Ӗнер, ҫу уйӑхӗн 13-мӗшӗнче, Чӑваш Енри тӑватӑ ҫын (ҫав шутра икӗ ача пулнӑ) Таиландран Мускава таврӑннӑ. Самолетра ҫӗршывӑн тӗрлӗ кӗтесӗнчи 351 ҫын пулнӑ. Вӗсене «Бангкок – Санкт-Петербург – Мускав» маршрутпа илсе килнӗ.
Мускаври «Шереметьево» аэропортӗнче аннӑ Чӑваш Ен ҫыннисене тӑван тӑрӑха таврӑнма республика Правительстви машина уйӑрнӑ. Вӗсене Муркаш районӗнчи «Лесная сказка» санаторие илсе ҫитернӗ. Таиландран килнисем санаторири обсерваторта икӗ эрне пулӗҫ.
Чӑваш Ен ҫыннисене чикӗ леш енчен тӑван тӑрӑха илсе килсе пӗтереймен-ха. Чикӗ леш енче тӑрса юлнисем паянхи кун тӗлне тата тепӗр 237 ҫын. Вӗсен шутӗнче 29 ача пур. Ентешӗмӗрсен ытларах пайӗ – Таиландра, АПШра, Индире. Ака уйӑхӗн 10-мӗшӗ хыҫҫӑн 59 ҫынна тӑван тӑрӑха таврӑнма пулӑшнӑ.
Александр Белов журналист Чӑваш Ен Элтеперӗ пулнӑ Михаил Игнатьев ҫинчен кӗнеке кӑларнӑ. Кун пирки вӑл Фейсбукра пӗлтернӗ. «Мочить» и гнать его» ят панӑскер Питӗр хулинчи издательствӑра пичетленнӗ. Ӗнер журналист кӗнекен малтанхи 20 экземплярне (ытти хальлӗхе килсе ҫитеймен) аукционта сутассине, укҫана кӑшӑлвируспа кӗрешмелли фонда уйӑрассине пӗлтернӗ. Каярах вӑл кӑларӑма кам тата мӗн хакпа туянма ӗлкӗрнине хыпарланӑ.
Ирпе ирех Николай Выйкин шӑнкӑравланӑ, унтан Мускаври аслӑ шкулӑн преподавателӗ Андрей Федоров персе ҫитнӗ. Игорь Михайлов юрист ӗҫтешӗ валли те илнӗ. Дарья Комарова журналист пӗр экземпляршӑн 1000 тенкӗ кӑларса хунӑ. Ҫапла вара 13 ҫын туяннӑ, 4100 тенкӗ пуҫтарӑннӑ.
Республикӑн Патшалӑх Канашӗн «Республика» хаҫачӗн тӗп редакторне Сергей Мясникова Александр Белов Пичет кунӗнче Михаил Игнатьев сӑмахӗсене Фейсбукра трансляциленӗшӗн тав тунӑ. Журналистсене ислетме сӗннӗ сӑмаха Александр Белов шӑпах ҫавӑнтан касса илнӗ иккен.
ЧР Сывлӑх сыхлавӗн министертви ӳпкене сывлаттармалли аппаратсем тунянни пирки пӗлтернӗччӗ. Росздравнадзор вӗсемпе усӑ курма чарнӑ. Ҫакӑ Мускаври та Питӗрти пульницӑсенче пушар тухнипе ҫыхӑннӑ.
«Концерн Радиоэлектронные технологии» АО туса кӑларнӑ «АВЕНТА-М» аппаратсемпе усӑ курма юраманни пирки управлени ертӳҫи Алла Самойлова хушу алӑ пуснӑ. Ведомство палӑртнӑ тӑрӑх, вӗсемпе Мускаври тата Питӗрти пульницӑсенче кӑшӑлвируспа чирлисене сипленӗ. Аппаратсене пула унта пушар тухнӑ. Инкекре 6 ҫын вилнӗ.
Унашкал 10 аппарата Чӑваш Ене те илсе килнӗ, Васкавлӑ медпулӑшу пульницинче вырнаҫтарнӑ. Ҫӗртме уйӑхӗнче тепӗр 20 аппарат илсе килмеле пулнӑ.
