Чӑваш Енри районсенче, шел те, юхӑнакан ферма нумай. Вӗсем кашни утӑмрах тӗл пулаҫҫӗ. Хӑй вӑхӑтӗнче ҫак фермӑсем кӗрлесе тӑнӑ, унта ӗҫ вӗренӗ. Халӗ мӗн юлнӑ вӗсенчен? Ишӗлчӗк кӑна. Тӳнсе каясла лараканскерсем ҫын пурнӑҫӗшӗн те хӑрушӑ. Ара, ачасем унашкал вырӑнсенче выляма юратаҫҫӗ-ҫке-ха. Ӑнсӑртран йӑтӑнса анас пулсан? Кунашкал тӗслӗхсем Раҫҫейре пулнӑ.

Паллах, ҫӗтӗк-ҫатӑк фермӑсем тавралӑха илемсӗрлетеҫҫӗ. Тепӗр тесен, вӗсене сӳтсе пӑрахни лайӑхрах. Анчах ҫакна кам тӑвӗ? Ыйтӑвӑн хуравӗ ҫук. Ӗҫчен ҫын ӳркенмест тени тӗрӗсех. Юлхав ҫеҫ диван ҫинче выртас тесе тӗрлӗ сӑлтав шыраса тупать. Тепӗр тесен, юхӑнчӑк фермӑсемпе усӑ курма пулать. Вӗсене кӑшт ҫеҫ юсамалла. Тара параҫҫӗ — тархасшӑн, ан ӳркен ҫеҫ. Ҫак сӑмахсене ҫырна май ырӑ пӗр тӗслӗх аса килчӗ. Элӗк районӗнчи Ишпарайккӑ ялӗнчи юхӑннӑ фермӑна ҫӗнӗрен хута янӑ. Темиҫе ҫул тӑлӑххӑн ларнӑскере пӗр ҫын тара илнӗ – йӗркеллех ӗҫлет. Ҫав ҫын — Дагестанран килнӗскер. Арӑмӗ Архангельск облаҫӗнче пурӑнать. Унта вӗсем выльӑх-чӗрлӗх усраҫҫӗ. 7 ӗне сӑваҫҫӗ. Ҫак арҫын пӗр уйӑх — Чӑваш Енре, теприне Архангельск облаҫӗнче пурӑнать.

Малалла...

Кӳкеҫсем, Шоссе урамӗнче пурӑнакансем, ҫуртне авариллӗ тесе йышӑнассишӗн тӑрӑшаҫҫӗ. Ҫынсем тӗрлӗ инстанцие ҫитнӗ.

Кӳкеҫ урлӑ М-7 ҫул иртсе каять. Йывӑр тиевлӗ урапасем пӗр вӗҫӗм ҫӳреҫҫӗ, вӗсем кайнӑ чухне бараксем чӗтренеҫҫӗ-мӗн. Ҫитменнине, ҫынсем газ баллонӗпе усӑ кураҫҫӗ. Вӗсем — 50 литрлисем. Комисси тӗрӗсленӗ чухне вӗсемпе усӑ курма юраманни пирки асӑрхаттару тунӑ. Анчах апат мӗнле пӗҫермелле?

Комисси электричество плитисемпе усӑ курма сӗннӗ. Анчах кивӗ электропралук ӑна чӑтаймасть. Ҫурт никӗсӗ вара путнӑпа пӗрех. Анчах комисси ҫурта пурӑнма юрӑхлӑ тесе йышӑннӑ. Ҫынсем каланӑ тӑрӑх вара, мачча ҫирӗп мар. Тӗрлӗ инстанцие ҫитни усӑ паман. Документра каланӑ тӑрӑх, ҫурта 55 процент ҫеҫ кивелнӗ. Ҫӗнӗ тӗрӗслев вара 70 процент тесе йышӑннӑ. Роспотребнадзор та ку ҫуртсемпе кӑсӑкланнӑ.

Кирилл ишме вӗренет

Инклюзивлӑ вӗренӳ сывӑ ачасемшӗн те, сусӑррисемшӗн те усӑллӑ. Шупашкарти 164-мӗш ача пахчинче тьютор пур. Ансат сӑмахпа каласан вӑл — пӗрле ҫӳрекен.

Мария Алексеевна тьютор пулса тӑнӑ. Вӑл алӑсӑр ҫуралнӑ Кирилл Александровпа пӗрле ҫӳрет. Хӗрарӑм каланӑ тӑрӑх, Кирилл ача пахчине килнӗ чухне тумланма та, апат ҫиме те пӗлмен. Ҫулталӑк хушшинче вӗсем Кирилпа пӗрле пӑтӑ ҫиме, кашӑк тытма, ӑна ҫӑвар патне илсе пыма хӑнӑхнӑ.

Кирилл йӑлтах урапа тӑвать. Апла пулсан та ашшӗ-амӑшӗ ӑна ача пахчине илсе кайнӑ. Унӑн тантӑшӗсемпе хутшӑнмалла-ҫке-ха. Малтанах унпа амӑшӗ пӗрле ҫӳренӗ. Халӗ тьютор пӗрле.

