Каҫал тӑрӑхӗнче ӗнер хӑрушла инкек пулса иртнӗ. Кун пирки Чӑваш Енри ҫул-йӗр инспекторӗсем Инстаграмри хӑйсен страницинче паян пӗлтернӗ. Инкеке сӑнлакан видеона та вырнаҫтарнӑ.
Кӳлнӗ лаша асӑннӑ районти Александровка ялӗ патӗнчен «Ҫӗрпӳ-Чӗмпӗр» автоҫул ҫине тухнӑ. Урапа ҫинче икӗ арҫын ларса пынӑ. Ҫул варрине ҫитсен арҫынсенчен пӗри, тилхепене тытса пыраканни, лашана хӑваласа та пӑхать. Анчах ҫул урлӑ каҫса ӗлкӗреймеҫҫӗ — урапа ҫине машина пырса кӗрет.
«За рулем» (чӑв. Руль умӗнче) автопорталта пӗлтернӗ тӑрӑх, тилхепене тытса пынӑ 66-ри арҫын вырӑнтах вилнӗ, 68-ти тепӗр арҫынна пульницӑна илсе ҫитернӗ, анчах унӑн куҫӗ реанимаци уйрӑмӗнче хупӑннӑ.
ВАЗ машина рульне тытса пынӑ 29 ҫулти водитель те аманнӑ. Тухтӑрсем малтанласа шухӑшланӑ тӑрӑх, вӑл хӗрӗнкӗ пулнӑ.
Инкек тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Пӑрачкав районӗнчи Кудеиха ялӗнче пурӑнакансем шывсӑр аптӑраса ҫитнӗ. Кун пек лару-тӑру кашни ҫулах пулать вӗсен. Ҫулла ҫынсем шыв нумай тӑкаклаҫҫӗ, ҫӑлсенче вара шыв ҫук.
Хӑш-пӗр ҫуртра икӗ талӑк ытла шыв пулман. Ҫавӑнпа ҫынсен кӳршӗ ялсене ҫӳреме тивет. Ялта шыв сайра-хутра параҫҫӗ, ӑна та пулин – ҫӗрле. Халӑхӑн ирхи 3 сехетре тӑрса витресене тултарма тивет.
Ачаллӑ ҫемьесене, ватӑсене йывӑр килет. Шыв ӗҫме кӑна мар, япала, ал-ура ҫума та кирлӗ-ҫке-ха. Пахчари йӑрансене шӑварасси пирки вара сӑмах та ҫук.
Башньӑра шыв напорӗ ҫук-мӗн. Вырӑнти тӳре-шара чӗмпӗрсем патне ку ыйтупа тухнӑ, вӗсене башньӑна улӑштарттарасшӑн. Кудеха ялӗнчи ҫынсен шывсӑр мӗн чухлӗ асапланмалла? Хальлӗхе ҫакна никам та калаймасть-ха.
Чӗмпӗрте ҫуралнӑ тӗнчипе паллӑ портретист Никас Сафронов Иван Яковлев портретне ӳкернӗ. Ӑна вӑл Чӗмпӗрти чӑваш шкулӗн музейне парнеленӗ.
Ҫакӑн пирки Тутарстанри «Сувар» хаҫатра пӗлтернӗ.
Чӗмпӗрти И.Я. Яковлев ячӗллӗ музей комплексӗнче художник «Впечатление» (чӑв. Чуна витни) ӳкерчӗксен конкурсне пӗтӗмлетнӗ. Унтах художникӑн ӗҫӗсен куравӗ ӗҫлет. «Сувар» хаҫат пӗлтернӗ тӑрӑх, Раҫҫей тава тивӗҫлӗ художникӗ ӳкерчӗксен куравне чӑваш шкулӗнче ятарласа йӗркеленӗ. Ҫавна вӑл хӑйӗн тымарӗ пирӗн халӑхпа ҫыхӑннипе ӑнлантарать иккен.
Музейри экскурсире пулнӑ ачасен хӑйсем мӗн туйнине ӳкерсе кӑтартмалла пулнӑ. Конкурса хутшӑннӑ маттурсене Никас Сафронов художник хӑйӗн портречӗллӗ шоколадпа хӑналанӑ.
Чӗмпӗрте ҫуралнӑ тӗнчипе паллӑ портретист Никас Сафронов Иван Яковлев портретне ӳкернӗ. Ӑна вӑл Чӗмпӗрти чӑваш шкулӗн музейне парнеленӗ.
Ҫакӑн пирки Тутарстанри «Сувар» хаҫатра пӗлтернӗ.
