Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Ҫамрӑксен театрӗнче паян «Чӑваш чӗлхине упрасси, вӗренесси тата аталантарасси» ҫумпрограммӑна пурнӑҫа кӗртес тӗлӗшпе стратегиллӗ сесси иртнӗ. Аса илтеретпӗр, ҫумпрограммӑна 2020 ҫулта «Культура» программӑн ҫумӗнче йышӑннӑччӗ.
Чӑваш чӗлхине аталантармалли мелсене сӳтсе явассине Вӗренӳ институчӗн директорӗ Юрий Исаев ертсе пычӗ. Ҫавӑн пекех Чӑваш Республикин культура, национальноҫсен ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министрӗн ҫумӗ Татьяна Казакова, ытти тӳре-шара хутшӑнчӗ. Стратегисене пилӗк сӗтел тавра сӳтсе яврӗҫ: «Чӑваш чӗлхи тата ҫамрӑксем», «Чӑваш чӗлхи вӗренӳ системинче», «Чӑваш чӗлхи интернетра», «Чӑваш чӗлхи тата Шупашкар», «Чӑваш чӗлхи тата культура». Кашни сӗтел хӑйӗн сӗнӗвӗсене хатӗрлерӗ, кайран ӑна презентацилерӗ.
«Чӑваш чӗлхи интернетра» сӗтел тавра пухӑннисем, сӑмахран, хӑйсен презентацине чӑваш чӗлхине чӑвашла калаҫсан аталантарма май пуррине тӗпе хурса хатӗрлерӗ. Килте те, шкулта та, ӗҫре те ытларах чӑвашла калаҫмалла тесе пӗлтерчӗҫ вӗсем. Ҫакӑн валли тӗрлӗ хатӗрсем туса парсан аван пулнине ҫирӗплетрӗҫ: чӗлхе синтезаторӗ, куҫаруҫӑсем, чӑвашла сарӑмсем, аудио-кӗнекесем, чӑвашла блогерсен йышне ӳстересси тата ытти те.
Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче «Гаврил Федоров. Несӗлсен сасси» ятпа халӑх вокалӗн ӑсталӑх сехечӗ иртнӗ. Ӑна халӑх юрӑҫи тата чӑваш фольклорне пухнӑ Гаврил Фёдоров ҫуралнӑранпа кӑҫалхи пуш уйӑхӗн 29-мӗшӗнче 145 ҫул ҫитнине халалланӑ.
Ӑсталӑх класне Шупашкар районӗнчи «Телей» фольклор ансамблӗн ертӳҫи, халӑх юррин ӑсти, педагог, фольклорист Наталия Арсентьева ирттернӗ.
Пултарулӑх лабораторине (мероприяти пирки хыпарланинче ҫавӑн пек каланӑ) культурӑпа кану учрежденийӗсенче ӗҫлекенсем, «Телей» тата «Эткер» (ку коллектив вулавӑш ҫумӗнче ӗҫлет, унӑн ертӳҫи Земфира Яковлева) ансамбльсен солисчӗсем пухӑннӑ.
Чӑваш Енре тараватлӑх элчине (республикӑн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче амбассадор тенӗ) палӑртнӑ. Ҫав ҫын — Евгений Шуваев шеф-повар, фермер тата усламҫӑ.
Тараватлӑх элчисем ҫӗршывӑн 75 регионӗнче туризм пӗрлешӗвӗсене аталантарӗҫ.
Асӑннӑ хастарсен тӗллевӗ — туристсен шухӑш-кӑмӑлне улӑштарасси. Сӑмахран, хрантсуссен паштечӗ вырӑнне чӑвашсен ФуаГра паштечӗпе паллаштарасси, Крымри устрицӑпа Карелинчи форель ҫинчен каласа кӑтартасси...
Евгений Шуваев 15 ҫул каялла Чӑваш Енрен тухса кайса ҫӗршывӑн тӗрлӗ регионӗпе паллашнӑ, 2016 ҫулта тӑван тӑрӑха таврӑнса кунта туризма аталантарма тӗллев лартнӑ. Пӗлтӗр вӑл сысна ӗрчетме тытӑннӑ. Унран прошутто (итальянсен ветчини) тата лардо (итальянсем сысна ҫӑвӗнчен хатӗрлекен апат) хатӗрлет.
Шупашкартаи Арбатра «Вӑхӑтран маларах иртнӗ ҫын» курав уҫӑлнӑ. Вӑл Ехрем купса бульварӗнче вырнаҫнӑ. Курава чӑвашсен Ҫуттакӑларуҫи Иван Яковлев ҫуралнӑранпа 175 ҫул ҫитнине халалланӑ.
Эуспозицире – 36 информаци стенчӗ. Унта Иван Яковлевичӑн пурнӑҫне кӑтартакан сӑнӳкерчӗксене курма пулать. Ҫавӑн пекех куравра унӑн ӗҫӗсем пур. Хӑш-пӗр стенда унӑн вӗренекенӗсене халалланӑ.
Иван Яковлев ҫуралнӑранпа 175 ҫул ҫитнине халалласа чылай мероприяти ирттерме палӑртнӑ. Ҫавна май логотип палӑртас тӗллевпе конкурс ирттернӗ. Ӑна пӗтӗмлетнӗ.
Финала тӑватӑ ӗҫ тухнӑ. Конкурс комиссийӗ Владислав Кондратьевӑн ӗҫне пысӑк хак панӑ. Вӑл «Влад и КО» ертӳҫи.
Аса илтерер: РФ Патшалӑх Думинче те Иван Яковлева халалласа курав иртет. Канмалли кунсенче Шупашкарти Арбатра «Вӑхӑтран иртсе кайнӑ ҫын» курав уҫӑлнӑ.
Патӑрьел районӗнчи Нӑрваш-Шӑхалӗнчи культура ҫуртӗнче Валерий Молодцыгин артиста асра тытса муниципалитет шайӗнчи «Театр маски» I фестиваль иртнӗ. Унта хӑй тӗллӗн вӗреннӗ 15 театр коллективӗ хутшӑннӑ.
Вырӑнти ӑстасене Андрей Молодцыгин, Чӑваш Енӗн тава тивӗҫлӗ артистки Ирина Архипова, чӑваш халӑх артисчӗсем Полина Чамжаева тата Светлана Савельева хакланӑ.
«Чи лайӑх хӗрарӑм ролӗ» номинацире диплома Патӑрьелти халӑх театрӗнче «Тӑхлачсем» спектакльти Кулине сӑнарне калӑпланӑ Галина Ибетова тивӗҫнӗ, «Чи лайӑх арҫын ролӗ» номинацие – Пикшикри халӑх театрӗн «Каениш» спектаклӗнчи Ибрагим сӑнарӗшӗн Альфир Фазуллин.
1 степеньлӗ лауреат ятне Тури Чакӑри культура ҫурчӗ лартнӑ «Пурнӑҫ пӑтӑрмахӗ» инсценировка ҫӗнсе илнӗ, 2 степеньлӗ лауреат – сӑкӑтсем «Нихӑҫан манӑҫми суран…» пьеса тӑрӑх лартнӑ постановка, 3 степеньлӗ лауреат – Первомайскинчи коллективӑн «Кай-кай, Ивана» спектаклӗ.
Марина Карягина тележурналист, режиссёр, сценарист, сӑвӑҫ тата драматург Азербайджанра пулнӑ.
Унта вӑл «Патшалӑх Ертӳлӗхӗ ҫумӗнчи культура комитечӗ йыхравланипе» кайса килнӗ, «Бакура иртнӗ ҫӳллӗ шайри уявсене» хутшӑннӑ.
Марина Карягина халӑх тетелӗнчи ушкӑнсенчен пӗринче пӗлтернӗ тӑрӑх, пысӑк юбилей каҫӗсенче тухса калаҫнисӗр пуҫне хурӑнташлӑ халӑх ҫыравҫисемпе пӗр-пӗрин литературипе паллашнӑ, сӑвӑсем вуланӑ, кӗнеке презентацийӗсем ирттернӗ, Гейдар Алиев паркӗнче йывӑҫ лартнӑ.
«Каҫпи (Хасар) тинӗсӗ хӗрринчи эрнелӗх ӗҫлӗ ҫулҫӳрев тулли те пуян, усӑллӑ иртрӗ», — пӗтӗмлетнӗ нумай енлӗ ӑста.
«Дуняша Style» фолк-ушкӑн 10 ҫулхине уявлать. Ҫавна май вӑл концерта йыхравлать. Уяв концерчӗ Чӑваш патшалӑх филармонийӗнче ака уйӑхӗн 8-мӗшӗнче иртӗ, вӑл 18 сехет те 30 минутра пуҫланӗ.
Сцена ҫине ушкӑн солисчӗсем Анастасия Батюкова, Татьяна Попова тата Наталья Яконина тухӗҫ. Унсӑр пуҫне «Ҫеҫпӗл», «Ҫавал» ансамбльсен, «Nota «G» ташӑ ушкӑнӗн пултарулӑхӗпе киленме май килӗ.
Концертра «Мӗншен-ши?», «Атьӑр, хӗрсем, выляма», «Тӑван халӑх сасси», «Эх, чун!» тата ытти илемлӗ юрӑ янӑрӗ.
И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗн студенчӗсем паян «Атӑлҫи халӑхӗсен паянхи литературинчи актуаллӑ ыйтӑвӗсем» ятлӑ наука секцийӗнче тухса калаҫнӑ.
Аслӑ шкул пеподавателӗ Елена Нарпи халӑх тетелӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, ӑслӑлӑх ларӑвне Удмурт университечӗн вӗренекенӗсем те онлайн-мелпе хутшӑннӑ.
Чӑваш патшалӑх университетне илсен, Атӑлҫи халӑхӗсен паянхи литературинчи ҫивӗч ыйтӑвӗсем пирки вырӑспа чӑваш филологийӗн тата журналистика факультечӗн 4 курс студенчӗсем хӑйсен шухӑшне пӗлтернӗ.
Крымри тата Севастопольти чӑвашсем ҫинчен «Наш Крым» журналта каласа кӑтартнӑ. Кун пирки Телеграмри «Пуринчен малтан. Ҫывӑрса юлмасан» каналта пӗлтернӗ.
Асӑннӑ ҫӑлкуҫра хыпарланӑ тӑрӑх, общество организацийӗн ертӳҫи Руслан Самсонов хӑш-пӗр хастара ятран палӑртнӑ. Вӗсен йышӗнче — унӑн ҫумӗ Надежда Уварова, правлени членӗсем Светлана Данилова, Галина Коханевич.
Йӗпреҫ тӑрӑхӗнчи хӗрарӑмсем асӑннӑ тӑрӑха 40 ҫул каялла комсомол путёвкипе тухса кайнӑ та ҫав ҫурутрава тӗпленнӗ. Чӑваш Енрен куҫса кайнӑ Валентина Липинец, Ираида Устинова, Валентина Егорова, Раиса Наливайко, Любовь Тавлуй, Анна Тимофеева, Марина Громенко та тӑван халӑхӑмӑрӑн культурине сарассине хӑйсен тӳпине хываҫҫӗ. Вӗсем чӑвашла калаҫаҫҫӗ, наци уявӗсене палӑртаҫҫӗ.
+2.3 °C