Улатӑрти ҫӳп-ҫап полигонӗнче пушара халӗ те сӳнтереймен. Унта тӗтӗм йӑсӑрланать – ҫапла пӗлтернӗ «Советская Чувашия» хаҫата хула ҫыннисем.
Ҫӗртме уйӑхӗн 25-мӗшӗнчех ҫунма пуҫланӑ вӑл. Ҫав вӑхӑтра республикӑра шӑпах шӑрӑх ҫанталӑк тӑнӑ. Экспертсем палӑртнӑ тӑрӑх, ҫӳп-ҫап малтан шалтан ҫунма тытӑннӑ, кайран ҫиеле тухнӑ. Пушарнӑйсем ҫулӑма ҫав кунах сӳнтернӗ, анчах тӗтӗм йӑсӑрланма пӑрахман-ха.
Хула администрацийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, полигона пӗрмай тӑпра турттараҫҫӗ. Утӑ уйӑхӗн 13-21-мӗшӗсенче унта 200 тонна тӑпра кайса тӑкнӑ. Тӳре-шара пушара сӳнтерме хушма техника та уйӑрнӑ.
Улатӑрти районсен хушшинчи прокуратура тӗрӗслев ирттернӗ. Ҫакӑ палӑрнӑ: ҫӳп-ҫап полигонне тӗрӗс мар пӑхса тӑнӑран та пушар тухма пултарнӑ – ҫӳп-ҫапа вӗтетмен, таптаман тата тӑпрапа хупламан. Ҫитменнине, шӑрӑх ҫанталӑкра ҫӳп-ҫапа нӳретмешкӗн шыв сапман. Пӗр сӑмахпа, полигона пӑхса тӑракан организаци ҫӳп-ҫап хӑй тӗллӗн ҫунма ан тытӑнтӑр тесе мерӑсем йышӑнман. Ҫавна май прокуратура административлӑ ӗҫ пуҫарнӑ.
Шалти ӗҫсен министерствин Шупашкар хулинчи управленийӗнче кадр улшӑнӑвӗ пулса иртнӗ. Полицин пӗрремӗш пайӗн пуҫлӑхӗ пулма полицин подполковникне Павел Симакова ҫирӗплетнӗ.
Ҫӗнӗ ертӳҫӗпе коллектива ӗнер, утӑ уйӑхӗн 26-мӗшӗнче, паллаштарнӑ. Павел Симаков маларах ШӖМӗн Шупашкар хулин управленийӗнче пуҫиле шырав подразделенийӗсенче тӑрӑшнӑ.
ШӖМӗн Етӗрне районӗнчи пайӗн пуҫлӑхӗ те ҫӗнӗ ҫын. Вӑл — полици майорӗ Алексей Масеев. Масеев шалти ӗҫсен тытӑмӗнче 2005 ҫултанпа ӗҫлет. 2017 ҫулхи ҫу уйӑхӗнченпе вӑл Улатӑрти муниципалитетсем хушшинчи пайӗн Пӑрачкав районӗнчи уйрӑмне ертсе пынӑ.
Улатӑрти пушарта 6 ҫулти арҫын ача пурнӑҫӗ татӑлнине, унӑн 13 ҫулти аппӑшӗ реанимацие лекнине эпир ӗнер пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер: вут-ҫулӑм шӑматкун, утӑ уйӑхӗн 24-мӗшӗнче, алхаснӑ. Пушар уйрӑм ҫын ҫуртӗнче 23 сехет те 20 минут тӗлӗнче тухнӑ. Пӗр хутлӑ кирпӗч пӳртре ачасем ҫеҫ пулнӑ. Арҫын ача ҫӑлавҫӑсем килсе ҫитичченех вилсе кайнӑ, унӑн хытах пиҫсе кайнӑ аппӑшне пульницӑна илсе кайнӑ.
Пушар хыҫҫӑн РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри управленийӗн тӗпчевҫисем РФ Пуҫиле кодексӗн 219-мӗш статйин 2-мӗш пайӗпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Асӑннӑ статьяпа пушар хӑрушсӑрлӑхн правилине пӑснине пула ҫын вилсен явап тыттараҫҫӗ.
Пӗр хутлӑ кирпӗч ҫурта ҫутӑ пӑралукӗ япӑхнӑ иккен. Ҫавна кил хуҫи храрӑмӗ унчченех пӗлнӗ. Хальхинче кӗске замыкани пулса иртнӗ...
