Шупашкарти XVII пӗтӗм тӗнчери кинофестиваль ҫу уйӑхӗн 23-29-мӗшӗсенче иртӗ.
Кинофестивале ӗҫсене «Вӑйӑ киновӗ» тата «Этнос тата регионти кино» номинацисемпе йышӑннӑ. Йӗркелӳ комитетне Раҫҫейрен тата ют ҫӗршывсенчен (Бангладеш, Иран, Итали, Таджикистан) 300 ытла заявка килни паллӑ.
Комисси Раҫҫей, Европа тата тӗнче шайӗнчи ӗҫсене суйласа илессине пӗлтернӗ.
Ака уйӑхӗн 17-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх культура институтӗнче пӗтӗм тӗнчери V ӑслӑлӑхпа практика конференцийӗ иртнӗ. «Тӑван сӑмах – халӑх хӑвачӗ» ят панӑ ӑна.
Конференцие уҫнӑ ҫӗре Культура колледжӗн халӑх инструменчӗсен «Крещендо» ансамблӗ тата Шупашкарти 60-мӗш шкулти ачасем хутшӑннӑ.
Культура институтӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, тӑван чӗлхене упраса хӑварас ыйту тавра ҫивӗч калаҫу пулса иртнӗ.
Кӑҫал пӗтӗм чӑвашсен Акатуйне ҫӗртме уйӑхӗн 15-мӗшӗнче ирттерме палӑртнӑ. Ӑна Мускаври «Раҫҫей» куравра йӗркелӗҫ.
Телеграмри «Чӑваш Ен калаҫать» каналта пӗлтернӗ тӑрӑх, программа ҫапларах:
— Акатуйра тӑван халӑхӑмӑра Чӑваш патшалӑх юрӑпа ташӑ ансамблӗ, «Ҫавал» ансамбль, фольклор ушкӑнӗсем савӑнтарӗҫ.
— «Чӑваш туйӗ», «Симӗс ылтӑн», «Ака-суха ӗҫӗн уявӗ» чӑваш йӑли-йӗркисемпе паллашма пулӗ.
— Республикӑшӑн, тӑван халӑхшӑн тӑрӑшакансене тав хучӗсемпе чыслӗҫ.
— Спорт ӑмӑртӑвӗсенче регион чысне хӳтӗлесе малти вырӑнсем илекенсене наградӑсемпе хавхалантарӗҫ.
- «Ҫӑпата ҫыхасси», «Чӑваш тӗррине тӗрлесси» ӑсталӑх лаҫҫисем ӗҫлеҫҫӗ.
- Пултарулӑх ҫӑлкуҫне тарӑнлатакансем вара тӑван чӗлхепе сӑвӑсем вулама пултараҫҫӗ.
- Тӗп хуламӑрӑн юбилейӗн презентацийӗпе паллаштараҫҫӗ.
- Хӑнасене чӑваш эстрада ҫӑлтӑрӗсем, пултарулӑх ушкӑнӗсем савӑнтараҫҫӗ.
- Лапамсенче йӗркелӳҫӗсем парнесем выляттарӗҫ.
- Акатуйра наци кӗрешӗвӗсем иртӗҫ.
- Чӑн чӑваш апат-ҫимӗҫне тутанса пӑхма май пулӗ.
Акатуйра тӗл пуличчен!
Степан Аслан чӑваш писателӗн «Ахрат» романне вырӑсла куҫарнӑ. Тӑлмачи — А. В. Асланина-Павлова.
Роман XIX ӗмӗр вӗҫӗнчи - XX ӗмӗр пуҫламӑшӗнчи чӑваш ялӗн пурнӑҫне ҫутатса парать. Кӗнекене Макарӑн биографийӗ евӗр йӗркеленӗ. Ача чухне вӑл выльӑх-чӗрлӗх пӑхать, ҫӑпата ҫыхнӑ, вунӑ ҫула ҫитнӗ ҫӗре тырӑ вырма вӗренсе ҫитет, вун иккӗ валли — сӳрелеме.
Ӗҫе мӗн пӗчӗкрен хӑнӑхнӑскер кайран та ӳрӗк пулса пурӑнать, таса чунлӑ пулса ӳсет.
Ҫу уйӑхӗн 8-мӗшӗнче Шупашкарти Хӗрлӗ тӳремре ҫӗршыврри тӗрлӗ халӑхӑн этнофестивалӗн гала-концерчӗ иртӗ. «Ясна музыка» фестиваль 15 сехетре пуҫланӗ.
Концертра тӗрлӗ халӑхӑн авалхи юррисене ҫӗнӗ аранжировкӑпа илемлетнӗ тӗрлӗ жанрлӑ юрӑсем янӑрӗҫ. Ҫав вӑхӑтрах йӑлана кӗнӗ музыка инструменчӗн сассипе киленме май килӗ.
Финалистсем — «Ясна музыка» этномузыка фестивалӗн ҫӗнтерӳҫисем:
1. Рабор – Кострома облаҫӗ,
2. Виктория Маралёва – Санкт-Петербург,
3. «ВАРЬЯ» фолк-ушкӑн – Пермь тӑрӑхӗ,
4. Дара Яра – Мускав,
5. Runa Project – Тула облаҫӗ,
6. Nati Tedeeva – Ҫурҫӗр Осети-Алани,
7. Гарпани Солинга – Саха-Якути,
8. «МАТРЁХА» фолк-ушкӑн – Челепир облаҫӗ,
9. Ladi Sveti – Удмурт Республики,
10. «ZAKARIA» фолк-ушкӑн – Тутарстан,
11. YALFY — Пушкӑртостан,
12. «Янтал» – Чӑваш Республики,
13. Валерия Филиппова – Коми Республики,
14. «ЛЕТО-ЛУНА» – Самар облаҫӗ.