Чӑваш Ене Питӗрти хастар чӑваш, Валериан Гаврилов, килнӗ. Вӑл республикӑн культура, национальноҫсен ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министрӗпе Роза Лизаковӑпа тӗл пулнӑ. Валериан Анатольевич Питӗрти тата Ленинград облаҫӗнчи чӑваш хастарӗсем юлашки ҫулсенче епле ӗҫлени ҫинчен каласа кӑтартнӑ. Унти икӗ организаци ултӑ программа пурнӑҫа кӗртет. Чӑваш культурин «Чӑваш тӗнчи» интерактивлӑ музейӗ аван ӗҫлет. Музей ертӳҫисем — Валентина Пиличева тата Валериан Гаврилов. «В мире чувашского языка и культуры» (чӑв. Чӑваш чӗлхин тата культурин тӗнчинче) клуб, чӑваш чӗлхи курсӗ (ертӳҫи — Анастасия Бахматова), чӑваш тӗррин кружокӗ (ертӳҫи — Алевтина Челнокова) тата ыттисем ӗҫлеҫҫӗ. Валериан Гаврилов (вӑл — экономика ӑслӑлӑх кандидачӗ) ертсе пыракан ӑслӑлӑхпа тӗпчев тата шырав лабораторийӗ пур. Питӗрти чӑвашсен ентешлӗхӗ кӗнеке-календарь кӑларма хатӗрленет.
Валериан Гаврилов Роза Лизаковӑна «Юрату» ансамбль сӑнӳкерчӗкӗллӗ календарь парнеленӗ.
Кун пекех пулсан Шупашкарти аэропортӑн вӑхӑтлӑх хупӑнасси ҫеҫ юлать пулӗ. Аса илтерер: паянтан, пуш уйӑхӗн 28-мӗшӗнчен, Nordwind Airlines (ку компани «Северный ветер» тулли мар яваплӑ общество ятпа регистрациленнӗ) Шупашкара вӗҫме пӑрахӗ.
Халӗ тата «Победа» лоукостер авиапассажирсене пӑшӑрхантарнӑ. Ӗнер, пуш уйӑхӗн 27-мӗшӗнче, компани кун пирки сайтӗнче пӗлтернӗ. Ҫавна пассажирсене те вӑл электрон ҫырупа хыпарланӑ. Туянса хунӑ билет укҫине туллин тавӑрса пама шантарнӑ.
Лоукостер самолетсене ака уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен вӗҫтерме пӑрахӗ. Ку мера ҫу уйӑхӗн 31-мӗшӗччен пырӗ. Самолетсене авиакомпани ҫӗршывӗпех ҫӳретме чарӗ. Ҫак мера Раҫҫей Правительствин йышӑнӑвӗпе килӗшсе тӑнине пӗлтернӗ.
Шупашкара хальхи вӑхӑтра Мускавран икӗ, Питӗртен пӗр компани ҫеҫ хутланине шута илсен аэропортӑн вӑхӑтлӑх хупӑнасси ҫеҫ юлать пулӗ.
Шупашкар районӗнчи Кӳкеҫре пурӑнакан арҫын палламан ҫынпа туслашса улталаннӑ. Ҫакӑн пирки вӑл пакунлисене чун уҫнӑ. 34 ҫулти арҫын спорт матчӗ пуҫланичченех 20 пин тенкӗ выляса янӑ.
Пӗлтӗрхи раштав уйӑхӗнче Кӳкеҫ ҫынни палламан ҫынпа халӑх ушкӑнӗсенчен пӗринче ҫыру ҫӳретме тытӑннӑ. Ҫӗнӗ тус хӑйӗнпе Питӗр ҫынни тесе паллаштарнӑ. Тӗнче тетелӗнчи юлташсем спорт ӑмӑртӑвӗсене кӑмӑллаҫҫӗ иккен. Тата вӗсен тепӗр пӗр пеклӗх те тупӑннӑ. Спорт матчӗсем пуҫланиччен ставкӑсем тума кӑмӑллаҫҫӗ.
Питӗрти тус Кӳкеҫ арҫыннине нарӑс уйӑхӗн вӗҫӗнче укҫа хывма сӗннӗ. Ку килӗшнӗ. Спортӑн хӑш тӗсӗ пирки те, епле ӑмӑрту тесе те ыйтса тӑман. Укҫа куҫарсанах ҫӗнӗ тус ҫухалнӑ.
Виртуаллӑ тотализаторта улталаннӑ арҫын ҫӗнӗ тусне тупма пакунлисене ыйтнӑ.
Чӑваш Енре пурӑнакан Максим Егоров Владивостока чупса ҫитме палӑртнӑ. Вӑл маршрута Питӗртен пуҫланӑ.
29 ҫулти Максим Чулхулана чупса ҫитнӗ. Ҫапла вӑл хальлӗхе 1200 ҫухрӑма хыҫа хӑварнӑ. Малта – пин-пин ҫухрӑм, Владивостока ҫитиччен унӑн 10 пин ҫухрӑм чупмалла.
«Эпӗ пӗр уйӑх чупатӑп. Кӑрлачӑн 26-мӗшӗнче Питӗрте «Пурнӑҫ ҫулӗ» марафон пулчӗ, ӑна хамӑн ҫул пуҫламӑшӗ пек йышӑнтӑм. Пирӗн ҫӗршыв пысӑк, «Питӗр – Владивосток» маршрут пирки каланӑ чухне ӑна парӑнтарма май ҫук пек туйӑнать. Манӑн вара пачах урӑхла ӗнентерес килет», - каласа кӑтартнӑ Максим. Вӑл кунне 5-6 сехет чупать. Ҫӗрле хӑна ҫуртӗнче е пӗлӗшӗсем патӗнче чарӑнать.
Чӑваш Енри паллӑ политика, «Тӗрӗслехшӗн Раҫҫей» парти пайташне Игорь Молякова РФ Патшалӑх Думине сӗннӗ. Кун пирки асӑннӑ парти ертӳҫи Сергей Миронов каланӑ.
«Пӗлӗвӗпе вӑл — философ, ман пекех Питӗрти университетра вӗреннӗ», – ырланӑ Миронов Молякова. Тӗп суйлав комиссине документсене ҫывӑх вӑхӑтра ҫитеррӗҫ.
«Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей» партин РФ Патшалӑх Думинчи манданчӗ Олега Николаева Чӑваш Ен Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлама шаннӑ хыҫҫӑн пушаннӑ.
Игорь Моляковпа калаҫса курнисем вӑл ӑслине палӑртаҫҫӗ. Вӑл 1961 ҫулхи кӑрлачӑн 29-мӗшӗнче Ленинградра ҫуралнӑ. Вырӑс. Ҫемьеллӗ. Икӗ ача ашшӗ. 1983 ҫулта Лениградри А.А. Жданов ячӗллӗ патшалӑх университечӗн философи факультетӗнчен вӗренсе тухнӑ. Философи наукисен кандидачӗ, доцент. 4 монографи тата ӑслӑлӑх журналӗсенчи 30 статья авторӗ. Чӑваш патшалӑх университетӗнче преподавательте ӗҫленӗ.
Чӑваш Ен Патшалӑх Канашне мӗнпур ултӑ созывра суйланнӑ пӗртен-пӗр депутат вӑл.
Паян Чӑваш Ен финанс министрӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫлакана ҫирӗплетнӗ. Республика Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Олег Николаев хушӑвӗпе ҫак тилхепене Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ экономистне Михаил Ноздрякова шаннӑ. Ҫапла вара Чӑваш халӑх сайтӗнче ӗнер хыпарлани тӗрӗсе килчӗ теме юрать.
Михаил Ноздряков 1970 ҫулхи юпа уйӑхӗн 26-мӗшӗнче Шупашкарта ҫуралнӑ. Питӗрти патшалӑх университетӗнче, РФ Правительстви ҫумӗнчи халӑх хуҫалӑхӗн академийӗнче вӗреннӗ.
1992 ҫултанпа РФ Перекет банкӗ Чӑваш Енри уйрӑмӗнче хаклӑ хутсен пайӗнче ертсе пыракан экономистра, 1999–2010 ҫулсенче управляющин ҫумӗ пулса ӗҫленӗ. 2010–2011 ҫулсенче «ВТБ» банкӑн Шупашкарти филиалне ертсе пынӑ. 2011 ҫулхи кӑрлач-нарӑс уйӑхӗсенче финанс министрӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫланӑ, 2011 ҫулхи нарӑсран пуҫласа 2014 ҫулхи нарӑс уйӑхӗччен финанс министрӗ тата вице-премьер пулнӑ. Кайран Чӑвашкредитпромбанкра правлени ертӳҫин канашҫинче тӑрӑшнӑ. 2015 ҫулхи ҫурла уйӑхӗнче Севастополь хулинче финанс департаменчӗн директорӗн пӗрремӗш ҫумӗ пулма шаннӑ.
Чӑваш автономи облаҫне йӗркеленӗренпе 100 ҫул ҫитнине халалланӑ уява Мускавра та палӑртӗҫ. Ҫак тата ытти ыйтӑва паян республикӑн Правительство ҫуртӗнче иртнӗ ларура сӳтсе явнӑ. Унта Чӑваш автономийӗн 100 ҫулхине халалланӑ уява хатӗрленсе ирттермелли ӗҫлӗ ушкӑн тата йӗркелӳ комитечӗн пайташӗсем пухӑннӑ. Пӗрлехи ларӑва Иван Моторин премьер-министр ертсе пынӑ.
Республикӑмӑрӑн 100 ҫулхине хамӑр тӑрӑхра уявланипе ҫеҫ ҫырлахмассине Чӑваш халӑх сайчӗ унччен пӗлтернӗччӗ. Мускавра, Питӗрте, Тутарстанра, Чӗмпӗр облаҫӗнче Чӑваш культурин кунӗсем иртмелле. Удмурт тата Мӑкшӑ республикинсенче уявласси пирки те шухӑшлаҫҫӗ иккен — халӗ калаҫусем пыраҫҫӗ. Ҫапла пӗлтернӗ республикӑн культура министрӗ Константин Яковлев.
+13.3 °C