Чӗмпӗрти И.Я. Яковлев ячӗллӗ музей комплексӗнче художник «Впечатление» (чӑв. Чуна витни) ӳкерчӗксен конкурсне пӗтӗмлетнӗ. Унтах художникӑн ӗҫӗсен куравӗ ӗҫлет. «Сувар» хаҫат пӗлтернӗ тӑрӑх, Раҫҫей тава тивӗҫлӗ художникӗ ӳкерчӗксен куравне чӑваш шкулӗнче ятарласа йӗркеленӗ. Ҫавна вӑл хӑйӗн тымарӗ пирӗн халӑхпа ҫыхӑннипе ӑнлантарать иккен.
Музейри экскурсире пулнӑ ачасен хӑйсем мӗн туйнине ӳкерсе кӑтартмалла пулнӑ. Конкурса хутшӑннӑ маттурсене Никас Сафронов художник хӑйӗн портречӗллӗ шоколадпа хӑналанӑ.
«Чӗмпӗр-Шупашкар» маршрутпа хутлакан автобуссенчен пӗри шӑтӑк пулнине пассажирсенчен пӗри асӑрханӑ. Ҫакӑн пирки вӑл «ПроГород» портала систернӗ.
Транспорт пассажирсене Ҫӗрпӳ районӗнчи Чурачӑк ялӗ патӗнче лартнӑ. Автобус ҫула хускалнӑ хыҫҫӑн транспортӑн юсавсӑрлӑхӗ палӑрнӑ.
«Автобусӑн урапи шӑтса кайнине пула салонӑн хыҫалти пайӗнчи ларкӑч айӗнчи урай шӑтрӗ курӑнать. Апла пулин те водитель нимӗн те тумарӗ. Пассажирсене автобуса лартрӗ те Шупашкар енне хускалса кайрӗ. Автобус тӑп-тулли халӑхчӗ. Салонта пӗчӗк ачасем те пурччӗ. Водитель пассажирсене пӗрех тултарчӗ те тултарчӗ. Шупашкарти юлашки чарӑнӑва ҫитеймерӗ — Алькешра антарчӗ. Автобус ҫул тӑршшӗпех хуллен килчӗ. Сехетре вӑл 20 километр хӑвӑртлӑхпа кайрӗ», — ӑнлантарнӑ МИХа пассажир.
«Эпӗ пӗчӗкҫӗ чӑваш» конкурсӑн ҫӗнтерӳҫисене пӗлтерме вӑхӑт ҫитрӗ.
Тӑхӑр ҫынтан тӑракан жюри хӑйӗн ӗҫне вӗҫлесе 13 номинацире кам мала тухнисене палӑртса тухрӗ. Вӗсен ӗҫӗпе сире паллаштаратпӑр.
«Чӑваш вӑййисем» номинаци
1) «Ҫерем пӑсса вир акрӑм» — Муркаш районӗнчи Калайкасси шкулӗн 4-мӗш класс ачисем;
2) «Кӗтесле» — Тӑвай районӗнчи «Асамат кӗперӗ» ача пахчинчи 5 ҫулхи ачасем;
3) «Касримушкӑлла» — Муркаш районӗнчи «Колокольчик» ача пахчинчи 5–6 ҫулти ачасем.
«Чӑваш сӑввисем: шӑпӑрлансем» (Пӗчӗк ачасем) номинаци
1) Едифанова Мария (Патӑрьел районӗ, 6 ҫулта);
2) Аметова Анастасия (Муркаш районӗ, 3 ҫулта);
3) Матвеев Богдан (Муркаш районӗ, 5 ҫулта).
Ку ушкӑнрах «Чи пӗчӗкки — чи маттурри» вырӑна та палӑртнӑ — ҫак ят Йӗпреҫ районӗнчи Чӑваш Тимешӗнчи «Пучах» ача пахчине ҫӳрекен 2 ҫулти Ева Кудрявцева тивӗҫнӗ.
«Чӑваш сӑввисем: шӑпӑрлансем» (Пуҫламӑш шкул) номинаци
1) Мудрецов Алексей (Елчӗк районӗ, 6 ҫулта);
2) Николаева Анастасия (Каҫал районӗ, 10 ҫулта);
3) Алексеева Пинерпи (Ҫӗрпӳ районӗ, 6 ҫулта);
3) Волкова Анастасия (Вӑрнар районӗ, 12 ҫулта);
3) Антонова Елизавета (Йӗпреҫ районӗ, 7 ҫулта).
Ӗнер Чӑваш Енре мультиплекс сигналӗсене спутник патне ӑсатакан тата каялла йышӑнакан комплекс вырнаҫтарнӑ. «Хыпар» хаҫат пӗлтернӗ тӑрӑх, унччен ҫакна Чӗмпӗр урлӑ пурнӑҫланӑ.
Паян Чаваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев «Раҫҫей телекурав тата радиохыпарлав сечӗсем» предприятин республикӑри филиалӗн тата «Чӑваш Ен» патшалӑх теле- радиокомпанийӗн ӗҫӗ-хӗлӗпе паллашнӑ.
