Еркĕн


Пĕчĕккĕнех иртрĕ Урха панчи мухмăр.

 

Пĕтĕм халăх юрлă, выçлăх кăçал мурлă

Сăр хĕрринчен тухрĕ, Сĕве хĕрне çитрĕ.

Хаяр выçлăх майлă йăваш чăваш çĕтрĕ,

Калаçма та ĕçлеме вăл вĕренчĕ урлă.

 

Тăхăр Тăрăн тăчĕç, Ункă çине анчĕç,

Маркасемпе майлă Урхан çĕрне касрĕç.

Апашсем, Шăмăшсем шăмăрса хусканчĕç,

Йĕршшӳ çинчи улăха пĕр-пĕрне валеçрĕç…

 

Çав вăхăтра Шуртанта

Пухать Ентимĕр урта:

— «Вăхăт çитрĕ, тет, ĕнтĕ

Шур Атăлти ĕмĕте —

Ирĕк пурнăç илемпе

Пурнăç вырăнне кӳртме.

 

Килчĕ хыпар Хусантан

Хамăран тус Хусахран —

Касамата çĕмĕрме,

Улпутсене сирпĕтме

Ятарласа пăлхава

Ертес пулать халăха.

 

Пуп таврашсем, улпутсем

Мăшкăлаççĕ пирĕнтен,

Ăçта кирлĕ пуçлăхсем

Пусмăрлаççĕ ĕмĕртен:

Куланайсем, хырăçсем

Иртсе кайнă йĕркерен.

 

Пĕтĕм халăх выçлăхпа

Мурлă чирлĕ пурăнать,

Вĕсем тени мăнтăрпа

Леш тĕнчепе мăшкăлать:

Кашни çулах выçлăхпа

Вилĕм кулли çын пулать.

 

Тăвансем! халь анатра

Халăх хумĕ тапраннă,

Калăпăшпе вăрçăра

Патша çарне таптанă,

Халĕ ĕнтĕ Хусана

Хупăрласа тапăннă.

 

Пушкăртсемпе тутарсем,

Тата малти чăвашсем

Хусахсемпе пĕрлешсе,

Патша çарне кĕрешсе

Туртса илнĕ хулана,

Илеймен чул картана.

 

Утаманĕ хамăр çын,

Маттур тĕреклĕ арçын,

Шур Атăлра пулнă чух

Паллашсаччĕ виçĕм çул,

Вăл ун чухнех ытарса

Систернĕччĕ калаçса.

 

Халĕ янă вăл йыхрав

Маттурсене пуçтарма,

Ăçта кирлĕ шав пăлхав

Тума хушнă, тапратма.

Хăлатсем, ăмăрт кайăксем,

Пуçтарăнас юлташсем!

 

Çапла сăмах калаçса,

Мăн Шуртанти утаман

Халăх пухать тем таран:

Тапранать вăй иçмасса!

Сăр хĕрĕнчен пуçласа

Сĕве патне çитиччен!

 

Еркинейĕ хăй пĕччен

Пухать паттăр яшсене;

Çĕрпӳ хули таранччен

Пухăнаççĕ ун патне.

Çĕмĕрленсем, пăшалсем

Пурте тупнă хатĕрсем, —

 

Аякранах тăшмана

Хатĕр пурте тăллама.

Ухăсем пек уйсенче

Уткăнаççĕ утсемпе:

Ятарласа çын ярса

Çыхăнаççĕ Хусанпа.

 

Ашшĕпеле Еркипей

Икĕ çулпа Сĕвене

Ертсе кайрĕç çынсене.

Тĕттĕм çĕрхи каçхине

Ашшĕ кайрĕ Атăлпа,

Парăс карнă кимсемпе.

 

Еркинейĕ юланпа,

Икçĕр маттур юлташпа,

Хурăн çулпа кустарса,

Кăнтăр кунне кĕретлĕ

Çитсе кĕчĕ ĕретлĕ

Сĕве çине тустарса.

 

Атаманран Пукачран,

Салам илнĕ йыхравран:

Ыран ирех Хусана

Ту пуçĕнчен тапăнма,

Атăл урлă каçмалла,

Йăлăм тăрах каймалла…

 

Сĕве хули патĕнчен

Хусан çунни каçхине

Пĕлĕте вут хыпнă пек

Хĕрлĕ çулăм кăтартать:

Аслати янтранă пек

Тупă сасси кăрслатать.

 

Еркинейĕн çынĕсем

Хусан курма васкаççĕ,

Çамрăк хастар пуçĕсем

Çапăçмашкăн çакаççĕ:

Ашшĕ пекех Еркиней

Кĕçĕр тупасшăн телей.

 

Çĕрĕпе куç хупман

Хастарлă яш утаман:

Каннă-канман парумпа

Каçса ӳкрĕç Йăлăма,

Ирхи апат тутанма

Çитрĕç харăс Хусана.

 

Хусан хӳми — чул хӳме

Сӳмпек патша çухнехи —

Ăна ишсе çĕмĕрме

Кирлĕ нумай çар хатьри,

Çапах Пукач Емелен

Чĕтрентерет пур енчен…

 

Ентимĕрпе Емелен

Самай пулать паллашни,

Çанпа иккĕн пĕрлешсен

Калама çук варлашни —

Ĕçкĕпеле çăвăннă,

Халапланса савăннă.

 

Хусан хули пăхăннă,

Анчах крепĕç парăнман,

Пукач питех тарăхнă,

Çапах ĕçме чăтайман:

Хăй халăхне ӳсĕртсе

Ирĕк янă вĕçертсе.

 

Ĕçкĕ-çикĕ вăй сутти,

Ӳсер пулсан чун сутти,

Пукач çарĕ çывăрсан

Çитнĕ чее Миххальсан:

Пĕр пин юлан салтакпа

Сасартăкăн тустарса.

 

Пукач çарĕсем хастар

Вăрçа тухнă пит хаяр.

Ентимĕрĕн те урта

Хĕрсе кайнă чи малта:

Тăшман пуçне шеллемен,

Хăйсенне те хĕрхенмен.

 

Юлан утли юланпа

Виç хăлаçлă сăнăпа

Чикет, вăрçать салтакпа,

Вуник пуслă çĕлен пек;

Çуранни те çĕмĕрлен

Ярать тăшманшăн инкек.

 

Ентимĕр çар умĕнче

Тăшмансене тăлланă.

Унăн вăйлă аллинче

Тем чуль пуçлăх пăчланнă,

Анчах хăйне пĕртакран

Пулă тивет кăкăртан:

 

Хальччен нимрен хăраман

Персе аннă утаман.

Йăнăшасси мĕн пулман,

Хăй ывăлне чĕнтерсе

Емелене итлеме

Хушнă ăна пиллесе.

 

Тĕрĕс-тĕкĕл уртапа

Килĕштерсе пурăнма,

■ Страницăсем: 1... 24 25 26 27 28 29 30 31

Çавăн пекех пăхăр

add comment Çĕнĕ комментари хуш


Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... »
Хаклав:
Шухăшĕ:
Чĕлхе илемлĕхĕ:
Содержанийĕ: