Элихун


Çӳрен лаша çийĕнчен

Ватти анса çамрăкне:

— Юрĕ, шăллăм, кунта та:

Сăран карсан, çакăнта

Пире çумăр тивес çук;

Лашасене çакăнтах

Курăк çиме ярас, — тет.

 

Тватă сăран такмака,

Йĕнерсенчен çыхнине,

Салтса илсе хыр çумне

Пырса хучĕç пĕр çĕре.

 

Икĕ шитлĕ кăкăрлă

Çаксен пысăк йыттисем,

Йăпăлтатса, çуланса,

Такмаксенĕн ик енне

Пырса ларчĕç çакăнтах.

 

Çӳрен лаши Этрелĕн

Тулхăрмашкăн сывласа

Сывлăш туртса илчĕ те,

Этрел ăна аллипе

Пырса тытрĕ сăмсинчен —

Тулхăрмашкăн памарĕ.

Тепĕр алпе ĕнсине

Шăла-шăла лăпкарĕ.

 

Лашасене турата

Чĕн йĕвенсен аврипе

Çыхрĕç вĕсем сывлатма.

 

Этрел

— Ют вырăнта лайăххăн

Пĕлсе-курса чухличчен

Сасă-хура парас мар.

«Сĕм вăрманта хăлха пур», —

Тетчĕ пирĕн асатте.

 

Вăрăм çула килнĕскер,

Лайăхрах каниччен

Йĕнерсене салтас мар,

Кирлĕ таран сывличчен

Курăк çине ярас мар.

 

Çапла, ачам Элихун,

Ку тĕнчере тăвансем,

Пирĕн турту-хурăнташ

Чар Иванăн ырлăхпе

Ытла йышлах пулмарĕ:

Ик урхамах, ик йытă —

Акă пирĕн тăвансем,

Чăн-чăн шаннă тус-йышсем.

 

Икĕ сăран такмакра

Икĕ хăват пур та-ха, —

Тесе Этрел сăмахлать,

Хăйне хăй пек, майĕпе…

 

6 пайĕ

Çак «Элихун» тенине

Эпĕ çырма пуçлани

Çичĕ çула яхăнах

Пулать ĕнтă кутемĕн.

 

Пĕле тăран тăвансем!

Ырă сунан тусăмсем!

Мана наян тетĕр пуль.

Сирĕн сăмах чăн-чăнах:

Эпĕ наян-кахал çын.

 

Ака тума тухнă чух,

Сапăм çурă ыттисем

Сухаласан тин эпĕ,

Хĕвел çӳле хăпарсан,

Ана çине çитетĕп.

 

Уйра тырă вырнă чух

Манăн умри каçалăк

Тăрса юлать çынсенчен.

 

Хĕртсе хĕвел çур куна

Шуса çитсен, ĕççинче

Уйри халăх кăнтăрла

Апат çиме ларать те.

Пăртак выртса канать те

Çинчех тăрать тыр вырма.

 

Эпĕ тырă вырнă чух,

Апат çисе тăрансан,

Кĕлтесене тăратса

Кĕрсе выртап сулхăна.

 

Сулхăн манран пăрăнсан,

Хĕрӳ хĕвел пĕлĕтрен

Тар тухиччен пĕçертсен,

Тин тăратăп çывăрса.

 

Каркаланса çурлана

Анасласа илеп те

Аран-аран выркалап.

 

Манăн тырă вырнă чух

Пилĕк-çурăм ыратать;

Ывăç тытса, ал сыпи

Шыçса каять, пит сурать.

 

Пусра тырă вырнă чух

Уя урлă тăрнасем

Кăвак пĕлĕт айĕнчен

Тăррик-тăррик картипе

Çӳлтен вĕçсе пынине

Пăхса тăма юратап.

 

Ирхи куна каçченех,

Сухапуçне çĕклесе,

Касă тăрăх утасси,

Хура çĕре шуратса,

Тырă акса тăвасси,

Мана пулсан, пит хĕнĕ.

 

Пăтти-патти тутарса,

Ӳкмен тырра ӳкерсе,

Сарăм çапса тухма та

Мана йывăр тем пекех.

 

Эсир тĕрĕс калатăр,

Çапла ĕнтĕ чăнах та:

Юлхав ĕнтĕ çакă çын,

«Элихуна» çыракан.

 

Чимĕр-халĕ, тăвансем!

Урайĕнчи çӳп-çапла

Мунча милки шăпăрпе

Алăк панчи кĕтессе

Шăлса мана ан хурăр.

Курăр, акă, манăн та

Çичĕ тĕслĕ хастар пур.

 

Халăх çине хваласан,

Хурал пӳртне тухсассăн,

Халăх çинче ларнă чух

Куштансемпе тĕпелте —

Эп те сĕтел умĕнчех

Ура явса ларатăп.

 

Тата эрех таврашпе

Унта-кунта сăрасем,

Ĕçкĕ-çикĕ ĕçнĕ чух

Ун пек зĕре каймасăр

Çынтан катăк юлман эп.

 

Чĕлĕм-табак ĕмтерсен,

Сăра-эрех ĕçтерсен,

Манăн çӳçе якатса

Тĕке майлă шăлсассăн,

Чавсасене тавăрса,

Хăпартланса кăркка пек,

Юна-юна чышкăпа

Тар тухиччен тавлашма

Эпĕ нихçан уткас мар.

 

Ытти çынтан кая мар

Этем çăкăр çинине

Чалăштарса сив куçпа

Эп те пăха пĕлетĕп.

 

Харлаттарса çывăрса,

Çвара карса выртнă чух

Кĕвĕç пыйти мана та

Ӳте-тире çыртнăран,

Тайкаланса, кĕвĕçсе,

Çанçурăма эпĕ те

Килениччен хыçатăп.

 

Тепĕр чухне çын патне

Чĕлĕм туртма кайсассăн,

Алăк уçса ярсассăн,

Ура ярса пуссассăн:

«Килех», — теççĕ мана та.

Кахаллине кахал та,

Çак сăмаха пурне те

Карта-карта хурсассăн,

Эп те çынтан кая мар.

 

* * *

Çичĕ çулта Элихун

Пĕр вырăнта выртмарĕ:

Пĕр уйăхран çуралсан,

Хамăр ялтан Хусана

Çитсе курчĕ хампала.

 

Хусан хули, чăвашсем,

Манăн çамрăк ачана —

■ Страницăсем: 1... 4 5 6 7 8 9 10 11

add comment Çĕнĕ комментари хуш


Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... »
Хаклав:
Шухăшĕ:
Чĕлхе илемлĕхĕ:
Содержанийĕ: