чӗлхисене упракан тата тӗпчекен фондӑн проекчӗсен конкурсӗнче ҫӗнтернӗ. Конкурсра суйласа илнӗ проектсене ҫӗршыври халӑхсен тӑван чӗлхине упраса хӑварассипе ҫыхӑннӑ мероприятисене ирттерме пулӑшӗҫ. Чӑваш Енрен тӑратнӑ проектӑн тӗп интерактивлӑ лапамӗ хальхи вӑхӑтра ӗҫлекен кӗнекесемпе ӳкерчӗксен «150 лет новой чувашской письменности» (чӑв. Чӑваш ҫырулӑхне 150 ҫул) калӑпӑшлӑ экспозицийӗ пулса тӑрӗ. Шкул ачисемпе студентсем валли чӗрӗ уроксемпе видеоуроксем йӗркелӗҫ, документлӑ фильм кӑтартӗҫ, «Чувашский леттеринг» лекци ирттерӗҫ, экспозиципе паллаштарма курав-викторина пулӗ. «Фолк-тӗпел» хӑна кӗтесӗ те кӑсӑклӑ пулассине шантараҫҫӗ. Чӑваш чӗлхин аталанӑвӗпе ҫыхӑннӑ ыйтусене ятарлӑ шоура журналистсемпе, блогерсемпе, ӑслӑлӑх ӗҫченӗсемпе, чӑваш хастарӗсемпе онлайн-трансляци вӑхӑтӗнче сӳтсе явӗҫ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
| ||
|
Чӑвашлӑх
 cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ Республикӑн бизнес-инкубаторӗ тата Чӑваш Енре туризмпа хӑнасене кӗтсе илес индустрие аталантарассипе ӗҫлекен агентство «Чӑваш Енӗн турист сувенирӗ — 2021» конкурс ирттерессине пӗлтернӗ. Ҫӗнтерӳҫӗсем Раҫсейри халӑх промыслисен «Ладья. Зимняя сказка 2021» XXX курав-ярмӑрккӑна хутшӑнайӗҫ. Конкурс йӗркелӳҫисем ҫул укҫине, хӑна ҫуртӗнче пурӑннине, экспозицие курава тӑратнишӗн тӳлемелли тӑкака хӑйсем ҫине илӗҫ. Конкурса хутшӑнас тесен ӗҫсене юпа уйӑхӗн 31-мӗшӗччен йышӑнӗҫ. Пӗтӗмпе 12 ҫӗнтерӳҫӗне суйласа илӗҫ. | ||
+19.3 °C