Кирила ура пӳрнисемпе ӗҫлеме хӑнӑхтараҫҫӗ. Вӑл кӑранташа урапа тытса ӳкерме тӑрӑшать. Воспитательсем ачана шкула каймашкӑн хатӗрлеҫҫӗ. Хальлӗхе Кирюшӑна аслисен пулӑшӑвӗ кирлӗ.

«Про Город» хаҫат тунӑ сӑн

Пӗтӗм Раҫҫейри халӑх фрончӗ шкулсенче вырӑс чӗлхипе вӗрентмелли гарантие официаллӑ мелпе ҫирӗплетменнине Раҫҫейри 9 регионта тупса палӑртнӑ. Ун пирки tass.ru сайт пӗлтерет.

Ҫав 9 регион шутне хӑшӗсем кӗнӗ-ха? Ингушети, Кабардин-Балкар, Карачай-Черкес, Коми Республики, Ҫурҫӗр Осети, Тутарстан, Тува Республики, Удмурт тата Чӑваш республикисем.

Ҫак регионсене вӗрентӗве вырӑс чӗлхипе памалла тесе улшӑнусем кӗрттересшӗн.

Республикӑра тухса тӑракан хӑш-пӗр хаҫат-журнала йӳнӗрехпе ҫырӑнса илме май пулассине пӗлтереҫҫӗ. «Раҫҫей Почти» ҫырӑнтару хакне 15 процент чакать-мӗн.

Федераци центрӗн кунашкал пулӑшӑвне Раҫҫейри 2 пин яхӑн кӑларӑм тивӗҫӗ. Списока пирӗн республикӑри 29 кӑларӑм кӗнӗ. Вӗсен йышӗнче — «Ҫамрӑксен хаҫачӗ», «Хыпар», «Тантӑш», «Советская Чувашия», «Чӑваш хӗрарӑмӗ». Ҫӑмӑллӑхпа вулакансем юратакан хаҫатсем усӑ курма пултараҫҫӗ.

Хаҫатсенче наци тата тӗн ыйтӑвӗсене хускатни, сывӑ пурнӑҫа пропагандӑлани те витӗм кӳнӗ. Ҫӑмӑллӑха ачасемпе ҫамрӑксен кӑларӑмӗсем те тивӗҫнӗ.

Асӑннӑ хаҫат-журнала «Раҫҫей Почтин» уйрӑмӗсенче ҫеҫ йӳнӗрех ҫырӑнтараҫҫӗ.

Чӑваш Енре пенсионера ҫаратнӑ арҫынна шыраҫҫӗ. Кун пирки ЧР ШӖМӗн сайтӗнче пӗлтереҫҫӗ.

Нарӑс уйӑхӗн 11-мӗшӗнче Канашра пурӑнакан ватӑ хӗрарӑм патне палламан арҫын кӗрсе тӑнӑ. Хайхискер хӑйне газовик тесе паллаштарнӑ. «Газовик» газ плитине тӗрӗслеме пуҫланӑ. Пӗр плита ӗҫлемен, унпа шкап пек усӑ курнӑ. Кун пирки пӗлтерсен газовик унти япаласене кӑларма хушнӑ. Ӑпӑр-тапӑр хушшинче укҫа та пулнӑ.

Укҫана хӗрарӑм пӳлӗме илсе кайса хунӑ. Тепӗртакран арҫын ун хыҫҫӑн кайнӑ. Каярахпа хӗрарӑм 80 пин тенкӗ ҫухалнине асӑрханӑ.

Арҫын 30 ҫулти пек курӑнать, 175 сантиметр ҫӳллӗш. Тӗттӗм тӗслӗ тумланнӑ. Вӑл ӑҫта иккенне пӗлекенсене 02 (020) номерпе шӑнкӑралама ыйтаҫҫӗ.

Республикӑн капиталлӑ строительство управленийӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗ Борис Портнов

Чӑваш Енӗн Правительство ҫуртӗнче сауна тума пуҫланӑ фактпа пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ тесе хӑй вӑхӑтӗнче Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Тӳре-шара валли мунча тӑвассине «Республикӑн капиталлӑ строительство управленийӗ» патшалӑх унитарлӑ предприятийӗ пуҫарнӑ тесе тӗпчевҫӗсем шухӑшлани пирки те каланӑччӗ.

Сауна тума пуҫланӑ фактпа пуҫарнӑ пуҫиле ӗҫе халӗ тӗпчевҫӗсем малтанласа тӗпчесе пӗтернӗ. Асӑннӑ предприятин пуҫлӑхӗн ҫумӗ Борис Портнов «Алза» обществӑна мунча тума хушнӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ-мӗн. Проектпа смета хучӗсене сауна тума пӑхса хӑварман пулин те ӗҫ пуҫарса янӑ, ун валли хыснаран 7 миллион тенкӗ ытларах куҫарнӑ. Маларах Республикӑн капиталлӑ строительство управленийӗн пуҫлӑхне Алексей Ильина ӗҫрен хӑтарнӑччӗ.

Вӑрнар районӗнчи Авшак Элменте 1926 ҫулта ҫуралнӑ Зоя Ильина нарӑс уйӑхӗн 16-мӗшӗнче юбилейне паллӑ тунӑ. Хӑй вӑхӑтӗнче Авшак Элменти, Ярмушкари, Нурӑсри шкулсенче ӑс пухнӑ. Вунпилӗк ҫула ҫитсен суха сухаланӑ, тырӑ вырнӑ, йӗтем ҫинче тырӑ ҫапнӑ. Хӗллехи вӑрӑм каҫсенче кӗнчеле арланӑ, ҫип пӗтӗрсе чӑлха-алсиш ҫыхса фронта ӑсатнӑ. Иваново облаҫӗнче торф каларнӑ ҫӗрте ӗҫленӗ.

Вӑрҫӑра паттӑррӑн ҫапӑҫса таврӑннӑ вӑрҫӑ инваличӗпе Георгий Ильинпа ҫемье ҫавӑрса виҫӗ хӗрпе тӑватӑ ывӑл ҫуратса Ӳстернӗ, вӗсене пурнӑҫ ҫулӗ ҫине кӑларнӑ. Тӗреклӗ кил-ҫурт хӑпартнӑ, тӑван ялта, колхоз уй-хирӗнче ӗҫлесе тивӗҫлӗ канӑва тухнӑ.

Мӑшӑрӗ, икӗ ывӑлӗ вӑхӑтсӑр ҫӗре кӗрсен ҫӑмӑл пулман хӗрарӑма. Ҫапах та хӑйне телейлӗ туять Зоя Михайловна, пӗччен мар вӑл ватлӑх кунӗсенче. Тӑван хӗрӗ Зинаида, пӗчӗк ачана пӑхнӑ пек пӑхать.

Зоя Ильинана ӗҫпе вӑрҫӑ ветеранне ҫуралнӑ кунпа Вӑрнар район администрацин пуҫлӑхӗ Леонид Николаев, Ярмушка ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Алексей Петров, Вӑрнар районӗнчи пенси уйрӑмӗн ертӱҫи Людмила Редькова килне ҫитсе саламланӑ.

Малалла...

Кӑрлачӑн 28-мӗшӗнче пӗрремӗш чӑваш киноактрисин Тани Юнӑн ҫуралнӑ кунӗ пулни пирки эпир пӗлтернӗччӗ. Ҫавна май тӗрлӗ ҫӗрте тӗрлӗ мероприяти ирттернине те хыпарланӑччӗ.

Патӑрьел районӗнче Тани Юна халалланӑ буклетсен конкурсне йӗркеленӗ. Нарӑсӑн 16-мӗшӗнче ача-пӑча пултарулӑх ҫуртӗнче конкурса пӗтӗмлетнӗ. Унта 13 шкулти 36 ача хутшӑннӑ. Ҫӗнтерӳҫӗсене ҫула кура икӗ ушкӑнпа палӑртнӑ. 5–8-мӗш классем хушшинче Первомайскинчи вӑтам шкулта 8-мӗш класра вӗренекен Надежда Савинова пӗрремӗш вырӑна тухнӑ, Туҫари Ирина Глинкина тата Турханти Валерия Осипова — иккӗмӗш, виҫҫӗмӗш вырӑнта: Шӑнкӑртамри Энже Хусеинова, Нӑрваш Шӑхальти Сергей Лаврентьев, Ыхраҫырминчи Гелуся Камалетдинова.

9–11-мӗш классенчен пӗрремӗшне Турханти Ирина Кириллова тухнӑ, иккӗмӗшне — Пӑлапуҫ Пӑшъелти Дария Иванова, Хирти Пикшикри Рамиля Чебенова, виҫҫӗмӗшӗнче — Сӑкӑтри Алина Анюрова, Патӑрьелти Олег Цыганов тата Петр Тинюков тивӗҫнӗ.

Малалла...

Паян Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев Улатӑр хула пуҫлӑхӗпе, вырӑнти Депутатсен пухӑвӗн ертӳҫипе Николай Зайкинпа тата Улатӑр хула администрацийӗн ертӳҫипе Александр Седовпа тӗл пулнӑ.

Элтеперӗн пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, пуҫлӑхсем строительство енӗпе ҫыхӑннӑ ыйтусене, ҫынсене авариллӗ ҫуртсенчен куҫарса, лайӑх хваттерсемпе тивӗҫтерес программӑна пурнӑҫласси пирки сӑмах пуҫарнӑ. Александр Седов пӗлтӗр 8 пин тӑваткал метр ҫурт-йӗр хута янине пӗлтернӗ. Кӑтарту, 2014-мӗш ҫулхипе танлаштарсан, 3 пин тӑваткал метр пӗчӗкленнӗ. Муниципалитет кӑҫал 162 ҫемьене япӑх хваттерсенчен куҫарма тӗллев лартнӑ. Республика Элтеперӗ ытларах муниципалитетӑн пурлӑхӗсемпе, ҫӗрпе тухӑҫлӑ усӑ курма чӗнсе каланӑ, шӑпах та вӑл бюджета ҫӑмӑллӑх кӳрессине асӑннӑ.