Аса илтерер, ака уйӑхен 15-мӗшенче пирӗн республикӑра аналог телекуравне сӳнтерӗҫ. Пӗрремӗшпе иккӗмӗш мультиплекса кӗрекен каналсене цифра мелӗпе ҫеҫ кӑтартма пуҫлӗҫ.
«Чӑваш Ен» теле- радиокомпанире цифра ҫине куҫма хатӗрленсе ҫитнӗ. Ҫавна хатӗрленсе унта производствӑна тӗпрен ҫӗнетнӗ, хальхи йышши технологисене шута илсе тӑрӑшма ПТРК ӗҫченӗсен пӗлӗвне ӳстернӗ.
Шупашкарта пуш уйӑхӗн 15-18-мӗшӗсенче хор музыкин черетлӗ уявӗ иртет. Ача-пӑчапа ҫамрӑксен пӗтӗм Раҫҫейри V (Пӗтӗм тӗнчери I) «Жавронок» (чӑв. Тӑри) хор конкурсӗ Ф.М. Лукин ячӗпе хисепленет. Ӑна хальхипе пиллӗкмӗш хут йӗркелеҫҫӗ. Икӗ ҫулта пӗрре пулакансксер вӑхӑтӗнче арҫын ачасен хорӗсем кӑҫал пуҫласа ӑмӑртӗҫ.
Конкурса паян 16 сехет те 30 минутра Шупашкарти «Салют» культура керменӗнче уҫнӑ.
Пултарулӑх ӑмӑртӑвне кӑҫал 50 ытла ушкӑн хутшӑнмалла. Вӗсен ӳсӗмӗ те тӗрлӗрен: 4 ҫултан пуҫласа 30 ҫулччен. Мускаври, Хусанти, Чӗмпӗрти, Ӗпхӳри, Ижевскри, Йошкар-Олари, Тольяттинчи, Кироври хорсем ҫитме шантарнӑ. Концерт программине Нигерипе Казахстанри артистсем пуянлатмалла.
Хор ушкӑнӗсене хак паракан тӳресен ертӳҫи — РФ искусствӑсен тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, Раҫҫей халӑх артисчӗ Морис Яклашкин.
Шупашкарти Николаев урамӗнчи пасарта контрафактлӑ пекин купӑсти тупса палӑртнӑ.
Россельхознадзорӑн Чӑваш Енри тата Чӗмпӗр обласҫӗнчи управленийӗн пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, Шупашкарӑн Ленин районӗнчи суту-илӳ точкисене прокуратурӑпа пӗрле тӗрӗсленӗ. Шӑпах ҫавӑн чухне ӑҫтан кӳрсе килни паллӑ мар пахчаҫимӗҫе асӑрханӑ. Пурӗ — 84,9 килограмм.
Апат-ҫимӗҫ пирки пӗр хут та пулмантан ӑна туртса илме йышӑннӑ. Ҫавӑн пирки кирлӗ хутсем шӑрҫаланӑ хыҫҫӑн пекин купӑстине ҫав кунах, нарӑсӑн 26-мӗшӗнче, ҫӳп-ҫап турттармалли вырӑна тиесе кайнӑ. Россельхознадзорӑн Чӑваш Енри тата Чӗмпӗр обласҫӗнчи управленийӗн пресс-служби ӗнентернӗ тӑрӑх, ҫапла вара контрафактлӑ пахчаҫимӗҫе — 85-е яхӑн килограмм пекин купӑстине — ҫийӗнчех тӗп тунӑ.
Паян ҫур ҫӗр иртни 2 сехет те 45 минутра Пӑрачкав районӗнче автобус ҫаврӑнса ӳкнӗ. Мускавран Чӗмпӗре кайма тухнӑ «Сетра» транспорт Мочкас ялӗнче кювета чӑмнӑ.
Салонра ҫав вӑхӑтра 20 пассажир пулнӑ. ШӖМ пӗлтернӗ тӑрӑх, 5 ҫын суранланнӑ, вӗсене вырӑнти пульницӑна илсе ҫитернӗ.
Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, автобус водителӗ руле итлеттереймен. Халӗ Пӑрачкав районӗнчи полицейскисем ӗҫ-пуҫа уҫӑмлатаҫҫӗ.
Аса илтерер: нумаях пулмасть Вӑрнар районӗнчи Нурӑс ялӗнчен Шупашкара кайма тухнӑ маршрутка та ҫаврӑнса ӳкнӗччӗ. Юрать, салонри пассажирсем аманман, вӗсенчен пӗри ҫеҫ кайран тухтӑрсенчен пулӑшу ыйтнӑ.
+15.3 °C