(Из дневника краеведа, 11 января 2018. Музей чувашского узора. На открытии выставки мастерицы Людмилы Балтаевой)
На волне праздничного воодушевления, когда Наталия Захарова, Светлана Недвигина по-царски встречали гостей прямо с крыльца, в блеске и красоте обновленного здания, напоминающего мне маленькую копию Московского исторического музея, в мыслях неудержимо промелькнули картины более чем полувековой давности. Здесь, в этом здании, в студенческие годы меня от голодного истощения спасла хрущевская оттепель: хлеб на стол стали подавать бесплатно, но надо было брать хотя бы стакан чая на три копейки.
Малалла...
2018-мӗш ҫул — И.Я.Яковлев ҫулталӑкӗ.
И.Я.Яковлев 1848-мӗш ҫулта Кӑнна Кушкинче ҫуралса ӳснӗ. Унӑн амӑшне Анастасия Макарова тенӗ.
Чӑвашла тепле каланӑ ӗнтӗ? Паллах мар. Эпир халлӗхе Наҫтук тейӗпӗр. Иван Яккӑльччӑ ҫав Наҫтукӑн пӗртен-пӗр ачи пулнӑ темелле мар. Мӗншӗн тесен татах та пулнӑ. Аслӑраххисем ӗнтӗ. Вӗсем ҫаксем: тата тепӗр Иван, Акулина (Кулине ?), татах тепӗр ывӑл (патриарх асаилевӗсенче ятне кӑтартман).
Хӑйпе пӗр тӑваннисене Иван Яккӑльччӑ яланах пӗлсе тӑнӑ, пулӑшма тӑрӑшнӑ.
Ҫӗнӗ 2018 ҫулпа, мухтавлӑ чӑвашсем!
Иртекен ҫул ҫӑмӑл мар пулчӗ пулин те, эпир, чӑвашсем, ӑна тивӗҫлӗн ирттертӗмӗр темелле! Пире хӗсес, пирӗ ҫын вырӑнне шутлас маррисем йышланчӗҫ пулин те пирӗн халӑх тивӗҫлӗ хурав пачӗ!
Тен, хӑшӗ-пӗри ку сӑмахсемпе килӗшмӗ те пулӗ. Чӑвашлӑх ҫулран ҫул чакса пырать тесе калӗ. Анчах та вӗсене эп Петӗр Хусанкайӑн сӑввипе хуравланӑ пулӑттӑм: «Каснӑ, вӑтӑрнӑ пире, Кӑкласа хӑртман та мар-тӑр, Вӑрлӑх юлнӑ пурпӗрех: Эпир пулнӑ, пур, пулатпӑр!».
Пӗрремӗш ҫавра. Кам эс – политика проститутки е хан?..
«Ҫынри ҫынна тупасси» тесе палӑртнӑ хӑйӗн умӗнчи тӗллеве Ф. М. Достоевский. «Ҫынри ҫын, – тенӗ вӑл, – чи хакли, сӑваплӑран та сӑвапли». «Ҫын шухӑшӗ, идея диалогра кӑна пурӑннине Достоевский пит тарӑн ӑнланнӑ. Ҫакна вӑл уҫма, курма тата кӑтартса пама пултарнӑ. Идея, уйрӑм ҫын ӑнӗнче (сознанийӗнче) кӑна пуранать пулсан, хӑйӗн вӑйне, пӗлтерӗшне ҫухатать, вилет. Ытти ют идейӑсемпе пӗлтерӗшлӗ хутшӑнӑва кӗрсен кӑна идея тӗвӗленет, аталанать, хӑйӗн чӗлхине тупать, ӑна ҫӗнетсе пырать.
Чӗлхе ыйтӑвӗ халӑхшӑн пурнӑҫпа вилӗм ыйтӑвне куҫнӑ вӑхӑтра чӗрре кӗрсе калаҫасси вӑй илме пуҫламалла. «Чӗрре кӗрсе шухӑшлакан кӑна – чӑн философ», – тет Мартин Хайдеггер. Ҫирӗм пӗррери Валери Туркай 1982 ҫулта ҫырнӑ сӑввинче философилле чӑнлӑх пирки калаННӑ.
Ҫӗр ҫул пурӑнасчӗ,
Ҫӗр ҫул юратасчӗ,
Ҫӗр ҫул, ывӑнмасӑр,
Ӗҫре тар тӑкасчӗ!
Пин хут ҫураласчӗ,
Пин хут ман вилесчӗ…
Ҫапах та нихҫан та
В и л е пулас марччӗ!
Тӳрӗ кӑмӑллӑ Evil Sun пушпараппанланса вырӑнсӑр мухтанчӑкланманнипех эсӗ, вулаканӑм, Усал Хӗвелӗн пултарулӑх ӗҫӗ пирки сахал пӗлме пултаратӑн. Паянхи кун вара чылай ҫынна кӑсӑклантарнӑ ыйтусене татса парас та уҫӑмлатас терӗмӗр.
Ӑҫтарах-ши Усал Хӗвел татти?
Руслан Михайлов, вӑлах Evil Sun, вӑлах Усал Хӗвел, мусӑк ӗҫне пуҫӗпех 2007–2008 ҫулсенче кӗрсе кайнӑ, ун чух вӑл альтернативлӑ кӗвве кӑмӑлланӑ, ҫав вӑхӑтрах мусӑк пур тӗсне те тивӗҫлипех йышӑнса хакланӑ.
(Раҫҫейри паллӑ профессора асӑнса)
Малтанхи тапхӑртах хӑйӗн хыпарлӑх утравне тупайнӑ хаҫатҫӑ, тем пек йывӑрлӑхра та ал усса ӳкӗнмен чӗлхеҫӗ-арабҫӑ, сенкер тӳпери ӗмӗтсене мӑн ҫӑмхана пуҫтарса пурнӑҫ хапхине яри! уҫса утнӑ чӗлхеҫӗ-психолог (Хусанти аслӑ шкулта ҫак специальнӑҫпа та вӗреннӗ), хивре шухӑшсен саккунӗсене улӑштармасӑр-ылмаштармасӑр тӑван халӑх патне ҫитерекен шӑнкӑртам юххиллӗ куҫаруҫӑ, чун палланӑ саспаллисемпе тухӑҫлӑ шухӑшласа малалла уттаракан ҫирӗп вӗрентӳҫӗ, обществӑпа политика, социаллӑ пурнӑҫ тата юридици терминӗсен ӑсти (вӗсене нормӑласа, литература чӗлхин картне лартса хамӑр пурнӑҫӑмӑра кӗртмешкӗн тӗрлӗ йышши словарьсем калӑпласа-пичетлесе кӑлараканӗ), чӑваш чӗлхи ӑслӑхӗнчи лексикографи шкулне малалла тӑсса XXI ӗмӗре илсе кӗрекенӗ, чӗлхе культурин тӗрлӗ ыйтӑвӗсемпе ҫине тӑрсах ӗҫлесе пыраканӗ, тӑван чӗлхемӗрӗн пурнӑҫри вырӑнӗпе пӗлтерӗшне туллин уҫса параканӗ, юравлӑ-тивӗҫлӗ авалхи терминсене чӗртсе вӑй-хӑват кӳрекенӗ, Н.
По просьбе читателей сайта разъясняем значение народного хурала.
Чувашский народный хурал (Чӑваш Халӑх Хуралӗ) — форма самоорганизации населения определенной территории, известна чувашам с незапамятных времен. Это традиционная система участия крестьянских масс в решении социальных и управленческих задач, сложившаяся в целях защиты этноса от внешних врагов и от произвола власти, определения экономико-хозяйственных интересов общества в целом.
Пӗрремӗш ҫавра. Кам эс – Хӗвел ачи е лӑпӑр-лапӑр?..
«Тин вара ҫунса, ялкӑшса чӑвашӑн кӗтнӗ Хӗвелӗ тухӗ те Чӑваш ҫӗрне, нумай асап курнӑ ҫӗре, хӑй ҫуттипе ачашласа, ҫутатса ярӗ!..» (Ҫеҫпӗл Мишши. Пирӗн вӑй, 1918).
Совет Союзӗнче ҫӗн йӗркелӳ (перестройка) пуҫланнӑранпа (1985 ҫултан) чӑвашӑн кӗтнӗ Хӗвелӗ тӳпене хӑпарчӗ. 1987–1993 ҫулсенче Чӑвашӑн кӗтнӗ хӗвелӗ енне эпир, Ҫеҫпӗлӗмӗр калашле, Чӑваша юратса тапакан чӗреллисем, питпе ҫаврӑннӑччӗ, чӑвашлӑх ӑшшине, вӑйне туйнӑччӗ… «Чӑваш!
В 1998 г. объявили о создании историко-культурного центра (ИКЦ) в д. Суук-Чишма МР Кармаскалинский район Республики Башкортостан (РБ), который с 2006 г. стал филиалом ГБУ «Дом дружбы народов».
Этот факт удивил чувашскую общественность по следующим причинам:
а) ни Исполком Канаша (Съезда) чувашей РБ, ни чувашская общественность не просили о создании ИКЦ в этой деревне;
б) в д. Суук-Чишма нет ни одного историко-культурного объекта, имеющего историческую ценность, и поэтому этот, так называемый ИКЦ, не в состоянии выполнить задачи, возлагаемые на ИКЦ.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (04.07.2024 03:00) уяр ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 748 - 750 мм, 21 - 23 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 2-4 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр енчен вӗрӗ.
По радуге таланта
И.Я.Яковлев ҫулталӑкӗ пуҫланчӗ
Ҫӗнӗ ҫулпа, мухтавлӑ чӑвашсем!
Халӑхӑмӑра чӑвашӑн ылтӑн мӗлки ҫӑлса хӑварӗ
Усал Хӗвел - хальхи кӗвӗ-ҫемӗ ӑсти
+22.3 °C