28 ҫулти Мускав каччи Улатӑрти мӑнастирсенчен пӗрне ӗҫлеме тесе килнӗ. Ҫула пӗччен тухман, Самар хулинчи тусӗпе. Юлташӗ Мускав арҫыннинчен вӑхӑтлӑха телефон ыйтса илнӗ, инвестици хывса укҫа ӗҫлесе илес кӑмӑллине пӗлтернӗ, Мускаври ҫамрӑк арҫыннӑн сӑнӳкерчӗкне те ыйтнӑ. Кайран Самар этемми «симкӑсене» ылмаштарма сӗннӗ. Кӑштахран хайхискер мӑнастиртен тухса кайнӑ.
Ырӑ маррине сиснӗ Мускав арҫынни полицие кайнӑ. Унччен вӑл хӑйӗн банк карттисемпе усӑ курмалла мар туса хунӑ-ха.
Самар арҫыннине йӗрке хуралҫисем Улатӑрти хӑна ҫурчӗсенчен пӗринче тытса чарнӑ. Вӑл 9 пин тенкӗлӗх 2 кредит илме, тусӗн банк картти ҫинчен 2 пин тенкӗ илсе ӗлкӗрнӗ.
Вӑрӑ тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри управленийӗн тӗпчевҫисем Улатӑрти пушар сӑлтавне тӗпчеҫҫӗ. Вӗсем следстви умӗнхи тӗрӗслев пуҫарнӑ.
Улатӑрти пушарта 6 ҫулти арҫын ача пурнӑҫӗ татӑлнӑ, унӑн 13 ҫулти аппӑшӗ реанимацие лекнӗ.
Вут-ҫулӑм шӑматкун, утӑ уйӑхӗн 24-мӗшӗнче, алхаснӑ. Пушар уйрӑм ҫын ҫуртӗнче 23 сехет те 20 минут тӗлӗнче тухнӑ. Пӗр хутлӑ кирпӗч пӳртре ачасем ҫеҫ пулнӑ. Арҫын ача ҫӑлавҫӑсем килсе ҫитичченех вилсе кайнӑ, хытах пиҫсе кайнӑ унӑн аппӑшне пульницӑна илсе кайнӑ.
Пушар сӑлтавне специалистсем палӑртӗҫ.
Ӗнер каҫхине, 7 сехетре, Тӑвай районӗнче ҫӳп-ҫап полигонӗ ҫунма тытӑннӑ. Кун пирки Инкеклӗ лару-тӑру патшалӑх комитечӗ пӗлтерет.
Юрать-ха, ҫулӑма хӑвӑртах сӳнтерме май килнӗ. Халӗ ҫӳп-ҫап мӗншӗн ҫунма пуҫланине тӗпчеҫҫӗ.
Сӑмах май, кӑҫал ҫӳп-ҫап ҫуннӑ пӗрремӗш тӗслӗх мар ку. Ҫӗртме уйӑхӗн 25-мӗшӗнче Улатӑрти ҫӳп-ҫап полигонӗнче ҫулӑм тухнӑ. Ӑна 7 кунран ҫеҫ сӳнтерме пултарнӑ. Сӑлтавне палӑртнӑ – шӑрӑх ҫанталӑка пула вӑл хӑйех ҫунма пуҫланӑ.
Чӑваш Ен Элтеперӗ Олег Николаев шӑматкун Ҫӗмӗрлери территорисем хушшинчи медицина центрӗнче пулнӑ. Республикӑн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, Ҫӗмӗрле ертӳҫисене халӑха кӑшӑлвирусран прививка тӑвас ӗҫе начар йӗркеленӗшӗн сӑмах лекнӗ.
Юлашки кунсенче пирӗн республикӑра талӑксерен 8 пин ҫын прививка тутарасшӑн иккен. Унччен ҫак цифра 4 пинпе танлашнӑ. Ҫавна май медицина учрежденийӗсенче черет вӑрӑмланнӑ. Апла пулсан ӗҫе ҫӗнӗ лару-тӑрӑва кура йӗркелеме тивет.
Паянхи куна илсен Ҫӗмӗрлере кунсерен 350 ытла ҫынна вакцинацилеме пулать, анчах чи хӗрӳ вӑхӑтра та кунсерен 160 ҫын ҫеҫ прививка тутарнӑ.
Элтепер шухӑшланӑ тӑрӑх, халӑхпа ытларах ӗҫлемелле, кӑшӑлвирусран епле хӳтӗленмелли ҫинчен ытларах каласа кӑтартмалла. Ҫӗмӗрлере е ытти муниципалитетра вакцинаци валли хушма бригада кирлӗ пулсан унта ытти ҫӗртисене яма пулать тесе палӑртса хӑварнӑ Олег Николаев.
Канаш хулинче, Красноармейски тата Хӗрлӗ Чутай районӗсенче вакцинаци витӗр халӑхӑн 40 ытла проценчӗ тухнӑ. Ҫӗнӗ Шупашкарпа Улатӑр хулисенче, Вӑрмар, Тӑвай, Элӗк тата Улатӑр районӗсенче прививка тутарнисен хисепӗ 30 процентран сахалрах.
Калуга облаҫӗнчи арҫын алимент тӳлеменшӗн Улатӑрти 8-мӗш колони-поселенире ларнӑ. Утӑ уйӑхӗн 2-мӗшӗнче вӑл ирӗке тухнӑ. Ирӗке тухсанах арҫын алимент тӳлеменшӗн каллех тытса ан чарччӑр тесе тӑван тӑрӑхне тухса кайма палӑртнӑ. Анчах колони алӑкӗнчен тухса тӑнӑ ҫеҫ – каллех йӗрке хуралҫисен аллине лекнӗ.
Сӗнтӗрвӑрри районӗн суд приставӗсем ун тӗлӗшпе ӗҫ производстви пуҫарнӑ. Арҫын 18 ҫул тултарман икӗ ачишӗн алимент тӳлемен. Парӑм 630 пин тенкӗ ытла пухӑннӑ. Ӑна куншӑн административлӑ тата уголовлӑ майпа явап тыттарсан та тӳрӗ ҫул ҫине тӑман. Парӑм вара пухӑннӑ та пухӑннӑ.
Чӑваш Енре Чӑваш чӗлхи музейӗ пулӗ. Кун пирки паян сӑмах хускатнӑ.
Паян Атӑлҫи федераци округӗн шайӗнче культура эткерлӗхӗн специалисчӗсен семинар-канашлӑвӗ иртнӗ. Унта 12 регионти специалистсене йыхравланӑ. Чӑваш Енре унта республика Элтеперӗ Олег Николаев, культура, национальноҫсен тата архив ӗҫӗн министрӗ Светлана Каликова хутшӑннӑ.
Музей Етӗрне хулинче пулма пултарать. Унта чӑваш чӗлхин паллӑ тӗпчевҫи Николай Ашмарин ҫуралнӑ. Ҫав ҫурта юсаса ҫӗнетмедокументсем хатӗрлеме республика хыснинчен укҫа-тенкӗ уйӑрнӑ.
Чӑваш Ен Элтеперӗ Улатӑрта тата Етӗрнере сумлӑ объектсем пуррине пӗлтернӗ. Вӑл Николай Ашмарин тӳпине уйрӑмах пысӑка хурса хакланӑ. Вӑл 17 томлӑ чӑваш словарӗн авторӗ пулнине пӗлетпӗр ӗнтӗ.
Сӑмах май, Чӑваш Енре культура эткерлӗхӗн 683 объекчӗ шутланса тӑрать, ҫав шутран 221-шӗ – федераци тӗллевӗллӗ.
Шупашкарти халӑха социаллӑ пулӑшу кӳрекен комплекслӑ центр ҫынсене тӗрлӗ енлӗ пулӑшу кӳрет. Пӗччен ватӑсене социаллӑ ӗҫченсем киле кайса пулӑшаҫҫӗ. Ачаллӑ ҫемьесемпе тата йывӑрлӑха лекнӗ хӗрарӑмсемпе те ӗҫлеҫҫӗ. Ӳрӗк ватӑсем центра пырса тӗрлӗ ал ӗҫӗпе аппаланаҫҫӗ, зарядка тӑваҫҫӗ, тӗрлӗ мероприятие хутшӑнаҫҫӗ.
Нумаях пулмасть центрта килсӗр-ҫуртсӑр ҫынна пулӑшнӑ. Асӑннӑ арҫын Шупашкара Челепир облаҫӗнчен килнӗ. Унӑн ҫумӗнче нимле документ та пулман. Паспорта та вӑл ҫухатнӑ. Шупашкарти комплекслӑ центр ӗҫченӗсем ҫав этеме паспорт тата пенси страхованийӗн свидетельствине туса пама пулӑшнӑ.
Чӑваш Ен митрополийӗпе Шупашкар епархийӗпе калаҫса татӑлса ҫав ҫына Улатӑрти арҫынсен мӑнастирне пурӑнма ӑсатнӑ.
+8.3 °C