Унсӑр пуҫне GURUDE этномузыкант, юрӑҫ тата композитор пулӗ.
Чӑваш патшалӑх ансамблӗн директорне Сергей Кузнецова отставкӑна янӑ. Йышӑну влаҫ органӗсен порталӗнче пур.
Сергей Валерианович ку должноҫре 4 ҫул ӗҫленӗ. Унччен вӑл Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Ҫамрӑксен театрӗн, республикӑри халӑх пултарулӑхӗн центрӗн ертӳҫи пулнӑ.
Сергей Кузнецов умӗн Чӑваш патшалӑх ансамбльне Алмаз Якупов ертсе пынӑ. Ӑна ӗҫ вырӑнӗпе усӑ курнӑшӑн, сӗтевсем илнӗшӗн 5 ҫул та 10 уйӑхлӑха ирӗксӗр хӑварма йышӑннӑ.
Патӑрьелӗнче шӑпӑрлансем пултарулӑх ӑмӑртӑвне хутшӑннӑ. Унта ача пахчине ҫӳрекенсем хушшинче «Янра, сӑввӑм, хыттӑнрах» сӑвӑ конкурсне иртнӗ.
Патӑрьелти «Юмах» ача пахчине ҫӳрекен Екатерина Ялукова пӗрремӗш вырӑн йышӑннӑ. Кун пирки Мая Селендеева-Салампи халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинче пӗлтернӗ. Катя «ача садне ҫӳрекенсем хушшинче ирттерекен «Янра, сӑввӑм, хыттӑнрах» сӑвӑсен конкурсне манӑн «Пуканеҫӗм, пукане» сӑввӑмпа хутшӑннӑ. 1-мӗш вырӑн ҫӗнсе илме пултарнӑ», – хыпарланӑ вӑл.
Ҫӗмӗрле районӗнчи Якур Ушкӑнь ялӗнчи культура ҫуртӗнче чӑваш халӑх пултарулӑхӗн «Мы из знатного рода» (чӑв. Эпир ятлӑ-сумлӑ йӑхран) ятпа регионсем хушшинчи фествиаль-конкурс иртнӗ.
Унта Чӑваш Енри 10 муниципаллӑ тӑрӑхран тата Мари Элти пӗр коллективсем хутшӑннӑ. Унта пулса курнисем пӗлтернӗ тӑрӑх, фестиваль питех те илемлӗ, кӑсӑклӑ тата хаваслӑ иртнӗ. Конкурса хутшӑннисем мероприятие ҫуллӗ шайра йӗркеленине палӑртнӑ. Тӳресем ҫирӗп, анчах тӗрӗс хакланине те асӑнса хӑварнӑ вӗсем. Фестиваль-конкурса 200 ытла ҫын хутшӑннӑ. Пултарулӑх ӑмӑртӑвӗ 5 сехет ытла пынӑ тесе пӗлтернӗ Ҫӗмӗрле муниципаллӑ округӗн администрацийӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗ —ял хуҫалӑх тата туризм пайӗн пуҫлӑхӗ Андрей Мостайкин.
Шупашкарта Пӗтӗм тӗнчери балет фестивалӗ пуласси пирки унччен пӗлтернӗччӗ. Ака уйӑхӗн 5-мӗшӗнче вӑл уҫӑлнӑ. Сцена ҫине чи малтан Коми Республикинчи оперӑпа балет театрӗ хатӗрленӗ «Крик» спектакль тухнӑ.
Ӑна Александр Зиновьевӑн «Иди на Голгофу» романӗ тӑрӑх лартнӑ. Унӑн ҫӗнӗ версийӗ иртнӗ ӗмӗр вӗҫӗнче вырӑс литературин классикӗ ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитнине халалласа тухнӑ. Тӗнче премьери вара 2014 ҫулта Одессӑра инкек пулнӑ чухне сцена ҫине тухнӑ. Спектакль Андрей Меркурьевшӑн хореограф-постановщик пек дебют пулнӑ. Хӑй каланӑ тӑрӑх, вӑл романри тӗп сӑнар пекрех.
«Крик» спектакле культура пуҫарӑвӗсен Президент фонче пулӑшнипе лартнӑ. Унта театр тӗнчинчи чи вӑйлӑ, пултаруллӑ ҫынсем выляҫҫӗ.
Чӑваш Ен Элтеперӗ Олег Николаев терроизм тата экстремизм профилактикипе ӗҫлес ыйтӑва агротехникӑпа танлаштарнӑ. Кун пирки вӑл Чӑваш Енре экстремизмпа терроризм идеологине хирӗҫ тӑрас, нацисем хушшинчи хутшӑнӑва ҫураҫӳллӑ тӑвас ыйтусемпе ирттернӗ ҫавра сӗтел вӑхӑтӗнче палӑртса хӑварнӑ. Унта тӗрлӗ наци представительне йыхравланӑ.
«Терроризмпа тата экстремизмпа кӗрешес ӗҫ, уйрӑмах ӳсекен ӑру хушшинче, агротехникӑри пекех тӑрӑшса ӗҫлеме хистет. Малтан эпир лайӑх вӑрлӑх суйласа илетпӗр, ӑна акса хӑваратпӑр, пирӗн культурӑна ҫумкурӑк сӑтӑр ан кӳтӗр тесе тӑрӑшатпӑр. Кайран паха тухӑҫ туса илетпӗр. Пирӗн ӗҫ, паллах, кӑткӑсрах. Ачасене тата ҫамрӑксене авалтан пыракан наци йӑли-йӗркине шута илсе воспитани памала, вӗсене тӗрӗс ҫул кӑтартмалла», — тенӗ Элтепер.
+0.3 °C